Reynaert in tweevoud. Deel 1. Van den vos Reynaerde

(2002)–Anoniem Van den vos Reynaerde– rechtenstatus


Eerste indagingaant. Nu es Brune up die vaertGa naar voetnoot497 Ende hevet in ziere herten onwaertGa naar voetnoot498 Ende het dochte hem overdaetGa naar voetnoot499 500[regelnummer] Dat yement soude sijn so quaet Ende dat hem Reynaert hoenen soude. Dort doncker van eenen woudeaant. Quam hi gheloepen dor eene wostineGa naar voetnoot503 Daer Reynaert hadde de pade sine 505[regelnummer] Ghesleghen crom ende menichfoude,Ga naar voetnoot505 Also als hi huten woudeGa naar voetnoot506 Hadde gheloepen om sijn bejach.Ga naar voetnoot507 Beneden der woestinen lachGa naar voetnoot508
[pagina 36]
Een berch oech ende lanc.Ga naar voetnoot509 510[regelnummer] Daer moeste Bruun sinen gancGa naar voetnoot510- Te middewaerde over maken, Sal hi te Manpertus gheraken.Ga naar voetnoot512 aant. Reynaerd hadde so menich huus, Maer die casteel Manpertus 515[regelnummer] Dat was die beste van sinen borghen.Ga naar voetnoot515 Daer trac hi in als hi in zorghen Ende in noede was bevaen.Ga naar voetnoot517 Nu es Brune die beere ghegaen Dat hi te Manpertuus es comen, 520[regelnummer] Daer hi de porte hevet vernomenGa naar voetnoot520 Daer Reynaerd hute plach te gane. Doe ghinc hi voer die barbecaneGa naar voetnoot522 Sitten over sinen staertGa naar voetnoot523 Ende sprac: ‘Sidi in huus, Reynaert? 525[regelnummer] Ic bem Bruun, des coninx bode.Ga naar voetnoot525 Die hevet ghezworen bi sinen Gode,Ga naar voetnoot526 Ne comdi niet ten ghedingheGa naar voetnoot527 Ende ic hu niet voer mi bringhe,Ga naar voetnoot528 Recht te nemene ende te gheveneGa naar voetnoot529 530[regelnummer] Ende in vreden voert te levene,Ga naar voetnoot530 Hi doet hu breken ende raden.Ga naar voetnoot531 Reynaerd, doet dat ic hu rade Ende gaet met mi te hove waert.’ Dit verhoerde al nu Reynaert,Ga naar voetnoot534
[pagina 37]
535[regelnummer] Die voer in sine poerte lach,Ga naar voetnoot535 Daer hi vele te ligghene plachGa naar voetnoot536 Dor waremhede van der zonnen.Ga naar voetnoot537 Bi der tale die Bruun heeft begonnen Bekenden altehant ReynaertGa naar voetnoot539 540[regelnummer] Ende tart bet te dale waertGa naar voetnoot540 In sine donckerste haghedochte.Ga naar voetnoot541 Menichfout was zijn ghedochteGa naar voetnoot542- Hoe hi vonde sulken raet Daer hi Bruun, den fellen vraet,Ga naar voetnoot544 545[regelnummer] Te scherne mede mochte drivenGa naar voetnoot545 Ende selve bi ziere eeren bliven.Ga naar voetnoot546 Doe sprac Reynaert over lanc:Ga naar voetnoot547 aant. ‘Huwes goets raets hebbet danc,Ga naar voetnoot548 Heere Bruun, wel soete vrient. 550[regelnummer] Hi hevet hu qualic ghedientGa naar voetnoot550 Die hu beriet desen gancGa naar voetnoot551 Ende hu desen berch lanc Over te loepene dede bestaen.Ga naar voetnoot553 Ic soude te hove sijn ghegaen, 555[regelnummer] Al haddet ghi mi niet gheraden, Maer mi es den buuc so gheladenGa naar voetnoot556 Ende in so utermaten wijseGa naar voetnoot557 Met eere vremder niewer spise,Ga naar voetnoot558 Ic vruchte in sal niet moghen gaen.Ga naar voetnoot559
[pagina 38]
560[regelnummer] Inne mach sitten no ghestaen; Ic bem so utermaten zat.’Ga naar voetnoot561 ‘Reynaert, wat haetstu, wat?’Ga naar voetnoot562 ‘Heere Brune, ic hat crancke have.Ga naar voetnoot563 Arem man dannes gheen grave,Ga naar voetnoot564 565[regelnummer] Dat mooghdi bi mi wel weten.Ga naar voetnoot565 Wi aerme liede, wi moeten heten, Hadden wijs raet, dat wi node haten.Ga naar voetnoot567 Goeder versscher honichraten Hebbic couver arde groet.Ga naar voetnoot569 570[regelnummer] Die moetic heten dor den noet,Ga naar voetnoot570 Als ic hel niet mach ghewinnen.Ga naar voetnoot571 Nochtan als icse hebbe binnen,Ga naar voetnoot572 Hebbicker af pine ende onghemac.’Ga naar voetnoot573 Dit hoerde Brune ende sprac: 575[regelnummer] ‘Helpe, lieve vos Reynaert, Hebdi honich dus onwaert?Ga naar voetnoot576 Honich es een soete spijse Die ic voer alle gherechten prijseGa naar voetnoot578 Ende voer alle gherechten minne. 580[regelnummer] Reynaerd, helpt mi dat ics ghewinne.Ga naar voetnoot580 Edele Reynaert, soete neve,Ga naar voetnoot581 Also langhe als ic sal leven Willic hu daeromme minnen. Reynaerd, helpt mi dat ics ghewinne.’ 585[regelnummer] ‘Ghewinnen, Bruun? Ghi hout hu spot!’Ga naar voetnoot585
[pagina 39]
