Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 57

[p. 252]

Choral Festival Network
Een internationale samenwerking op het terrein van koorfestivals
Dolf Rabus

Globalisering

Globalisering is op alle gebieden een proces dat individuen nauwelijks interesseert. Het is onder meer een gevolg van de pijlsnelle ontwikkeling van de communicatie in onze wereld. We kunnen slechts proberen om de negatieve uitwerkingen van de globalisering te verhinderen, te beperken of tegen te werken.

Alleszins is het vandaag ook noodzakelijk de immanente positieve aspecten te bevorderen en te gebruiken. Op cultureel vlak hebben we daarbij de opgave, enerzijds om regionale kenmerken op de voorgrond te plaatsen, te ondersteunen, te behouden en verder te ontwikkelen. Ook is het noodzakelijk de invloeden van andere culturen onder controle te houden. Anderzijds heeft een gezonde ontwikkeling van traditionele culturen ook een goede portie impulsen uit andere culturen nodig. In het treffen met vreemde culturen gaat de eigen cultuur zichzelf ook beter begrijpen. Dit geldt vanzelfsprekend ook voor de koorcultuur.

Samenwerking

Sinds het ontstaan in de 19de eeuw van de huidige koorcultuur vormen zang- en koorfeesten en koorwedstrijden een wezenlijk bestanddeel van het koorwezen, destijds op nationaal plan gedacht. Pas vanaf het midden van de 20ste eeuw ontstond een reeks festivals en koorwedstrijden op internationaal niveau. Een internationaal karakter krijgt een festival of wedstrijd vooral door deelname van koren uit meerdere verschillende landen, maar één buitenlands koor tussen vele binnenlandse koren maakt een festival of wedstrijd nog niet internationaal in de ware betekenis van het woord.

Daar de koorwereld sinds 1950 kwantitatief en kwalitatief enorm gegroeid is en er nog altijd nieuwe landen (bv China) bijkomen, wordt het alsmaar moeilijker om een overzicht te behouden.

In de International Federation for Choral Music zijn bv organisaties uit 65 landen uit de hele wereld toegetreden, die op hun beurt vele miljoenen zangers vertegenwoordigen. Alleen al in Duitsland schatten we dat er vandaag een vijftigduizend koren actief zijn in verenigingen, kerken en scholen. Dat betekent dan een miljoen koristen. De koorwereld splitst zich meer en meer in vakorganisaties die telkens een deel van de koren vertegenwoordigen. Choral Festival Network is een relatief losse fusie van internationale koorfestivals- en wedstrijden die door uitwisseling van bestanden over koren, koororganisaties, juryleden en andere vaklui, ertoe wil bijdragen dat de koorwereld betere informatie over internationale festivals krijgt. Daarenboven is het noodzakelijk dat die festivals ook een duidelijk overzicht krijgen van wat zich in de koorwereld afspeelt. Deze informatie biedt ondersteuning en komt hun dagelijks werk ten goede.

Methode

Omdat op internationaal niveau regelmatige contacten veel te duur zouden uitkomen, werkt Choral Festival Network hoofdzakelijk via internet. De kern van het werk bestaat uit vier bestanden die alle met elkaar verbonden zijn: festivals, koren, koorverenigingen en personen. In deze bestanden vindt men gedetailleerde gegevens die contacten met alle koorpartners wereldwijd vereenvoudigen en daardoor het dagelijks werk van professionele en honoraire managers ontzettend helpen. Aanvullend is er ondertussen een wijd verspreide traditie ontstaan om collega's uit andere landen, culturen en festivals naar het eigen festival uit te nodigen om zo de uitwisseling van informatie te vervolledigen. De internet-programma's mogen nog zo goed zijn, menselijke contacten kan een computer niet vervangen. Wederzijds vertrouwen komt enkel tot stand door confrontatie van mens tot mens, door gesprekken en belevenisssen. En enkel wanneer de festivalleiding en organistoren elkaar vertrouwen, zullen ze bereid zijn om de verworven kennis en ervaring met elkaar te delen. Uiteindelijk is de omvangrijke en gespecialiseerde informatie van kapitaal belang voor alle festivals.

Oriëntatie

Het woord ‘kapitaal’ is hierbij zeer interessant, het leidt ons meteen naar een probleem, dat in het koorwezen vandaag sterk besproken wordt. Kan men met koormuziek zaken doen, winst maken? Of moet cultuur altijd uitsluitend als erezaak functioneren? Dit kan ik slechts met ja beantwoorden, maar dan wel met beperkingen.

