De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 5

Kunstkroniek.
15 Februari - 15 Maart 1875.

Tooneel- en letterkunde.

- Prijskampen. - Op voorstel van Mevr. Tony Bergmann, heeft de Liersche afdeeling van het Willemsfonds, waarvan de betreurde schrijver Stichter en Voorzitter was, eenen wedstrijd uitgeschreven voor een Verhaal of Novelle, in de Nederlandsche taal en in Proza, van minstens één vel druks (32 blz. kl. in 8^o)

De prijs voor het best en voldoend gekeurd werk is eene som van 200 frank, geschonken door Mevr. Tony Bergmann, en een verguld zilveren eerepenning, geschonken door de bovengenoemde Afdeeling.

Alle letterkundigen, zonder onderscheid, worden tot dien prijskamp toegelaten. - Elk stuk, door een andere hand dan die des opstellers goed en leesbaar geschreven, moet vergezeld zijn van een gesloten briefje, met dezelfde kenspreuk als opschrift, en dat naam en woonplaats van den opsteller bevat. - In te zenden vóór 1 Juni, 1875.

Dezelfde prijskamp zal alle twee jaren worden heropend.

- De Rederijkerskamer Vreugdendal, te Breda, heeft een internationalen wedstrijd van Tooneelkunde voor Noord en Zuid uitgeschreven, die aanvangen zal in October 1875 en sluiten

[p. 138]

in Februari 1876. De volgende medailles en geldprijzen zijn uitgeloofd:

Drama: (minstens 3 bedrijven,) 1^e prijs, een massief gouden medaille en f 500; 2^e prijs, een dito en f 250; 3^e prijs, een dito f 100; 4^e prijs, eene dito medaille; 5^e prijs, een verguld-zilveren medaille. - Bijzondere prijs: een massief gouden medaille voor den besten dilettant of de beste dilettante.

Blijspel: (1 of 2 bedrijven,) 1^e prijs, een massief gouden medaille en f 200; 2^e prijs, een dito en f 108; 3^e prijs, een dito medaille; 4^e prijs, een verguld-zilveren medaille. - Bijzondere prijs: een massief gouden medaille voor den besten dilettant of de beste dilettante.

- In den Declamatieprijskamp, die onlangs te Oyke (Audenaarde) plaats greep, werden de uitgeloofde prijzen in de verschillige vakken door de volgende liefhebbers behaald: M.M. Jabobs (Borgerhout), F^s. Van Bergen (Curegem), De Maertelaere (Gent), Pontseele (Id); - J.A. De Landtsheer (Antwerpen), Z. Van Autryve (Gent), A. De Vuyst (Wetteren), Alf. Cosyn (Gent), A. De Vestel (Id), Populier (Wareghem), E. Suetens (Id), A. Wante (Berchem).

- De Loge ‘La Constante et fidèle’ te Samarang looft een prijs van 500 gulden uit voor het best geschreven Leesboek over de ‘Geschiedenis van Nederlandsch Oost-Indië’ geschikt voor de Hoogste klasse der Lagere Scholen. - Stukken vóór 1 Maart 1876 in te sturen. - De heer Gualth Kolff te Leiden gelast zich met de verzending.

- Te Antwerpen, te Brugge en te Mechelen zijn afdeelingen van het ‘Davidsfonds’ ingericht. Bij eiken zijner omzendbrieven verklaart dit Fonds dat het Vlaamsch en Nationaal zijn zal. ‘Zooveel te beter’ zegt het maandblad de Halletoren, onpartijdig orgaan der Breijdelscommissie; - maar in afwachting oppert het blad desaangaande eenigen twijfel, daar de hoofdstichter van het Gentsche Davidsfonds den inrichters van concert-voordrachten onlangs ‘den rijken voorraad van fransche romancenmuziek’ aanbevool, in plaats van de door 't Willemsfonds uitgegeven zangstukken.

