De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 4

Kunstkroniek.

Tooneel- en letterkunde.

- Prijskampen. - De Letterkundige Maatschappij ‘de Olijftak’ van Antwerpen, stelt zich voor op 16 en 17 Augusti aanstaande, een plechtig feest in te richten, waarop alle Noord- en Zuidnederlandsche Letterkundigen zullen uitgenoodigd worden. Te dezer gelegenheid schrijft die Maatschappij den volgenden Prijskamp uit, waaraan alle Nederlandsche Schrijvers kunnen deel nemen.

[p. 327]

1^o Eene beknopte levensbeschrijving van Marnix van Sint-Aldegonde, geschikt om onder het volk verspreid te worden.

2^o Vijf liederen: een Volkslied, een Werkmanslied, een Zeemanslied, een Gezelschapslied en een Minnelied.

Het beste van elk dier stukken zal bekroond worden met eene verguld zilveren Medalie; de Maatschappij behoudt zich het recht voor, eenen tweeden prijs toekennen.

Al de stukken moeten oorspronkelijk Nederlandsch zijn en nog onuitgegeven.

De mededingers worden verzocht hunne werken (ongeteekend en eene kenspreuk dragende, vergezeld van een gesloten briefje, waarin die kenspreuk herhaald, en Naam en Woonplaats des inzenders worden opgegeven) vòòr 5 Augusti e.k. in te zenden aan den heer J. De Geyter, op de Meir, te Antwerpen.

- Betrekkelijk den prijskamp, door den Antwerpschen Onderwijzerskring voor het opstellen van een Schoolboek uitgeschreven, verzoekt men ons te melden dat de heer Minister zich bereid heeft verklaard, aan den bekroonden schrijver eene toelage van 300 fr. te schenken, indien althans de Centrale Commissie zijn werk als tot prijsboek geschikt voorstelt. Op die wijze zou de uitgeloofde prijs niet meer slechts 500, maar wel 800 frs. bijdragen. - Verders wordt nog aangemerkt, dat artikel 10: ‘De niet bekroonde stukken blijven het eigendom van den Kring’ enkel doelt op het behouden der handschriften, en geenszins op het recht van uitgave, dat in dit geval aan den schrijver blijft.

- De te Eecke (Frankrijk) gevestigde maatschappij van Rhetorica heeft tegen 6 September e.k. een prijskamp van Nederlandsche Declamatie en Zangkunst uitgeschreven. Voor de Alleenspraken zijn in het ‘deftig vak’ 8, en in het ‘Boertig vak’ 4 zilveren eermetalen uitgeloofd, en voor de Zangkunde, insgelijks 4 zilveren medaliën. Daarenboven zal een eerepenning voor de luisterrijkste intrede en een aan de verst afgelegen maatschappij worden geschonken.

- Aan den door den Wijngaard ingerichten prijskamp, die

[p. 328]

op 19 Juli e.k. in den Molière-Schouwburg te Brussel aanvang neemt, zullen 13, zoo Noord- als Zuidnederlandsche vereenigingen deel nemen. De dagen der optreding zijn op 19, 20, 26, en 27 Juli vastgesteld. - Wat den wedstrijd voor dramatische letterkunde betreft, daartoe zijn niet minder dan 20 mededingende stukken ingezonden. De kamp van den Wyngaard mag derhalve wèl geslaagd heeten.

- De maatschappij ‘Vrijheidsliefde’ richt tegen 15 en 16 Augusti e.k. een grooten Declamatieprijskamp in, waarop al de Nederlandsche liefhebbers worden uitgenoodigd, bij uitzondering van hen die de stad Gent bewonen. De uitgeloofde prijzen - voor alleen- en tweespraken in de beide vakken bestaan in verschillige zilveren eermetalen. Voor nadere inlichtingen wende men zich tot den schrijver der tooneelafdeeling van de ‘Vrijheidsliefde’ den heer P. Rogghé, muide, 374, te Gent.

