De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 5

Brieven uit Noord-Nederland.

X.

den Haag, 8 September 1875.

Zij, die het geluk moesten derven het onlangs te Maastricht gehouden XIV^e Taal-en Lettercongres bij te wonen, hebben slechts uit de nieuwsbladen het belangrijke verloop daarvan kunnen vernemen. Tot een der belangrijkste punten wordt zonder de minste acht op misplaatste aardigheid door mij ook gerekend de feestmaaltijd der Congresleden. Wat toch is voor elk belangstellende in den bloei van taal en letteren prettiger (om niet te zeggen bemoedigender) feit dan de onderlinge verbroedering van zoovele taalgeleerden en letterkundige, dichters en prozaschrijvers, zoovele ridders, edellieden en schildknapen van den geest, die bij het vrolijk rondgaan van den beker de nieuw gesloten vriendschapsbanden bezegelen of de reeds van ouden datum heugende hechter toehalen? ‘Der Herr Philister’ moge van eten, drinken en pleziermaken spreken, ploerten hooren ook niet aan zulk een disch, waar de tros der Nederlandsche letterkunde zich rendez-vous geeft en lustig maar tevens met ernst de gelofte aflegt: Indien wij heden eten en drinken, en vroolijk zijn, morgen zullen wij weder werken.

Bedoelt de overlevering onzer landaard niet de deugd der gezelligheid? Voert zij niet tot de vertrouwelijkheid, de moeder der vriendschap? en zou de innige verstandhouding onzer letterkundigen uit Noord en Zuid niet beter en schooner vruchten voor onze letteren afwerpen dan een vormelijk onderling verkeer ooit vermag te doen? Maar dat mis-

[p. 418]

schien betwistbare punt daargelaten, dan rest verder de vraag: of de Nederlandsche litteraturen wel menigmaal in de gelegenheidworden gesteld van aangezicht tot aangezicht met elkander kennis te maken? of niet veeleer de luttele vereenigingspunten den reeds te welig in ons Noorden tierenden geest van lauwheid uitbreiding geven en de verwijdering tusschen arbeiders in den zelfden wijngaard bevorderen? Vooral in kleine landen, die zoo licht gevaar loopen onder den vloek van den Club- en Coteriegeest gebukt te gaan, behoort onder de beoefenaars van een bijzonder kunstvak geen verwijdering of lauw verkeer te bestaan. In de republiek der letteren kent men als in elk gemeenebest rangen, standen, graden. Maar het den bloei der instelling belemmerende aantal partijen behoort men er niet in te kennen, of zooveel mogelijk te beperken. Dat ideaal kan genaderd worden door de jaarlijksche Congressen. Die zich daaraan onttrekken zullen wel wettige redenen daartoe hebben, doch nooit zullen anders dan met minachtelijk schouderophalen kunnen worden ontvangen woorden als die van het Dagblad van Zuid-Holland en 's Gravenhage, dat de taal- en lettercongressen louter zijn aangelegd om plezier te maken zoolang mannen als Conscience, ten Kate, als Beets, Thijm, Van Vloten, Benoit, Van Beers, de Geyter, enz. er een werkzaam deel aannemen. En daarom geen tweejaarlijksche, maar twaalfmaandelijksche Congressen!

F.S.K.