‘In doe, Reynaert, so waer ic zot,Ga naar voetnoot586 Hildic spot met hu, neen ic niet.’ Reynaert sprac: ‘Bruun, mochtijs yet?Ga naar voetnoot588 Of ghi honich moghet heten, 590[regelnummer] Bi huwer trauwen, laet mi weten.Ga naar voetnoot590 Mochtijs yet, ic souts hu saden.Ga naar voetnoot591 Ic saels hu so vele beraden,Ga naar voetnoot592 Ghi ne hatet niet met hu tienen, Waendic hu hulde daermet verdienen.’Ga naar voetnoot594 595[regelnummer] ‘Met mi tienen? Hoe mach dat wesen? Reynaert, hout huwen mont van desenGa naar voetnoot596 Ende sijts seker ende ghewes:Ga naar voetnoot597 Haddic al thonich dat nu es Tusschen hier ende Portegale, 600[regelnummer] Ic haet al up teenen male.’Ga naar voetnoot600 Reynaerd sprac: ‘Bruun, wat sechdi? Een dorper, heet Lamfroit, woent hier bi,Ga naar voetnoot602 Hevet honich so vele te waren,Ga naar voetnoot603 Ghi ne hatet niet in vii jaren. 605[regelnummer] Dat soudic hu gheven in hu ghewout,Ga naar voetnoot605 Heere Brune, wildi mi wesen houtGa naar voetnoot606- Ende voer mi dinghen te hove.’ Doe quam Brune ende ghinc ghelovenGa naar voetnoot608 Ende sekerde Reynaerde dat,Ga naar voetnoot609 610[regelnummer] Wildine honichs maken zatGa naar voetnoot610
[pagina 40]
- Des hi cume ombiten sal -Ga naar voetnoot611 Hi wilde wesen overalGa naar voetnoot612 Ghestade vrient ende goet gheselle.Ga naar voetnoot613 Hieromme louch Reynaert die felleGa naar voetnoot614 615[regelnummer] Ende sprac: ‘Bruun, heelt mare,Ga naar voetnoot615 Verghave God dat mi nu wareGa naar voetnoot616- Also bereet een goet gheval Alse hu dit honich wesen sal, Al wildijs hebben vii hamen.’Ga naar voetnoot619 620[regelnummer] Dese woort sijn hem bequame,Ga naar voetnoot620 Bruun, ende daden hem so sochte,Ga naar voetnoot621 Hi louch dat hi nemmee ne mochte.Ga naar voetnoot622 Doe peinsde Reynaerd daer hi stoet:Ga naar voetnoot623 ‘Bruun, es mine avonture goet,Ga naar voetnoot624 625[regelnummer] Ic wane hu daer noch heden latenGa naar voetnoot625 Daer ghi sult lachen te maten.’Ga naar voetnoot626 Na dit peinsen ghinc Reynaert huutGa naar voetnoot627 Ende sprac al overluut:Ga naar voetnoot628 ‘Oem Bruun, gheselle, willecome!Ga naar voetnoot629 630[regelnummer] Het staet so: suldi hebben vrome,Ga naar voetnoot630 Hier ne mach zijn gheen langher staen.Ga naar voetnoot631 Volghet mi, ic sal voeren gaen. Wi houden desen crommen pat.Ga naar voetnoot633
[pagina 41]
Ghi sult noch heden werden zat, 635[regelnummer] Saelt na minen wille gaen.Ga naar voetnoot635 Ghi sult noch heden hebben sonder waenGa naar voetnoot636 Also vele als ghi moghet ghedraghen.’Ga naar voetnoot637 Reynaert meende van groten slaghen; Dit was dat hi hem beriet.Ga naar voetnoot639 640[regelnummer] Die keytijf Bruun ne wiste nietGa naar voetnoot640 Waer hem Reynaerd die tale keerde,Ga naar voetnoot641 Die hem honich stelen leerde Dat hi wel seere sal becoepen.Ga naar voetnoot643 Al sprekende quam dus gheloepen 645[regelnummer] Reynaert met sinen gheselle Brune Tote Lamfroits bi den tune.Ga naar voetnoot646 Wildi horen van Lamfreyde? Dat was, eist waer so men mi seide, Een temmerman van goeden love,Ga naar voetnoot649 650[regelnummer] Ende hadde bi sinen hoveGa naar voetnoot650 Eene eecke brocht huten woudeGa naar voetnoot651 Die hi ontwee clieven soudeGa naar voetnoot652 Ende hadde twee wegghen daerin ghesleghen,Ga naar voetnoot653 Also temmermans noch pleghen. 655[regelnummer] Die eecke was ontdaen wel wijde.Ga naar voetnoot655 Des was Reynaert arde blide. Te Brunen sprac hi ende louch:Ga naar voetnoot657 ‘Siet hier hu grote ghevouch,Ga naar voetnoot658
[pagina 42]
Bruun in de eik (r: xxx verso)
[pagina 43]
Brune, ende nemet wel goem.Ga naar voetnoot659 660[regelnummer] Hier in desen selven boem Es honichs utermaten vele. Prouft of ghijs in huwe keleGa naar voetnoot662 Ende in huwen buuc moghet bringhen. Nochtan suldi hu selven dwinghen:Ga naar voetnoot664 665[regelnummer] Al dincket hu goet die honichraten, Hetet te zeden ende te maten,Ga naar voetnoot666 Dat ghi hu selven niet verdervet.Ga naar voetnoot667 Ic ware ontheert ende onthervet,Ga naar voetnoot668 Wel soete oem, mesquame hu yet.’Ga naar voetnoot669 670[regelnummer] Brune sprac: ‘Reynaert, ne sorghet niet. Waendi dat ic bem onvroet?Ga naar voetnoot671 Mate es tallen spele goet.’Ga naar voetnoot672 aant. ‘Ghi secht waer,’ sprac Reynaerd, ‘Waeromme bem ic oec vervaert?Ga naar voetnoot674 675[regelnummer] Gaet toe ende crupet daerin.’Ga naar voetnoot675 Reynaert peinsde om zijn ghewinGa naar voetnoot676 Ende Brune liet hem so verdorenGa naar voetnoot677 Dat hi thoeft over die horenGa naar voetnoot678 Ende die twee voerdere voete instac.Ga naar voetnoot679 680[regelnummer] Ende Reynaert poghede dat hi bracGa naar voetnoot680 Die wegghen beede huter eecken, Die daer te voren ghinc so smeeken.Ga naar voetnoot682 Bruun bleef ghevanghen in den boem.
