De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 4

[p. 376]

Kunstkroniek.
- (15 Juli 1874 - 15 Augusti 1874). -

Tooneel- en letterkunde.

- Prijskampen. - Ziehier den uitslag van den tponeelwedstrijd, door de koninklijke maatschappij ‘De Wyngaerd’ van Brussel uitgeschreven:

Voor Noorderland: - 1^e Prijs, niet toegewezen; - 2^e Prijs aan de Rederijkkamer ‘Nut en Genoegen’ van Gorinchem; 3^e Prijs, aan de vereeniging ‘Onder ons’ van Utrecht.

Voor Zuidnederland: 1^e Prijs aan ‘Hoop en Liefde’ van Antwerpen; - 2^e Prijs aan ‘De ware Vrienden’ van Hasselt’ - 4^e Prijs (bijgevoegd) aan ‘Vlamingen Vooruit!’ van Leuven; ‘De Vlaamsche Ster’ van Yperen; en ‘De Verbroedering’ van Antwerpen.

De Jury was samengesteld uit de heeren: E. Stroobant, (Voorzitter), Felix Vande Sande, F. Vander Voorde, Alex. Dandois en J. Schaumans.

- Bij het ter pers leggen vernomen wij dat de heer Emiel Van Goethem van Gent, in den Tooneelletterkundigen prijskamp van ‘de Wijngaard’ met algemeene stemmen den eersten prijs heeft behaald met het stuk ‘Vriend Kobus.’ - De volledige uitslag in ons volgend nummer.

- In den door ‘Het Willemsfonds’ uitgeschreven Novellenprijskamp is de uitgeloofde prijs toegekend aan den heer Pieter Geiregat, letterkundige te Gent. Het bekroond stuk (n^o 6) is getiteld: ‘Mismaakt zijn’, met kenspreuk: ‘Stort uw hart in uwe schriften uit’ - Eervolle meldingen werden verleend aan de stukken: ‘Tonia’ (n^o 3), ‘Geertje’ (n^o 5) en ‘Kermisgasten (n^o 8).

De schrijver van het eerste is M. Aug. Van Acker van Eecloo, en van het tweede M. Edm. Campers van Antwerpen.

De Jurij bestond uit de heeren: G. Minnaert, A.M.N. Rayon, F. Rens, W. Rogghé, en Max Rooses.

[p. 377]

-- In den letterkundigen prijskamp van den ‘Olijftak’ te Antwerpen heeft de Jurij de volgende uitspraak gedaan:

Volkslied. Eenige prijs: M.G. Antheunis-Conscience, van Thourout, met ‘Der Kerels zonen’

Werkmanslied. Eenige prijs M.W.G. Borrias van Arnhem, met het lied dat voor kenspreuk draagt: ‘Zing, Antwerp's maagd, de lente is weder daar!’

Zeemanslied. Eenige prijs: M. John Browne, van Voorburg (bij den Haag,) met het lied dat voor kenspreuk draagt: ‘Soyez! discret!’

Gezelschaplied. Prijs niet toegekend.

Minnelied. Eenige prijs, aan M. Antheunis-Conscience, voornoemd, met ‘het Lied der Minne.’

Verhandeling over Marnix. Eerste prijs: M... J. Vander Have, van Utrecht; - 2^e prijs (bijgevoegd): aan M.H. Vanden Bosch, van Antwerpen; - 3^e prijs (bijgevoegd): aan M. Edw. Van Bergen, van Antwerpen. - Eervolle melding aan het stuk n^r 9.

Er waren 64 volksliederen, 58 Werkmansliederen. 53 Zeemansliederen, 48 Gezelschapsliederen, 78 Minneliederen, en 14 Verhandelingen over Marnix ter mededinging ingezonden.

- Ziehier het progamma der Prijskampen voor 1876 uitgeschreven door de klas van Letterkunde der Koninklijke Akademie van Belgie:

1^e	Vraag. - ‘In groote trekken de litterarische geschiedenis van Henegouwen, schetsen.’
2^e	Vraag. - ‘Men vraagt eene historische studie over de liefdadigheids-gestichten in België, sedert het Karlovingisch Tijdvak tot aan de afkondiging der Kerkvergadering van Trente. Hunne inkomstmiddelen, hun bestuur, hunne betrekkingen met de kerk en met de tijdelijke macht, hunnen inwendigen leefregel doen kennen; hunnen invloed op den stoffel ijken en zedelijken toestand der arme klassen waardeeren.’
3^e	Vraag. - ‘De geschiedenis van het jachtrecht en der wetgeving op de jacht in België en in het Luikerland opgeven.’ Bij die geschiedenis beknopte verhalen voegen over het-