- In den wedstrijd voor Declamatie, die op 28 en 29 Juni Jl. te Eine plaats had zijn de uitgeloofde prijzen door de volgende heeren behaald:

Ernstig Vak. Tweespraken: M.M. Pontseele en De Maertere (Gent). - Alleenspraken: 1^ste Prijs, M. Wante (Berchem; 2^de Prijs, M. Jonkheer (Gent.) Vereerende meldingen: M.M. Van Berge, Mispreuve, Soudan en G. Mondy.

Boertig Vak. - Tweespraken: Prijs, MM. Suetens en Populier (Wareghem.) Vereerende melding: MM. Venneman en De Vuyst. - Alleenspraken: 1^e Prijs. M. Van Bergen (Brussel); - 2^e Prijs, M Spriet, (Gent.) Vereerende melding M. Wante.

Buiten prijskamp werden bijzondere onderscheidigen toegewezen aan de heeren Merckaert (Geeraardsbergen) en Lamon (Roeselare).

- De dichter Jan Van Droogenbroek heeft eene tweede uitgave bezorgd van zijn voortreffelijken dichtbundel: ‘Dit zijn Zonnestralen’

- Door de Regelingscommissie van het XIV^e Nederlandsch Congres, dat dezen zomer te Leiden moest gehouden worden, is thans officieël aangekondigd, dat, ‘ten gevolge der geringe

[p. 329]

deelneming’, het Congres aldaar dit jaar niet zal kunnen plaats hebben. Het Vaderland van 's Gravenhage en andere Noord- en Zuidnederlandsche organen hebben dit naar het schijnt al te voorbarig besluit der Leidsche ‘niet - regelingscommissie’ ten zeerste gelaakt. - Thans vernemen wij, zonder er echter veel geloof aan te hechten, dat er ernstige pogingen worden aangewend, om het Congres nu nog te Maastricht te doen plaats grijpen. Men weet dat de aloude hoofdstad van Hollandsch-Limburg zich dààrtoe reeds meer dan eens heeft aangeboden. Maastricht 's prachtige omstreken zouden overigens den congresleden tot eene alleraangenaamste uitspanning verstrekken.

- Ingevolge een op het Antwerpsch Congres genomen besluit, hebben de Belgische letterkundigen Fr. De Cort, L. Jottrand en M. Van Lee stappen bij het Nederlandsch en bij het Belgisch staatsbestuur aangewend, om ter eere van den beroemden Kiliaan, in de gemeente Duffel - 's mans geboorteplaats - een hem waardig gedenkteeken op te richten.

Nationaal Tooneel.

- Dezer dagen heeft de Antwerpsche Gemeenteraad het nieuw lastkohier (1874-1877) gestemd. Mits enkele wijzigingen is het ontwerp waarvan wjj ons vorig nummer spraken aangenomen. Ziehier de bijzonderste bepalingen van dit reglement:

Ieder tooneeljaar zal ten minste uit 60 vertooningen bestaan; éene elken Zondag en 2 of 3 binst de week; te beginnen van den eersten Zondag van October tot den laatsten Zondag van Maart.

Alleen voorstellingen in de Nederlandsche taal zullen op den nieuwen schouwburg mogen gegeven worden.

Ten minste de helft der opgevoerde stukken hoeven oorspronkelijk Nederlandsch te wezen.

De Bestuurder moet een volledig gezelschap voorbrengen, dat in staat is Treurspelen, Drama's, Tooneel-en Blijspelen behoorlijk op te voeren. Zonder toelating van het Schepen-Collegie, mag de Tooneeltroep geene vertooningen buiten Antwerpen geven.

[p. 330]

Er zal voor een goed orkest worden gezorgd. Nu en dan zullen leerlingen eener nieuw in te richten Tooneelschool in passende rollen optreden.

Een Tooneelraad van 10 leden wordt met het hoogere toezicht gelast.

- Overeenkomstig het nieuw reglement tot aanmoediging der Tooneelkunde in België, zijn aan de twee volgende stukken premiën toegestaan: - ‘De Stiefdochter’ door B. Block en Jos. Van Hoorde, en ‘De weduwe Kasuifel’ door J. Roeland.

