De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 9

[p. 45]

Kunstkroniek.

Tooneel- en letterkunde.

- De tooneelstukken Valentine van Jos. Van Hoorde, De Koopman van Antwerpen van B. Block, en De Naäpers van Van Goethem, zijn tot het genot der Staatspremiën toegelaten.

- Onder den titel De Maasgouw is te Maastricht een nieuw weekblad verschenen, gewijd aan Limburgsche geschiedenis, taal- en letterkunde. Het eerste nommer behelst o.a. bijdragen van de heeren J.B. Sivré, M. Jansen en G.D. Franquinet.

- Te Brugge is een nieuw onderwijzerstijdschrift verschenen, getiteld De Volksschool, onder redactie van H. Daems, H. Van Besien, P. Denis, F. Delen, P. Verhille, E. Benoot, D. Willems en andere onderwijzers.

- Het Brusselsch kunstblad ‘l'Artiste’ (hoofdredactie Th. Hannon) is sedert Nieuwjaar vergroot met een letterkundig bijvoegsel, dat even als het blad zelf elke week verschijnen zal. - Eerlang zal door het Bestuur een wedstrijd voor aquafortisten worden uitgeschreven.

- Den 5ⁿ Februari e.k. is het de 200^ste verjaardag van Vondel's dood. Te dier gelegenheid zal te Amsterdam eene zoogenaamde Vondel-tentoonstelling worden geopend. Deze zal bestaan uit: (a) portretten van Vondel en voorwerpen die aan hem en zijn gezin herinneren: (b) handschriften van Vondel en brieven aan hem gericht; (c) uitgaven van Vondel, voor zooverre die bij zijn leven zijn verschenen; (d) herinneringen aan personen die met Vondel in betrekking hebben gestaan; (e) afbeeldingen van de voornaamste gebouwen en van bij Vondel's leven voorgevallen feiten, die door hem zijn bezongen.

- Onze gunstig bekende romandichter de heer A.C. Van der Cruyssen is tot provinciale schoolopziener voor West-Vlaanderen benoemd.

Toonkunde.

- Het eerste Concert-Benoit, door het agentschap Wachter en Cabel ingericht, heeft verleden maand

[p. 46]

te Antwerpen plaats gehad, en wel in den Koninklijken Schouwburg. Het eerste deel was uitsluitelijk symphonisch en bevatte de ouverture Elzenkoning, de wals uit Charlotte Corday en het Concerto voor piano en orkest, drie puikstukken. In het tweede deel werden een drietal tafereelen uit ‘De Pacificatie van Gent’ in kostuum en met de vereischte tooneelschikking opgevoerd. De keuze dezer laatste was naar ons inzien minder gelukkig: dergelijke dramatisch-muziekale scènes werken oneindig beter wanneer het stuk in zijn geheel wordt vertoond. Dit belet niet dat deze fragmenten dapper werden toegejuicht. De baryton Blauwaert zong de solo's op uitstekende wijze. Als akteur was hij minder gelukkig. - Het tweede Concert-Benoit zal denkelijk te Luik plaats hebben.

- Op het groot Festival, dat dit jaar te Bergen plaats grijpt, zal waarschijnlijk de Rubens-cantate van de Geyter en Benoit worden uitgevoerd. De hoogere leiding van het Festival is toevertrouwd aan den componist Jan Van den Eeden.

Beeldende kunsten.

- De heer N. de Keyser heeft zijn ontslag gegeven als bestuurder der Antwerpsche Academie van beeldende kunsten.

- Een onzer meestbegaafde schilders der jonge Antwerpsche School, maakt tegenwoordig eene reis door Spanje en Algerië. Hij zal in ons tijdschrift eene reeks Reisbrieven laten verschijnen, die ongetwijfeld in hooge mate de belangstelling onzer lezers zullen opwekken. De eerste correspondencie zal denkelijk in ons volgend nommer voorkomen.

Vlaamsche belangen.

- Men weet dat door de zorgen van het Willemsfonds een merkwaardig Verslag werd uitgegeven, over de uitvoering der wet betreffende het gebruik der Nederlandsche taal in gerechtelijke zaken. Dit verslag, dat door den ijvervollen secretaris M^r Julius Vuylsteke werd opgemaakt, heeft tot gtondslag gediend aan de bespreking die onlangs daarover in de Kamer van Volksvertegenwoordigers plaats greep. Het is de zoo Vlaamschgezinde representant M^r Julius De Vigne, die in eene knappe redevoering het ministerie op enkele nog steeds bestaande grieven heeft opmerkzaam gemaakt.

