De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 8

[p. 233]

Kunstkroniek.

Tooneel- en letterkunde.

- Prijskampen.-

- De Aardrijkskundige Maatschappij van Antwerpen heeft in hare laatst gehouden zitting den uitslag van den door haar uitgeschreven wedstrijd doen kennen. - Op de 1^ste vraag (de levensbeschrijving van een beroemden Antwerpschen reiziger. - Prijs Vande Werve) was slechts ééne memorie ingekomen, die, ondanks eenige ernstige hoedanigheden, toch der bekroning niet waardig werd geoordeeld. - De drie verhandelingen (éene in 't Fransch en twee in 't Nederlandsch) die als beantwoording der tweede vraag (Geschiedenis der Açorische Eilanden) werden ingestuurd, bezitten eene groote wetenschappelijke waarde. De prijs werd behaald door den heer Baudet, bestuurder van het Gymnasium te Utrecht.

Voor het tijdvak 1878-1879 heeft de Maatschappij de 1^ste Prijsvraag opnieuw uitgeschreven. - Een tweede Prijs wordt uitgeloofd voor het beste geographisch boek ten gebruike der lagere scholen. Prijs: 500 fr. Aan dezen laatsten wedstrijd mogen alleen de onderwijzers van het lager onderwijs in de provincie Antwerpen deelnemen. - (Waarom toch het aantal mededingers binnen zulke enge grenzen beperkt??)

- Wij roepen andermaal de bijzondere aandacht onzer lezers in op de zoo uitstekende Geschiedenis der Antwerpsche Schilderschool van Max Rooses, die door den gunstig bekenden boekhandel Hoste van Gent uitgegeven wordt. De vier reeds verschenen afleveringen leveren van nu af het volkomenste bewijs dat dit werk tot het beste behoort wat ooit in dien aard voor het volk werd geschreven. Overigens, uit de inleiding, die wij het genoegen hebben als specimen mede te deelen, blijkt reeds genoeg hoe voortreffelijk de heer Rooses zich van zijne niet gemakkelijke taak heeft weten te kwijten, en hoe terecht deze verhandeling door de Stedelijke regeering van Antwerpen met den 1^sten prijs (1000 fr.) werd bekroond. Niet alleen heeft, zooals de verslaggever der Jury zegt ‘de schrijver zich noch moeite, noch inspanning gespaard en de

[p. 234]

meest gewetensvolle nasporingen gedaan’, Rooses' keurige kleurvolle stijl en echt schilderachtige schrijftrant maken het werk even aantrekkelijk van vorm als belangwekkend van inhoud. Voegen wij erbij dat de beschrijvende tekst opgeluisterd is met prachtige etsen en houtsneden van Michiels, professor van gravuur bij de Academie van Antwerpen. Het werk verschijnt in 20 afleveringen van minstens twee vel druks.

Tijdschriften.

- De Mei-aflevering van ‘De Banier’ (redactie Emants, Smit Kleine en Van Santen Kolff,) bevat o.a. andere merkwaardige bijdragen een zeer lezenswaardig artikel over Frans de Cort, onzen betreurden Vlaamschen volksdichter.

- In het letterkundig weekblad ‘Euphonia’ (redactie M.A. Sipman,) komt als hoofdartikel eene bespreking van den ‘Yankee Humor’ door T.H. De Beer. Daarop volgt een niet onaardige tooneelcritiek door den hoofdredacteur, een drietal gedichten door Mevr. Van Ackere, W.E.N. Muskein, E.L.M. Kühr, een paar boekbeoordeelingen, berichten, enz.

- De door Dr. Rodenberg bestuurde ‘Deutsche Rundschau’ (Mei 1878) geeft, behalve eene novelle van Rudolph Lindau, eene bladzijde uit het leven van St-Beuve door Hillebrand, eene studie over den beroemden Zweedschen dichter Tegnér door Georges Brandes, en andere artikelen geteekend E. Hübner, Max Müller, Ferdinand Hiller, Georg Ebers en Bruno Meyer. Als berichtgevers tijdens de parijzer Wereldtentoonstelling zullen aan de Rundschau bijzonder werkzaam zijn: Prof. von Neumann-Spallart, (Industrie), Dr. Bruno Meyer, Kunst), en Prof. Ed. Hanslick (Muziek).

