De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 4

[p. 100]

Kunstkroniek.
(Januari - Februari.)

Tooneel- en letterkunde.

- Prijskampen. - De Zuidnederlandsche Maatschappij van Taalkunde heeft besloten eenen wedstrijd te openen voor de beste verzamelingen van Vlaamsche Idiotismen, kunnende dienen ter vollediging der werken, die reeds over die stof zijn verschenen, namelijk het ‘Algemeen Vlaamsch Idioticon’ van den heeer Schuermans en het ‘Westvlaamsch Idioticon’ van den heer De Bo.

Voorwaarden: - De handschriften zullen ter mededinging aanvaard worden tot den 1 januari 1876 bij den Secretaris der ‘Zuidnederlandsche Maatschappij van Taalkunde,’ den heer Th. Roucourt, leeraar te Mechelen.

Zij moeten eene kenspreuk dragen, welke herhaald is op een bijgevoegd verzegeld briefje, dat den naam des schrijvers, zijn adres en de nogmaals herhaalde kenspreuk bevat. De maatschappij zal in den eersten vergaderdag van 1876 kennis nemen der ingezonden stukken en eene commissie benoemen, die binnen het jaar een verslag zal uitbrengen over de onderzochte werken. Ingevolge de besluitselen van dit verslag zullen door de Maatschappij de volgende prijzen worden toegekend: Eerste prijs, 600 fr.; tweede prijs, 400 fr.; derde prijs, 200 fr.

Op voorstel dier commissie kunnen buitengewone meldingen en toelagen aan andere verdienstelijke stukken toegewezen worden. De handschriften der ingezonden verzamelingen blijven het eigendom der Maatschappij, die ze benuttigen zal waar het pasgeeft.

- Door de zorgen der Provinciale Tooneelcommissie van Antwerpen is een internationale wedstrijd uitgeschreven voor oorspronkelijke Nederlandsche tooneelstukken in één bedrijf, van ernstigen of comischen aard, in gebonden of ongebonden stijl, en waaraan alle schrijvers uit Noord- en Zuidnederland kunnen deelnemen.

1^e prijs: 300 fr. en eene verguld-zilveren medalie; - 2^eprijs: 200 frs. en eene zilveren id.; 3^e prijs: 100 frs. en eene bronzen id. 4^e prijs: 50 frs. en eene bronzen id.

[p. 101]

De mededingers zullen hunne namen niet bekend maken; zij zullen enkel hunne stukken voorzien van een kenteeken, te herhalen op een gesloten briefken, inhoudende naam en woonplaats der inzenders. - Gedrukte of reeds vertoonde stukken zijn niet tot den wedstrijd toegelaten. - De mededingende werken moeten leesbaar geschreven zijn en vrachtvrij besteld worden, voor 1 September 1874, aan het adres van den heer P. Génard, lid-secretaris der Provinciale Tooneelcommissie, Van Leriusstraat, 37, te Antwerpen.

- Van verschillige zijden worden ons inlichtingen gevraagd aangaande den tooneelletterkundigen prijskamp door de stad Antwerpen uitgeschreven, en waarvan de uitslag, voor wat de Comedie en het Drama betreft, zich nog steeds wachten doet, - Zooals men weet was reeds tegen einde December de uitspraak van den Jury beloofd; thans zijn sinds dien een zestal weken verloopen, en nog geen uitslag! Wij hopen dat die heeren beoordeelaars het niet noodig zullen achten het geduld der mededingers nóg langer op de proef te stellen.

- Bij koninklijk Besluit van 20 Januari is het nieuwe Premiënstelsel goedgekeurd, ter aanmoediging onzer nationale tooneelkunde. - Plaatsgebrek belet ons natuurlijk de lange reeks artikelen van dit reglement mode te doelen, die overigens slechts eene min of meer belangrijke wijziging van het oude stelsel zijn.

- Voor het aanstaande Nederlandsch Taal- en Letterkundig Congres van Leiden zijn benoemd: tot Eerevoorzitter de burgemeester

M.D^r W. Vanden Brandeler; tot Voorzitter Prot. M. de Vries; tot Ondervoorzitters prof. J.H. Kern, en prof. G.P. Tiele; tot 1e Secretaris de heer D^r J. Verdam; tot 2^eSecretaris de heer J.H. de Stoppelaar; tot Penningmeester de heer J.M.E. Dercksen; tot Leden de heeren Koopmans van Boekeren, D^r. P. Cosijn, P. Driessens, J. Van Dijk, Jhr. W. Rammelman Elsevier, D. Van Heijst, C. Hübrecht, Van der Kaaij, G. Kolff, B. Krantz. A. Quant, H. Rogge, A. Rumke, D^r. G. Scholten, D. Schretien, A. Sijthoff. W. Wolters.

[p. 102]

- De Nederlandsche afdeeling van onzen Cercle artistique heeft de leden onlangs op een genoeglijken literarischen avondstond vergast. Een van Noordnederland's beste novellisten, die ook bij de Vlamingen méér verdient bekend te wezen, de heer Johan Gram van 's Gravenhage, hield er eene zeer aantrekkelijke voorlezing. Deze bestond uit: ‘Mijnheer en Mevrouw Van Maaren’ een eenvoudig maar boeiend verhaal uit het huiselijk leven, en ‘Een Hollandsche Bruiloft’ een humoristisch tafereeltje, dat eveneens veel bijval vond. Beide stukken, die op voortreffelijke wijze werden voorgedragen, munten uit door oorspronkelijkheid van opvatting, levendigheid van kleur en juistheid van karakterschildering. Deze laatste vooral is een der hoofd verdiensten van den schrijver: sommige zijner karakters zijn echte typen. - De eenige kritische aanmerking die wij te maken hebben is, dat M. Gram eene te overdreven voorliefde voor fransche bastaardwoorden schijnt te koesteren. Zijn anders zoo keurige, echt nederlandsche schrijfstijl kan dien vreemden tooi best missen.