[pagina 44]
Nu hevet de neve sinen oem 685[regelnummer] In boesheden bracht met sulker achteGa naar voetnoot685 Dat hi met liste no met crachteGa naar voetnoot686 In gheere wijs ne can ontgaenGa naar voetnoot687 Ende bi den hoefde staet ghevaen. Wat raeddi Brunen te doene? 690[regelnummer] Dat hi was sterc ende coeneGa naar voetnoot690 Sal hem niet ghehelpen moghen. Hi sach wel, hi was bedroghen. Hi began briesschen ende dulen.Ga naar voetnoot693 Hi was ghegrepen bi zier mulen 695[regelnummer] So vaste ende bi den voeten voren, Al dat hi pijnde, was verloren.Ga naar voetnoot696 Hi ne waende nemmermeer ontgaen. Van verren was Reynaert ghestaen Ende sach commen Lamfreyde, 700[regelnummer] Die up sinen hals brochte beideGa naar voetnoot700 Ga naar voetnoot700- Een scaerpe haex ende eene baerde. Hier mooghdi horen van Reynaerde, Hoe hi sinen oem ghinc rampineeren:Ga naar voetnoot703 ‘Oem Brune, vaste gaet mineeren!Ga naar voetnoot704 705[regelnummer] Hier comt Lamfroyt ende sal hu scijncken.Ga naar voetnoot705 aant. Haddi gheten, so souddi drineken!’Ga naar voetnoot706 Na der talen so ghinc Reynaert Weder te sinen casteele waert, Sonder orlof, ende mettienGa naar voetnoot709 710[regelnummer] Hevet Lamfroyt den beere versienGa naar voetnoot710
[pagina 45]
Ende vernam dat hi was ghevaen.Ga naar voetnoot711 Doe ne was daer gheen langher staen.Ga naar voetnoot712 Hi liep wech metter haest Daer hi die hulpe wiste naest,Ga naar voetnoot714 715[regelnummer] Daer dat naeste dorp stont, Ende dede hem allen contGa naar voetnoot716 Dat daer stont ghevaen een beere. Doe volchde hem een mekel heere:Ga naar voetnoot718 Int dorp ne bleef man no wijf. 720[regelnummer] Den beere te nemene sijn lijfGa naar voetnoot720 Liept al dat loepen mochte.Ga naar voetnoot721 Sulc was die eenen bessem brochte,Ga naar voetnoot722 aant. Sulc eenen vleghel, sulc een rake,Ga naar voetnoot723 Sulc quam gheloepen met eenen stake,Ga naar voetnoot724 725[regelnummer] So si quamen van haren werke.Ga naar voetnoot725 Selve die pape van der kerkeGa naar voetnoot726 Brochte eenen cruusstaf,Ga naar voetnoot727 Die hem de coster noede gaf.Ga naar voetnoot728 Die coster drouch eene vaneGa naar voetnoot729 730[regelnummer] Mede te stekene ende te slane.Ga naar voetnoot730 Des spapen wijf, vrauwe Julocke,aant. Quam gheloepen met haren rocke,Ga naar voetnoot732 Daer so omme hadde ghesponnen.Ga naar voetnoot733 Voer hem allen quam gheronnenGa naar voetnoot734 735[regelnummer] Lamfroyt met eere scerper haex. Al hadde Brune lettel ghemaex,Ga naar voetnoot736
[pagina 46]
Hi ontsach meer onghevalGa naar voetnoot737 Ende sette al jeghen al,Ga naar voetnoot738 Doe hi dat gheruchte hoorde.Ga naar voetnoot739 740[regelnummer] Hi spranc up sodat hem scordeGa naar voetnoot740 Van sinen aensichte al die huut.Ga naar voetnoot741 Al brochte Brune dat hoeft huut Met aerbeide ende met pinen,Ga naar voetnoot743 Nochtan liet hi daer van den zinenGa naar voetnoot744- 745[regelnummer] Eene oere ende beede sine lier.Ga naar voetnoot745 Nye maecte God so leelic dier!Ga naar voetnoot746 Hoe mochte hi zeerre sijn mesrocht?Ga naar voetnoot747 Al haddi thoeft hutebrocht, Eer hi die voete conde ghewinnenGa naar voetnoot749 750[regelnummer] Blever alle die claeuwen binnen Ende sine twee anscoen beede.Ga naar voetnoot751 Dus gherochte hi huut met leede.Ga naar voetnoot752 Hoe mochte hi zijn ontheert meer? Die voete waren hem so zeerGa naar voetnoot754 755[regelnummer] Dat hi tloepen niet conste ghedoghen.Ga naar voetnoot755 Dat bloet liep hem over die hoghen, Dat hi niet wel conste ghesien.Ga naar voetnoot757 Hi ne dorste bliven no vlien.Ga naar voetnoot758 Hi sach suut onder die zonneGa naar voetnoot759 760[regelnummer] Lamfroyt commen gheronnen; Daerna die priester, die heere, Hi quam gheloepen vele zeere;Ga naar voetnoot762
[pagina 47]
Daerna die coster metter vane; Daerna aile die prochiane, 765[regelnummer] Die houde lieden metten jonghen. Daerna quam up haren stap ghespronghenGa naar voetnoot766 Sulke quene die van houdenGa naar voetnoot767 Cume eenen tant hadde behouden.Ga naar voetnoot768 Wie so wille, wachte hem dies:Ga naar voetnoot769 770[regelnummer] Die scade hevet of verliesGa naar voetnoot770 Ende groet ongheval, Over hem so willet al.Ga naar voetnoot772 Dit sceen arem man Brunen wel.Ga naar voetnoot773 Sulc dreechdem nu an sijn velGa naar voetnoot774 775[regelnummer] Die des ghesweghen hadde stille,Ga naar voetnoot775 Hadde Bruun ghestaen tsinen wille.Ga naar voetnoot776 Dit was beneden eere riviereGa naar voetnoot777 aant. Dat Brune, onsalichst alre diere, Van meneghen dorper was beringhet.Ga naar voetnoot779 780[regelnummer] Doe was daer lettel ghedinghet.Ga naar voetnoot780 Hem naecte groet onghemac:Ga naar voetnoot781 Die een slouch, die ander stac, Die een slouch, die ander warp. Lamfroyt was hem alrescaerpst.Ga naar voetnoot784 785[regelnummer] Een hiet Lottram Lancvoet, Hi drouch eenen verhoernden cloetGa naar voetnoot786 Ende stacken emmer na dat hoghe.Ga naar voetnoot787
[pagina 48]
De aframmeling van de beer (r: xxxiii recto)
[pagina 49]