[p. 47]

Ondanks de in 1873 gestemde wet die het gebruik onzer taal voor de gerechtshoven van het Vlaamsche land regelt, wordt nog op sommige plaatsen de moedertaal der Vlamingen voor eene vreemde achteruitgesteld. Volgens bedoelde wet moet aan elken beschuldigde de vraag worden gesteld in wèlke taal, Fransch of Nederlandsch, hij verlangt dat de debatten zouden plaats grijpen. Welnu, juist die vraag laten sommige voorzitters van tribunalen - denkelijk omdat zij onze taal niet genoeg machtig zijn? - moedwillig achterwege. En wanneer de beschuldigde niet uit eigen beweging vraagt dat zijne zaak in zijne taal worde bepleten en geoordeeld, zoo stappen die heeren daar maar overeen, wat al te licht de spreuk toepassend ‘Wie zwijgt stemt toe.’ Wat al te licht, inderdaad; want meer dan één arme drommel die de nieuwe wet niet kent, laat de zaak zóó en bevindt zich derhalve in den zeker hoogst onbillijken toestand, soms gevonnist te worden zonder dat hij een woord van zijne zaak heeft verstaan!

De heer Justicie-Minister heeft aan den heer De Vigne beloofd dat hij, door eenen omzendbrief aan de voorzitters der verschillige rechtbanken gericht, de overtreders der wet van 1873 tot hunnen plicht roepen zou.

Eene àndere grief waartegen de moedige Gentsche afgevaardigde heeft protest aangeteekend, is de kwestie der Waalsche gendarmen, die nog immer in het Vlaamsch gedeelte van België in dienst zijn, ofschoon de meeste geen woord van de taal der bevolking verstaan. - Antwoordende op eene vroeger gemaakte opmerking: ‘Ik begrijp niet, zegde de heer De Vigne, dat men geene “Vlaamsche” kandidaten vinden zou voor de Gendarmerie, zoowel als men er vindt voor alle andere openbare diensten. Dat is ongetwijfeld omdat men van al de gendarmen de kennis der fransche taal eischt en men hem in die taal hun examen doet afleggen. Een Vlaming die op onvoldoende wijze fransch spreekt, kan toch een goede Vlaamsche gendarm zijn. De “processes-verbaal” mogen niet worden opgesteld door personen die de betichten of getuigen niet verstaan.’ Dat dit laatste punt, inderdaad, van

[p. 48]

een gansch bijzonder belang is heeft de ondervinding geleerd. Meer dan één feit in de Belgische Rechtspleging heeft zulks op onbetwistbare gronden bewezen. Men denke slechts aan Coecke en Goethals, die, eenige jaren geleden, ten gevolge eener rechterlijke dwaling, tien tegen één onplichtig zijn ter dood gebracht geworden!

- Op de jaarlijksche Algemeene Vergadering van het Willems-fonds die op 27 December jl. te Gent plaats greep, werden verschillige punten besproken, die met de Vlaamsche taal en kunstbelangen in verband staan, o.a. de toepassing der Taalwet in Bestuurzaken, het Onderwijs van 't Nederlandsch in de Staatsscholen, en de kwestie der Antwerpsche Muziekschool. Aan de discussie namen deel de heeren prof. De Rycker, dd. voorzitter, M^r Jul. Vuylsteke, secretaris, A. De Smet, Mulle en Temmerman (Brussel), Verstraeten (Schaerbeek), De Busschere, Prayon, prof. Micheels (Gent), Vander Ven en Cosyn (Antwerpen).

- Een der zeldzame officieren die met Muny en Van de Weghe hebben geijverd om in het Belgisch leger, vooral in het militair onderricht de volkstaal recht te laten wedervaren, is wel Leop. Van Acker. Met genoegen vernemen wij dus dat de heer Krijgsminister hem met de hoogere leiding der School van het 10^de Regiment heeft gelast. Zou de hoogere overheid toch eindelijk de noodzakelijkheid beginnen in te zien, om den vlaamschen soldaten hunnen dienst in de moedertaal aan te leeren?... Beter laat dan nooit. Laat ons hopen dat men op dien goeden weg zal voortgaan, en voortaan voor het onderricht in de regimentscholen slechts officieren zal benoemen, welke de twee landstalen volkomen machtig zijn.

- Het weekblad De Zweep deelde onlangs de vertaling mede van eene merkwaardige redevoering, op het laatst te Antwerpen gehouden Congrès littéraire Belge uitgesproken, door den heer Houben, hoogleeraar aan de Vrije Hoogeschool te Brussel. De geleerde professor bespreekt daarin de wenschelijkheid van het stichten eener Vlaamsche Universiteit.