[p. 139]

- Wij herinneren nogmaals onze lezers, dat de Zuidnederlandsche Maatschappij van Taalkunde eenen wedstrijd geopend heeft voor het verzarnelen van Vlaamsche Idiotismen.

De handschriften der mededingers moeten vóorden 1ⁿ Januari 1876 gezonden worden aan den hoer Th. Roucourt, secretaris der Maatschappij Hopland, 51, te Antwerpen.

De volgende prijzen worden toegekend: 1^e prijs: 600 frank; - 2^e prijs 400 fr.; - 3^e prijs 200 fr.

De taalminnaars, die zelven niet willen mededingen, worden vurig aanzocht het hunne te willen bijdragen om het werk der idiotismen zoo volledig mogelijk te maken. De geringste bijdragen zullen met dankbaarheid aanvaard worden.

- De twee laatste plechtige zittingen der Letterkundige Afdeeling van het. Kunstverbond alhier, waren zeer belangwekkend. In de eerste (1 febr.) trad prof. D. Sleeckx van Lier als redenaar op, en deed veel genoegen met zijne keurige voordracht over Jacob van Maerlant. Op zaturdag 27 februari jl. was de beurt aan M. Johan Gram, van 's Gravenhage, die andermaal eene novellistische Schets voordroeg, getiteld: ‘Van 's Hertogenbosch naar Rotterdam.’ Dit geestig geschreven opstel, dat de heer Gram op uitstekende wijze half lezend, half sprekend voordroeg, vond bij het talrijk opgekomen publiek den gunstigsten bijval.

- De volgende tooneelwerken zijn tot het genot der staatspremiën toegelaten: Maagdelieve van Felix Vande Sande, Christina van J. Roeland en De Vondeling van W. Suetens.

- Bij den uitgever Th. Bom te Amsterdam zal binnen kort een jaarboekje, betreffende het tooneel en de tooneelspeelkunst verschijnen, onder den titel: Noord- en Zuidnederlandsche Tooneel-Almanak voor 1875. Redactie N. Doncker. Het werkje wordt opgeluisterd met de portretten van Mevr. Kleine en Mevr. Albrecht. - Het volgend jaar denkelijk Mej. Beersmans en M. Victor Driessens. - Op den omslag zullen in kleurendruk de Schouwburgen van Amsterdam en Antwerpen afgebeeld zijn.

- Ter gelegenheid der 25^e verjaring van Zetternam's afsterven, werd die te lang vergeten volksschrijver onlangs in de Mertensvereeniging (Antwerpen) plechtig herdacht. De voor-

[p. 140]

zitter der Letterkundige afdeeling hield eene voordracht over Zetternam's Leven en Werken, waarna de heer Hendrik Van Beers Jz. het voor de omstandigheid goed geschikt gedicht ‘Zijn Zwanenzang voordroeg. In een trophee van eerevanen en lauwerkransen prijkte het portret van den gevierden schrijver, wiens nagelaten betrekkingen - o.a. zijne weduwe en dochter - de plechtigheid bijwoonden. Het feest werd opgeluisterd met een zanggedeelte, waaraan met veel bijval de Meisjeskoren der Stadsschool van Mevr. Haeghens hare medewerking verleenden. Eene bijzondere melding verdient hierbij het dochtertje der Bestuurster, dat met veel gevoel het gemoedelijk lied ‘De Dobbelaar’ zong.

- Te recht werd door het Dagblad van 's Gravenhage ten krachtigste verzet aangeteekend tegen de fransche tooneel voorstelling, die ter gelegenheid van het Eeuwfeest der Leidsche Hoogeschool, door een fransch gezelschap werd gegeven. Waarom werd hier aan het Fransch de voorkeur boven de de Moedertaal gegeven? Was het uit het beleefdheid voor de buitenlandsche gasten, die eene Nederlandsche voorstelling niet zouden verstaan hebben? Dit argument is immers geheel misplaatst, dewijl men de Feestrede wel in de Nederlansche taal heeft heeft gehouden. - Het schijnt dat bij de Leidenaars het nationaliteitsgevoel niet bijzonder sterk ontwikkeld is. Men herinnert zich overigens hunne onverklaarbare handelwijze tegenover het aanstaande Nederlandsch Congres, dat nu in plaats van te Leiden te Maastricht zal worden gehouden.