Vrauwe Vulmaerte scerpe logheGa naar voetnoot788 Ghinckene koken met eenen stave. 790[regelnummer] Abelquac ende mijn vrauwe Bave Laghen beede onder die voeteGa naar voetnoot791 Ende streden beede om eene cloete.Ga naar voetnoot792 Ludmoer metter langher nese Drouch eenen loedwapper an een peseGa naar voetnoot794 795[regelnummer] Ende ghincker met al omme zwinghen.Ga naar voetnoot795 Ludolf metten crommen vingheren Dede hem alles te voren,Ga naar voetnoot797 Want hi was best gheboren,Ga naar voetnoot798 Sonder Lamfroy alleene.Ga naar voetnoot799 800[regelnummer] Hughelijn metten crommen beene Was zijn vader, dat weet men wale,Ga naar voetnoot801 Ende was gheboren van Abstale Ende was sone vrauwe Ogernen, Eens houtmakigghe van lanternen.Ga naar voetnoot804 805[regelnummer] Ander wijf ende ander man, Meer dan ic ghenomen can,Ga naar voetnoot806 Daden Brunen groet onghemac, Sodat hem zijn bloet huutlac.Ga naar voetnoot808 Brune ontfinc al sulc paymentGa naar voetnoot809 810[regelnummer] Als hem elc gaf daeromtrent. Die pape liet den cruusstaf Ghedichte slaen, slach in slach,Ga naar voetnoot812
[pagina 50]
Ende die coster metter vane Ghinc hem vastelike ane.Ga naar voetnoot814 815[regelnummer] Lamfroyt quam ter selver wijlenGa naar voetnoot815 Met eere scerper bijlen Ende slouchene tusschen hals ende hoeft, Dat Brune wart zeere verdoeft, Dat hi verspranc van den slagheGa naar voetnoot819 820[regelnummer] Tusschen der riviere enter hagheGa naar voetnoot820 In eenen trop van houden wivenGa naar voetnoot821 Ende warper een ghetal van vivenGa naar voetnoot822 In die riviere die daer liep, Die wel wijt was ende diep.Ga naar voetnoot824 825[regelnummer] Des papen wijf wasser eene. Des was spapen bliscap cleene.Ga naar voetnoot826 aant. Doe hi zijn wijf sach in die vliet,Ga naar voetnoot827 Doe ne luste hem langher nietGa naar voetnoot828 Bruun te stekene no te slane. 830[regelnummer] Hi riep: ‘Siet, edele prochiane, Ghindre vloot vrauwe JulockeGa naar voetnoot831 Beede met spillen ende met rocke.Ga naar voetnoot832 Nu toe, die haer helpen mach!Ga naar voetnoot833 Ic gheve hem jaer ende dachGa naar voetnoot834 835[regelnummer] Vul pardoen ende aflaetGa naar voetnoot835 Van alre sondeliker daet.’ Beede man ende wijf Lieten den aermen keytijfGa naar voetnoot838
[pagina 51]
Brune ligghen over dootGa naar voetnoot839 840[regelnummer] Ende ghinghen daer die pape gheboot, Beede met stringhen ende met haken.Ga naar voetnoot841 Die wijle dat si die vrauwe huuttraken, So quam Brune in die riviere Ende ontswam hem allen sciere.Ga naar voetnoot844 845[regelnummer] Die dorperen waren alle gram: Si saghen dat hem Brune ontswam, Dat si hem niet mochten volghen.Ga naar voetnoot847 Upt touver stonden si verbolghenGa naar voetnoot848 Ende ghinghen na hem rampineren.Ga naar voetnoot849 850[regelnummer] Bruun die lach in die ryviere Daer hi vant den meesten stroem.Ga naar voetnoot851 Al dryvende bat hi dat God den boem Moeste verdrouven ende verwatenGa naar voetnoot853 Daer hi zijn hoere in hadde ghelatenGa naar voetnoot854 855[regelnummer] Ende beede sine lier. Voert vloucte hi dat felle dier,Ga naar voetnoot856 Den boesen vos Reynaerde, Diene met sinen brunen baerdeGa naar voetnoot858 So diepe in die eecke dede crupen. 860[regelnummer] Daerna Lamfroyt van der stupenGa naar voetnoot860 Daer hi hem so leede dede.Ga naar voetnoot861 In aldustanen ghebedeGa naar voetnoot862 Lach Brune also langhe wijle Dat hi wel een halve mile 865[regelnummer] Van der stede was ghedreven
[pagina 52]
Daer die dorpers waren bleven. Hi was verpijnet ende moedeGa naar voetnoot867 Ende ondercommen van den bloede,Ga naar voetnoot868 Sodat hi hadde crancke vaert.Ga naar voetnoot869 870[regelnummer] Doe zwam hi te lande waert Ende croep ligghen in dat hoever.Ga naar voetnoot871 Ghi ne saghet noint droeverGa naar voetnoot872 Gheen dier no gheenen man.Ga naar voetnoot873 Hi lach jammerlic ende stanGa naar voetnoot874 875[regelnummer] Ende slouch met beede sinen lancken.Ga naar voetnoot875 Des mochte hi al Reynaerde dancken.Ga naar voetnoot876 Nu hoert wat Reynaert heeft ghedaen. Hi hadde een vet hoen ghevaen Bi Lamfroyts an der heydenGa naar voetnoot879 880[regelnummer] Eer hi danen was versceiden.Ga naar voetnoot880 Hi hadt up eenen berch ghedreghen Verre huut allen weghen,Ga naar voetnoot882 Daer het eenlic was ghenouch.Ga naar voetnoot883 Dat was wel zijn ghevouch,Ga naar voetnoot884 885[regelnummer] Dordat daer was niemens gancGa naar voetnoot885 Ende hi dor niemens bedwancGa naar voetnoot886 Sine proye dorste rumen.Ga naar voetnoot887 Doe hi dat hoen toten plumenGa naar voetnoot888 Hadde gheleit in sine male,Ga naar voetnoot889 890[regelnummer] Doe ghinc hi neder te daleGa naar voetnoot890- Eenen verholenliken pat.
[pagina 53]
Hi was utermaten zat.Ga naar voetnoot892 Dat weder was scone ende heet. Hi hadde gheloepen dat hem dat zweet 895[regelnummer] Neder liep neven die liere. Daeromme liep hi ter riviere, Dordat hi hem vercoelen soude. In bliscap arde menichfoudeGa naar voetnoot898 Was sijn herte doe bevaen.Ga naar voetnoot899 900[regelnummer] Hi hopede wel al sonder waenGa naar voetnoot900 Dat Lamfroyt hadde den beere versleghenGa naar voetnoot901 Ende hine thuuswaert hadde ghedreghen.Ga naar voetnoot902 Doe sprac hi: ‘Hets mi wel ghevaren.Ga naar voetnoot903 aant. Die mi te hove meest soude daren,Ga naar voetnoot904 905[regelnummer] Die hebbic doot in desen daghe. Nochtan wanic sonder clagheGa naar voetnoot906- Ende sonder wanconst bliven. Ic mach te rechte bliscap driven.’Ga naar voetnoot908 Doe Reynaert was in dese tale, 910[regelnummer] Sach hi nederwaert te dale Ende vernam Bruun daer hi lach.Ga naar voetnoot911 Enten eersten als hine sach,Ga naar voetnoot912 Hadde hijs rauwe ende toren.Ga naar voetnoot913 Daer die bliscap was tevoren,Ga naar voetnoot914- 915[regelnummer] Daer lach nu thoren ende nijt Ende sprac: ‘Vermalendijt,Ga naar voetnoot916 Lamfroyt, moet dijn herte sijn!Ga naar voetnoot917