Vanzelfsprekend kan de koormuziek het niet zonder de professionele markt klaarspelen: uitgeverijen moeten partituren en opnamen aanbieden. Agentschappen

■ The University of Utah Singers, Festival ‘Choralie de Vaison-la-Romaine’
[Foto: Dolf Rabus]

[p. 253]

moeten concerten organiseren, reisburo's moeten professioneel georganiseerde reizen aanbieden en nog veel andere dingen.

Eén zaak mag men echter niet uit het oog verliezen. Alle regelingen moeten ten dienste staan van de koormuziek, de koren en de dirigenten. De koorwereld verwacht en verdient een eerlijke behandeling. Alle aanbiedingen moeten vrij zijn van willekeurige voorwaarden en ze moeten vergelijkbaar zijn op de markt. Daarom heeft de International Federation for Choir Music samen met Choral Festival Network een Code of Ethics ontworpen, die zowel de professionele markt als de festivals houvast biedt naar welke criteria het eigen en aangebrachte werk beoordeeld kan worden. De leden van Choral Festival Network stemmen door de ondertekening van de leden-aanvraag in met deze grondregels. Daarbij zijn er natuurlijk altijd details die in andere landen en culturen in acht moeten genomen worden. Maar de richtlijnen wijzen de weg die gevolgd moet worden.

Precies daardoor onderscheiden de deelnemende festivals zich van de vele andere ter wereld, en kunnen ze het vertrouwen genieten van koren en koorleiders.

Informatie

Een belangrijke opdracht is natuurlijk de koorwereld te informeren over de verscheidene festivals over de hele wereld. Deze details over een festival of wedstrijd worden door elk festival of wedstrijd zelf ingegeven volgens een vast schema. Elk festival bepaalt dus zelf hoe actueel zijn informatie is. Teksten, foto's, klinkende voorbeelden en links gebruiken alle mogelijkheden van de moderne presentatie. Elke bezoeker van de website kan compacte informatie inkijken. Zeer interessant is dat men in deze zee van koorinformatie van de ene wedstrijd naar een jurylid kan surfen, en van daar naar een ander festival om zo de veelzijdigheid van de festivalwereld te ervaren. Koorwedstrijden met naar verhouding strikte regels of gerichtheid op ‘klassieke’ vocale muziek wisselen af met folklorefestivals in een bepaalde

■ Boeddhistische nonnen van het Khachoe Ghakyil klooster, Kopan, Nepal tijdens Musica Sacra International in Marktoberdorf
[© Musica Sacra International]

taal. Wedstrijden die zich beperken tot eigentijdse koormuziek (bv Internationale koorwedstrijd Béla Bartók in Debrecen, Hongarije) staan naast festivals van geestelijke muziek van om het even welke godsdienst (bv Musica Sacra International, Marktoberdorf, Duitsland).

De zoekmogelijkheden zijn buitengewoon veelvuldig. Men kan zoeken naar een bepaald jaar, een werelddeel, een land, een stad, een bepaalde koorcategorie en natuurlijk naar een naam van een festival. De volledige website is in het Engels, de taal die vandaag internationaal de meest gebruikte omgangstaal is. Op de download-pagina vindt men de Human Development Index. Het zijn verzamelde gegevens van de Unesco opgesteld in Parijs, die de levenskosten en andere ontwikkelingsfactoren van alle landen met elkaar vergelijkt. Met behulp van dit bestand kunnen geïnteresseerden de kosten voor lidmaatschap vinden. In de Quality Guidelines for International Choral Festivals and Competitions worden de criteria voor een ‘eerlijke’ structuur voor een koorevenement beschreven. Een verzameling van links vergemakkelijkt het contact met de belangrijkste koororganisaties.

Zetel en links

De officiële zetel van Choral Festival Network is in België gevestigd maar CFN werkt natuurlijk wereldwijd. Er zijn nauwe contacten met Europa Cantat en met de International Federation for Choral Music. Musica International is een databank van koormuziek. Vandaag telt het al meer dan 150.000 koorwerken, en verder geeft het uitleg over componisten, tekstdichters en uitgeverijen.

CFN voelt zich verbonden met koorverenigingen met dezelfde of verwante doelstellingen. Festivals helpen elkaar en de koormuziek overal ter wereld.

www.choralfestivalnetwork.org

vertaling: Simonne Claeys