[p. 378]

	zelfde onderwerp in Frankrijk, Engeland, Duitschland Italië en Holland.
4^e	Vraag. - ‘De geschiedenis der Dietsche Taalkunde tot op het einde der XVI^e eeuw opmaken.’
5^e	Vraag. - ‘De onderhandelingen, die het Traktaat van Westfalië (1648) voor gevolg hadden, blootleggen. Het karakter en de uitslagen van dit beroemd feit, met betrekking tot de Nederlanden, aanduiden.’

- De Gemeenteraad van Antwerpen heeft den heer Victor Driessens, voor een termijn van 3 jaren, benoemd tot bestuurder van den nieuwen Nederlandschen schouwburg.

Vervolgens werden tot leden van den Tooneelraad van gezegden schouwburg benoemd: in den Gemeentenraad, de hhn. Vander Taelen, Ragheno, L. De Winter, Marckelbach en Suremont; buiten den Raad, de hhn. Jaeobs-Beeckmans, J. Veders, zoon, Aug. Michiels, Emm. Rosseels en C. Simillion-

- Morgen (zondag, 16 Augusti) wordt de nieuwe Nederlandscheschouwburg van Antwerpen plechtig goopend. Behalve het symphonisch oratorio ‘Brutus’ van Vanden Eede, door de koninklijke Maatschappij De Melomanen van Gent, en de Vrede, cantate door Richard Holl, zal te dier gelegenheid ook het zoo gunstig gekend tooneelspel ‘Uitgaan’ van den Noordnederlandschen schrijver Glanor, door den tooneeIfroep des heeren Victor Driessens worden opgevoerd, denkelijk gevolgd door een blijspel van P. Billiet van Antwerpen.

In antwoord op een artikel van ‘Recht door Zee’ waarin de keus van een Hollandsch tooneelspel werd afgekeurd, schreef onlangs het ‘Volksbelang’ van Gent:

‘Het Noorden mag niet vreemd blijven aan ons kunstleven en wij niet aan het kunstleven van het Noorden. Beider letteren kunstleven zou integendeel in beider belang moeten inéén smelten. Daartoe mede te helpen is onze plicht bij elke mogelijke gelegenheid.’

- Wenschende eene kleine vergoeding te geven voor de teleurstelling ontsproten uit het mislukken van 't Nederlandsch

[p. 379]

Congres te Leiden, heeft de rederijk-kamer ‘De Olyftak’ met kenspreuk: ‘Labore et Constantia’, van Antwerpen, besloten bij gelegenheid der Stadskermis (16 en 17 Angusti a.s.) een luisterrijk letter-en toonkundig feest interichten, tot welks bijwoning alle Noord en Zuidnederlandsche Letterkundigen beleefdelijk uitgenoodigd worden.

In de Tooneelzaal van den nieuwen Schouwburg zal op Maandag 17 Angusti, de groote Letterkundige zitting plaats hebben.

Ziehier de namen der reeds ingeschreven sprekers, met de te behandelen onderwerpen:

J. de Geyter, als Voorzitter van ‘de Olijftak’: Welkomstgroet aan de Noord-en Zuid Nederlandsche Letterkundigen. - Emm. Rosseels: Feest-rede. - J.P. Hazenbroeck, (Amsterdam) Beethovens doofheid. - Dr. J.K. Beynen, ('s Gravenhage). Het onderwijs in de geschiedenis voor onzen tijd. - Ju-Vuylsteke (Gent)... - D. Sleeckx (Lier): Theodoor van Kyswyk als Volksman. - Dr. R.A.S. Piccardt (Goes). Volksdichters en volksgedichten. - Emm. Hiel (Brussel). Trilogie 1^o Aan de vlaamsche vrouwen. 2^o Aan de vlaamsche mannen. 3^o Aan de vlaamsche jonkheid. - Dr. Jan ten Brink (s' Gravenhage): De Nederlandsche letteren in de XIX^e eeuw, een tijdperk van frisschen bloei. - Prof. J.F.J. Herremans (Gent)... - Paul Fredericq (Arlon): Het onderwijs der geschiedenis van ons gezamentlijk Nederlandsch Vaderland in de scholen van Noord en Zuid. - Slotwoord door den Voorzitter.

