De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 9

[p. 324]

Het Nationaal Muziekfestival te Bergen.
(5-6 Juli, 1879.)

Bergen, 9 Juli, 1879.

Zeker zult ge van mij wel geene ontleding vergen over de wederzijdsche waarde en de uitvoering der werken, die gedurende het tweedaagsch Muziekfeest in Bergen (Mons) werden ten gehoore gebracht. Datgene wat ik bespreken wil betreft eigentlijk meer de instelling dezer jaarlijksche feesten onzer nationale toonkunst, die sedert eenige jaren elkander met zooveel glans hebben opgevolgd: Gent (1875), Antwerpen (1876), Luik (1877), Brugge (1878), Bergen (1879), - Brussel, zal het toekomende jaar zijne beurt hebben. -

Een schoone zegepraal, die onze nationale muziekbeweging daar op 't praktisch kunstgebied behaald heeft, door het bekomen der onafhankelijkheid onzer jaarlijksche Nationale Muziekfeesten, welke men, ik weet niet waarom, met den titel van Festivals decoreert.

Niemand zou zich kunnen verwacht hebben aan zulken goeden uitslag, in elke der bovengenoemde steden. En nochthans is het zóó! - Bergen, de laatste der serie, ofschoon nog niet op de hoogte van eenige der andere steden, heeft althans het bewijs geleverd van hetgeen ernstige wil, gepaard met volharding kunnen te weeg brengen. - En waarlijk! de Bergensche koorkrachten waren zeer bevredigend, vooral als men in aanmerking neemt dat zij samengesteld waren uit elementen (Dames en Heeren) die de gewoonte niet hadden den gemengden samenzang te beoefenen. Deze liefhebbers trokken zich vrij goed uit den slag. - De eerste dag kenmerkte zich bijzonderlijk onder oogpunt van uitvoering. De tweede dag was echter eenigszins zwakker, ofschoon de uittevoeren werken, vooral Benoit's Rubens-Cantate, eene warmere, meer opborrellende vertolking vereischten. -

[p. 325]

Den eersten dag voerde men uit: Fragmenten der Es Dur-Symphonie van wijlen den beroemden J.F. Fétis (geb. te Bergen); een Madrigaal van Roland de Lattre, nòg een doorluchtige zoon der stad Bergen (XVI^de eeuw); eene ouverture van onzen genialen symphonist Karel Hanssens, gecomponeerd ter verheerlijking van het XXVjarig bestaan der Belgische onafhankelijkheid; ‘Jacoba van Beieren’ oratorio van Jan Van den Eeden, den directeur van het Festival, een werk waarin schoone passagies voorkomen - eindelijk de schoone Artevelde-Cantate van Gevaert, den huidigen bestuurder van het Brusselsch Concervatorium.

De tweede dag bracht ten gehoore: de Egmont-Ouverture van L. Van Beethoven; het zoo poëtische zangdicht ‘Een laatste Zonnestraal’ door Gustaaf Huberti, twee aria's gezongen door Mejufvrouw Isaac; het Conccrto voor Viool van Mendelssohn, dat op puike wijze werd uitgevoerd door den gevierden violist den heer Marsick van Luik -; en ten slotte de Rubens-Cantate van Peter Benoit, natuurlijk een der glanspunten van het Bergsche Festival. Onnoodig hierbij te voegen dat onze beroemde Vlaamsche baryton Emiel Blauwaert zich zooals altoos in zijne solo-voordrachten onderscheiden heeft.

Niemand zal nu nog durven betwisten dat het Nationale princiep in de muziek op doorslaande wijze in ons België triompheert. Gewis bestaat er hier en daar, op zekere punten van ons land, een harde tegenstand, eene voortdurende werking, over het cosmopolitisch princiep, niettegenstaande al de bewijzen van nationale kracht, toch op het voorplan te brengen. - Maar, wil nu het Vlaamsch en Waalsch volk het begonnen werk zijn toppunt doen bereiken, dat het dan met nieuwe kracht en volherdenden ijver de tweede serie van Muziekfeesten in denzelfden geest aanvange. En moge met der tijd op de programma's dezer feesten eene plaats vergund worden aan werken onzer Noord-Nederlandsche broeders, b.v. aan den Bonifacius van Nicolaï, een werk dat in Antwerpen zoo zegepralend zijne proef heeft onderstaan. -

Wij moeten plichtshalve hier aan de dames zangeressen van

[p. 326]

Bergen eene welverdiende hulde brengen: zij waren het enthousiasme zelf, en hare medewerking bracht niet weinig bij om de geestdrift van het publiek op te wekken. Ook de heeren zangers en 't orkest hebben recht op een woord van lof; niet minder de wakkere leider Van den Eeden en de heer Blauwaert, welke laatste met de koorstudiën was gelast geworden, zij allen verdienden onze beste dankbetuigingen.