Toonkunde.

- Prijskampen. - De groote internationale wedstrijd voor Koorzang, door de zorgen van het Willemsgenootschap ingericht, is zeer belangrijk geweest. Ziehier den uitslag:

1^ste Sectie.(Nederlandsche taal). - 1^ste Afdeeling. 1^ste prijs, aan Geen kunst zonder Nijd (Lokeren); - 2^de prijs, aan Cecilia ('s Gravenhage); - 3^de prijs, aan Oefening baart Kunst (Amsterdam.

2^de Afdeeling: 1^e prijs, aan De Scheldezonen (Wetteren); - 2^e prijs, aan Nijmeeg's mannenkoor (Nijmegen).

3^e Afdeeling: 1^e prijs, aan Ido's mannenkoor (Hendrik-Ido-Ambacht); - 2^e prijs, aan Kunst en Vermaak (Selzaete); - 3^de prijs, aan Euterpîa, (Verrebroeck).

2^de Sectie. - (Andere talen). - 1^e Afdeeling: 1^e prjjs, aan Notger (Vaux-sous-Chèvremont); - 2^e prijs, aan de Liedertafel, Brussel); - 3^e prijs, aan L'union musicale (Elsene).

2^e Afdeeling: 1^e prijs, aan St-Eloy (Wandre); - 2^e prijs aan l'Union chorale (Pâturages); - 3^e prijs, aan la Lyre ouvriere (Hodimont).

3^e Afdeeling: 1^e prijs, aan l'Echo de la Meuse (Ivoz-Ramst; - 2^e prijs, aan Les artistes réunis (Eugis); 3^e prijs, aan Les amis réunis (Stembert).

Eereprijzen. - Nederlandsche taal: Geen kunst zonder Nijd (Lokeren). - Andere talen: L'Echo de la Meuse (Ivoz-Ramst).

Prijs van uitmuntendheid: (Zonder onderscheid van talen)

[p. 331]

Aan L'Orphéon (Brussel). - Eervolle melding, aan Les enfants de Lutèce (Parijs).

- Met zeer goed gevolg heeft onlangs te Brussel eene heruitvoering van Van den Eede's symphonisch heldendrama ‘Brutus’ plaats gehad, voorafgegaan door eenige kleinere compositiën van den Gentschen toondichter op vlaamschen, franschen, duitschen en italiaanschen tekst. De beoordeeling van de ‘Zweep’ over den aard van Vanden Eede's muziek is echter minder gunstig dan tijdens de uitvoering te Gent. ‘Wij zouden, zegt het blad, meer vastheid in zijn karakter willen zien, en ook willen weten of wij staan voor een Vlaming, een Italiaan, een Duitscher of een Franschman.’ Niet ongegrond schijnt ons die bemerking. Doch waar wij het met den reporter van de Zweep niet gansch meer ééns zijn is in zijne critiek op den tekst der melodie: ‘An meine Guitarre’. Lenau's gedicht wordt door hem met den naam van ‘slijmpoezie’ bestempeld. Van een dichter zoo als Lenau, die als een der glorierijkste starren aan Germanje's letterhemel schittert, zou men wel met wat meer eerbied mogen spreken, en hem niet onder die soort van ‘slijmpoëten’ rekenen, die de criticus zoo ongenadig afzweept!

- Met schitterenden bijval heeft dezer dagen te Weimar de eerste opvoering van Richard Wagner's opera ‘Tristan und Isölde’ plaats gehad. Al de leden van het groot Hertogelijk huis woonden deze heerlijke voorstelling bij.

Beeldende kunsten.

- Prijskampen. - Ziehier den uitslag van den door 't ‘Journal des Beaux Arts’ uitgeschreven wedstrijd:

Geschiedenis en Genre: 1^ste prijs, aan den heer Albert Dillens; - 2^de prijs, in verdeeling, aan de heeren Vande Kerckhove en Keirsbilk.

