Reynaert in tweevoud. Deel 1. Van den vos Reynaerde

[p. 9]

Van den vos Reynaerde

[p. 11]

Proloogaant.

Willem die Madocke maecte,¹aant.

Daer hi dicken omme waecte,²
Hem vernoyde so haerde³
Dat die avonture van Reynaerde⁴
In Dietsche onghemaket bleven⁵
- Die Arnout niet hevet vulscreven -⁶aant.
Dat hi die vijte dede soucken⁷
Ende hise na den Walschen boucken⁸
In Dietsche dus hevet begonnen.
God moete ons ziere hulpen jonnen.¹⁰
Nu keert hem daertoe mijn zin¹¹
Dat ic bidde in dit beghin¹²
Beede den dorpren enten doren,¹³
Ofte si commen daer si horen¹⁴
Dese rijme ende dese woort¹⁵
(Die hem onnutte sijn ghehoort),¹⁶
Dat sise laten onbescaven.¹⁷
Te vele slachten si den raven,¹⁸
Die emmer es al even malsch.¹⁹
Si maken sulke rijme valsch²⁰
Daer si niet meer of ne weten²¹
Dan ic doe hoe dat si heeten²²

1 maecte: schreef

2 waar hij dikwijls 's nachts wakker om was

3 het speet hem zo zeer

4 die avonture: de verhalen

5 Dietsche: Nederlands (hier: Vlaams); onghemaket: ongeschreven

6 vulscreven: voltooid

7 die vijte: het heiligenleven; dede soucken: liet zoeken, zocht

8 Walschen boucken: Franse handschriften

10 moge God ons bijstaan

11 nu wil ik er graag op wijzen

12 bidde: verzoek

13 zowel de boeren (d.i. onhoofse mensen) als de dwazen

14 Ofte si commen: als zij ter plekke zijn

15 deze versregels

16 die niet aan hen besteed zijn

17 onbescaven: ongecorrigeerd

18 slachten si: lijken zij op

19 emmer: altijd; malsch: eigenwijs

20 zij verklaren tal van versregels voor leugenachtig

21 waarover zij niet meer weten

22 hoe dat si heeten: over hoe degenen genoemd worden

[p. 12]

 

Die nu in Babilonien leven.aant.

 

Daden si wel, si soudens begheven.²⁴

25

Dat en segghic niet dor minen wille.²⁵

 

Mijns dichtens ware een ghestille,²⁶aant.

 

Ne hads mi eene niet ghebeden²⁷

 

Die in groeter hovesscheden^28-

 

Gherne keert hare saken.

30

Soe bat mi dat ic soude maken³⁰

 

Dese avontuere van Reynaerde.³¹

 

Al begripic die grongaerde³²

 

Ende die dorpren ende die doren,

 

Ic wille dat dieghene horen³⁴

35

Die gherne pleghen der eeren³⁵

 

Ende haren zin daertoe keeren³⁶

 

Dat si leven hoofschelike,

 

Sijn si arem, sijn si rike,

 

Diet verstaen met goeden sinne.³⁹

40

Nu hoert hoe ic hier beghinne.

24 als zij verstandig waren zouden zij ervan af zien

25 dor minen wille: uit eigenbelang

26 ik zou niet dichten

27 als een zekere vrouwe het mij niet verzocht had

28- die zeer hecht aan hoofs gedrag

30 Soe: zij

31 Dese avontuere: dit verhaal

32 al hekel ik de muggenzifters

34 dat... horen: dat zij het (verhaal) beluisteren

35 die graag eervol handelen

36 haren... keeren: erop gericht zijn

39 (diegenen namelijk, 34) die het (verhaal) met begrip beluisteren