- De volgende medewerkers van de ‘Deutsche Dichterhalle’ (Red. Dr. Eckstein), hebben in de laatst verschenen aflevering (N^r 9), bijdragen geleverd. Poezie: A.F. von Schack, Alb. Moeser, W. Torstenson, Rud. Baumbach en Aug. Sturm. Proza: Max Londorf, H. Lorm, enz.

- Wij vernemen dat het weekblad La Fédération artistique van Antwerpen opgehouden heeft te verschijnen.

- Het door Ten Brink bestuurde tijdschrift Nederland zal eerlang met hulp van nieuwe medewerkers worden hervormd.

[p. 235]

- Wij hebben de eerste aflevering ontvangen van de door ons aangekondigde Nederlandsche Dicht- en Kunsthalle, redactie Th. Coopman en V.A. dela Montagne. Te oordeelen naar dit eerste nommer, dat bijdragen bevat van Em. Hiel, Lüthebühl, Eug. Van Oye, Dodd, Van Leent, dela Montagne, Coopman, Sevens en Van de Ven, belooft deze nieuwe uitgave eene niet onbelangrijke verschijning in onze kunst- en letterwereld te zullen wezen.

- De Regelingscommissie voor het aanstaande XXI^de Nederlandsch Congres heeft ons dezer dagen den volgenden omzendbrief gestuurd:

Kampen, Mei 1878.
M.
Het XVI^e Taal- en Letterkundig Congres zal van den 22^en tot en met den 24^en Augustus dezes jaars binnen Kampen worden gehouden, onder het beschermheerschap van Zijne Majesteit onzen geëerbiedigden Koning, terwijl de plechtige ontvangst der leden den 21^en zal plaats vinden.
Hebben de Taal- en Letterkundige Congressen reeds veel bijgedragen tot opwekking van de studie onzer dierbare landstaal, tot verbroedering van Zuid- en Noord-Nederlanders, die door gelijke liefde tot de dietsche sprake nauw aan elkander zijn verwant, tot wrijving van gedachten op 't gebied van wetenschap en kunst - het is onze vurige hoop dat het XVI^e Nederlandsch Taal- en Letterkundig Congres daartoe in ruime mate moge medewerken.
Daarom doen we een beroep op allen die de Nederlandsche Taal- en Letterkunde beoefenen en voorstaan, op allen wie de geschiedenis, de wetenschap en de kunst van den Nederlandschen stam ter harte gaan, die daaraan arbeiden en die de grootheid en roem van ons volk tot eer en steun verstrekken.
Komt allen samen, we vragen 't U dringend, vergadert U en laat uwe stem hooren; reeds het samenzijn en samenspreken van zoovele vaderlandsche mannen van kennis en kunst, heeft zijne hoogst nuttige, zijne verheffende zijde, kan zoo oneindig veel goeds stichten.
Op dan naar Kampen, dat U niet den luister van Brussel kan aanbieden, maar dat niets onbeproefd zal laten om U het verblijf binnen hare aloude stad zoo aangenaam mogelijk te maken.
Het zal ons hoogst aangenaam zijn het bericht van Uwe deelneming aan onze werkzaamheden zoo spoedig mogelijk, uiterlijk voor 15 Juni e.k., te ontvangen.
De werkzaamheden van het XVI^e Nederlandsch Taal- en Letterkundig Congres zullen gewijd zijn aan;
I^e Afdeeling. Ned. Taal- en Letterkunde, Nederlandsche Boekhandel.

