Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel V, I. De provincie Noord-Holland (uitgezonderd Amsterdam)

Spanbroek.

Het voormalig raadhuis is een klein gebouw met een trapgevel aan de voor- en een aan de achterzijde. Tegen den top van den voorgevel een schildhoudende leeuw (1598). Gemetselde pilastertjes op kraagsteenen. Fries met vlechtwerk. Hooge stoep met bordes. Gekroond gemeentewapen boven den ingang. In den zijgevel ankers (1598).

De ned. herv. kerk (H. Bonifacius) heeft een gepleisterd schip (XV c) met 5/10-sluiting en eenen zeer verbouwden toren. Steunbeeren, tegen een waarvan een zonnewijzer (1835). Inwendig een houten tongewelf. De kerk bezit:

Eiken preekstoel (XVII b).

Doophek (XVIII a), geverfd.

Twee koperen doopbogen (± 1700).

Koperen voorzangerslezenaar (XVIII).

Heerengestoelte (XVII b) met overhuiving en gesneden bekroning.

Marmeren epitaaf van Jan van Gheel, heer van Spanbroek

[p. 314]

(† 1668); met beeldhouwwerk door Rombout Verhulst: om een door een rif gehouden schild met het grafschrift bevindt zich een omlijsting, gevormd door knaapjes met emblemen; te weerszijden en onderaan geslachtswapens. Hiervoor een houten hek (XVII c).

Zerken: van 1589, 1614, 1622, 1623, XVII a.

Klok, in 1519 gegoten door Peter Waghevens.

De r.k. kerk (gewijd 1854) bezit een koperen kroon (XVII). De preekstoel (1764) is eenige jaren geleden verkocht.