[pagina 54]
Du best dulre dan een zwijn,Ga naar voetnoot918 Lamfroyt, ergher puten sone!Ga naar voetnoot919 920[regelnummer] Lettel eeren bestu ghewone.Ga naar voetnoot920 Hoe es di dese beere ontgaen, Die di tevoren was ghevaen? Hoe menich morseel leghet der an,Ga naar voetnoot923 Dat gherne hetet menich man. 925[regelnummer] O wy, Lamfroyt, verscroven druut,Ga naar voetnoot925 Hoe rikelike een beerehuut Heefstu heden verloren, Die di ghewonnen was tevoren!’Ga naar voetnoot928 Dit scelden hevet Reynaert ghelatenGa naar voetnoot929 930[regelnummer] Ende ghinc neder bi der stratenGa naar voetnoot930 Dor te siene hoet Bruun stoet.Ga naar voetnoot931 Doe hine sach ligghen al een bloetGa naar voetnoot932 Ende ziec ende onghesont,Ga naar voetnoot933 Den aermen beere, te dier stontGa naar voetnoot934 935[regelnummer] - Dat sach Reynaert arde gherne - Doe bescalt hine te sinen scherne:Ga naar voetnoot936 aant. ‘Siere priester, dieu vo saut.Ga naar voetnoot937 Kendi Reynaert, den rybaut?Ga naar voetnoot938 Wildine scauwen, so siettene hier,Ga naar voetnoot939 940[regelnummer] Den roden scalc, den fellen ghier.Ga naar voetnoot940 Seght mi priester, soete vrient,
[pagina 55]
Bi den Heere dien ghi dient, In wat ordinen wildi hu doen,Ga naar voetnoot943 Dat ghi draghet roeden capproen?Ga naar voetnoot944 945[regelnummer] So weder sidi abd so pryhore?Ga naar voetnoot945 Hi ghinc hu arde na den horeGa naar voetnoot946 Die hu dese crune hevet bescoren!Ga naar voetnoot947 Ghi hebt huwen top verloren,Ga naar voetnoot948 Ghi hebt hu anscoen afghedaen,Ga naar voetnoot949 950[regelnummer] Ic wane ghi wilt zinghen gaenaant. Van huwen complete dat ghetijde.’Ga naar voetnoot951 Dit hoerde Brune ende wart omblijde,Ga naar voetnoot952 Want hi ne const doe niet ghewreken. Hem so dochte sijn herte brekenGa naar voetnoot954 955[regelnummer] Ende slouch weder in die riviere.Ga naar voetnoot955 Hi ne wilde van den fellen diere Nemmeer hoeren die tale.Ga naar voetnoot957 Hi liet hem neder daer te daleGa naar voetnoot958 Metten strome dryven tehantGa naar voetnoot959 960[regelnummer] Ende ghinc ligghen up dat zant.Ga naar voetnoot960 Hoe sal nu Brune te hove comen?aant. Al mocht hem al de weerelt vromen,Ga naar voetnoot962- Hi ne ghinghe niet over sine voete. Hi was ghenoopt so onsoeteGa naar voetnoot964 965[regelnummer] In die eecke, daer hi tevoren Van tween voeten hadde verloren
[pagina 56]
Alle die claeuwen ende dat vel, Hi ne conste niet ghepeinsen welGa naar voetnoot968 Hoe hi best ten coninc gaet. 970[regelnummer] Nu hoert hoe hi die vaert bestaet.Ga naar voetnoot970 Hi zat over sine hamenGa naar voetnoot971 Ende began met groter scamenGa naar voetnoot972 Rutsen over sinen staert.Ga naar voetnoot973 Ende als hi dus moede waert, 975[regelnummer] So wentelde hi dan eene wile.Ga naar voetnoot975 Dus dreef hi meer dan eene mileGa naar voetnoot976 Eer hi tes coninx hove quam. Doe men Brune vernam In derre wijs van verren comen, 980[regelnummer] Wart ghetwifelt van hem zomenGa naar voetnoot980 Wat daer quam ghewentelt zoe.Ga naar voetnoot981 Dien coninc wart de herte onvroe,Ga naar voetnoot982 Die Brune bekende tehant,Ga naar voetnoot983 Ende seide: ‘Dit es mijn serjant,Ga naar voetnoot984 985[regelnummer] Brune; hem es dat hoeft so roet, Hi es ghewont toter doot. Ay God, wie heeftene so mesmaect?’Ga naar voetnoot987 Binnen desen so was Brune ghenaectGa naar voetnoot988 Dat hi den coninc claghen mochte. 990[regelnummer] Hi stan ende versuchte onzochteGa naar voetnoot990 Ende sprac: ‘Coninc, edel heere, Wreket mi dor hu selves eereGa naar voetnoot992 Over Reynaerde, dat felle dier,Ga naar voetnoot993
[pagina 57]
Die mi mine scone lier 995[regelnummer] Met ziere lust verliesen dedeGa naar voetnoot995 Ende daertoe mine hoere mede Ende hevet mi ghemaect als ghi siet.’ Die coninc sprac: ‘Of ic dit nietGa naar voetnoot998 Ne wreke, so moetic zijn verdoomt!’Ga naar voetnoot999 1000[regelnummer] Ende hierna so hevet hi ghenoomtGa naar voetnoot1000 Alle die hoechste bi namenGa naar voetnoot1001 Ende ontboet dat si quamenGa naar voetnoot1002 Allegader an sinen raetGa naar voetnoot1003 Ende rieden hoe dese daetGa naar voetnoot1004 1005[regelnummer] Best werde gherecht tes conincs eere.Ga naar voetnoot1005 Doe rieden die meeste heerenGa naar voetnoot1006 Dat menne twee waerven daghen soude,Ga naar voetnoot1007 Reynaerde, of die coninc woude,Ga naar voetnoot1008 Ende horen tale ende wedertale.Ga naar voetnoot1009 1010[regelnummer] Oec seiden si, si wilden waleGa naar voetnoot1010 Dat Tybeert die cater van desenGa naar voetnoot1011 Tote Reynaerde bode soude wesen. Al ware hi cranc, hi ware vroet.Ga naar voetnoot1013 Dese raet dinct den coninc goet.Ga naar voetnoot1014 1015[regelnummer] Doe sprac die coninc: ‘Heere Tybeert, Gaet wech. Eer ghi wederkeert,Ga naar voetnoot1016 Besiet dat Reynaert met hu come.Ga naar voetnoot1017 Dese heeren segghen some,Ga naar voetnoot1018
[pagina 58]