Toonkunde.

- Goed nieuws! Naar wij vernemen heeft de heer Minister van Binnenlandsche Zaken thans uitspraak gedaan ever de kwestie der in te richten festivals, waarover wij in ons vorig nummer hebben gesproken. Niet het bastaardsysteem van den heer Samuel is door het Goevernement aangenomen; maar wel het ontwerp door den heer Benoit vooruitgezet, waarin het echt nationaliteitsprinciep wordt erkend en de medehulp onzer verschillige liefhebberskringen niet aan centralisatiezucht wordt ten offer gebracht, zooals dit het geval was in het project-Samuel van onzaliger gedachtenis. - Thans lezen wij in den Echo du Parlement dat het Staatsbestuur de Koninklijke Koormaatschappij van Gent met de inrich-

[p. 141]

ting van het volgende groot Muziekfestival heeft gelast, dat tot viering van de 25^e verjaring harer stichting zal plaats hebben.

- Het tweede concert onzer Sociétê de Musique (1 maart jl.) was aan de Italiaansche en de Fransche School gewijd. Dit toonkundig avondfeest mag vast als een der bestgelukte worden beschouwd, waarop deze voortreffelijke kring hare leden heeft onthaald Een heerlijk recitatief uit Caccini's opera ‘Euridice’ (2^de helft der XVI^e eeuw) werd er prachtig vertolkt door Mevr. de Give-Ledelier, die verder ook met Mej. Biemans iets uit den ‘Stabat Mater’ van Pergolèse (1^e helft der XVIII^de eeuw) voordroeg. Verders kregen wij eenige fragmenten uit Berlioz' oratorio ‘L'Enfance du Christ’ en uit zijne opera ‘Beatrice et Bénédict’ te hooren. In beide laatste werken hadden wij 't genoegen den grooten vooruitgang van Mej. Mina Sleeckx te bestatigen. Hare sympathieke stem wint steeds in vastheid. Een jong nederlandsch pianist van veel talent, de heer George Mordach speelde meesterlijk eene verrukkelijke Polonaise van Chopin en bekwam daarmede een zeer vleienden bijval. Deze kunstenaar is de zoon van wijlen den componist Mordach, die zich tegenover de Noordnederlandsche Toonkunde zeer verdienstelijk heeft gemaakt.

Wij mogen dit beknopt verslag niet sluiten zonder een woord van billijken lof voor de kooren. Zij waren zoo volmaakt als wij ooit hoorden. - Men stelt zich de vraag: hoe de door Benoit bestuurde Société de Musique altoos het eigenaardig karakter der vreemde meesters bij elke uitvoering zoo gewetensvol en nauwkeurig weet weer geven? De reden is zeer eenvoudig. 't Is omdat Benoit nationaal is in zijn streven, en hij als dusdanig bij het uitvoeren van elk werk de nationaliteit van den componist op den voorgrond weet te brengen. Daar integendeel een cosmopoliet het nationalism in de kunst voor zich zelven niet erkent, zoo kan hij dat nationaal karakter ook niet bij anderen doen uitschijnen.

- In de muziekale prijskampen door het Staatsbestuur alle twee jaren uitgeschreven, hebben de Vlamingen reeds eene reeks zegepralen aan te stippen. De aanstaande prijskamp belooft even gunstig te zijn, althans wij mogen voel verwachten van mededingers gelijk b.v. de heeren Edward Blaes, 1 sidoor

[p. 142]

DeVos, Karel Mestdagh, drie overtuigde Gentsche flaminganten, die zich voorbereiden om in het strijdperk te treden.

