De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 5

[p. 124]

Eene nieuwe vacantiereis
(1869)
(Vervolg).

Maar dit alles is slechts eene voorbereiding tot het oogenblik dat de Lofodrotsen beginnen te verschijnen. Ik weet niet wat er prachtiger is, óf ze in 't verschiet te hebben gelijk een donkerblauwen muur met duizenden torens op, over de onmeet bare reuzenkamer waar wij zoo even binnengevaren zijn, de Vestfiordens-vlakte glinsterend in den zonneschijn zoover men ziet, maar ook dikwijls verdeeld door weerschijnen die de bergketen op hun hoofd zet, voór u en achter u; altijd bewegend, terwijl de walvisschen spelen, de vogelen schreeuwend nederdalen, òf ze naderen en den muur zich zien openen, elken top eene rots op zijn eigen te zien worden, de eene altijd wilder dan de andere, on dit in ééne enkele rei zoo lang men zien kan, zelfs met den besten verrekijker. - Als men Romsdal prijst met de Duivelstoppen, de Warandetoppen, de Romsdalkroon enz. zal ik onmiddellijk daarop antwoorden: De Lofoden leveren deze bergtoppen verscheidene honderde maal achtereen op,- of beter gezegd: het rotsenpanorama, dat te Molde gezien wordt duurt hier, zelfs met de vlugste stoomboot, geheele dagen. Maar de rotsgedaanten zijn zóó verscheurd, dat, zoo ver ik weet, geen beeld uit de mythologische, bijbelsche of dramatische overleveringen toereikend is om die versteende verwoesting uit te drukken, die bedreigende slagorde, den stilzwijgenden schrik, die duizendtandige menigvoudigheid in die enkele steenen geut. Het, eerste uur kan men zich verdedigen, misschien ook den eersten dag, en het trachten uit te houden op een zekeren afstand der schoonheid, maar als het dag en nacht blijft duren en immer even grootsch, hetzij men daarheen of daar vandaan zeilt, dan moet men eindelijk op die doode natuur eene aandacht vestigen als ware men te midden eener levende handeling. Dit hebben ook diegenen gevoeld die eens gedicht hebben, en diegenen die nu ter plaats de grootsche overleveringen vertellen welke over deze streken zweven, en waarin de rotsen een dramatisch leven nemen en

[p. 125]

optreden als reuzen en renzenmaagden, ridders en jonkvrouwen Het daarin voorgestelde wordt nog grootscher door den onmeetbaren afstand tusschen de deelnemers aan dit steenen drama. Hij die tot hier zeilt en droomt en dicht, aanschouwt mijlen gelijk wij eene korte wan leling, en bij helder weder worden dingen gezien op eenen afstand van 20 ja van 25 uren, die men zou meenen in één oogenblik te kunnen naderen. En het licht, dat over deze wondernatuur schijnt, houdt niet op.

Wij zijn nu daar, waarover eenige maanden een onafgebroken nacht heerschte en waar men nu eenen onafgebroken dag geniet. Op het dek vergaderd, wandelen de passagiers in afwachting der Middernachtzon; men heeft hooren zeggen dat, welke verwachtingen men ook koestert, deze toch overtroffen worden door de natuurmacht van het schouwspel zelf. En dit is waar. Zoodra de drijvende Vuurkogel majestatisch over den gezichteinder glijdt waar hij slechts een oogenblik verdwenen was, veranderen hemel, rotsen en zee van gedaante. Hem zelf kan men uren lang met de bloote oogen aanschouwen; er staat geen hinderende stralenglans rond; al de gloed is binnen zijnen omvang, maar deze is ook veel grooter dan men gewend is zich dien bij dage in te beelden, ja zoo groot dat men in het begin dààrdoor getroffen wordt en door niets anders... Eindelijk wordt de kleur sterker; het is een gloeiend meteoor, dat men zou denken in millioenen stukken en splinters te willen springen, indien de stille grootheid van het schouwspel, der kleuren prachtige harmonie in den hemel, waarin de zon majestatisch vooruit treedt, u niet volkomen gerust stelde. Als een stuk wolk voorbij den vuurkogel glijdt, wordt het onmiddellijk doorbrand en donkerrood, zoodat het zich op de zon afteekent gelijk rotsen of landschappen. Maar als een wolkje in den fijn gekleurden hemel glijdt komen slechts de kanten in brand; zij worden wit of rood gloeiend, terwijl het binnenste zijne kleur houdt en daarmede al het omliggende verhevent. Want de lucht staat in alle kleurovergangen; van het sterkste bloedrood over de bergen, tot het bleek grauw dat in de hoogte heerscht, maar zoodanig dat gij op geen enkel punt eene naaldenspits zoudt kunnen stellen en zeggen: hier loopt de eene kleur over in de andere. Indien dit schouwspel

[p. 126]

stil bleef zou men 't misschien kunnen vervelend vinden. Maar het verandert standvastig; nu is de zon purper, dàn geelrood, nu met een groenen sluier overtrokken, dan weer opgehelderd en wit; maar altijd warm en rood, achter hare fijne afwisselende sluieren. Nu glijdt er een dauwplekje in, dat gloeit en uitgaat, dàn is het klare blanke zonneschijn, nu weer eene lange smalle streep die beeft en brandt, en weg zweeft. En de omliggende hemel doorgaat ter zelfder tijd alle kleurovergangen, als liepen er huiveringen door, en de wolken gloeien sterker op de kanten, verbleeken of verdonkeren in het midden, volgens zij verlichten of verzwaren of zij in de blauwachtige, witte of in de roode vioolkleurige laag komen. Het schouwspel is zoo bestendig nieuw, dat ik lieden van de plaats het zoozeer als wij zag bewonderen.

Eene bijzonderheid is het ook dat het overige van den hemel en de bergen, die daaronder liggen, ongeraakt blijven. Dààr heerscht dezelfde onbewegelijke koelheid van kleur in de staalblauwe zee, in den donkergroenen voet der bergen, in de donkerblauwe rotswanden en aftakkingen, terwijl hier alles in de zon gloeit, straalt, verandert, jubelt. Maar zóo kan weer eene enkele rots ginder in die koude zich klaar afteekenen en daar rood staan van den top tot den voet; het is alsof deze rots hare eigene kleine zon achter haar verborgen hield. Zij is derwijze geplaatst dat de zon haar bereiken kan, en haar gloed doet noch sterker de heldere toon van koelheid van het omliggende uitkomen.

Eensklaps, als de Middernachtzon op haar schoonste was, kwam de maan op; zij wist zeker niet wat hier gaande was; want een wilder, droeviger, zwakker en dommer gezicht kan geen door het opiumrookon vervallen Chinees toonen. Met dit haarloos exemplaar der dronkaardsklas had zij vooral eene treffende gelijkenis. Dat een dichter haar ooit eene ode toegewijd heeft, dat een verliefde ergens naar haar gezucht heeft was niet gemakkelijk om verstaan. Wij floten haar uit, zoo deerlijk sleepte zij zich voort, zij verwekte nets dan spot. Zij was ook werkelijk klein geworden en ineengekrompen; zij moest het zeker zelf gevoelen, wam zij hield zich op eenen geduchten afstand.

Wordt voortgezet.)

Leo Van Aelbroeck.