Landschappen, Stilleven, enz.: 1^ste prijs. in verdeeling, aan de heeren Fel. De Baerdemaeker en Edgar Baes; - 2^de prijs, aan M. Albrecht Dillens.

De Jury bestond uit de heeren A. Robert, historieschilder;

[p. 332]

E. De Schampheleer, landschapschilder, en J.B. Meunier, graveerder. - Het Verslag zal in het volgend n^r van het Journal worden opgenomen.

Kunstverbond.

- Ontegensprekelijk is Verlat niet slechts een onzer ieverigste nationale schilders, maar tevens een van diegenen die het meest hun schitterenden kunstroem wettigen. Zijn ‘Jagersportret,’ dat op de laatste tentoonstelling van den Cercle algemeene bewondering wekte, was andermaal het puikstuk dier verzameling. Ook zijn ‘Terugkeerende kudde’ was het penseel diens gevierden dierenschilders ten volle waardig. Niet gelukkig scheen ons ditmaal Jan Van Beers, zn.met zijn quasi-humoristischen ‘Schouwveger’. Breed geschilderd, maar wat overdreven van kleur is zijn Portret. - Onder de genrestukken hebben wij vooral opgemerkt: ‘De Filter’ een klein, maar allerliefst tafereeltje van den echt vlaamschen Eug. De Block; - W. Linnig's ‘Ledige wieg,’ een onderwerp dat vroeger ook reeds door Henry Bource echt meesterlijk werd behandeld; - twee kinderbeelden van Heyermans, vol leven en uitdrukking; - ‘Appassionnata’ van Vander Ouderaa; - Van Kuyck's ‘Kleine gevangenen’ een zeer aardig boerderijtje; - en eindelijk een aantal wélgeslaagde spaansche typen door Vanden Bussche. - Onder de landschapschilders vermelden wij de heeren Wüste, Janssens, Van Hoorde, Pieron en G. Schneyder. Laatsgenoemde exposeerde thans voor de eerste maal in den Cercle. Gerust mogen wij zulks een gunstig debut noemen. Schneyder's beide landschappen zijn mild van kleur en warm van toon; hier en daar echter nog een weinig te conventioneel.

Tegen 15 augusti richt het Kunstverbond eene tentoonstelling in van schilderijen der oude meesters van de Vlaamsche en andere scholen.

- Op eene onlangs in Holland gehouden veiling werden o.a. een vijftal teekeningen van Rembrandt verkocht, die alléén 11,550 gulden hebben opgebracht.

- Tot Voorzitter der te Brussel gestichte ‘Association

[p. 333]

Belge de Photographie’ is gekozen de heer C. De Vylder, leeraar aan de Nijverheidsschool van Gent.

- Voor het bouwen van een nieuw Museüm van Schoone Kunsten heeft de stad Antwerpen eene som van 2,000,000 fr. gestemd; alsook 1,250,000 fr. tot aankoop van het beroemde Huis-Plantyn, en dezes voor kunst en wetenschap zoo belangrijke collectiën.

- In de vroeger door ons vermelde tentoònstelling, door de Gentsche maatschappij ‘Voor Nijverheid en Wetenschappen’ ingericht, zullen eerepeningen geschonken worden: 1^o Voor de inlandsche voortbrengselen, eenaan het betrekkelijk nuttigste, éen aan het betrekkelijk goedkoopste en éen aan het sierlijkste; 2^o Een aan het uitheemsch voortbrengsel, dat de meeste voordeelen oplevert. Deze eerepenningen zullen toegekend worden door een jury dien de tentoonstellers zelven zullen benoemen.

- Eindelijk toch gaat men te Brussel de hand aan 't werk slaan om een Paleis der Tentoonstellingen te bouwen. Reeds zijn de plans bepaald aangenomen.

- Onder den titel ‘Un Musée populaire’ is in de Mei-aflevering der ‘Revue de Belgique’ een belangwekkende studie verschenen, door M. Carl Buls, een zeer geacht kunstschrijver.