- De heer Robert van Maldeghem heeft het portret ontdekt van den vermaarden toonkundige Andreas Pevernage, in eene prachtige gravuur door Sadeles. Pevernage is in 1543 geboren te Harlebeke. Hij bestuurde de muziekschool van Antwerpen, waar hij den 30 Juli 1589 overleed.

Beeldende kunsten.

- De nagelaten paneeltjes van wijlen Fritz Vande Kerckhove, den op 11 jarigen leeftijd afgestorven landschapschilder zijn thans in den Cercle Artistique van Antwerpen tentoongesteld, waar zij de algemeene bewondering der kunstkenners opwekken. Vol poëzie en echt kunstgevoel zijn de lieve tafereeltjes van dat geniaal wonderkind, in wien onze vlaamsche kunst een zoo gevoelig verlies heeft gedaan. Volgens zijn biograaf, M. Ad. Siret, opsteller van het Journal des Beaux Arts, zou de jonge Frits reeds op 6jarigen leeftijd het penseel hebben gehanteerd. Wij komen op deze belangrijke tentoonstelling nader terug.

- De verdienstelijke Vlaamsche kunstschilder M. Th. Canneel, bestuurder der Akademie van Beeldende Kunsten te Gent, heeft in de kerk der gemeente Burst (bij Aalst) zeer merkwaardige muurschilderingen uitgevoerd. De samenhang der in het Hoogkoor voorgestelde onderwerpen, uit het leven van St-Martinus gekozen, bevat tien paneelen die door eene rijke versiering zijn ingesloten.

Tot het uitvoeren van zijn prachtig werk, waarvan al de beelden de natuurlijke grootte overschrijden, riep de kunstenaar drie zijner verdienstelijkste oudleerlingen ter hulp, namentlijk de heeren Julius De Keghel, leeraer aan de Koninklijke Akademie te Gent, Fel. Metdepenningen, leeraar van ornementiek aan de Nijverheidschool aldaar, en Vital Sterck, kunstschilder. Aan den heer Metdepenningen heeft men de versiering der midden-en zijbeuken te danken. Deze kunstenaars hebben zich eveneens op gewetensvolle en schitterende wijze van de hun opgedragen wederzijdsche taak gekweten.

Te recht mag gezegd werden dat de kerk van het nederig Burst tegenwoordig een decoratief geheel vertoont, waarvan nog weinige kerkgebouwen in België een voorbeeld opleveren.

[p. 143]

- De Afdeeling voor Beeldende Kunst, Wetenschap en Nijverheid in de ‘Mertensvereeniging’ van Antwerpen heeft onlangs de talrijke leden op eene belangwekkende Tentoonstelling vergast. De volgende kunstenaars, allen leden der Vereeniging, hebben daartoe hunne medehulp verleend: J. Hens, Moorrnans, Th. Verstraeten, Fr. De Wit, C. Van Deuren, A. Goossens, A. Bruynooghen, J. Leurs, J. Leyh, F. De Bruyn, Th. Kerckx, K. Vloebergh, Aertsens en Maes.

- Het ontwerp voor het opbouwen van een nieuw Museüm van Beeldende Kunsten te Antwerpen, heeft weêr een stap nader tot zijne verwezentlijking gedaan. Het Staatsbestuur heeft in grondbegin zijne geldelijke tusschenkomst toegezegd, en door den Antwerpschen Gemeenteraad is thans reeds de plaats aangeduid waar deze nieuwe kunsttempel zal worden opgericht.

- Uit Brugge vernemen wij dat aldaar een Museüm voor Schilderijen, Beeldhouwwerken en antikiteiten zal worden gesticht. De Gemeenteraad zou gemachtigd zijn tot dat doel het gebouw, genaamd ‘Gruuthuuse’ aan te koopen.