Op Zondag 16 Augusti, zullen de deelnemende letterkundigen op het Stadhuis door het Gemeentebestuur worden ontvangen.

- Aan de nieuwe inschrijvers op het Willemsfonds wordt Jul. Vuylsteke's ‘Korte statistieke beschrijving van België’ als premie gezonden.

- Het Willemsfonds van Gent heeft aan de Rhetorica van Eecke (Fransch-Vlaanderen) eenige boeken gezonden, om gevoegd te worden bij de prijzen, die deze maatschappij heeft uitgeloofd in haren prijskamp van Vlaamsche Declamatie en Zangkunde, die, zooalsmen weet, den 6 September e.k. plaats vindt.

[p. 380]

- Uit de gemeente Edighem meldt men ons dat onlangs aldaar door den jongen letterkring ‘Vlaanderen's jongste telgen’ van Antwerpen, met zeer goed gevolg eene openbare voordracht werdt gegeven. De heer Kaeses voerde het woord, en verschillige nederlandsche stukken werden er gezongen en gedeclameerd.

Dezelfde kring hield dezer dagen ook eene dergelijke zitting te Bouchout, geboortedorp van J.F. Willems. Na het feest begaf men zich naar Willems' graftombe, waarop een immortellenkrans werd neergelegd.

- De heer Fr. Rens, verzamelaar van het Nederduilsch Letterkundig Jaarboekje, waarvan tegen 1875 de 42^ste jaargang wordt aangekondigd, heeft aan de medewerkers zijn jaarlijkschen oproep gestuurd. De bijdragen worden vóór 20 Augusti ingevraagd.

- De gekende dichter J. De Geyter van Antwerpen houdt zich tegenwoordig onledig met eene nieuwe bewerking van het epos ‘Reynaert De Vos’ volgens de oudste afschriften en de beste bronnen verzorgd. Dit werk ligt reeds gedeeltelijk ter pers.

- De ‘Standaard’ meldt, dat de uitgave van Groen Van Prinsterer's studie over Barneveld in den loop dezer maand mag worden te gemoet gezien.

- Naar ‘Het Vaderland verneemt zal binnenkort het prospectus verzonden worden van een nieuw periodiek geschrift, dat onder den titel ‘De Juridische Spectator’ zal verschijnen bij den heer D.A. Thieme, en zich vooral ten doel zal stellen critiek der rechtspraak en wetgeving in Nederland te leveren.

(Nieuwsblad, v.d. Boekhandel.)

Toonkunde.

- Prijskampen, - Ziehier don uitslag van den zangprijskamp door de Gentsche Maatschappij Rarekiek en C^e uitgeschreven:

Romancen. 1^e Prijs: M. Delannoy (Gent); - 2^e prijs: M.F. Veyrière zoon (Antwerpen.)

Tweezang. Eenige prijs: MM. de gebroeders Coppens.

[p. 381]

Vaderlandsch lied. 1^e prijs: M. Veyrière, voornoemd; - 2^e prijs: M. Timmerman (Gent).

Kluchtlied: 1^e Prijs: M. Frembgen (Gent); - 2^e prijs, niet toegewezen.

Buiten prijskamp werd aan M. Crispyn (Antwerpen) een bijzondere prijs toegewezen.

- In den internationalen wedstrijd voor harmonie, te Aken heeft Belgie zich andermaal onderscheiden. De eerste en de tweede prijs worden behaald door de maatschappijen St-Cecilia en Rhetorica, van Hasselt, de derde door het muziekkorps van van de Vieille Montagne, van Moresnet.

- Het eerste boekdeel van het werk op de muziek in den ouden tijd, waaraan M. Govaart sinds vele jaren werkt, zal op het einde dezer maand verschijnen.

Beeldende kunsten.

- Prijskampen. - De Jury uit den grooten Staatsprijskamp voor Gravuur, door de Academie van Antwerpen geopend, heeft dezer dagen uitspraak gedaan. De prijs van Home is toegewezen aan den heer Frans Lauwers, en eene eervolle molding aan den heer Jos. Dirckx, beiden van Antwerpen. De werken der mededingers zijn gedurende eenige dagen in de Akademie ten toon gesteld eweest.

