De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 5

[p. 529]

Laura de zinnelooze.
Eene schets uit den laatsten oorlogstijd.

I.

Kalm en schoon is de avond. Als eene zacht wegstervende harmonie zweeft nog de nagalm der laatste daggeruchten over de groene velden, waarover reeds de Lente haar vollen bloemenschat heeft uitgestrooid. Aan de helderblauwe hemelbaan rijst, in oen weifelachtig stargewemel, de volle maan, die weldra als een stroom van zilverachtig licht over heel de sluimerende natuur, over bosschen en beemden, bergen en dalen uitspreidt. En als niet voorliefde bestraalt de Nachtvorstin nu het eenzaam dorpje Burmont, dat daar zoo schilderachtig aan den voet van 't gebergte ligt.

Ja schoon, verrukkelijk schoon is de avond. Hoe ademt alles rust en vrede, liefde en geluk! - En ginder, in de oude beukenlaan, waar de maneschijn in het gebladerte zulke tooverschoone schakeeringen van licht en schaduw vormt, ginder wandelt Albrecht met zijne hartsgeliefde Laura. Stil en ongestoord smaken zij daar, in dit prachtig avonduur, 't genot eener eerste schuldelooze liefde.

Hij is een flinke, kloekgebouwde jongeling, wiens mannelijk schoon gelaat door den veldarbeid wat gezengd van kleur, thans door een liefdevollen blik wordt verteederd. En zij! - lief is ze, lief als een engel, met hare zielvolle groote oogen en glimmende krulharen, waarin het dartelig avondwindje speelt.

En zóó, arm in arm, hand in hand, door maneglans èn looverpracht èn bloemengeur,wandelen de twee gelieven door de dreef, over de reeds slapende madeliefjes. Zij zijn voor elkander de geheele wereld, en, al strekte deze zich ook niet verder dan hun vreedzaam dorpken uit, die wereld achten ze

[p. 530]

ruim genoeg voor beider geluk. Oh! 't moet schoon en zoet zijn wat die twee jonge harten zoo al elkander vertrouwen! wat de toekomst hun in zoo'n heerlijke liefdedroomen voorspiegelt! En niemand die ze hoort, hunne hemelzoete liefdetaal, niemand dan zij beiden en God- en het luisterend loover.

En ginder uit het boschje klinken nu de eerste tonen van den nachtegaal, streelend zacht als een hymnus der liefde in de plechtige, vreedzame stilte der nacht.

II.

Slechts eenige weken zijn verloopen, en boven de landen hangt nu een sombere wolk van kommeren vreeze. Voorbij zijn die dagen van vrede, geluk en liefde; want de drift, de hoogmoed van een' vorst hoeft de wereld ontroerd. - Als een aanhoudende donder buldert het kanon, en ontzettend klinkt. de vreeselijke weêrgalm in dorpen en steden, door velden en wouden, langs bergen en dalen.

Het losbrakend oorlogsvuur verft den hemel met een bloedrooden weêrschijn, en een akelig menschengekerm, dat zich met 't woeste krijgsgedruisch vermengt, stijgt op van de plaats waar menschen elkander vermoorden...

Het bloed stroomt! - menschenbloed! - broederbloed!... Dood en Vernieling zwaaien den schepter boven de aarde. En nòg roept de Hoogmoed: Ha, ha, ha! bloed moet er vloeien, nog! nog!....

En ginds in het eenzame dorpken zitten bevende grijsaards, weêrlooze vrouwen, hulpbehoevende kinderen weenend op de knieën. Zij reiken hunne armen ten hemel en smeeken om genade en - vrede.

En daarbij ook zitten Albrecht's oude vader en moeder. Ook hun heeft de wreede Oorlog den eenigen zoon uit de armen gerukt. Droef, hartverscheurend droef is het afscheid geweest. Vruchteloos hadden de ouders gepoogd hun lijden te verbergen om dat van hun kind niet te vergrooten. Onder een stroom van tranen hadden zij Albrecht, den steun en troost hunner oude dagen, aan het hart gedrukt, en toen men in die laatste om-

[p. 531]

heizing aan elkanders boezem had uitgeweend, toen had de grijsaard zijn geliefden zoon met een kruis op het voorhoofd gezegend, terwijl de woorden. ‘Vaarwel, mijn arm kind!... God beware U...!’ hem in den verkropten gorgel verstikten.

Tusschen de knielende dorpelingen, roerloos en bleek, als een beeld der troostelooze smart, zit daar ook Laura, - zij die zoo kort te voren, op dien schoonen avond, met heuren Albrecht zoo hoopvol over liefde en toekomst sprak, terwijl alles om hen heen geluk en vrede ademde. En thans! sinds zij den eenig geliefde voor de laatste maal - misschien voor eeuwig - had vaarwel gekust, en hij achter de beukenlaan verdwenen was, thans was die zoete levensdroom in de bitterste werkelijkheid ontaard.

Vrede en Liefde zijn der aarde ontvlucht, - en ginder in de verte buldert het kanon; dààr verricht de gruwelijke Oorlog zijn onmenschelijk bloedwerk!

III.