Al es Reynaert andren dieren fel,Ga naar voetnoot1019 1020[regelnummer] Hi gheloevet hu so welGa naar voetnoot1020 Dat hi gherne doet huwen raet. Ne comt hi niet, hets hem quaet.Ga naar voetnoot1022 Men salne drie waerven daghenGa naar voetnoot1023 aant. Te lachtre alle sinen maghen.Ga naar voetnoot1024 1025[regelnummer] Gaet Tybeert, dit secht hem.’ ‘Ay heere,’ sprac Tybeert, ‘ic bem Een arem wicht, een cleene dier.Ga naar voetnoot1027 Heere Brune, die staerc was ende fier,Ga naar voetnoot1028 Ne conste Reynaert niet ghewinnen.Ga naar voetnoot1029 1030[regelnummer] In welker wijs salics beghinnen?’Ga naar voetnoot1030 Doe sprac die coninc: ‘Heere Tybeert, Ghi zijt wijs ende wel gheleert.Ga naar voetnoot1032 Al sidi niet groet, nochtan Hets menich die met luste canGa naar voetnoot1034 1035[regelnummer] Dat werken ende met goeden radeGa naar voetnoot1035 Dat hi met crachte niet ne dade.Ga naar voetnoot1036 Gaet, doet sciere mijn ghebod.’Ga naar voetnoot1037 Tybeert sprac: ‘Nu helpe mi God Dat het mi moete wel vergaen.Ga naar voetnoot1039 1040[regelnummer] Ic sal eene vaert bestaenGa naar voetnoot1040 Die mi doet zwaer in minen moet.Ga naar voetnoot1041 God ghevere mi af al goet!’Ga naar voetnoot1042	voetnoot497 up die vaert: onderweg voetnoot498 en (hij) acht het onaannemelijk voetnoot499 en het leek hem overdreven voetnoot503 dor: en door; wostine: woeste streek voetnoot505 Ghesleghen: gebaand voetnoot506 Also als: telkens als voetnoot507 om sijn bejach: om te jagen voetnoot508 Beneden: voorbij voetnoot509 oech ende lanc: hoog en uitgestrekt voetnoot510- die moest B. dwars oversteken voetnoot512 gheraken: komen voetnoot515 borghen: burchten voetnoot517 noede was bevaen: nood verkeerde voetnoot520 vernomen: gezien voetnoot522 barbecane: versperring (d.i. verdedigingswerk voor het kasteel) voetnoot523 over: op voetnoot525 bem: ben voetnoot526 Die: nl. de koning voetnoot527 Ne comdi niet: als u niet komt voetnoot528 voer mi: met mij mee voetnoot529 om u aan het gerecht te onderwerpen voetnoot530 voert: verder voetnoot531 dan zal hij u laten radbraken (d.i. hem de beenderen breken en vervolgens op een rad plaatsen) voetnoot534 verhoerde: vernam voetnoot535 die in het voorste gedeelte van zijn toegang lag voetnoot536 vele: vaak voetnoot537 Dor waremhede: vanwege de warmte voetnoot539 herkende R. hem direct voetnoot540 en trok zich meer terug voetnoot541 haghedochte: deel van zijn hol voetnoot542- hij dacht diep na om een plan te bedenken voetnoot544 fellen vraet: enorme gulzigaard voetnoot545 mee te pakken kon nemen voetnoot546 zonder zijn eigen eer te verliezen voetnoot547 over lanc: na een hele tijd voetnoot548 hartelijk dank voor uw goede raad voetnoot550 qualic ghedient: een slechte dienst bewezen voetnoot551 beriet desen ganc: deze tocht aanried voetnoot553 liet oversteken voetnoot556 mi... gheladen: ik zit zo vol voetnoot557 en op zo'n extreme manier voetnoot558 eere: een of andere voetnoot559 Ic... niet: dat ik vrees dat ik niet zal voetnoot561 zat: vol voetnoot562 haetstu: (du: aanspreekvorm 2e persoon enkelvoud) heb je gegeten voetnoot563 hat crancke have: at waardeloos voedsel voetnoot564 een arm man is geen graaf voetnoot565 dat kunt u aan mij wel zien voetnoot567 hetgeen we niet zouden eten als we er iets op wisten voetnoot569 couver arde groet: in grote voorraad voetnoot570 dor den noet: uit noodzaak voetnoot571 hel niet: niets anders voetnoot572 maar als ik ze (d.i. de honingraten) op heb voetnoot573 voel ik me beroerd voetnoot576 veracht u honing zozeer voetnoot578 voer: boven voetnoot580 ics ghewinne: ik het krijg voetnoot581 neve: neef (geen aanduiding van verwantschap, maar ten teken van vriendschappelijke gezindheid) voetnoot585 Ghi... spot: u drijft de spot met mij voetnoot586 In doe: dat doe ik niet voetnoot588 mochtijs yet: wilt u er iets van voetnoot590 Bi huwer trauwen: op uw erewoord voetnoot591 ic... saden: ik zou u ermee verzadigen voetnoot592 beraden: geven voetnoot594 als ik uw steun daarmee zou kunnen krijgen voetnoot596 hout... desen: zwijg hierover voetnoot597 en wees ervan overtuigd voetnoot600 haet: at het; teenen male: in één keer voetnoot602 dorper: dorpsbewoner; hier bi: in de buurt voetnoot603 te waren: echt waar voetnoot605 ghewout: bezit voetnoot606- wildi... dinghen: als u zich met mij zou willen verbinden en voor mij zou willen pleiten voetnoot608 toen legde B. een belofte af voetnoot609 sekerde: beloofde voetnoot610 Wildine: wilde hij hem; honichs maken zat: met honing verzadigen voetnoot611 waar hij nauwelijks een hap van zal proeven (d.i. hij zal helemaal niets eten) voetnoot612 overal: ten alle tijden voetnoot613 Ghestade: trouwe voetnoot614 louch: lachte voetnoot615 heelt mare: beroemde held voetnoot616- schonk God mij maar evenveel geluk voetnoot619 hamen: (grote) vaten voetnoot620 sijn hem bequame: bevallen hem voetnoot621 daden... sochte: waren hem zo aangenaam voetnoot622 dat... mochte: tot hij niet meer kon voetnoot623 peinsde: dacht; daer hi stoet: intussen voetnoot624 es... goet: zit het me mee voetnoot625 wane: denk; laten: achter te laten voetnoot626 sult... maten: weinig (d.i. helemaal niet) zult lachen voetnoot627 huut: naar buiten voetnoot628 al overluut: hardop (tegenstelling met peinsde, 623) voetnoot629 Oem: oom, vgl. 581 voetnoot630 suldi hebben vrome: wilt u profiteren voetnoot631 dan moeten we hier niet blijven voetnoot633 crommen pat: (ook figuurlijk) pad van de ondeugd voetnoot635 als het gaat zoals ik wil voetnoot636 sonder waen: waarlijk voetnoot637 zoveel als u kunt verdragen voetnoot639 dat hi hem beriet: wat hij met hem voorhad voetnoot640 keytijf: stommeling voetnoot641 hoe R.'s woorden bedoeld waren voetnoot643 die hij duur zal betalen voetnoot646 tot L.'s (huis) bij de omheining voetnoot649 een gewaardeerde timmerman voetnoot650 bi sinen hove: naar zijn erf voetnoot651 eecke: eik voetnoot652 ontwee clieven soude: in tweeën wilde splijten voetnoot653 wegghen: wiggen voetnoot655 was... wijde: was zeer wijd