De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 8

Nederlandsch tooneelcongres.
(Programma.)

Dit Congres zal te Antwerpen worden gehouden op Zondag 20, Maandag 21 en Dinsdag 22 October 1878.

De volgende onderwerpen zullen daarop worden ter bespreking gebracht:

E. van der Ven (Antwerpen). - Het 25-jarig bestaan van ons Tooneel, en iets over verval van krachten. (Eene bijdrage tot de geschiedenis onzer Vaderlandsche Tooneelkunde).

Ed. Mertens (Antwerpen). - Heintje Mees en het Vlaamsche Zangspel op het einde der XVIII^e eeuw.

Dezelfde. - Voorstel ter oprichting eener Maatschappij van Nederlandsche Tooneelschrijvers, met vertakkingen in de voornaamste steden van Noord- en Zuid-Nederland.

Emm. Rosseels (Antwerpen). - Over den driejaarlijkschen Tooneelprijs, uitgeloofd door het Staatsbestuur.

... (Afgevaardigd door den Toon- en Tooneelkring Onder Ons, te Antwerpen). Bestaande wijze van uitschrijving der Tooneelprijskampen. Onderwerp van wijziging der inrichting en werking.

Verder bevat het programma de volgende vragen en stellingen:

Welke maatregelen zouden kunnen genomen worden, opdat

[p. 467]

de keus der stukken en de opvoeringen bij onze Tooneeltroepen beter aan het beschavend doel van het Nationaal Tooneel zouden beantwoorden? (B. Block, te Gent).

Wat zou er kunnen gedaan worden, opdat de Tooneelmaatschappijen en de bestuurders van Tooneelgezelschappen het schrijversrecht betalen? (dezelfde).

Kunnen praktische middelen aangewend worden om het publiek meer belang te doen stellen in het Nederlandsch Tooneel en om de uitvoering der stukken te verbeteren? (H. van Eyck, te St-Nicolaas).

Hoe kan men best, zonder tusschenkomst van het Staatsbestuur, den vooruitgang der Nationale Tooneelkunst bevorderen? (Frans Gittens, te Antwerpen).

Is het gebrek aan reklaam niet grootendeels de schuld der onverschilligheid van het publiek? (F.J.H. van der Ven, te Antwerpen).

Zijn al de middelen in de laatste jaren beproefd tot verheffing van het Nederlandsch Tooneel doelmatig? (Henri van Kuijk, te Antwerpen).

Verdienen de pogingen ter oprichting van het Nederlandsche Zangspel niet ten volle onze goedkeuring en onze ondersteuning? - Zoo ja; wat kan er gedaan worden om die pogingen te steunen? - Zoo neen; wat dient er gedaan, om ze te verijdelen? (Edm. Mertens, te Antwerpen).

Is het wenschelijk, dat er in België eene Nederlandsche Tooneelschool tot stand kome? - Zoo ja; hoe zou dan deze school moeten ingericht worden om vruchten af te werpen? (Emm. Rosseels, te Antwerpen).

Is het noodzakelijk dat, in steden waar een bezoldigd Nederlandsch Tooneel bestaat, aan liefhebberij Tooneelgezelschappen premiën en andere aanmoedigingen van Staats- en Stadswege verleend worden? (Dezelfde).

Over den Lyrisch-Dramatischen toestand der Nederlandsche en Fransche Tooneelen in België.

a.	Welke zijn de hinderpalen, die tot nu toe de degelijke inrichting van het muzikaal-dramatische element bij onze Nederlandsche tooneelen onmogelijk gemaakt hebben?

[p. 468]

b.	Waarom werd tot nu toe door onze Fransche lyrische Tooneelen zoo weinig gastvrijheid, aan onze in 't Vlaamsch schrijvende componisten en daarentegen, voortdurende gastvrijheid aan de werken onzer Belgische in 't Fransch schrijvende componisten geschonken, en in 't bijzonder aan de werken onzer Waalsche broeders?
c	Welk doel betrachten onze Fransche lyrische tooneelen? En welk doel zouden onze Nederlansche schouwburgen op lyrisch-dramatisch gebied dienen te betrachten?
d.	Wat verstaat men door éénheid in het doordrijven van kunstvoorwerkzaamheden, en welken invloed oefent die éénheid uit op de volledige kunstontwikkeling bij een volk?
e.	Bestaat op België's kunstgebied, van eene zijde, gemelde hoofdzakelijke en onontbeerlijke éénheid, welke eenige onzer naar 't Fransch en wijder nog uitheemsch strevende Conservatoriums en Muziekscholen in verhouding en innig verband met onze Fransche Tooneelen brengende, aan deze laatste een meer nationaal wezen (ten voordeele onzer Waalsche broeders) zou verschaffen?
f.	Bestaat op België's kunstgebied, van andere zijde, diezelfde éénheid bij de eenige onzer naar 't Nederlandsch strevende muziekscholen, éénheid welke deze laatste insgelijks eene muzikale verhouding en innig verband met onze Nederlandsche tooneelen eens zou kunnen verwezenlijken.
g.	Kan men eene zoo gewenschte inrichting en ontwikkeling van het lyrisch-dramatische element bij onze tooneelen als een afgezonderd, op zich zelf bestaande (abstrakt) punt beschouwen, of maakt dit punt slechts een gedeelte van het geheele uit, dat wij op het gebied onzer nationale toonkunst te verwezentlijken hebben? Indien ja, ware het niet van het grootste belang, ja, van hoogere noodwendigheid, dat eene bijzondere muzikale opleiding, aan de Waalsche en Nederlandsche kunststrekkingen in België tot grondsteen en voortdurenden steun gegeven wierde? Bestaat er ergens een plan eener dubbele muzikale opleiding voor Belgie, welk plan op eene algemeene vergadering van het tegenwoordig Tooneel-Congres gelezen en door het Congres zelf ter waardeering van Staats-Provinciale- en Gemeentebesturen zou voorgesteld worden? Peter Benoit, te Antwerpen.)