- Door het leeraarskorps der teekenscholen van Vlaanderen werd dezer dagen aan de heeren Th.Canneel en J.Rosseels wederzijds bestuurders der academiën van Gent en Dendermonde, een prachtig banket aangeboden, als aanerkenning van gewichtige diensten, door beiden aan het Belgisch kunstonderwijs bewezen. Aan de twee helden van het feest werden door de heeren Horrie, van Roeselare, en De Wilde, van St-Nikolaas, heildronken gebracht, die door al de aanwezigen met sympatieke toejuichingen werden begroet.

- De Germania, een zeer gekend Duisch blad bevatte onlangs een vleiend artikel over het in zilver gedreven Huis van Antwerpen, het werk van den gunstig gekenden kunstnijveraar Lambrecht Van Ryswyek.

[p. 334]

Vlaamsche belangen.

- In tegenstrijdigheid met andere waalsche bladen, die veelal slechts kleingeestigen spot en laffe aanvallen voor de vlaamsche beweging over hebben, deelt Le Progrès van Verviers een goed beredeneerd artikel mede, waarin hij de gegrondheid van de grieven onzer Vlaamsche bevolking op onpartijdige wijze doet uitschijnen. ‘Een der grootste misslagen van het Liberalismus aan 't bewind, - zegt het blad o.a. - was van aan de eischen van het noorden geen gehoor te verleenen. Een groote fout was het van wege de dagbladschrijvers dagelijks schimpende uitvallen te doen tegen lieden die vroegen om in hunne moedertaal geoordeeld te worden, om hunne taal in hunne scholen te zien onderwijzen, om beambten te krijgen die hunne taal spreken...’

- De fransche dagbladen der hoofdstad, zegt De Zweep, hebben eene zonderlinge logika, wanneer zij het gebruik der moedertaal bespreken.

Zoo vraagt La Chronique in haar nummer van 21 Juni: ‘Waarom men de politieke brochuur van M. De Laveleye ook niet in het Vlaamsch vertaalt, om haar met hoopen in Vlaanderen, Antwerpen en Limburg te verspreiden?’

Van wege de Chronique, die zooveel aan ‘la langue de Voltaire’ houdt, komt die vraag allerzonderlingst voor.

Hierdoor komt de Chronique hare eigene gezegden logenstraffen, vermits zij het als eene onmogelijke zaak aanziet, het vlaamsche volk in zijne taal te besturen en te onderwijzen.

Die groote tegenstrijdigheid is het wel onnoodig verder op te lossen, en door de weinige regelen die het blad aan M. De Laveleye's brochure verleent, komt het zelf bekennen, dat Vlaanderen in zijne taal moet toegesproken worden.

En om de vraag van La Chronique te verwezenlijken, voegen wij er eenvoudig dit bij: in plaats van flaminganten den den steen te werpen en ze wekelijks aan te vallen, zoudt ge oneindig meer goed stichten met de strijders voor recht, licht en waarheid in hunne rechtvaardige eischen te ondersteunen.

- Necrologie.

- Hyp. Boulanger, een onzer verdienstelijke landschapschilders, in 37 jarigen ouderdom te Brussel

[p. 335]

overleden. - Hij was een der voornaamste stichters van de zoogenaamde ‘school van Tervuren’

- Verschuur, uitstekend Nederlandsch dierenschilder, dezer dagen overleden. Zijne voortreffelijke tafereelen worden niet slechts in Holland, maar ook in het Buitenland zeer hoog geschat.

- Sylvain Vande Weyer, beroemd Belgisch schrijver en staatsman, te Londen overleden. - De heer Vande Weyer was te Leuven geboren. Naar wij vernemen is thans aldaar eene nationale inschrijving geopend, om den man een standbeeld op te richten. Wij betwijfelen echter zeer of die poging bij de Vlamingen veel bijval vinden zal. Immers, iedereen weet dat, na de Omwenteling van 1830, de heer S. Vande Weyer al zijn' invloed heeft gebruikt om de noodlottige verfransching in België te bevorderen, dat hij o.a. het berucht decreet van 16 November 1830 mede heeft onderteekend, welk tegenover Vlaamsch België eene schreeuwende rechtmiskenning is geweest. Hoe zeer wij derhalve ook Vande Weyer's verdienste op elk ander gebied erkennen, toch kunnen wij, Vlamingen, ons onmogelijk bij dergelijke nationale hulde aansluiten.

