Marc de Bel en zijn personages
Ria De Schepper
Marc de Bel is een van Vlaanderens meest populaire jeugdauteurs. In de bekroningslijstjes van de Vlaamse Kinder- en Jeugdjury's duikt hij steevast op en drie van zijn succesrijke boeken werden verfilmd. Hij werd geboren op 7 mei 1954 in Kruishoutem. De omgeving die hij in zijn jeugdjaren grondig heeft verkend, vormt het decor voor de avonturen van heel wat van zijn helden. De ongebreidelde fantasie uit die tijd is Marc de Bel nooit kwijtgeraakt. Zelf vertelt hij graag het verhaal dat na een val uit een boomhut zijn fontanel weer is opengebarsten en dat hij daarom innerlijk altijd een jongetje van elf is gebleven.
Marc de Bel studeerde in 1974 af en werkte gedurende twintig jaar als een non-conformistische onderwijzer. Hij ging met de kinderen op ‘ontdekkingsreis’ buiten de school, schreef toneelstukjes die hij met de kinderen opvoerde, vertelde en tekende vaak. In 1983 richtte hij de vereniging ‘Kunst is een Gunst’ op en een uitgeverij ‘Het vicieuze vierkant’ om in eigen beheer zijn schrijfsels uit te geven. Het ging om gedichten, verhalen, toneelteksten, strips en cartoonboeken. Zijn eerste boek Het ei van oom Trotter (1987) werd al vlug populair. Tieners waardeerden de fantasie, de herkenbare setting, de sympathieke en ondernemende personages en de grappige, plastische taal.
Na zijn debuut volgden al snel andere succesrijke boeken. In Meester Pluim en het praatpoeder is meester Pluim als hippe onderwijzer een alter ego van hemzelf. Voor de volgende boeken, zoals De kracht van Ajajatsoe en Blinker en de bakfietsbioscoop, maakt de Bel ook zelf de illustraties. Naast nostalgische elementen duiken steeds nadrukkelijker maatschappelijke en actuele thema's op. Hij verpakt die in een actievol verhaal met een levensechte typering van de kinderen maar een stereotiepe zwartwittekening van de volwassenen. In later werk neemt hij het vaak op voor progressieve, alternatieve, milieu- en diervriendelijke figuren en steekt hij de draak met wie puriteins, machtwellustig of corrupt is. Ook het taalgebruik wordt steeds modieuzer, met soms platvloerse humor, veel neologismen en overdadige beschrijvingen.
In 1989 werd Marc de Bel getroffen door de covertekening van een vakantiebijlage van het tijdschrift Panorama. De tekening van Jan Bosschaert stelde drie jongens voor die op het strand heimelijk een vrijend paartje gadesloegen. De Bel contacteerde Bosschaert en de vonk sloeg over. Ze waren bijna leeftijdgenoten en een soort verwante zielen die elkaar vonden via fantasie en humor. Jan Bosschaert werd geboren op 15 december 1957 in Borgerhout. Hij volgde een opleiding Vrije Grafiek aan het Sint-Lucasinstituut in Brussel. In 1982 verscheen zijn eerste tekstloze strip Icarus. Een jaar later volgde Pest in het paleis, naar een scenario van Guido van Meir. Door zijn covers voor het tijdschrift Humo kreeg hij naambekendheid. In 1990 verscheen het eerste deel van Sam, een stripreeks voor de jeugd naar een scenario van Marc Legendre. In 1991 werd hij bekroond met de Bronzen Adhemar. Zijn strips voor volwassenen rond Jaguar kregen veel waardering en door de samenwerking met Urbanus in De geverniste vernepelingskes werd hij bekend bij een ruim publiek.
Het eerste boek dat Jan Bosschaert voor Marc de Bel illustreerde was Blauwe snoepjes, een sensationele detective die Lien en Nick binnenleidt in de wereld van kinderprostitutie en mishandeling. Daarop volgden nog heel wat boeken waarvoor Jan Bosschaert de cover en binnenillustraties maakte. Ze maakten samen ook prentenboeken, zoals Zotte Klaas en zwarte Miet (1995) en Kerstfeest bij oma Fief (1996). De belevenissen van de antropomorfe muisjes Klaas en Miet zet Bosschaert in vrij klassieke, overladen decors. Hij schildert graag drukke platen met veel details en levendige, licht karikaturale typetjes.
Voor de veertigste verjaardag van Marc de Bel broedden Jan Bosschaert, uitgever Selle de Vos en Marc's echtgenote Mie Buur op een verrassing. Marc de Bel kreeg het schilderij van Jan Bosschaert in 1994 als verjaardagscadeau van zijn vrouw. Uitgeverij Davidsfonds/lnfodok maakte er een poster van die te koop werd aangeboden in de boekhandel. Op het schilderij zit Marc de Bel nadenkend op een stapeltje boeken van hemzelf. Zijn weelderige haardos, een oorringetje, losse kledij, slobberkousen en verschillend gekleurde schoenen geven hem iets van een bohémien. De ouderwetse schoolbel aan zijn voeten verwijst naar zijn onderwijzersloopbaan. Boven zijn hoofd staat ‘Kunst = Gunst’ in de boom gekerfd en daarboven hangt een bordje met ‘for the healing go on with the dreaming!’, een motto ontleend aan een lied van Van Morrison. De vlinderfee is Mie Buur die als Marc's ‘Mieze’ fungeert. Ze houdt een badstop in de hand. Dat is een verwijzing naar de gekke foto met badstop op De Bels ‘open fontanel’ geplakt, die een tijdje circuleerde.
De pose van De Bel bij een boom, midden de natuur met zijn personages en tal van kleine diertjes rondom hem, sluit prima aan bij zijn groene levenswijze en diervriendelijk karakter. Achter de boom schuilt de krokodil Yam-Yam, die samen met het jongetje Alexander (met ei in de handen) en oom Trotter in zijn volgeladen wagen, voorkomt in Het ei van oom Trotter. Rechts naast de schrijver piepen Vlerk Vos en zijn zus Veertje vanachter de boom (De droom van Vlerk Vos). Op de boomstam rechtsonder zitten Nikki Nikkel en haar negervriendje Sam (Nikki Nikkel) en daarboven het verklede en gekroonde duo Nick en Lien (Blauwe snoepjes). Van uit het midden van de kruin gieten de pesterige zusjes Kriegel een grote fles inkt naar het hoofd van de schrijver. Naast hen zit Pica, de tamme ekster van het jongetje Blinker (en vroeger ook van Marc de Bel). Blinker zelf zit met twee vrienden in het midden bovenaan schalks te knipogen. Rechts ligt het rijkeluismeisje Vanilla in joggingpak op een boomtak (Vanilla P). Onderaan links springen Piepel en Soeza, de populaire Boeboekfiguurtjes die Marc de Bel en zijn vrouw Mie Buur voor het eerst beschreven in Het web van de suikerspin (1993). Als het schilderij tot leven kon komen, zou het gegarandeerd een drukke, gezellige boel worden met veel actie en dolle pret... en nieuwe inspiratie voor de schrijver.
Auteursrechtelijk beschermd