Vergeten wij vooral niet den naam van Gustaaf Huberti hier te vermelden, want indien Bergen zich op dusdanige wijze heeft weten te onderscheiden, onder de direktie van zijn talentvollen opvolger Van Den Eeden, vergeten wij niet dat de grond zeer goed was voorbereid geweest door Gustaaf Huberti, gedurende den weinigen tijd dat Bergen het geluk had dezen bekwamen toonkunstenaar aan het hoofd zijner Académie de Musique te bezitten. -

Wij moeten hier ook ons spijt uitdrukken, dat niet één werk van onzen gevierden symfonist Hendrik Waelput op het programma voorkwam. - Waelput is een wakkere Vlaming, die zich niet alleen door zijn talent als componist, maar tevens door zijne gehechtheid aan het nationaal muziekaal beginsel ten gunstigste onderscheidt.

Wij weten wel dat het niet mogelijk is, àlle de mannen eener kunstbeweging in eens uit te voeren, maar niettemin meenen wij hier te moeten wijzen op namen als Leo Van Gheluwe, van de schrijver van het Het Woud, de Wind, en van de zoo eigenaardige lokale Van Eyck's Cantate; Willem De Mol onze zoo dichterlijk begaafde, maar ach te vroeg gestorven componist; Jan Blockx, die reeds door enkele werken zijnen naam heeft beginnen te vestigen; Edward Blaes, die moedig de baan der nationale kunst bewandelt; Frans Van Der Stucken, tegenwoordig op kunstreis in Duitschland, en die zich reeds aldaar en ook alhier door zijne compositiën flink heeft doen kennen, enz. enz.

Als men zoo de reeks der Vlaamsche componisten nagaat, die sedert een vijftiental jaren zijn ontstaan, 't zij als discipels van het nationaal princiep, 't zij als rechtstreeksche leerlingen der Antwerpsche Vlaamsche Muziekschool, als men daarbij

[p. 327]

ook de reeks onzer zangeressen en zangers voegt, zooals Mev. De Give-Ledelier, Mej. Biemans, Mej. Sleeckx en menige andere, de HH. Blauwaert, Pot, Doré, Verhees, Van den Eynde, Colin, Fontaine, enz. dan mogen wij wel eens met welgevallen op het verleden terug zien. Maar... - wat jammer dat er altoos een ‘maar’ bijkomt! - het schijnt mij, als zouden de Vlamingen thans reeds, wat al te vroeg, op hunne lauweren willen rusten, en onverschillig blijven voor dat groote vraagstuk: de hervorming der Antwerpsche Muziekschool tot een Koninklijk Vlaamsch Conservatorium. - Zoolang onze Muziekschool niet op officieëlen grond als dusdanig zal herkend zijn, zoolang de Vlaamsche Schouwburgen en de nationale Muziekfeesten (Festivals) in de Vlaamsche steden niet bepaaldelijk op Vlaamschen voet worden ingericht, zoodat de herkende en eenige taal bij de uitvoering de Vlaamsche taal zij; zoolang de school, de schouwburgen, de festivals aan de willekeurigheid van dezen of genen zijn onderworpen, zóólang is er te vreezen voor het standvastig voortbestaan onzer werkingen in de toekomst.

Onze Vlamingen in het algemeen schijnen dat niet te willen begrijpen.

Indien onze Muziekschool tot Koninklijk Vlaamsch Conservatorium overgaat, zal dit ook maar kunnen gebeuren met het oog op hetgeen er buiten den kring der school van noode is, om de vruchten van zulk een Conservatorium op degelijke wijze in onze kunstwereld voor te stellen. Eens tot Vlaamsch Conservatorium verheven, volgt daaruit van zelfs dat onze Schouwburgen, onze Festivals, onze Concerten, den weg van dat Conservatorium volgen moeten, en dat onze stichting bij alle kunstbesturen een zedelijke en stoffelijke ondersteuning zal vinden, om Antwerpen tot modelstad op het gebied der Vlaamsche muziek te vormen. - Moge dan later ook Brugge volgen, dat dapper vooruitstreeft om tot den gewenschten uitslag te geraken, - en moge eindelijk Gent uit den doodenden cosmopolitischen slaap ontwaken, waarin zekere musici die school dompelen!... ô Gentsche Vlamingen, wat zou uw Destanberg van u wel denken, indien hij uit het rijk der dooden terug-

[p. 328]

kwam en eens zien moest welken weg gij bewandelt op muzikaal gebied! Hij die schreef: ‘Maar neen, neen, Artevelde is daar!’ zou u dan ook wel eens doen zeggen: ‘Maar neen, neen, daar is 't nationale licht!...’

En daarmêe: punctum, - met den wensch dat de Belgische Festivals tot een hoogen graad van volmaking mogen stijgen.

Toon Schilders.