opengespleten voetnoot657 sprac... louch: zei hij lachend voetnoot658 hu grote ghevouch: waarnaar u zo hevig verlangt voetnoot659 nemet wel goem: let goed op voetnoot662 Prouft: probeer voetnoot664 maar u moet zich beheersen voetnoot666 eet fatsoenlijk en met mate voetnoot667 opdat u zich geen ongeluk bezorgt (d.i. ziek wordt) voetnoot668 ontheert ende onthervet: te schande gemaakt voetnoot669 mesquame hu yet: als u iets zou overkomen voetnoot671 denkt u dat ik hersenloos ben voetnoot672 (spreekwoord) alles met mate voetnoot674 vervaert: bevreesd voetnoot675 Gaet toe: ga erheen voetnoot676 peinsde om zijn ghewin: dacht aan zijn succes voetnoot677 verdoren: belazeren voetnoot678 over die horen: tot voorbij de oren voetnoot679 voerdere voete: voorpoten voetnoot680 poghede dat hi brac: deed zijn best om te trekken voetnoot682 (bijzin bij Reynaert, 680) die eerder aan het vleien was voetnoot685 in de problemen gebracht met zo'n raffinement voetnoot686 no met crachte: noch met geweld voetnoot687 gheere: generlei; ontgaen: ontsnappen voetnoot690 coene: dapper voetnoot693 dulen: grommen voetnoot696 alle moeite was vergeefs voetnoot700 hals: nek voetnoot700- beide... baerde: zowel een scherpe timmerbijl als een strijdbijl voetnoot703 rampineeren: bespotten voetnoot704 vaste gaet mineeren: eet flink door voetnoot705 scijncken: drank inschenken voetnoot706 na het eten moet u toch drinken voetnoot709 Sonder orlof: zonder afscheid te nemen voetnoot710 versien: opgemerkt voetnoot711 vernam: zag voetnoot712 toen aarzelde hij niet voetnoot714 naest: het dichtste bij voetnoot716 en vertelde iedereen voetnoot718 een mekel heere: een groot leger voetnoot720 om de beer te doden voetnoot721 liep al wat lopen kon voetnoot722 iemand bracht een bezem voetnoot723 vleghel: dorsvlegel; rake: mestvork voetnoot724 stake: stok voetnoot725 So: zoals voetnoot726 Selve: zelfs; pape: pastoor voetnoot727 cruusstaf: kruisstaf (d.i. lange staf met een crucifix erbovenop) voetnoot728 noede: met tegenzin voetnoot729 vane: kerkvaandel voetnoot730 Mede: om mee voetnoot732 rocke: spinrokken voetnoot733 dat ze bij het spinnen gebruikt had voetnoot734 gheronnen: gehold voetnoot736 al had B. het niet erg naar zijn zin voetnoot737 ontsach meer ongheval: vreesde meer ongeluk voetnoot738 al jeghen al: alles op alles voetnoot739 gheruchte: lawaai voetnoot740 scorde: scheurde voetnoot741 aensichte: gezicht voetnoot743 met zeer veel moeite voetnoot744- van... oere: een van zijn oren voetnoot745 lier: wangen voetnoot746 Nye: nooit voetnoot747 hoe kon hij er erger aan toe zijn voetnoot749 voordat hij zijn poten vrij had voetnoot751 twee anscoen beede: twee handschoenen (d.i. de huid van zijn poten) voetnoot752 zo kwam hij met pijn vrij voetnoot754 zeer: pijnlijk voetnoot755 ghedoghen: verdragen voetnoot757 Dat: zodat voetnoot758 hij durfde te blijven noch te vluchten (d.i. bleef als verlamd staan) voetnoot759 suut: vanuit het zuiden voetnoot762 vele zeere: erg hard voetnoot766 up haren stap ghespronghen: leunend op een stok aangestrompeld voetnoot767 Sulke quene: menig oud wijf; houden: ouderdom voetnoot768 Cume: nauwelijks voetnoot769 wie er belangstelling voor heeft, moet het volgende beseffen voetnoot770 Die: degene die voetnoot772 op hem (770-1) heeft iedereen het gemunt voetnoot773 sceen: werd duidelijk voetnoot774 dreechdem... vel: zat hem nu op de huid voetnoot775 die zich rustig gehouden had voetnoot776 als B. naar believen had kunnen handelen voetnoot777 beneden: aan de rand van voetnoot779 beringhet: omsingeld voetnoot780 toen werd er weinig gepraat voetnoot781 hij kreeg het zwaar te verduren voetnoot784 was hem alrescaerpst: bestookte hem het hevigst voetnoot786 verhoernden cloet: met hoorn beslagen stok voetnoot787 stacken emmer na dat hoghe: stak voortdurend naar zijn oog voetnoot788 scerpe... stave: kookte scherpe pis voor hem met een stok (d.i. liet B. van pijn urineren) voetnoot791 onder die voete: op de grond voetnoot792 cloete: teelbal voetnoot794 loedwapper an een pese: loden bal aan een koord voetnoot795 ghincker... zwinghen: zwaaide ermee in het rond voetnoot797 gaf in alles het voorbeeld voetnoot798 best gheboren: van de hoogste afkomst voetnoot799 op L. na voetnoot801 dat weet men wale: dat is algemeen bekend voetnoot804 een oplapster van lantaarns voetnoot806 ghenomen: opnoemen voetnoot808 zodat hij veel bloed verloor voetnoot809 ontfinc... daeromtrent: kreeg van alle kanten betaald voetnoot812 Ghedichte: onophoudelijk voetnoot814 viel hem krachtig aan voetnoot815 ter selver wijlen: op dat moment voetnoot819 zodat hij door de slag opzij sprong voetnoot820 haghe: heg voetnoot821 trop: troep voetnoot822 warper: duwde er voetnoot824 wijt: breed voetnoot826 Des: daarover voetnoot827 vliet: rivier voetnoot828 toen had hij er geen zin meer in voetnoot831 Ghindre vloot: daar drijft voetnoot832 met haar weefklos en haar spinrokken voetnoot833 Nu toe: erop af voetnoot834 jaer ende dach: (in gerechtelijke zin) een geheel jaar voetnoot835 volledige vergeving en kwijtschelding voetnoot838 keytijf: stakker voetnoot839 over: voor voetnoot841 stringhen: touwen voetnoot844 en zwom snel van hen weg voetnoot847 Dat si: zodat zij voetnoot848 touver: de oever voetnoot849 rampineren: schelden voetnoot851 Daer: daar waar; meesten: sterkste voetnoot853 mocht vervloeken en verdoemen voetnoot854 hoere: oor voetnoot856 Voert: verder voetnoot858 Diene: die hem (B.) voetnoot860 stupen: schandpaal (d.i. de gespleten eik waarin B. met poten en hoofd vastzat) voetnoot861 Daer: waarmee voetnoot862 ghebede: (ironisch) gebeden, d.i. vervloekingen voetnoot867 verpijnet: uitgeput voetnoot868 en verzwakt door bloedverlies voetnoot869 hadde crancke vaert: slecht opschoot voetnoot871 en kroop de oever op om er te liggen voetnoot872 droever: deerniswekkender voetnoot873 man: mens voetnoot874 hij lag jammerlijk te kreunen voetnoot875 en schokte met zijn zijden (door het ademhalen) voetnoot876 Des: daarvoor; al: geheel en al voetnoot879 op het veld bij L. 