De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 9

De Dietsche beweging op het Congres.

In verband met het aanstaande Nederl. Congres ontvangen wij van D^r C J. Hansen, den ijvervollen voorvechter der ‘Dietsche Beweging’, de volgende ‘Bekendmaking’ waaraan wij met veel genoegen plaats verleenen:

Men zal zich herinneren, hoe sedert tal van jaren door D^r Hansen krachtdadig is gewezen geworden op de wenschelijkheid en op de mogelijkheid, om bij middel van een geschikt schrijfstelsel voor de stambroeders in Noord-Duitschland, de eenheid der Nederduitsche Moedertaal te bewerken, welke aldus over een gebied van 18,000,000 Dietsch-sprekenden heerschen zou. Het is het streven in dien zin, dat de Dietsche Beweging genoemd wordt.

[p. 376]

In hoeverre die pogingen tot letterkundige aansluiting, door de Platduitsche vrienden zijn bijgestemd geworden, en hoezeer zij reeds door eene benaderende spelling zich ook voor ons weten verstaanbaar te maken, blijkt uit den volgenden oproep dien wij letterlijk overnemen uit het laatste nummer van het Plattdütsch Vereens-Blatt, dat te Leipzig verschijnt:

Bekentmaking.

‘Up den 24, 25, 26 en 27 Augusti 1879 sal in de stad Mechelen de XVII^e nederdüütsche ‘Taal- en Letterkundig Congres’ geholden werden. Dat Bureel van de Congres-Commission begint al, den lidmaaten de ankündigingen to schikken. Nederdüütsche schrijvers un spraakkundige, un alle Nederdüütschers dé aan de nationaale beweging andeel nemen, werden up den Congres by unse stambroeders gensyds den Rhyn wilkomen geheten.

‘Dé den Congres denken mit to maken, können ook gegenstanden, dé se behandelt to seen wünschen, vööruut beandragen by dat ‘Bureel der Regelings Commissie van het XVII^e Taal- en Letterkundig Congres te Mechelen’; denn se ‘hechten aan vragen en stellingen een byzonder gewicht.’

‘Wé de wichtige bedüüding kent, dé dese Nederdúütschen Taal Congressen’ vöör den Nederlandschen un vööral den Vlaomschen volksstam, 'had ebben, un wé nog meer de internationaale belangstelling bedenkt, dé se meer un meer vöör uns, Platdüütschers, krijgen, ja wij kunnen wol zeggen: de se reeds voor ons hebben - wé dit recht betracht, sal gewis nich versümen, desen 17^e Taalcongres te besoeken.

In elken val hebben wy de verhandlingen van de ‘Taalcongressen’ met alle andacht un upmerksaamheid to vervolgen; dat se dit verdienen, bewyst wedder op 't vrisch de ankündiging van dat ‘Bureel der Regelings-Commissie’, waarin ook daarup heengewesen is, dat de Congressen bygedragen hebben ‘om den broederband steviger te maken, welke allen samensnoert die de streken bewonen waar onze gemeenschappelijke taal wordt gesproken.’ Un de vierde ‘schikking’ besegt:

[p. 377]

‘Geene onderwerpen zullen behandeld en geene besluiten genomen worden, dan die het belang van Nederland in het bijzonder en der Nederduitsch sprekende volkeren, in het algemeen, betreffen.’

‘De overtüging, dat eene spraakkundige verbinding tusschen alle Nederdüütschen volkstämmen uns Platdüütschen soowol als den Nederlanders to baat kümt, grypt in Noord-Duitschland meer un meer úm sich, un dé under uns dese overtüging gewunnen hebben, maken sich seker nich weenig üm de nationale saak verdient, wen se de Congressen bereisen um met de Vlaamschen patrioten de Nederdüütsche spraakeeniging vermiddelen to helpen.

Dat ook dit XVII^e te Mechelen anstaande Taalcongres daarto bydrage, um uns dichter an dit groote maal heraan to bringen, un dat wy up unse kant, unse schüldigheid doën un den Congres recht talryk besoeken, dat wünschen wy met alle echten patrioten.

Ofschoon wij de overeenstemming tusschen zekere Plat-Duitsche dialekten en ons Nederlandsch volgaarne erkennen, toch zijn wij van de wenschelijkheid en vooral van de praktische mogelijkheid der ‘Dietsche Kwestie’ nog niet zoo volkomen overtuigd. Nu, dit neemt niet weg dat wij met belangstelling de aandacht onzer lezers op het bovenstaande artikel inroepen, en meer nog op het debat, dat, naar aanleiding van D^r Hansen's redevoering, ongetwijfeld over die zaak op het Congres te Mechelen zal plaats grijpen. Uit de wrijving der gedachten ontstaat het licht.

Red.