De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 5

Kunstkroniek.
15 Mei. - 15 Juni.

Tooneel- en letterkunde.

- Prijskampen. - De groote Staatsprijs (5000 fr.) voor het beste voortbrengsel der Nederlandsche letterkunde in België, binst het afgeloopen vijfjarig tijd vak, is toegekend aan Ernest Staes het meesterstuk van wijlen Ant. Bergmann. Deze onderscheiding is een schitterende hulde aan de nagedachtenis van onzen diepbetreurden Tony.

- De Tooneelletterkundige prijskamp van de koninklijke maatschappij De Morgenstar leverde den volgenden uitslag op:

Comedie. 1^e prijs: ‘Albert en Valentine’ door L. Van den Kieboom (Ledeberg); - 2^e prijs: ‘De Naäpers’ door Em. Van Goethem (Gent). - Eervolle melding (medalie) aan J.

[p. 284]

Roeland (Jette). - Blijspel. 1^e prijs: ‘Jong bij jong, oud bij oud’ door Nic. Theelen (Hasselt); - 2^e prijs: ‘Kunstschilder en Kleermaker’ door J. Roeland (Jette). - Eervolle meldingen aan MM. De Coninck on Schramade (Antwerpen).

- Ziehier den uitslag van den Declamatie-prijskamp van het Willemsfonds te Ledeberg-bij-Gent:

Alleenspraken. Ernstig vak. - Eerste klas. 1^e prijs: M. Arthur de Lantsheer (Antwerpen); - 2^e prijs: M. Jos. Van Gysegem, zoon (Lokeren); - 3^e prijs (gezien bijzondere verdiensten) M. Gust. Van Duyse (Lokeren). - Eervolle meldingen aan MM. De Schepper (Dendermonde) en Buysen (Antwerpen). Tweede klas. 1^e prijs: M. Boogaard (Amsterdam); - 2^e prijs: M. Hon. Symaeys (Audenaarde). - Eervolle meldingen aan MM. Schuermans en Timmermans (Antwerpen). - Luimig vak. Eenige klas. 1^e prijs: M. Edw. Geefs (Antwerpen); - 2^e prijs: M. De Smedt (id.); - 3^e prijs M. Bellon(Lier). - Eervolle meldingen aan MM. Van Bergen (Curegem), - De Frenne (Eecloo), Kerremans (Antwerpen) en De Vliegher (Eecloo). - Tweespraken. Ernstig vak. - Eenige klas. De uitgeloofde prijzen niet toegekend. - Bijzondere prijzen (zonder premie) werden verleend aan MM. Buysen en Van Gyseghem voornoemd. - Luimig vak. Eenige klas. 1^e prijs: MM. De Frenne en Rodrigos (Eecloo); - 2^e prijs: MM. Dumont en Kerremans (Antwerpen). - Eervolle meldingen aan MM. Schram en Verrière (Antwerpen).

In den bijzonderen prijskamp voor de liefhebbers der stad Gent alléén werden, bij gebrek aan voldoende verdiensten van wege de deelnemers, slechts twee der uitgeloofde prijzen toegekend, nl. de tweede prijs in het ernstig vak aan M. Van Daele, en de eerste prijs in het luimig vak aan M.H. Gevaert, zoon. Buiten prijskamp behaalde de heer De Vestel een bijzonder eermetaal.

Prijs van Uitmuntendheid. - Ernstig vak. Met gelijkstelling van verdiensten aan MM. De Lantsheer en Van Duyse, voornoemd. - Luimig vak. De prijs werd niet toegewezen, maar wel twee bijzondere eermetalen aan MM. Geefs en Gevaert, voornoemd.

- De Maatschappij ‘Hoop in de Toekomst,’ te Oostende

[p. 285]

heeft tegen den aanstaanden winter eenen wedstrijd van oorspronkelijke blijspelen uitgeschreven, waarop al de maatschappijen van België worden uitgenoodigd, on die gedurende den winter van 1875-76, op Stadsschouwburg zal plaats hebben.

De uitgeloofde prijzen zijn: Prijs van uitmuntendheid: 500 franks en een gouden eermetaal. - Eerste prijs, 400 franks en een zilveren verguld eermetaal; tweede prijs, 250 franks een zilveren verguld eermetaal; derde prijs 150 franks en een zilveren eermetaal; vierde prijs, 100 franks en een zilveren eermetaal; vijfde prijs, 75 frank en een zilveren eermetaal. - Een zilveren prijs geschonken door de Damen, zal onder de zes bekroonde Maatschappijen verlot worden. Een kunstvoorwerp wordt geschonken door het Vlaamsch Verbond (onder voorzitterschap van den heer Edw. Vander Heyde) aan het Genootschap, welk met het stuk zal optreden, dat het best aan de vereischten van den goeden smaak beantwoordt.

