Te gast
Architecten Paul Robbrecht & Hilde Daem
In mei j.l. werd het vernieuwde Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam in gebruik genomen. Onder het directeurschap van de Belg Chris Dercon werkten Paul Robbrecht & Hilde Daem gedurende zes jaar aan de grondige reorganisatie en de uitbreiding. De architecten hebben reeds in verschillende projecten hun directe voeling met beeldende kunsten gestalte kunnen geven. Zij ontwierpen verschillende tentoonstellingsconcepten, bouwden de tijdelijke paviljoenen voor Documenta Kassel 1992 en transformeerden in 2000 de Lokremise - een garage voor treinen in cirkelvorm - in Sankt Gallen (CH) tot een expositieruimte ‘Sammlung Hauser und Wirth’. Hun grootste realisatie tot op heden is het indrukwekkend Concertgebouw in Brugge.
[Foto: Kristien Daem]
[Foto: Museum Boijmans]
Het museum in Rotterdam ontstond in het Interbellum, het hoofdgebouw met de imposante toren van architect Van der Steur werd in 1935 geopend. Nadien volgden uitbreidingen in 1972 en 1991. De architecten kregen een tweeledige opdracht, het formuleren van een globaal reorganisatieplan en het realiseren van een bescheiden uitbreiding. Gedurende jaren kwam men binnen via een banale cafetaria. De nieuwe ingang is nu gesitueerd aan een rustige cortile, een omsloten buitenruimte waar ook plaats is voor klein sculpturaal werk. De interne reorganisatie is meer dan een facelift en het toevoegen van oppervlakte. Met een grote beheersing werden een aantal punctuele interventies aangebracht, zoals de schitterende houten trap. De architecten zijn erin geslaagd het museum op een niet-spectaculaire wijze een nieuwe constellatie te geven. De nieuwbouw situeert zich rond de Bodonvleugel uit 1972. Met een aantal kleine kabinetten werd meer intimiteit voor de kunst gecreëerd, plaatsen waar kunst beleefd kan worden en niet geconsumeerd. De nieuwbouw is ook een stedenbouwkundige oplossing, het leggen van een directe relatie met de stad. De nieuwe vleugel ligt aan de straatzijde, een langwerpig bouwvolume met een beheerste gevelcompositie. Het sluit op de hoek perfect aan bij de kleinere bebouwing kant Westersingel. De stedelijke aansluiting wordt extra benadrukt door de plaatsing van een immense betonnen sculptuur van Picasso. In de nieuwe betongevels wordt gebruik gemaakt van verticale glazen schermen vóór het gevelvlak met een ander ritme dan de vensteropeningen. Het is een klassiek thema in de architectuur, het superposeren komt geregeld voor in hun werk. Het resultaat is erg verrassend, gelijktijdig klassiek en hedendaags, robuustheid gelijktijdig met fragiliteit. Vooral vanuit het interieur ontstaat een boeiende gelaagdheid aan beelden.
In een wereld van schreeuwerige architectuurexploten is de houding van de architecten een verademing, een terechte en moedige keuze. Het is een weerstand tegen het bouwen als een daad van vormelijk geweld of exhibitionisme, een bouwkunst die zoekt naar zorgvuldigheid en ingetogenheid. Eén van de openingsexposities was een bescheiden presentatie van hun samenwerking met de beeldende kunstenaars Gerard Richter, Raoul De Keyser, Christina Iglesias en Juan Muñoz.
Marc Dubois
- WWW.BOIJMANS.NL
- WWW.ROBBRECHTENDAEM.COM