De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 8

[p. 25]

Tentoonstelling in den Cercle.

Het meest belangwekkende punt in het programma van onzen Cercle Artistique, dat zijn ongetwijfeld de maandelijksche tentoonstellingen, door de Afdeeling van Beeldende Kunsten ingericht. Geen wonder dan ook dat ze telkens zoo druk bezocht worden. De toeloop is soms zóó groot dat de ruime nieuwe zaal schier nog ontoereikend blijkt te wezen. ook zien wij met genoegen dat, in weerwil der handelscrisis, het aantal verkochte kunstwerken vrij aanzienlijk heeten mag.

Dit was althans het geval met de laatst gehouden expositie. Deze was dan ook zoo door kwantiteit als door kwaliteit buitengewoon goed geslaagd. Niet minder dan 90 schilderijen!.. Dat er, zooals men zegt, nog al wat kaf tusschen het koren was, spreekt van zelf. Maar er was ontegensprekelijk veel goeds te zien; en voor enkele gewrochten ware zelfs het epitheton ‘meesterlijk’ niet misplaatst.

Dit geldt b.v. de prachtige dierenschildering van Karel Verlat, die overigens sedert lang als een ‘meester’ is beroemd. In een soort van oasis stelt hij ons een leeuw voor, die eenen buffel verscheurt, terwijl eene vreeselijke reuzenslang met opgeheven kop nadert. Ziedaar wat Victor Hugo noemen zou ‘terriblement beau.’ Samenstelling, teekening, coloriet, uitdrukking, faktuur, alles wekt bewondering op.

Zooals gewoonlijk waren het Genre en de Landschapschildering verreweg het talrijkst vertegenwoordigd.

Verhaert 's flink geborstelde Zeebonken - echt realistische typen - genoten hier, evenals Schaefels' Zeeslag, denzelfden bijval als verleden jaar op het Gentsche Salon.

Serrure is vast een kunstenaar van talent; maar zijn ‘genre à la Watteau’ bevalt ons niet zeer. Al te lief, al te koket! Meiden zooals hij ze schildert ziet men wel op 't tooneel, maar niet in de werkelijkheid.

Tot eene gansch tegenovergestelde richting behoort Piet Neuckens. Flink realisme in die Antwerpsche Vischvrouw. - Een goed tegenhangertje daarvan is Mijn Koetsier, die

[p. 26]

echter wat te veel naar de karikatuur overhelt. Ook de Kerstnacht is niet van overdrijving vrij te pleiten.

‘Twee liefhebbers van kanarievogels’ is de titel van een humoristisch stukje, door David Col. Geestig gevonden en talentvol weergegeven. In enkele deelen scheen ons de evenredigheid niet te best in acht genomen: die kanarievogel in de kooi is stellig te groot.

Adrien De Braeckeleer is op goeden weg. Zijn schildertrant heeft overigens nog al veel overeenkomst met dien van den ouden De Braeckeleer, den wèl bekenden veteraan onzer genre-schilderkunst.

De Zeebuit van Joors is niet onaardig. Deze jonge schilder doet zich meer en meer als een voortreffelijk colorist kennen.

Crabeels stond ons niet bijzonder aan, en evenmin Verhoeven-Ball, met wiens manier wij in 't algemeen weinig ingenomen zijn.

Somber-dramatische effekten schijnen bepaald Van den Bussche's lievelingsvak te wezen. Ditmaal was hij daarin echter niet zeer gelukkig. Niet onverdienstelijk zijn Maria-Antoinette's laatste nacht en de Vergiftige Bloemen, maar in beide stukken komt ons de dramatische noot wat overdreven voor. Meer waarheid ligt in zijn welgelijkend portret van den bouwmeester Winders.