Beste tooneelspelers. Twee zilveren vergulde eermetalen.

Beste tooneelspeelsters: Twee zilveren vergulde eermetalen.

Te verloten onder de niet bekroonde maatschappijen: Een zilveren prijs geschonken door den heer Josef Marion, Voorzitter; 2^o Een zilveren prijs (waarde 100 frs.) geschonken door de Eerleden; 3^o Een zilveren prijs (waarde 75 frs.) idem; 4^o Een zilveren prijs (waarde 50 frs.) idem; 5^o Een zilveren prijs (waarde 25 frs.) idem. - Een zilveren eermetaal zal als herinnering aan elke Maatschappij, bij hare intrede, ter hand worden gesteld.

- In den internationalen tooneelprijskamp, door de rederijkkamer ‘Vreugdendal’ van Breda uitgeschreven, is van wege Z.M. Leopold II, koning dor Belgen, een gouden eeremetaal uitgeloofd.

- De uitgever van het ‘Vlaamsch Museum’ kondigt de gezamentlijke verschijning der nummers 3, 4 en 5 aan, die door uitzonderlijke omstandigheden niet op tijd uitgekomen zijn.

- In den loop der naaste maand zal de aangekondigde bundel ‘Liederen en andere gedichten voor de jeugd’ door Th.

[p. 286]

Sevens bij Vander Poorten (Gent) het licht zien. - Van andere zijde vernemen wij dat de uitgever Wolters, van Groningen, eene vierde uitgave van Van Droogenbroeck's ‘Zonnestralen’ voor de pers gereed maakt. Ook de heer Vander Cruyssen kondigt een nieuwen roman aan, die voor titel voert: ‘Twee beproefde harten’ tafereelen uit onzen tijd. Wij vestigen volgaarne de aandacht onzer lezers op die verschillige uitgaven.

- De onlangs verschenen verhandeling over ‘Marnîx van St-Aldegonde’ door Edw. Van Bergen werd gedrukt bij B.J. Mees, - en niet bij Buschmann zooals in 't vorig nummer verkeerdelijk werd opgegeven.

- In de ‘Eendracht’ van Gent - die thans onder redactie van M. Hendr. Keurvels wordt voortgezet - lezen wij een verslag over de eerste algemeene vergadering van het ‘Davidsfonds’ te Leuven. Daaruit blijkt dat deze vereeniging reeds 21 afdeelingen, en boven de 2500 leden telt.

Toonkunde.

- Prijskampen. - Ziehier den uitslag van den wedstrijd voor Toonkundige Compositie, uitgeschreven door de Morgenstar van Brussel:

Liederen. Eerste prijs: M. Jan Blockx, leerling der Vlaamsche Muziekschool van Antwerpen. - Tweede prijs: M. Edw. Blaes, (van Gent) gewezen leerling derzelfde muziekschool. - Koren. Eerste prijs niet toegekend. - Tweede prijs: M. Edw. Blaes. Eervolle melding (medalie) aan den toonzetter der liederen dragende de kenspreuk: Vlamingen vooruit, indien deze zich doet kennen. - Jury: MM. F. Gevaert, voorzitter; P. Benoit, A. Samuel, K. Miry en L. Van Gheluwe, leden.

Die uitslag strekt de school van Benoit tot eere!

- Het huis Schott van Brussel kondigt de uitgave aan van Van den Eede's Vaderlandsche zangen, op woorden van onzen medewerker M. Em. Hiel.

- Ziehier de namen der componisten die tot de mededínging in den grooten tweejaarlijkschen Staatsprijskamp (Prijs van Rome) toegelaten zijn: Edw. Blaes en Is. De Vos van Gent, Heyndrickx van Brugge, De Pauw, Tilman en Pardon van Brussel. - De Jury, samengesteld uit de heeren Gevaert,

[p. 287]

Benoit, Radoux, Samuel, Van Gheluwe, Jos. Dupont en de Burbure heeft daartoe de Vlaamsche Cantate verkozen: Het bekroonde poëma is getiteld: ‘De Meermin’ door den heer Jul. Sabbe, professor te Brugge.