Niemand zal op het Congres het woord nemen, dan na de toelating van den Voorzitter gevraagd en bekomen te hebben, of daartoe door dezen te zijn uitgenoodigd.

Geene geschrevene redevoeringen worden toegelaten, waarvan de voordracht meer dan een kwartier zou vorderen.

[p. 469]

Over wetenschappelijke vraagpunten zal geene beraadslaging gehouden worden, dan in zooverre zij tot het doel van het Congres leiden en van practisch belang zijn.

Opzettelijke bespreking van godsdienst en staatkunde is verboden; wanneer deze punten echter als in rechtstreeksch verband staande met een letter- of geschiedkundig onderwerp, dat behandeld wordt, dienen te worden aangeroerd, mag dit niet geschieden dan met volstrekte eerbiediging van de overtuiging van anderen.

Geene onderwerpen of vraagpunten zullen besproken, geene besluiten genomen worden, dan die de belangen van het Nederlandsch Tooneel betreffen.

Wie een voorstel wenscht te doen, zal het vóór de opening der zitting aan eenen der Secretarissen schriftelijk en onderteekend moeten mededeelen, ten ware het voorstel onmiddelijk uit de beraadslaging zou voortvloeien.

Spreek- en stemrecht behoort den Congresleden alleen.

Om de zittingen van het Congres te mogen bijwonen, moet men drager zijn van eene Congreskaart, die met naam en handteeken des houders is bekleed.

De prijs dier kaarten is 3 frank in Zuid- en 1 gl. 50 in Noord-Nederland.

Op vertoon dier kaarten, wordt in Antwerpen, van 20 tot 23 October, kosteloos toegang verleend tot:

A. het Musaeum van Oude Schilderijen; - de zaal Leys (op het Stadhuis); - het Musaeum van Oudheidkunde; - het Musaeum Plantin-Moretus; - het Waterhuis; - de lokalen en verzamelingen der Koninklijke Maatschappij van Dierenkunde en van het Verbond voor Kunsten, Letteren en Wetenschappen.

B. De Gala- en Kostelooze Vertooningen op den Nederlandschen Schouwburg; - de Feesten ingericht door het Stadsbestuur en den ‘Olijftak.’

Feestelijkheden. - Zaterdag, 19^n October. - Ten 8 ure. Toon-, Tooneel- en Letterkundig Feest in den Nederlandschen Schouwburg. Uitvoering van het Kinderoratorio der heeren J. de Geyter en Peter Benoit (800 uitvoerders).

[p. 470]

Zondag, 20 October. - Ten 12 ure 's morgens, bijeenkomst der Leden in het lokaal van het Kunstverbond. - Optocht naar het Stadhuis. - Ontvangst door het Gemeentebestuur en aanbieding van den Eerewijn.

Ten 1 ure. Feestvergadering in de muziekzaal van den Nederlandschen Schouwburg. Uitreiking der prijzen aan de overwinnaars in den Prijskamp van Tooneelletterkunde, uitgeschreven door het Stadsbestuur.

Ten 8 ure 's avonds, Gala-Vertooning in den Nederlandschen Schouwburg.

Maandag, 21^n October. Ten 6 ure 's avonds. Feestmaal bij inschrijving, in de zalen van het ‘Hôtel de la Paix.’

Ten 8 ure, Kostelooze Volksvertooning in den Nederlandschen Schouwburg.

Dinsdag, 22^n October. - Ten 8 ure, Toonkundig Feest, met de medewerking van Mevr. Valentine De Give-Ledelier, zangeres, het Stafharmoniekorps der Schutterij van Dordrecht en de Koorzangmaatschappij Amphion van Berchem.

Woensdag, 23^n October. - Ten 10 ure 's morgens, Bezoek van het Musaeum Plantin-Moretus.

Ten 3 ure 's namiddags, Bezoek van den Dierentuin.

Ten 8 ure 's avonds, Kostelooze Volksvertooning in den Nederlandschen Schouwburg.

Ten 8 ure 's avonds, Concert, Fancy-Fair, Redoute en Bal in de Vereenigde Zalen van den Schouwburg van Verscheidenheden.

Feestmaal op Maandag, 21^n October, ten 6 ure namiddag, in de zalen van het ‘Hôtel de la Faix.’ - Prijs 6 frank, buiten den wijn. De Leden en Bezoekers van het Congres, die daaraan wenschen deel te nemen, worden beleefd verzocht van dit voornemen kennis te geven aan den heer Edm. Mertens, penningmeester.