- In den Stadsprijskamp voor den prijs van Rome ter Tee-en-academie van Gent is de heer Karel Van Rysselberghe bekroond geworden. De hoeren Hebbelinck en Octaaf Van Rysselberghe hebben eene eervolle melding bekomen. Dit jaar waren 6 leerlingen waardig geacht aan den wedstrijd deel te nemen, die voor onderwerp had: een ontwerp van stadhuis.

- De Jury die gelast was met de beoordeeling der voorwerpen, in de Maatschappij voor Nijverheid en Wetenschappen te Gent tentoongesteld, heeft onderscheidingen toegekend aan de volgende exposanten: MM. Fievé en Cruls, gebr. Wild, gebr. Fievé (Nuttigste voorwerpen); - MM. Dua, Ad. Paternotte, Van der Espt, Sacré, Mej. Petit (Kunstwerken); M. Schubart (Wetenschappelijke Toestellen); - MM. Dutry-Colson, Delpierre, Delmotte, Van Overstraete en C^o, Sugg en C^o, Roettger,

[p. 382]

Goemaere-Note (Vreemde voortbrengselen); - De Smuel (Beeldende Kunsten).

De Belgische Academie van Oudheidkunde heeft tegen 1876, de volgende prijsvragen uitgeschreven:

Eerste onderwerp: Prijs 500 fr. De Geschiedenîs van de stichting der drukkerij van Plantijn en zijne opvolgers.

Tweede onderwerp: Prijs 500 fr., gesticht door het Staatsbestuur. De Geschiedenis der Romeinsche beeldhouwkunde in Belgie.

Derde onderwerp: Prijs, 500 fr. Een oudheidkundig of historisch vraagstuk betreffende het voormalig prinsdom van Luik. De keus des onderwerps wordt den schrijver overgelaten.

Onverminderd deze prijzen zal de Academie aan eiken bekroonden schrijver een verguld zilveren eermetaal toekennen, alsook 50 exemplaren zijner verhandeling.

De verhandelingen zullen in het Fransch moeten worden opgesteld!? Zij zullen, portvrij, vóór den 4ⁿ Maart 1876, ter algemeene secretarij, Consciencestraat, 22, te Antwerpen, worden gezonden.

- Wij vernemen dat in eene der zalen van het Museüm van Brussel een ongeval heeft plaats gehad, dat erge gevolgen zou kunnen gehad hebben. Een groot stuk van de kroonlijst dezer zaal is losgeraakt en op de schilderijen van Rubens gevallen.

Men heeft gelukkiglijk de zekerheid, zegt het Volksbelang, dat de schade nog zal kunnen hersteld worden, en het is niet te betwijfelen of een onderzoek zal ingesteld worden om verdere ongevallen van dien aard in de herbouwde gaanderijen te voorkomen.

Vlaamsche belangen.

- De vlaamschgezinde provincieraadsheer M.J.O. De Vigne heeft in den Raad van Oost-Vlaanderen een merkwaardige Nederlandsche redevoering uitgesproken over het bederven van het Scheldwater. De heer Goeverneur Graaf 't Serclaes, de gegrondheid van het princiep ‘in Vlaanderen Vlaamsch’ erkennend, heeft in dezelfde taal aan den heer De Vigne geantwoord.

[p. 383]

Met genoegen bestatigen wij, dat, naar het voorbeeld der Provincie Antwerpen, ook de Raad van Oost-Vlaanderen meer en meer het gebruik der moedertaal voor zijne Merkzaamheden invoert. - In West-Vlaanderen schijnt echter de toestand min gunstig te wezen. Onder voorwendsel dat in dien Vlaamschen Raad twee of drie Walen zetelen, wordt daar schier uitsluitend Fransch gesproken. Waarom achten die twee of drie heeren het zich niet liever ten plicht de taal der door hen vertegenwoordigde bevolking aan te leeren?

- Het is den 17 dezer dat de Wet-Coremans, die het Taalgebruik voor de Rechtbanken regelt, in voege komt. Te dier gelegenheid wordt op 21 dezer aan den volksvertegenwoordiger Coremans een groot feestmaal aangeboden, in de beneden-zaal der koninklijke Akademie. De prijs is 5 frank, zonder de wijnen. Lijsten van inschrijving liggen open, tot Woensdag 19, bij de bureelleden van het komiteit: MM. Alphons della Faille van Leverghem, lid der Bestendige Deputatie van Antwerpen, eerevoorzitter; Jan Decleer, lid van den Provincialen Raad, voorzitter; Frans Van Boghout, lid van den Provincialen Raad, en C.L. Berlamont, onderwijzer, secretarissen; Jaak Van den Bemden, oud-gemeenteraadslid, schatbewaarder.