Dagen, weken zijn in doodelijken angst, in bittere tranen doorgebracht, - nog vreeselijker woedt de Krijg, en nog hemeltergender stroomt het broederbloed door de verwoeste velden,- nog hartverscheurder is het geween van grijsaards, moeders en maagden.

Het is Zondag. In de kleine dorpskerk zitten de geloovigen dooreengeknield. Eene plechtige, maar akelig doodsche stilte hangt over de biddende schaar, - en alleen de prevelende stem van den grijzen herder onderbreekt deze stilte. - 't Is als baden allen op een graf!

Ach, hoevele smartelijke tranen van ouders die een' zoon, maagden die een' verloofde beweenen! Hoe vurig moet de droeve bede, hoe zielefolterend het lijden van al die rampzaligen wezen!

En dààr, voor 't altaar der Madona, zit ook Laura neêrgeknield. De bleekheid harer eens zoo blozende wangen en de doffe uitdrukking harer roodgeschreide oogen getuigen genoeg wat er in 's meisjes diepgeschokte ziel omgaat. Hoe

[p. 532]

vurig bidt zij, en hoe teeder wordt zijn naam in hare bede gemengd!

Het Evangelie is gelezen. Langzaam beklimt de grijze dorpspastor het preêkgestoelte, van waar hij zijnen hoorders gewoonlijk eenig nieuws van het oorlogstooneel meêdeelt. Nieuwsgierig richten zich dus alle blikken naar hom. Alleen de arme Laura blijft nog een poos beweegloos zitten: Zij denkt aan haar vervlogen geluk. - Dien dag immers moest de priester haar huwelijk met den geliefde afkondigen. En thans is heur Alb-echt verre van haar, en verkeert hij in doodsgevaar op het slagveld!

Want ginder in de verte dreunt steeds, met meer razernij dan ooit, het kijrgsgedruisch voort, en nòg roept de Hoogmoed: Bloed! bloed! immer bloed!....

Vol medelijden werpt de brave herder een betraanden blik op zijne kudde, en schijnt een oogenblik, boven de plechtige stilte der kerk, naar het krijgsgedommel te luisteren. Nog volgt een poos van droevig zwijgen, als wilden hem de woorden niet uit het benepen hart. Dan ein delijk, zijn boek open slaande, spreekt hij met bevende, half gesmoorde stem:

‘Mijne beminde Par ochianen! De tijdingen uit den oorlog zijn verschrikkelijk. Weêr heb ik een nieuw slachtoffer uit onze gemeente uwen gebeden aan te bevelen. Een braaf, rechtschapen jongeling, door gansch Burmont geacht en bemind, - Albrecht Longchamp is dezer dagen in den veldslag van Gravelotte bezweken. - Bidt voor zijne ziel!’

Bij die woorden doorloopt een koude huivering geheel de schaar der verslagen dorpelingen; een diepe zucht stijgt op, - en.... daar zinkt eene vrouw in onmacht neder. 't Is Laura, wier hart den laatsten slag ontvangen heeft.

Haastig wordt de bezwijmde maagd in de opene lucht gebracht, on wanneer ze tot zich zelve komt werpt ze een verwilderden blik om zich heen... Dan schittert op eens een bliksemstraal van woede in haar oog, en met schrikwekkend ge baar de gebalde vuist uitstrekkend, roept zij met vervaarlijke stem uit: ‘Vloek over hem, die mij mijn' Albrecht heeft

[p. 533]

ontroofd! Wee den dwingeland! hij valle als oen lafaard, en sterve veracht en verstooten, verre van zijn vaderland!...’

Die vloek weêrklinkt door de dorpplaats tot in het loover der oude beukenlaan en tegen het altaar des Heeren!

En dan berst Laura op eens in een luiden zinneloozen schaterlach los, - en helaas! zij kan het anders niet meer: Het arme meisje is krankzinnig!...

IV.

Nog akeliger galmt het kanongedommel door de lucht. Nog klinkt het afschuwelijke ‘Bloed! immer bloed!’ Maar de straffende hand van Hem die over het Heelal gebiedt, strekt zich uit en raakt den troon van den Hoogmoed aan. En zie, krakend stort die machtige troon in den afgrond neder, - en daar, in Sedan's bloedige velden, daar kruipt de gevallen trotschaard, met hoon en schand beladen, door 't slijk en 't doomende menschenbloed heen.

_* ^* _*

De storm des oorlogs is uitgewoed, en boven de vergruisde steden en verwoeste velden houden Armoede, Ziekte en Ellende hunnen schepter uitgestrekt.

En uit verte komt de tijding dat de trotsche dwingeland, die zijne handen in het bloed van zoovele duizenden heelt besmeurd, in den vreemde gestorven is, door de Menschheid gehaat en verfoeid.

Op het hooren van dit bericht, berst de zinnelooze Laura andermaal in een luiden schaterlach los en roept uit: Ha! mijn Albrecht is gewroken!... Hij is gevallen, de snoode menschenmoorder, gevallen als een lafaard, en gestorven verre van zijn vaderland!’

P. Denys.

Rouselare, Augustus 1873.