De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 7

Brieven uit Noord-Nederland.

I.
Den Haag, Januari, 1877.

Een van de talentvolste jonge meesters onzer realistisché Haagsche schilderschool is B.-J. Blommers. Op de laatste hier gehouden tentoonstelling kwam van hem eene schilderij voor ‘Waar zijn de duifjes?’ getiteld, die de Illustrated London News zich haastte haren lezers in gravure aan te bieden. Er ligt een gevoel in opvatting aan deze uit het Scheveningsche visschersleven gegrepen sujetten ten grondslag, die gelijken tred schijnt te houden met de warmte van zijn koloriet. Forsch van toets, teeder en fijn van kleur, zacht van tint geeft Blommers ons het Scheveningsch genre in zijne lieflijkste openbaring te aanschouwen. Evenals de schepper van dat genre Josef Israëls heeft hij de moederlijke teerheid tot een geliefkoosd onderwerp ter afbeelding gekozen, en toont hij voortdurend meer en meer het geheim der poëzie van 't dagelijksch leven te doorgronden. Dat daarbij het kinderfiguur een hoofdrol speelt spreekt van zelf, en men mag veilig aannemen dat de schilder van zoovele innige tooneeltjes, uit de verhouding van moeder tot kind gegrepen, zelf vader is om met zóóveel warmte en gevoel, met zóóveel natuurgetrouwe waarheid de moeder in hare vreugde óm en dóor haar kind af te beelden. Van zijne beide hier aanwezige teekeningen De Katjes en De Melkvrouw komt mij de laatste bijzonder wèlgeslaagd voor. Eene melkvrouw met emmers en juk staat bij de geopende deur eener visschershut, en daaruit trippelt, eene melkkan met hare beide mollige handjes en armpjes als een gouden schat half verlegen, half zich harer krachten bewust, omklemmend, een kindje van anderhalf à twee jaar. Zij zal moeders arbeid verlichten door de melk van de verkoopster aan te nemen.

Deze fraaie teekening had evenzeer, als die van Israëls, waar een

[p. 127]

klein kind harer moeder eene vuurstoof aandraagt en ze met evenveel koddige behoedzaamheid vasthoudt, ‘Moedershulp’ kunnen heeten. Les grands artistes se rencontrent.

Evenwel wordt door deze spreekwoordelijke uitdrukking geenszins bedoeld Blommers op dezelfde hoogte van Israëls te plaatsen. Is het reeds gevaarlijk in louter letterkundige zaken paralellen te willen beproeven, hoeveel te grooter wordt niet het gevaar in de schilderkunst! Waar twee smaakvolle lieden één en denzelfden roman van een gevierd schrijver lezen, kan hun oordeel over de waarde van het werk zeer uiteenloopen, maar indien diezelfde twee personen voor de schilderij van een beroemd meester worden geplaatst, is het hoogst waarschijnlijk, dat zij in de waardeering voor den arbeid des meesters hemelsbreed zullen verschillen. Er is niets bedriegelijker dan het oog en bij de beoordeeling van plastische kunst moet niets aan den natuurlijken indruk, àlles aan de oefening van 't oog worden overgelaten. Om die reden alleen reeds zou ik dus geen vergelijking tusschen Israëls en Blommers willen beproeven, maar de hoofdreden zou trouwens bij mij altoos in dezen beweeggrond schuilen, dat Israëls de vader, de wettige, beroemde vader is van het genre, waarvan Blommers een bij uitstek verdienstelijk zoon blijkt, en dat, de leeftijd van beide artisten in aanmerking genomen, Blommers nog de veelzijdigheid kan bereiken, die Israëls reeds zoo manhaftig en glorierijk nabij is gekomen. Zooals een onzer bekende kunstcritici de heer J. Van Santen Kolff onlangs zich met betrekking tot het talent dezer schilders uitliet: Blommers heeft den zonnigen kant van 't leven der visschers bespied en weergegeven, maar de donkere zijde van hun bestaan, de tragische en pathetische, bleef nog onbestudeerd, en dààrin juist is Israëls met zijne diep dramatische opvatting van sujet zoo groot.’ Voor een jong meester als Blommers is het geen geringe - maar tevens wèlverdiende - eer met een artist als Israëls in éénen adem genoemd te worden.

F.S.K.