[p. 236]

II^e Aldeeling. Ned. Geschiedenis, Oudheidkunde, Bibliographie, Archiefwezen en Kunstgeschiedenis.
II^e Afdeeling. Ned. Tooneel, Zang en Toonkunet.
Ingeval U een bijzonder vraagpunt of onderwerp op het algemeen programma wenscht geplaatst te zien, of een voordracht in de algemeene vergaderingen wenscht te houden, zal het ons aangenaam zijn de mededeeling daarvan, eveneens voor den 15 Juni e.k., te ontvangen
Geschreven redevoeringen, waarvan de voorlezing meer dan een kwartier uurs zou vorderen, zal men niet mogen voordragen.
Verheugt ons door Uwe hooggeschatte medewerking en aanwezigheid; de grijze hansestad met haar roemrijk verleden wacht U, om U hartelijk te verwelkomen.
Het voorloopig Bestuur van het XVI^e Nederlandech Taal- en Letterkundig Congres te Kampen:
MM. P.C. Baron Nahuijs en S.H. de la Sablonière, Eere-Voorzitters; Dr. D. Lubach, Voorzitter; A.G. van Anrooy, Onder-Voorzitter; J. Allirol, J.D. Belmer, J. Hoek, Mr. P.J.J Linckers, Dr. B. Meilink, A. Pompe, W.G. Top, J. Beckering Vinckers; Dr. J.W. de Groot, Penningmeester; Mr. J. Nanninga Uitterdijk en J.G. Hissink, Secretarissen.

- Het is op 30 Mei e.k. dat te Dixmude wordt gevierd het vijftigjarig jubelfeest van Vlaanderen 's uitstekende dichteres Mevr. Van Ackere, alsook van drie harer medeleden uit de aloude rederijkerskamer ‘Nu, morgen niet.’ Op dien dag zal den vier jubilarissen als herdenking van hun 50jarig lidmaatschap, door hunne medeleden eene wèlverdiende hulde worden gebracht. 't Belooft een feest te zullen wezen volkomen waardig van het buitengewoon zeldzaam geval dat zich in gemelde maatschappij voordoet.

- De heer Nestor de Tière, een jonge Gentsche dichter, die thans voor de eerste maal als medewerker van den Kunstbode optreedt, heeft een lief kindertooneelstukje vervaardigd, getoonzet door Karel Miry. Door een der bijzonderste meisjesscholen van Vlaanderen's hoofdstad zal dit eerlang worden opgevoerd.

- Te Parijs zal tijdens de aanstaande Wereldtentoonstelling een groot internationaal Letterkundig Congres plaats grijpen, onder voorzitterschap van Victor Hugo.

- De plechtige ontvangst van den tooneeldichter Victorien Sardou in de ‘Académie Française’ zal op Donderdag 23 dezer plaats hebben.

[p. 237]

Toonkunde.

- Prijskampen. - De koninklijke zangmaatschappij het Willems-genootschap, richt een groot internationaal Festival in, voor Koorzang, Fanfaren en Harmonie, ter gelegenheid der algemeene Gentsche kermis.-Aanzienlijke geldpremiën, kostbare kunstwerken, en zilveren vergulde eermetalen zullen aan de deelnemende maatschappijen worden geschonken. Het volledig programma zal eerstdaags verschijnen en verzonden worden.

- De heer J. Sabbe, van Brugge, heeft de hand gelegd aan eene omwerking van Miry's opera Bouchard d'Avesnes voor het Nederlandsche muziektooneel. Zoo zal het beste werk wellicht van den gentschen toondichter gewonnen worden voor het tooneel, dat er de rechte plaats voor is.

- De Vlaamsche componist Leo Van Gheluwe, Bestuurder der Brugsche Muziekschool, is in huwelijk getreden met Mej. Simonis de Beirlaere, eene jonge toondichteres, wier door 't Willemfonds uitgegeven melodie onlangs in het muzikaal tijdschrift Cecilia van den Haag met veel lof werd besproken.

- Als premie voor de inteekenaren op het Noordneder landsch tijdschrift Cecilia (jg. 1878) is dezer dagen een keurig zangdicht verschenen, poëzie van Mr. J.E. Banck, muziek van W.F.G. Nicolaï. De titel ‘Herinnering’ heeft betrekking op de onlangs overleden Koningin der Nederlanden.