's huis voetnoot880 danen: daarvandaan; versceiden: vertrokken voetnoot882 ver van iedere weg af voetnoot883 waar het heel eenzaam was voetnoot884 zijn ghevouch: naar zijn wens voetnoot885 omdat er niemand kwam voetnoot886 bedwanc: dwang voetnoot887 dorste rumen: moest opgeven voetnoot888 toten plumen: op de veren na voetnoot889 male: maag voetnoot890- toen daalde hij af langs een geheim pad voetnoot892 zat: verzadigd voetnoot898 met grote vreugde voetnoot899 bevaen: vervuld voetnoot900 hij rekende er vast op voetnoot901 versleghen: gedood voetnoot902 ghedreghen: gebracht voetnoot903 Hets... ghevaren: ik ben er goed vanaf gekomen voetnoot904 daren: schade berokkenen voetnoot906- toch verwacht ik niet aangeklaagd of verdacht te worden voetnoot908 bliscap driven: blij zijn voetnoot911 en zag B. liggen voetnoot912 Enten eersten als: en zodra voetnoot913 was hij er verdrietig en boos over voetnoot914- zijn eerdere vreugde had plaatsgemaakt voor woede en ergernis voetnoot916 Vermalendijt: vervloekt voetnoot917 moet dijn herte sijn: moet je zijn voetnoot918 dulre dan een zwijn: stommer dan een varken voetnoot919 ergher puten sone: vreselijke hoerenzoon voetnoot920 je bent niets waard voetnoot923 heel veel lekker eten zit eraan (d.i. aan B.) voetnoot925 verscroven druut: achterlijke kerel voetnoot928 die eerder voor jou bemachtigd was voetnoot929 ghelaten: gestopt voetnoot930 bi der straten: langs de straatweg (i.t.t. het geheime pad, 891) voetnoot931 Dor: om voetnoot932 al een bloet: geheel bebloed voetnoot933 ziec ende onghesont: gewond en verzwakt voetnoot934 te dier stont: toen voetnoot936 bescalt... scherne: bespotte hij hem ter vermaak voetnoot937 Siere: heer; dieu vo saut: moge God u behoeden voetnoot938 rybaut: schurk voetnoot939 scauwen: aanschouwen voetnoot940 scalc: booswicht; fellen ghier: gemene veelvraat voetnoot943 in welke kloosterorde wilt u intreden voetnoot944 capproen: kap voetnoot945 bent u abt of prior voetnoot946 hij ging vlak langs uw oren (d.i. de kale plek is groot) voetnoot947 degene die u deze tonsuur heeft geschoren voetnoot948 top: hoofdhaar voetnoot949 afghedaen: uitgedaan voetnoot951 uw laatste gebed (lett.: het laatste gebed van de dag) voetnoot952 omblijde: bedroefd voetnoot954 d.i. hij kon het niet langer verdragen voetnoot955 slouch: viel voetnoot957 Nemmeer: nooit meer voetnoot958 hem: zich voetnoot959 tehant: direct voetnoot960 zant: oever voetnoot962- voor niets ter wereld wilde hij lopen voetnoot964 ghenoopt so onsoete: zo pijnlijk bekneld geraakt voetnoot968 ghepeinsen: bedenken voetnoot970 die vaert bestaet: de tocht onderneemt voetnoot971 over sine hamen: op zijn achterste voetnoot972 scamen: schaamte voetnoot973 op zijn staart vooruit te schuiven voetnoot975 dan rolde hij een tijdje voetnoot976 Dus dreef hi: dit deed hij voetnoot980 van hem zomen: door sommigen voetnoot981 wat daar kwam aanrollen voetnoot982 de koning werd het droef te moede voetnoot983 bekende tehant: direct herkende voetnoot984 serjant: dienaar voetnoot987 mesmaect: mishandeld voetnoot988 ghenaect: genaderd voetnoot990 hij kreunde luid voetnoot992 dor: vanwege voetnoot993 Over: op voetnoot995 lust: list voetnoot998 Of: als voetnoot999 moetic: moge ik voetnoot1000 ghenoomt: genoemd voetnoot1001 die hoechste: de machtigsten (d.i. de baronnen) voetnoot1002 ontboet: gaf opdracht voetnoot1003 an sinen raet: naar zijn raadsvergadering voetnoot1004 rieden: zouden adviseren voetnoot1005 Best werde gherecht: het best berecht zou kunnen worden voetnoot1006 meeste: voornaamste voetnoot1007 dat men hem (d.i. R.) voor de tweede maal zou indagen voetnoot1008 of die coninc woude: als de koning ermee instemde voetnoot1009 ten bate van hoor en wederhoor (d.i. aanklacht en verdediging) voetnoot1010 wale: graag voetnoot1011 van desen: hiervan (d.i. de indaging) voetnoot1013 al was hij zwak, slim was hij wel voetnoot1014 Dese raet dinct: dit advies lijkt voetnoot1016 Gaet wech: ga op weg voetnoot1017 Besiet: zorg ervoor voetnoot1018 sommigen van deze baronnen zeggen voetnoot1019 dat al is R. andere dieren vijandig gezind voetnoot1020 gheloevet: vertrouwt voetnoot1022 hets hem quaet: dan staat hij er slecht voor voetnoot1023 drie waerven: voor de derde keer voetnoot1024 tot schande van al zijn verwanten voetnoot1027 arem wicht: nietig wezen voetnoot1028 fier: dapper voetnoot1029 ghewinnen: de baas worden voetnoot1030 hoe zou ik het moeten aanpakken voetnoot1032 wel gheleert: ervaren voetnoot1034 Hets menich: er is menigeen; luste: verstand voetnoot1035 werken: bereiken; goeden rade: beleid voetnoot1036 dat hij met geweld niet zou kunnen doen voetnoot1037 sciere: snel voetnoot1039 dat het goed voor me zal aflopen voetnoot1040 sal... bestaen: moet een tocht ondernemen voetnoot1041 die mij bedrukt (d.i. waar ik erg tegenop zie) voetnoot1042 ghevere mi af: geve mij ervan (d.i. van de tocht)

Vorige Volgende

Reynaert in tweevoud. Deel 1. Van den vos Reynaerde

Eerste indagingaant.

Over dit hoofdstuk/artikel

titels