- Men schrijft ons uit Leuven dat den 25 Januari jl. de letterlievende studentenvereeniging ‘Met Tijd en Vlyt.’ aldaar hare gewoon jaarlijksch feest heeft gevierd. Deze plechtigheid werd dit jaar opgeluisterd door de tegenwoordigheid van den gevierden noordnederlandschen dichter D^r. Schaepman, die er met veel bijval eenige fragmenten uit zijne ‘Joanne d'Arc’ voordroeg. In dezelfde feestzitting gaf de heer Secretaris V. Jacobs verslag over de werkzaamheden gedurende het afgeloopen jaar. Het Genootschap, dat nog nooit in een bloeiender toestand heeft verkeerd, maakt een nieuwen bundel ‘Lettervruchten’ voor de pers gereed. Na de lezing van dit verslag ging men over tot het uitreiken van boekdeelen aan de jeugdige flaminganten van den kring, die ofwel onderscheidingen voorhet Nederlandsch in wedstrijden behaald, of hun graduaatsexaam in de moedertaal afgelegd hebben.- Na de zitting greep in het Museüm der Halle het gewoon banket plaats, waaraan voorname letterkundigen en Vlaamsch gezinden uit verschillige steden deel namen. Daarbij waren

[p. 103]

nog verscheidene brieven van toetreding aangekomen zoowel uit Noord- als uit Zuidnederland. Dat er in menige gulle gezondheidsdronk op de broederlijke eensgezindheid van al wat Nederlandsch is werd ingesteld, hoeft niet gezegd.

- Onze medewerker, de dichter Luitenant Van de Weghe maakt thans de 3^de reeds zijner Gedichten voor de pers gereed. Deze bundel, getiteld ‘Kronkelwegen’ zal tevens de Hoogduitsche vertalingen van een twintigtal stukken bevatten. Die overzetting is het werk van M. Th. Greb, een te Luik verblijvenden Duitscher. Wij komen hierop nader terug.

Toonkunde.

- In de Antwerpsche Muziekmaatschappij worden de repetitiën van Gustaaf Haberti's nieuw oratorio ‘De eerste zonnestraal’ onder de leiding van Maëstro Peter Benoit ieverig voortgezet.

- De uitvoering van Brutus, het nieuw gewrocht van den gentschen toondichter J. Van den Eeden zal op het einde der maand Maart plaats hebben. Men weet dat de koninklijke maatschappij ‘De Melomanen’ zich met die taak gelast.

- Met genoegen vernemen wij dat de componist M. Edw. Blaes thans schier geheel hersteld is van de ziekte die zijn leven in gevaar had gebracht.

Beeldende kunsten.

-Prijskampen. - In den grooten wedstrijd voor 1874 van het Kristalpaleis te Sydenbam zijn de volgende prijzen uitgeloofd:

A. - Voor de beste tafereelen in het vak der Geschiedenis, het historisch genre, of voor elk ander onderwerp waarin de figuren van overheerschend belang zijn: - één gouden, drie zilveren, en drie bronzen medaliën, groot model, met eerediploma.

B. -Voor de beste tafereelen in alle vakken: landschappen, zeegezichten, dieren, bloemen, doode natuur, enz: - één gouden, drie zilveren, en drie bronzen medaliën, met eerediploma.

De waarde der gouden medalie is 650 fr.

Voor de kunstenaars en liefhebbers is ook een bijzondere

[p. 104]

prijskamp ingericht, voor de beste schilderij, onverschillig van wèlk vak of wèlke school, en door een nog levenden kunstenaar seder minstens 5 jaren geschilderd.

De prijzen zullen in den loop der maand Apri! e.k. worden uitgereikt.

Vlaamsche belangen.

- Door den heer Des. Claes, professor te Hasselt, is onlangs een verzoekschrift naar de Wetgevende Kamers gestuurd, waarin voor het verplichtend ondericht onzer moedertaal in de staatsscholen zeer pratische middelen worden aangewezen. De Zweep van Brussel drukt desaangaande den wensch uit, dat de vlaamschgezinde onderwijzers en andere flaminganten een afschrift van deze petitie naar de Kamers zouden zenden.

Necrologie.

- Anton Bergmann, een onzer verdienstelijkste Vlaamsche schrijvers, overleden te Lier den 21 Januari jl. in den ouderdom van nauwelijks 38 jaren. -Vooral als humorist heeft zich de heer Bergmann, - meer gekend onder den pseudoniem Tony - in onze letterkundige wereld veel roem verworven. Tony's eerste proeven verschenen in den Studenten-Almanak, van Gent. Op historisch gebied heeft men van hem ‘Philips van Marnix van St Aldegonde’ en ‘Geschiedenis der stad Lier.’ Dit laatste werk, een der beste monographiën van dien aard, zullen wij eerlang in de rubriek ‘Boekbeoordeeling’ van ons tijdschrift bespreken. In het belletrisch vak leverde hij een bundel ‘Rhynlandsche Novellen’ die, zooals men weet, ook in Noordnederland zeer hoog worden geschat. Weinige weken vóór zijn afsterven verscheen zijn ‘Ernest Staas,’ dat terecht als een werk van buitengewone verdiensten wordt geroemd. Bij Tony's graf werden door de vrienden een twaalftal redevoeringen uitgesproken.

- In de maand Mei e.k. zal de 25^ste verjaardag van Theodoor Van Ryswyck's afsterven te Antwerpen plechtig worden herdacht. Te dier gelegenheid zullen er huldebetoogingen op het graf van den betreurden volksdichter plaats hebben.