- De met belangstelling verwachte liederkrans van Frank Van der Stukken, getiteld: ‘Jongelingsliefde’ is eindelijk dezer degen te Berlijn verschenen. Dit eerste bundeltje van dien zooveel belovenden jongen Vlaamschen toondichter - leerling onzer Muziekschool - bevat een half dozijn zeer keurige stukjes, waarvan de tekst ontleend is aan Heinrich Heine, Hamerling, V.A. dela Montagne en Th. Coopman. Deze gedichten heeft de componist derwijze gekozen dat zij ons de verschillige blijde of treurige toestanden eener beproefde jongelingsliefde weergeven: Aanbidding - Herinnering - Jeugd en Liefde - Jong sterven - Intermezzo - Im Frühling. Wij komen op deze muzikale uitgave denkelijk nader terug. Jongelingsliefde is bij al de voorname muziekhandelaars verkrijgbaar gesteld.

[p. 238]

Beeldende kunsten.

- Prijskampen. - Dertien mededingers hebben de voorbereidende proef tot den grooten wedstrijd van schilderkunst ondergaan. De zes eersten, door de jury volgenderwijze gerangschikt, werden tot den definitieven wedstrijd (Prijs van Rome) toegelaten: HH. Delvin, Van Biesbroeck, Bourotte, Lefèvre, Landuyt en De Jans.

- De afdeeling van Beeldende Kunsten in den Cercle artistique van Antwerpen heeft de volgende heeren benoemd tot leden der Jury, gelast met het toekennen der Belgische kunstenaars in de Groep I (kunstwerken) van de Wereldtentoonstelling te Parijs. Rechters: J. Portaels en Alex. Robert, kunstschilders te Brussel, Emile de Lavelye, professor te Luik, Th. Canneel, kunstschilder te Gent, V. Lagye, id. te Antwerpen. - Bijgevoegd Rechter: Franz Vinck, kunstschilder te Antwerpen.

- De Jury, die door het Bureel van Weldadigheid te Antwerpen was aangesteld, om den wedstrijd te beoordeelen betrekkelijk het bouwen van werkmanswoningen, winkelhuizen en hulpgestichten, heeft de volgende premiën toegekend: 5000 fr. aan den heer Vereecken, bouwmeester; 2000 fr. aan de heeren J. Schaeps en V. Flemal, bouwmeesters; 1000 fr. aan de heeren J. en C. De Coster, bouwmeesters en landmeetkundigen. De overige mededingers worden aanzocht hunne projekten binnen de drie maanden terug te halen.

- Te Brussel heeft dit jaar een groote prijskamp van Bouwkunde plaats tusschen de leerlingen en oudleerlingen der Academie, welke minder dan 30 jaren oud zijn en zich in de bouwkundige wedstrijden der 1^ste klas hebben onderscheiden.

- In de Rotterdamsche Courant wordt de wensch geuit, dat men voor 't vervaardigen van het monument, welk ter herdenking der Unie van Utrecht in deze stad zal worden opgericht, een openbaren wedstrijd uitschrijven zou.

Vlaamsche belangen.

- Met algemeene stemmen heeft onze Kamer van Volksvertegenwoordigers in hare zitting van 8 Mei jl. het wetsontwerp aangenomen over het

[p. 239]

gebruik van het Nederlandsch als bestuurlijke taal in Vlaamsch België. Jammer maar dat het amendement-Thonissen, dat eerst door de Middensectie en daarna door de Kamer werd aangenomen, aan het oorspronkelijke wetontwerp eene aanzienlijke verminking had doen ondergaan! De taalwet, zooals zij thans is gestemd, heeft volstrekt niet meer een zoo algemeen karakter als het ontwerp-de Laet, zooals het door de antwerpsche vertegenwoordigers was voorgesteld en zelfs eerst ook door de Middensectie bijgestemd! Inderdaad, alles wat op gemeente of provincie betrekking had, werd uit het ontwerp-de Laet weggelaten.

Vooralsnog bepaalt zich dus de regeling van het gebruik onzer taal bij den openbaren Staatsdienst. Die uitslag is zeker niet volkomen tevredigend, verre van daar! Ook wat de provincie en gemeente betreft hebben de Vlamingen het recht in hunne taal bestuurd te worden; doch dit neemt niet weg dat de taalwet, ofschoon onvolledig, ons toch weer een stap vooruit heeft gebracht op de baan die naar de algeheele oplossing onzer taalgrieven geleiden moet.