Gestraft! van Emiel Claus, is een niet onaardig kijkje in 't plattelandsche schoolleven. 't Onderwerp is niet nieuw, maar eigenaardig en zeer natuurlijk behandeld. Dit stukje behoort aan den dichter G. Eekhoud; wij wenschen er den bezitter van harte geluk meé. - In De Gaverbeek toont Claus ons een lief hoekje uit de welige weilanden van Vlaanderen. Een derde stukje (Marine) van dien jongen schilder is onzer aandacht ontsnapt.

Een merkwaardig tafereel is dat van Wittkamp: Othello. Echt Shakespeareaansch. Wat al te veel schemering in de voorstelling. De beide tragische figuren, althans die van Desdemona, kwamen wat te onduidelijk vooruit. Of was de schilderij wellicht hier in een ongunstig daglicht geplaatst.

De Antwerpsche landschapschilders waren flink op 't appèl, behalve Lamorinière en een paar anderen.

[p. 27]

Van Luppen had een heerlijken Morgen en een fraai zicht van Anseremme, die de algemeene aandacht opwekten, evenals Meyers' zonnig landschapje In Braband. 't Effekt is wat al te zonnig misschien; een weinigje schaduw had het o.i. nog behaaglijker gemaakt. Een poëtische tint ligt ook over Meyers nevelig maanlicht Op de Schelde.

Wie veel voortgang doet is Theodoor Verstraete. Hij wordt een knap impressionnist. Zijn dichterlijke Herfstavond is breed, wellicht wat al te breed gepenseeld. Wat meer uitwerking zou niet schaden. De jonge kunstenaar neme zich in acht tegen die neiging om zijn rijke kleuren zoo maar op het doek te werpen. In allen gevalle getuigt zijn arbeid van gewetensvolle studie, en wij zien met veel voldoening dat hij zijne ingevingen bij voorkeur aan de natuur ontleent. Deze is, inderdaad, nog de beste meesteres.

Heymans, Van Hoorde en Van Kuyck zijn naar de Kempen op buit geweest. Alle drie hebben iets goeds meêgebracht. Van Kuyck vooral bezit het geheim om ons de Kempische heide op bekoorlijke wijze voor het oog te tooveren.

Onder de landschapschilders had men nog Derickx, De Cock, Montgommery, Janssens, Coignard, Moerenhout en anderen; doch de beperkte tijd dien wij in de tentoonstelling konden doorbrengen liet ons niet toe van àl de meldenswaardige stukken notas te nemen. Overigens eene afzonderlijke bespreking van al wat daar te zien was zou thans ook niet met de in ons tijdschrift beschikbare ruimte overeenkomen. Vooraleer nogtans dit bondig overzicht te sluiten, wenschen wij nog een paar woorden te wijden aan een half dozijn debutanten, kandidaten der Afdeeling, die denkelijk voor de eerste maal gelegenheid hadden hunne proeven aan 't publiek van den Cercle voor te stellen.

Onder dezen onderscheidde zich vooral de heer Farazyn. Zijn kinderfiguurtje, in eene wit-grijze tonaliteit, is een vrij gelukkig debuut. De uitdrukking is juist en bevallig en het geheele maakt een aangenamen indruk. Alleen het handje van het kind is wat te gewrongen van teekening. - De Jans leverde typen van Italiaansche muziekanten, evenals de heer

[p. 28]

Houben; beiden geven blijk van aanleg. - Abry belooft veel: zijn officiersportret is reeds méer dan men van een' beginneling verwachten zou. - Beckwits heeft met zijn Malade imaginaire (naar Molière) wat al te veel gewaagd. Had hij geen ongelijk dit onderwerp op zoo groote schaal te behandelen? Ook hij kan er komen; doch hij springe in 't vervolg niet verder dan zijn stok lang is. - Een paar tafereeltjes van L. Van Engelen geven geen ongunstig denkbeeld van diens jeugdig talent. Hier en daar nog wat stijfheid, nog geene bezieling, nog geen leven genoeg in de figuren. De jonge man verzorge goed zijne teekening. In de Eerste Minnebrief was, in dit opzicht, de houding der armen van een de beide meisjes niet onberispelijk.

C.