In Memoriam
Paul van Crombruggen Componist-letterkundige
Op 31 augustus overleed te Wilrijk componist-auteur Paul van Crombruggen die vooral in de jaren 40-50 onder het pseudoniem Vincent Christoff internationaal bekend werd als vooruitstrevend componist. In zijn geboortestad Mechelen (13 okt. 1905) was hij lid van het befaamde Sint-Romboutskoor onder leiding van Mgr. Van Nuffel, student aan het Lemmensinstituut en organist in verschillende kerken. Hij studeerde een paar jaar filosofie maar legde zich daarna toe op de muziek als privé-leerling van Candael, Poot en Brusselmans. Later kwamen daar nog cursussen bij (filmmuziek, dirigent) aan de Academia Chigiane in Siëna. Intussen was hij aan een administratieve loopbaan begonnen, vanaf 1935 bij de Kath. Vlaamse Radioomroep, later bij de nationale zender NIR-BRT. Daarnaast was hij van dan af ook actief als voordrachtgever en muziekcriticus en -recensent voor verschillende bladen (o.a. Gazet van Antwerpen, De Radioweek...). Hij publiceerde o.a. ‘Gedichten, Sprookjes en Legenden’, ‘Muzikale Omwentelingen: beschouwingen over muziek en komponisten uit de 20ste eeuw’, maar ook een groot aantal artikels over allerlei filosofische onderwerpen. In 1951-52 was hij secretaris van de Kon. Vlaamse Opera en was zo medestichter van de Balletschool in Antwerpen. Als componist liet hij een uitgebreid oeuvre na: ruim 200 liederen (met piano, instrumentale of orkestrale begeleiding), orkestwerken, kamermuziek voor uiteenlopende bezetting, 15 missen, toneelmuziek voor het Reizend Volkstheater. Twee constanten hebben daarbij zijn stijl bepaald: een lineair denken, vertrekkend van de vroege polyfonie en de oud-griekse modi en evoluerend tot een eigen dodecafonisch systeem, en de diepgaande band in het overgrote deel van zijn werk met het woord (liederen, missen, toneel) wat tot een sterk persoonlijk expressionisme leidde. Kenmerkende werken voor zijn stijlevolutie zijn b.v. de liedreeksen Ariettes oubliées (Verlaine, piano),
Lueurs du tir (Apollinaire, kamerorkest) en En una noche oscura (St.-Jan van het Kruis, fluit, hobo, fagot, gitaar). Dank zij zijn radiorelaties werd zijn werk uitgevoerd in Nederland, Zweden, Zwitserland, Polen maar ook in Canada, Japan en Zuid-Afrika. Zijn ballet Tyl werd in 1955 gecreëerd in Warschau. In Vercelli behaalde hij een vermelding in een wedstrijd voor kamermuziek in 1953. In eigen land vond hij echter buiten radiomiddens eerder weinig weerklank... (Pius X-plein 10, Bus 10, 2610 Wilrijk).
Hendrik Willaert