- L.J. Robert, bekwame zilverdrijver, overleden te Antwerpen. - Als tijdverdrijf beoefende hij ook de letterkunde; in den Almanak der vroegere St-Lucasgilde en in de Vlaamsche School o.a. leverde hij eenige historische bijdragen.

W. Jacobs, F. Anthoons en W. Verstappen, overleden te Leuven. Alle drie waren leden van de letterkundige vereeni ging Het Kersouwken. De heer Jacobs was tevens Bestuurlid van den Nederduitschen Burgerkring van Leuven.

[p. 336]

Verschenen werken.

-	Morgenschemer, Gedichten van Dr. Eug, Van Oye. Gent bij W. Rogghé. (350 Blz.) - Prijs 3 fr.
-	De Vlaamsche Leeuw en de Geuzen. Gedicht van J. De Geyter, muziek van Alex Fernau, Antwerpen. - Prijs 1 fr.
-	Levensschets van J.F. Willems door Max Rooses. Gent. Uitgave van het Willemsfonds.
-	Het Menschdom verlost, Tafereelen uit een heldendicht door Lodewyck De Koninck, Antwerpen bij Beerts. - Prijs 2 fr.
-	Notice historique sur un tableau de Michel Angelo da Caravaggis (Anvers-Vienne) par Alph. Govaerts. Anvers, 1873.
-	Antoon Van Dyck en zijne werken, door Frans De Potter en Jan Brouckaert. Overgedrukt uit de Bekroonde Memorien enz. door de kkl. Belgische Acadamie uitgegeven.
	t'Leven is liefde, een gedicht in spraakzang. Woorden van J.A. De Lɐet, muziek van Peter Benoit. Antwerpen Dukkerij van Geudens (Niet in den handel.)
-	Everaard't Serclaes, historische tafereelen uit de XVI^de eeuw door Hendrik Conscience. 2 deelen. Met platen van Edw. Dujardin. Antwerpen, bij Van Dieren et C^o. - Prijs 4 fr.
-	Verspreide Werken van Felix Boone. (Uitg. door N. Destanberg.) Gent bij W. Rogghé. - Prijs 2 fr.
-	Het Nationaal Beginsel in de Vlaamsche Schilderkunst, door Julius Sabbe. Gent, bij Annoot Braeckman.
-	Het Huisgezin van den Bakker, bekroond zedenverhaal door E.M. Meganck. Gent bij Vander Poorten. - Prijs 60 centiemen.
-	Sylvain Vande Weyer. D'après des documents inédits, par Théodore Juste. 2 Vol. Bruxelles chez Muquardt. - Prix 12 fr.
-	Jaarboekje van het Conscience's Taalgenootschap voor 1874. (Eerste jaargang) Brugge druk. van C. Lambrecht - Prijs 1 fr.
-	Leiden's Wee en Zegepraal, door W.J. Hofdijk. Eerste afi. Leiden bij P. Van Santen. - Prijs (compleet) 2 gl. 25.

Aangekondigde werken.

	Eene Verwarde Zaak, dorpsverhaal door Hendrik Concience. Antwerpen.
-	Een dichtbundel van G. Antheunis.
-	Victor's Nichtje, bekroond blijspel in twee bedrijven, door Em. Van Goethem en J. Van Hoorde, Gent. - Prijs 1 fr.
-	DeHalletoren, Weekblad orgaan der Breydelscommissie Brugge.
-	Droomen mijner eenzaamheid, Poëzie door Victor Vande Walle. Uitgave van het Genootschap ‘De Peoene’ te Mechelen. - Prijs 1 fr