- De liefhebbers van vlaamsche muziek zullen niet zonder belangstelling vernemen dat ‘Liederik’ het nieuwe zangspel der heeren Billiet en Mertens tijdens de aanstaande Gemeentefeesten op onzen Nederlandschen Stadsschouwburg zal worden opgevoerd. Voor de hoofdrollen dezer opera zullen, uitmuntende lyrische artisten van beroep worden geëngageerd, o.a. de dames Hasselmans en Gobbaerts.

- De heer Aug. Thibau, van Turnhout, een nog niet zeer bekend toondichter, arbeidt aan een zangspel: Philips van Artevelde.

Beeldende kunsten.

- Prijskampen. - Een prijskamp voor marmer- en houtschildering is door de Maatschappij tot bevordering van Nijverheid en Wetenschappen van Gent uitgeschreven. In beide vakken wordt een verguld zilveren eeremetaal uitgeloofd, geschonken door de Maatschappij der aannemers van Schilderwerken, enz. Een prijskamp voor het maken eener teekening van koetspoort is insgelijks door dezelfde maatschappij uitgeschreven. Een verguld zilveren eeremetaal, door de Maatschappij der aannemers van Bouwkunde geschonken, is als prijs uitgeloofd. Voor het bekomen van het programma dier prijskampen wende men zich tot het bestuur der uitschrijvende maatschappij, te Gent.

VLAAMSCHE BELANGEN. - In het ‘Nieuwsblad van den Boekhandel’ vestigde onlangs de heer J.L. Beyers van Utrecht de aandacht der Noordnederlandsche uitgevers op volgende vraag hem van Vlaamsche zijde gedaan⁽¹⁾: ‘Bestaan er middelen om tegen prijsjes (merkelijk verminderden prijs) boekwerken te bekomen voor onze volksbibliotheken?’ De geachte schrijver voegt er de volgende echt taalbroederlijke bemerking bij: ‘De geestkracht, waarmede de Vlaamsche broe-

(1) Zoo wij vermeenen, door den heer Bauduin, van Ukkel-bij-Brussel, een onzer overtuigdste medestrijders.

[p. 288]

ders steeds voor hunne taal opkomen moet onze bewondering opwekken of gaande houden. Dat er (in Vlaamsch België) belangstelling is in de Nederlandsche letterkunde, ik vertrouw, dat ieder dat zal toegeven; die belanstelling gaande te houden, te ontwikkelen, te brengen tot behoefte, ziedaar iets waaraan wij Noord-Nederlanders zeker een handje kunnen helpen.’

Wij wenschen van harte dat die oproep niet zonder vruchten moge blijven.

- Volgens eene ons uit Luik gestuurde correspondencie zou de Vlaamsche Eendracht, door het afschaffen van 't Nederlandsch als verplichte taal bij 't houden harer voordrachten en het inrichten van wekelijksche taalleergangen, meer of min van haar hoofddoel: ‘de beoefening der vlaamsche letterkunde’ afgeweken zijn. De cursus van vlaamsche taal zou overigens vooralsnog weinig vruchten hebben opgeleverd. ‘Na 15 maanden genoten onderwijs, zegt de schrijver dier mededeeling, is door de leerlingen der Eendracht (allen volwassen personen) nog geen noemenswaardige kennis van die taal verkregen. Dit in logenstraffing van sommige optimistische beschouwingen in zake vlaamsch onderwijs te Luik.’

Betrekkelijk het officieel onderwijs in de Germaansche spraakeigens aldaar, luidt het bericht niet veel gunstiger. De vlaamsche en hoogduitsche leergangen aan de ‘Ecole moyenne’ en ‘Ecole supérieure pour adultes’ door de stad ingesteld, blijven insgelijks zonder resultaten. De schrijver waagt zelfs de vraag: ‘of mogelijks niet de Gemeenteraad die proef met zóo weinig kans van slagen heeft willen nemen, dat de deur openbleef om van dat onderwijs te kunnen afzien, onder voorwendsel dat het geen resultaten oplevert?’ In alle geval schijnt hem zulk onderricht niet in de vereischte voorwaarden te zijn.

Wij deelen natuurlijk deze inlichtlngen onder voorbehoud mede, en laten daarvoor de verantwoordelijkheid aan den geachten inzender. Onnoodig hierbij te voegen dat overigens ons Tijdschrift daarop volkomen vrijheid van antwoord toelaat.