De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 8

[p. 140]

Kunstkroniek.

Tooneel- en letterkunde.

- Prijskampen. - Bij het ter pers leggen vernemen wij den uitslag van den wedstrijd, door de stad Antwerpen uitgeschreven, voor het opstellen eener volksverhandeling over de Spaansche Furie. Er waren zes werken ter mededinging ingezonden. De uitgeloofde prijs (1000 fr.) werd toegekend aan den heer H. Van den Bosch (Volkmann), letterkundige te Antwerpen. De jury was samengesteld uit de heeren Dr. Heremans, Jan Van Beers, Max Rooses, N.J. Cuperus en Emm. Rosseels.

- Op voorstel van den Provincialen Raad te Antwerpen wordt een prijskamp uitgeschreven, tot het opstellen in het Vlaamsch of in het Fransch van een klein boekje, ‘klein, eenvoudig, voor kinderen en voor het volk,’ en waarin zal opgenomen worden: onze wetten en reglementen over de openbare gezondheid in het algemeen, eenige korte opgaven over de besmettelijke ziekten en vooral over de kinderpokken. Verder zal het goede worden aangewezen van de in-enting en herin-enting, en men zal ten slotte de vooroordeelen bestrijden die tegen deze nuttige operatiën bestaan. De prijs is 500 fr. en de stukken moeten vóor 31 Mei 1878 gezonden worden, met gesloten briefje waarin de naam van den schrijver, aan den Secretaris der Geneeskundige Maatschappij, Van Arteveldestraat, 5, te Antwerpen.

- Ter gelegenheid der aanstaande 50^ste verjaring der Belgische onafhankelijkheid, schrijft de te Brussel gevestigde Société belge d'Économie Politique eene prijsvraag uit voor het opstellen van een werk over de uitwerkselen der Handelsvrijheid in België. De uitgeloofde prijs bedraagt 1500 fr. Het werk zal in de Fransche taal moeten worden opgesteld, zal op de kosten der uitschrijvende vereeniging worden in 't licht gegeven. Het aantal bladzijden van den oorspronkelijken text is bepaald op 300, formaat in-8^o. - De handschriften vóor 1 Januari 1880 in te zenden aan den heer Corr-Van der Maeren, Voorzitter.

[p. 141]

- Van den geestigen schrijver Jan Holland ziet eene nieuwe roman het licht, getiteld ‘Nette Menschen.

De ‘Saturday-Review’ behelst een zeer gunstig artikel over Vosmaer's ‘Londonias.’ De Engelsche criticus vergelijkt den Nederlandschen dichter met Mathew Arnold, wat betreft zijn beoefening der oudheidkunde, zijn poëtischen vorm en zijne theologische richting.

- Een jonge dichter, die onzen lezers niet meer onbekend is, de heer J.L. Nauwens, van Antwerpen, kondigt de uitgaaf aan van zijn eerste bundeltje, getiteld: ‘Antwerpsch Volksleven, in Novellen, Tafereeltjes en Liederen geschetst.’ - J.L. Nauwens is (even als onze betreurde Zetternam) een schildersgast, die zijne ledige uren met veel vrucht aan de letterkunde wijdt. Onze wensch is dat zijn eersteling, waarin hij het volk zijner moederstad huldigt, verdienden bijval moge vinden.

- In de Kamers is eindelijk een Wetsontwerp neergelegd, strekkende tot bescherming van den artistieken en letterkundigen eigendom. Het ontwerp is zeer omvangrijk; sommigen vinden het in zekeren zin zelfs al te volledig, althans wat de rechten der vreemde schrijvers betreft, aan wier belangen gansch dezelfde bescherming en voordeelen worden verleend als aan onze nationale schrijvers.

- Mej. Eliza Baert, die zooals men weet thans aan het Nederlandsch Tooneel te Amsterdam verbonden is, zal eerlang debuteeren met de rol van Marie in Glanor's ‘Uitgaan’.

- Een lid der Afdeeling van Nederlandsche Letterkunde in den Cercle Artistique, de heer N. Cuperus hield onlangs in de groote zaal eene in menig opzicht merkwaardige voordracht over ‘De Vlaamsche Beweging en de Nederlandsche Taal’. Het is, meenen wij, de eerste maal dat de heer Cuperus het woord voert in den Cercle, maar al wie het genoegen had hem te hooren zal een volgend jaar ongetwijfeld met belangstelling zijn wederoptreden begroeten. Ditmaal was het publiek niet zeer talrijk; maar hier kwam de spreuk te pas: ‘Les absents ont tort’. Wij zullen denkelijk in ons volgend nommer het genoegen hebben onzen lezers eene brok uit deze degelijke verhandeling meê te deelen.

[p. 142]

- Dr. Alfons Willems, die tegenwoordig aan eene volledige geschiedenis van de beroemde drukkerij der Elzeviers arbeidt, heeft onlangs in het Museum Plantijn, te Antwerpen, een document ontdekt, waarop de tot dus ver onbekende naam des eigentlijken scheppers van de Elzeviers-type vermeld staat. In het Parijzer kunstblad l'Art heeft de Belgische geleerde dit stuk in het licht gegeven. 't Is een brief van de weduwe Daniel, in 1681 aan de weduwe van Balthasar Moretus gericht, en waarin duidelijk wordt gezegd dat die elzevierletters het werk zijn van Christoffel Van Dyck, welke in dit vak voor de beste meester van zijnen tijd gold. - De heer Willems heeft door het openbaar maken van dit document eene belangrijke bijdrage geleverd tot de zoo roemvolle geschiedenis der boekdrukkunst in de Nederlanden.