Vlaamsche belangen.

- Deze week is eene belangrijke brochuur van de pers gekomen, bevattende een gedicht: la Rénovation flamande; de schrijver is Paul Jane, de gekende dichter van l' Année Sanglante en le Chant Lyrique. Beide gedichten genoten de eer eener hoogduitsche vertaling.

La Rénovation flamande, zegt ‘het Volksbelang’, zal zeker door alle Vlamingen met belangstelling en met gretigheid gelezen worden. Het is noodig en prijzenswaardig dat er van tijd tot tijd eene stem in het fransch, ten voordeele onzer goede zaak preekt.

Necrologie.

- P.A.J. Kesteloot, schielijk overleden te Nieuwpoort in den ouderdom van 32 jaren. - De heer Kesteloot heeft in zijne hoedanigheid van uitgever van het vrij- en vlaamschgezind weekblad ‘De Stad Niewport’ vele diensten aan onze vlaamsche volkszaak bewezen. Zijn vroegtijdig afsterven wordt door zijne talrijke vrienden innig betreurd.

[p. 144]

Verschenen werken.

	Jaarboek van het Willemsfonds voor 1875. Gent. - Prijs 2 fr. 50.
-	Rozen en Doornen. Gedichten door Theodoor Sevens. Gent. W. Rogghé. - Prijs 1 fr.
-	Bibliographie de Belgique. Journal officiel de la librairie. N^o 1 Bruxelles chez H. Manceaux. Publication mensuelle. - Prix 4 fr. par an.
-	Marnix van St-Aldegonde door Volkmann. Bekroonde verhandeling. Met voorrede van D^r Van Vloten.
-	Volsalmanak van 't Willemsfonds voor 1875. Gent. - Prijs 25 eentiemen.
-	Histoire et Théorie de la Musique de l'antiquité par F.A. Gevaert. Gand chez Annoot Braeckman.
-	Ernest Staes door Tony Bergmann. 2^de uitgave. Gent bij Ad. Hoste.
-	Jan Kamerlings in Nesten. Luimige alleenspraak door Theophiel Van Haesendonck. (Bekroond). Aarschot dr. Ingelberts. - Prijs 30 C^men.
-	De Beschaving. Tijdschrift voor Opvoeding en Onderwijs. 3^de jaargang. N^rs 1-5. Antwerpen. - Prijs 4 fr per jaar. Het Vlaamsch Museüm. Maandschrift. Onder redactie van L.V. Drevez. 1^ste afl. Leuven bij A. Tillot. Prijs 5 fr. per jaar.
-	Eigen Haard. Geïllustreerd Volkstijdschrift. Wekelijksche uitgave. Haarlem bij Kruseman en Tjeenk Willink. - Prijs 10 cents per N^r. (Hierover nader).
-	Humoristisch Weekblad. Zalt-Bommel bij Albrecht. - Prijs per jg. 6 gl. (Hierover nader).
-	Vorstenschool. Drama door Multatuli. Overdruk uit den 4^den bundel ‘Ideën’. Amsterdem bij Funke. - Prijs 1 gl. 25.

Aangekondigde werken.

	Verspreide en nagelaten Gedichten van J.M. Dautzenberg. Tweede goedkoope uitgave. Brussel bij Claessen. - Inteekenprijs 3 fr.
-	Marnix van St-Aldegonde door Edw. Van Bergen. (Bekroond). Met eene voorrede van D^r Beynen. Antwerpen bij Mees. - Inteekenprijs 2 fr.
-	Gedichten van L^t> Vict. Vande Weghe. Derde reeks. Dendermonde bij De Schepper. - Inteekenprijs 2 fr.
-	Noord- en Zuidnederlandsche Tooneel-Almanak voor 1875 Onder redactie van N. Donker. Amsterdam bij G. Th. Bom. - Inteekenprijs 2 gl. 50.