De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 5

[p. 121]

De Kerkmuziek in Antwerpen.
Door Alf. Goovaerts.

IX.
(Vervolg).

In de luttele regelen die wij in dit hoofdstuk aan de Venetiaansche School hebben gewijd, hebben wij gezien dat diegene, welke in Italië, om zoo te zeggen aan't hoofd der toondichters van kerkmuziek zich bevonden, tot den priesterstand behoorden; hetgene volgt zal zulks nog duidelijker bewijzen. Onder de als toondichters beroemde geestelijken, zullen wij vooreerst aanstippen: Serra, Lappi, Asola en Orfei Vecchi.

Michel Angelo Serra, priester en kapelmeester te Ferrare, toonzette twee boeken Missen, Motetten en een Completorium Romanum.

Pietro Lappi, priester en kapelmeester te Brescia, liet Litaniën, Sacroe Melodioe, Psalmen, een Te Deum, een Magnificat en verschillige Missen na.

De priester Giovanni-Matthia Asola was een der beste kerkelijke toondichters der Italiaansche School, zooals hij ook een der vruchtbaarste was. Zijn stijl is eenvoudig en verheven en van eene edele strengheid. - 's Mans werken bestaan uit Vesperen voor het geheele jaar, voorzangen aan de Heilige Maagd, diensten der Goede-Week, twee boeken Missen, verschillige Introitus en Alleluia's voor al de feestdagen van het jaar, eene Mis van Requiem en eene verzameling Cantiones Sacroe.

Van den priester Orfeo Vecchi, kapelmeester te Milanen, kent men Psalmen, een Magnificat, twee boeken Cantiones Sacroe, vier boeken Missen, acht boeken Mottetten, een Te Deum, Litaniën en Lofzangen.

Onder de vermaardste canonikken die Kerkmuziek schreven, munten uit: Horazio Vecchi, Pelligrini en Felis.

Horazio Vecchi, canonik en aartsdiaken van Coreg-

[p. 122]

gio, kapelmeester te Modena en geleerd muziekant, toonzette Lofzangen voor het geheele jaar, verscheidene plechtige Missen en eene Mis van Requiem, Lamentatien, Cantiones Sacroe en Motetten.

De canonik Vincenzo Pellegrini, kapelmeester te Milanen, liet Missen en Motetten na.

Stefano Felis, canonik en kapelmeester te Bari, schreef ook Motetten en Missen.

Na deze meesters blijven nog monikken, kloosterlingen van verschillige orden, Minderbroeders, Cordeliers, Franciscanen en Benedictijners te vermelden.

Jacopo Moro, bijgenaamd Viadana, volgens den naam zijner geboorteplaats, was monik. Hij liet Motetten, Missen, Antiphonen, verschillige Magnificat's en Litaniën achter.

Een monik der Strikte Observantie, geleerd en zeer beroemd toondichter, Ludovico Viadana, kapelmeester te Mantua, schreef een groot getal werken voor de Kerk, o.a Psalmen en een Magnificat, Vespers voor het geheele jaar, een Officie der Dooden, Missen, Lamentatiën en Responsoria's. Ook van dezen kunstenaar heb ik eenige werken in partituur gesteld, toen ik aan de hervorming der muziek in onze hoofdkerk werkte. Ongelukkiglijk is Viadana de eerste of eender eerste toondichters welke solo's voor de kerk schreven. Deze nieu wigheid, in schijn weinig aanstootelijk, gaf aanleiding tot gewichtige misbruiken, onder anderen tot de invoering in de kerk van vocalisen, toonrollingen (roulades), en orgelpunten met stemvallen.

Giovanni-Battista Cesena, minderbroeder, toonzette Litaniën, Missen, Mottetten en Vespers voor het geheele jaar.

Een groot cordelier, Horazio Colombani, was kapelmeester te Milanen en schreef Cantiones Sacroe, een Magnificat, een Te Deum en Vespers voor het geheele jaar.

In het order van den H. Franciscus onderscheidden zich Graziani en Nortaro.

[p. 123]

Tomaso Graziani, franciscaan en kapelmeester te Milanen, schreef Psalmen, Missen, Litaniën en Vespers voor het geheele jaar.

Antionio Mortaro, kloosterling van de zelfde orde en organist te Milanen, toonzette Litanien, een Magnificat, Motetten aan de Heilige Maagd, Missen en Psalmen.

De Benedictijner-orde, zoo beroemd door de talrijke en geleerde schrijvers welke zij voortbracht, en voornamelijk door de geschiedschrijvers waaraan zij haar grootsten luister verschuldigd is, telde ook onder hare leden toondichters van onbetwistbare verdienste: onder deze laatste zal ik enkel wijzen op Patta, Isnardi, Paulus Ferrariensis en Zucchino.

Serafino Patta, benedictijner en organist te Milanen, gaf in 't licht Sacra Cantica en Litaniën.

Paolo Isnardi, overste der abdij op den Mont-Cassin en kapelmeester in de hoofdkerk te Ferrare, is beroemd door zijne Psalmen, Missen, drie Magnificat's en Lamentatiën.

De benedictijner Paulus Ferrariensis schreef een Miserere, een Benedictus en Responsaria's.

Eindelijk, Dom Georgio Zucchino, kloosterling van de zelfde orde, is de schrijver van Missen en Motetten.

Vooraleer nu te beginnen met de groep toondichters die tot de Romeinsche School der Goudimels, der Palestrina's en der Nanini's behoorden, houd ik er aan kunstenaars te noemen zooals Miserocca, Leoni en Pacelli.

Bastiano Miserocca, kapelmeester te Massa, schreef Vesperen, Motetten en verscheidene Missen.

Van Leo Leoni, kapelmeester der Hoofdkerk van Vicencia, kent men Psalmen en twee boeken Motetten.

Een groot toonkundige was Asprilio Pacelli, eerst kapelmeester van het Duitsch Kollegie te Rome, vervolgens der basiliek van het Vaticaan en eindelijk aan het hof van Sigismund III, koning van Polen en Zweden. Onder de werken dezes meesters, vindt men Psalmen, een Magnificat, Cantiones Sacrae en Motetten.

(Wordt voortgezet.)