Ziehier den tekst der wet zooals zij door de Kamer werd aangenomen:

Art. 1. In de provinciën Antwerpen, West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen, Limburg en het arrondissement Leuven zullen de berichten en mededeelingen door de beambten van den Staat aan het publiek gedaan, opgesteld worden hetzij in het vlaamsch, hetzij in het Vlaamsch en Fransch. De beambten van den Staat houden in het vlaamsch briefwisseling met de gemeenten en particulieren, tenzij deze gemeenten of particulieren vragen dat de briefwisseling plaats hebbe in het Fransch, of dat zij zelven in de briefwisseling gebruik gemaakt hebben van die taal.

Art. 2. In het arrondissement Brussel zal de briefwisseling der Staatsbeambten met de gemeenten en particulieren plaats hebben in het Vlaamsch, als de gemeenten of particulieren, welke de briefwisseling aanbelangt, dit vragen, of zelf gebruik van die taal in hunne brieven hebben gemaakt. De berichten en mededeelingen die de Staatsbedienden tot het publiek richten, worden in de beide talen opgesteld.

[p. 240]

Verschenen werken.

Rond den haard. Verhalen van Th. Van Haesendonck. Antwerpen, bij Legros. - Prijs: 1 fr.

Smis-Hamer. Eene vertelling uit Limburg door Leopold Janssens. Antwerpen, bij Schuermans. - Prijs: fr. 0.75

Nederlandsche Dicht- en Kunsthalle. Red. Th. Coopman en V.A. dela Montagne. Maandelijksche uitgave. Antwerpen. - Prijs 4.50 fr. per jaar.

Geschiedenis der Antwerpsche schilderschool. Bekroonde verhandeling door Max Rooses. Versierd met plaatsneden door B. Michiels. Afl. 1-4. Gent, bij Ad. Hoste. - Prijs per afl.: 1 fr.

Nette Menschen. Roman door Jan Holland. - Deventer, bij W. Hulscher.

De strijd der duisternissen. Oratorium door P. Denys. Rousselare, drukkerij van Messelis-Horrie. - Prijs: 30 centiemen.

Uit Bellamy's nagelaten Brieven en Papieren door Dr. J. van Vloten. Met platen en houtsneden in den tekst. Middelburg, bij Altorffer.

- Antwerpsch Volksleven. In verhalen en liederen voor het volk geschetst door Lod. Nauwens. Antwerpen. - Prijs: fr. 1.50.

Jongelingsliefde. Zes liederen door Fr. Van der Stucken. (Gedichten van Heine, dela Montagne, Hamerling en Coopman.) Berlijn, bij Schlesinger.

- Verslag over de werkzaamheden van het Taal- en Letterlievend Studentengenootschap Met Tijd en Vlijt (1876-1877). Leuven, bij de Gebr. Van Linthout.

- Nederlandsche vereeniging van weldadigheid te Brussel. Verslag van het elfde dienstjaar (1877).

- L'Afrique centrale et la Conférence géographique de Bruxelles, par Emile de Laveleye. Bruxelles, chez Muquardt. - Prix: 3 fr

- Bloemeken. Een Liederkrans door Em. Hiel. Utrecht, bij Dannenfelser. - Prijs: 1 gl. 25.

- Liederose. Roman in 2 deelen, door Emma Es. (M.A. Sipman.) Arnhem, bij Rinkes Jr. - Prijs: 5 gl. 90

- Haagsche schetsen door A. Ising. 's Hage, bij Van Stockum.

Aangekondigde werken.

De ark van Noë (Noach?). Romantische zedenschets door Lodewijk Janssens. Antwerpen, bij den schrijver. - Prijs: 2 fr.

Afrika door Ed. Tyriard. Drie deelen. Turnhout, bij den schrijver. - Prijs van het 1^e boekdeel: fr. 4 50.

Verspreide en nagelaten gedichten van J.T.H. Sneyers. Een bundel van circa 160 bladz. Men schrijft in bij Mej. Sneyers, onderwijzeres te Gingelom. - Prijs: fr. 1.50