- Van Dr. Max Rooses' bekroond werkje over de Plantijnsche Drukkerij wordt eene fransche vertaling bewerkt door den heer Edmond Mertens, secretaris der letterkundige maatschappij De Olijftak van Antwerpen.

- De Brusselsche Afdeeling van het Willemsfonds heeft besloten in de Hoofdstad eene Nederlandsche Tooneelschool te stichten. De leiding daarvan is toevertrouwd aan den heer Edm. Hendrickx, bestuurder van het Nationaal Tooneelgezelschap te Brussel.

- Op Zondag, 24 Maart, e.k. heeft te Brussel de eerste jaarlijksche algemeene vergadering plaats van den ‘Nederlandschen Letterbond.’ De dagorde behelst o.a. de volgende vraagpunten: (a) Waarbij komt het dat het Nederlandschlezend publiek in België zoo gering is? (b) Is het toelagen- en premiënstelsel goed te keuren of vatbaar voor verbetering? (c) Zijn de Staatsprijskampen ter ondersteuning der Nederlandsche Letterkunde doeltreffend, ja of neen?

Toonkunde.

- Peter Benoit trad dezer dagen te Antwerpen in het Willems-Fonds op, met eene volksvoordracht over Hanssens en Fétis. In een populairen trant heeft de Vlaamsche meester andermaal een overtuigend pleidooi geleverd ten voordeele van het nationaal beginsel in de Muziekkunst.

[p. 143]

- Dezer dagen heeft alhier, in de groote zaal der Koninklijke Harmoniemaatschappij, eene uitvoering plaats gehad van Edgar Tinel's bekroonde cantate ‘De Klokke Roeland’. In hetzelfde concert werden ook eenige (minder omvangrijke) werken van Jan Blockx uitgevoerd. Een onzer medewerkers komt op deze in menig opzicht merkwaardige uitvoering denkelijk nader terug.

- De Hollandsche pers spreekt met uitbundigen lof over Benoit's Lucifer, die te Amsterdam met zooveel bijval werd uitgevoerd.

Beeldende kunsten.

- Sedert lang heerscht in Brussel, in zekere administratieve kringen, een soort van centralisatie geest, die gaarne van lieverlede al de levendigste krachten onzer nationale kunstbeweging opslorpen zou, ten voordeele der hoofdstad, maar ten koste der overige steden van hetland. - Deze zelfzuchtige, overigens door niets gewettigde richting, welke zich meer dan eens ten duidelijkste deed opmerken, o.a. in de groote Staatswedstrijden en schier bij elke driejaarlijksche tentoonstelling, heeft zich dezer dagen weer in de Brusselsche pers lucht gegeven, betrekkelijk het officieel onderwijs in de Beeldende Kunsten.

't Is ditmaal de Chronique die dezer dagen het vuur aan de lont stak en wel door 't opnemen van een artikel, geteekend ‘Un vieux Brusseleer,’ waarin noch min noch meer wordt gevraagd dan dat het Staatsbestuur voortaan de stad Brussel aan het hoofd der Belgische Schilder- en Beeldhouwkunst plaatsen, en dus dien eervollen rang aan Antwerpen, de van oudsher beroemde Rubensstad ontnemen zou. Natuurlijk werd door de Antwerpsche pers al dadelijk tegen die onzinnige pretentie der Brusseleers protest aangeteekend. - Wij ontkennen niet, dat er in den tegenwoordigen toestand onzer Akademie wellicht meer dan een punt voor verbetering vatbaar is; doch dat is volstrekt geene reden om deze Staatsinstelling uit het vlaamsche Antwerpen naar het verfranschte Brussel te doen verhuizen.

Overigens, 't is niet van vandaag of gisteree dat men in

[p. 144]

België's hoofdstad dergelijke centralisatieplannen koestert. en dit zoowel op het gebied der Muziek als der Beeldende Kunsten. Tijd wordt het, meer dan tijd, dat aan die aanmatigende strekking voor goed paal en perk wordt gesteld.

Vlaamsche taalbelangen.

- Men hoopt dat het wetsontwerp over het gebruik der Nederlandsche taal in bestuurzaken nog in den loopenden zittijd der Wetgevende Kamers zal worden besproken. Het verslag daarover door den heer De Decker namens de Centrale Commissie uitgebracht is onlangs in het licht gegeven. Hopen wij dat zoowel de Waalsche als de Vlaamsche Kamerleden, zonder onderscheid van politieke denkwijze, het zullen eens zijn om eindelijk toch - beter laat dan nooit - een einde te stellen aan onze taalgrieven op bestuurlijk gebied.

Necrologie.

Ch. Van der Does, toonkundige, pianist van Z.M. den Koning der Nederlanden, op 61jarigen leeftijd te 's Gravenhage overleden. Deze uitstekende kunstenaar was gedurende tal van jaren als leeraar aan de door Nicolaï bestuurde muziekschool van den Haag verbonden.

C. Ed. Van den Bosch, kunstschilder, overleden te Brussel, den 23 Januari jl. - Aanvankelijk schilderde Van den Bosch enkel bloemen en vruchten; doch later zag men ook met goed gevolg de genreschildering beoefenen. Zijne tafereelen genoten op de tentoonstellingen een ruimen bijval. Hij maakte ook verdienstelijke etsen en werd zelfs in door het Journal des Beaux-Arts uitgeschreven wedstrijd met een eersten prijs bekroond.

- Een vriend van den betreurden Theofiel Verschueren verzoekt ons te melden, dat die jonge verdienstvolle Vlaming te Hallaer, bij Heyst-op-den-Berg is gestorven en begraven, dus niet te Brussel, zooals wij, volgens bericht uit de hoofdstad, verkeerdelijk hebben opgegeven.