Necrologie.

- Frans Schermers, verdienstelijk toonkundige, overleden te Antwerpen. - Behalve eene in 1845 bekroonde cantate, heeft men hem eene komische opera ‘De Grootboekhouder van Lieven Bauwens’, getoonzet op woorden van den gekenden schrijver Baron Jul. de St-Genois, alsook verscheidene openingstukken, die vroeger met zeer veel bijval te Antwerpen worden uitgevoerd.

J.B. Bernaerts, talentvol beeldhouwer, in 1830 te Antwerpen geboren en onlangs te Parijs overleden. Op de jaarlijksche expositiën van Frankrijk behaalde deze kunstenaar een groot aantal eervolle meldingen. ‘De vrouw van den visscher’ is een zijner merkwaardigste voortbrengselen. De heer Bernaerts, die even als alle Vlamingen een diep gevoel van de kleur bezat, beoefende ook soms de schilderkunst, waarvoor hij eveneens van veel geschiktheid blijken gaf.

[p. 384]

Verschenen werken.

-	Eene verwarde zaak. Dorpsverhaal door Hendrik Conscience. Met 4 platen van Ed. Dujardin. Antwerpen bij Van Dieren en Co. - Prijs 2 fr.
-	Marche Solennelle, par Ed. Gregoir. Gand chez De Vylder.
-	Recht voor de Vuist, door Hendrik Keurvels. Gent Drukkerij van Dullé-Plus. Prijs fr.1.50.
-	La statue S. Vande Weyer. Epitre à mes concitoyens, par un Louvaniste. Bruxelles. 12 pages.
-	Le Théatre vill ageois en Flandre, par Edm. Van der Straeten. Bruxelles F. Claessens. -
-	Letterkundige schetsen, door Dr. Jan Ten Brink. 3^e afl. Haarlem bij de Erven F. Bohn. - Prijs per afl. 0 gl. 55.
-	Boer en Edelman. Tooneelspel in 5 bedrijven door J.J. Cremer 's Gravengahe bij. geb. Belinfante. - Prijs 0 gl. 75.
-	De zeven Hoofdzonden, door D. Laurillard. 4^e afl. Amsterdam bij D.B. Centen. - Prijs per afl. 0 gl. 25.
-	Peer Miegmals. Romantisch verhaal uit het Noordbrabantsche volksleven door W.J. Van Bommel Van Vloten. Alkmaar bij Kluitman 2 dln. - Prijs 6 gl. 50
-	Twee om een. Oorspronkelijke roman door Emma Es. 2 dln. Arnhem bij H.W. Van Marle. - Prijs 7 gl 50.
-	Twee verhalen door P.F. Bruinings. (N^o 99 der Gnldens-Editie) Arnhem bij D.A. Thieme. - Prijs 1 gulden. De schatten van den Aardbodem door Dr. T.C. Winkler. Haarlem bij Kruseman en Tjeenk Willinck. - Prijs per afl. 0 gl. 50.
-	Celesta. Lyrisch gedicht door Edm. Van Herendael. Antwerpen drukkerij van Fontaine.
-	Geschiedenis der stad Halle door Leopold Everaert en Jan Bouchery. 1^e afl. Dendermonde, drukkerij van De Schepper-Philips. - Prijs per afl. 50 centiemen.
-	Geschiedenis van Nederlandna 1830 door Mr. J. de Bosch Kemper. 2^e deel. Amsterdam bij E.S. Witkamp. - Prijs 3 gl. 50. Beatrice door W.P. Wolters. Leiden bij S.C. Van Doesburg. - Prijs 1 gl. 50

Aangekondigde werken.

-	Uit het hart. Liederen en gedichten door G. Antheunis. Ongeveer 200 blz. Dendermonde bij De Schepper. Inschrijvingsprijs: 2 fr.
	Liederen voor kleine en groote kinderen door Emanuël Hiel. Op bestaande volkswijzen en oorspronkelijke melodiën toegepast door Leo Van Gheluwe. Leiden bij Sijtthoff.
-	De Vlaamsche Schilderschool. Declamatorium, door M.H. De Graaff. Antwerpen, bij L. Dela Montagne. - Prijs: 1 fr.