Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 34

[p. 235]

Joe English portretteerde graag...

Joe portretteerde graag in het gezin English. Bepaald in de periode in het ouderlijk huis aan de Vrijdagmarkt nr. 1^*.

Alwie op zijn vraag of verzoek kwam poseren, moest soms staande uren geduld opbrengen. De jongsten kwamen eerder graag aan de beurt en verlangden naar de beloofde beloning; een uitstap te voet naar veld of zee.

Naast een paar portretstudies en schetsen van vader Henry-Patrick is een olieverfschilderij van moeder Mary-Seraphine Dinnewet in een nog gave staat bewaard; portret dat hij na haar vroegtijdige dood in 1905 (35 jaar oud) definitief herschilderde.

Niet alle broers en zussen komen bij Joe aan bod. Bij vergelijking zien we dat Michiel, Madeleine en Gabrielle vijf keren, Marguerite een tiental keren, Antoinette een zestal en Patrick een vijftiental keren werden afgebeeld. Marguerite omwille van haar kleinere gestalte ‘Tante petite’ genoemd, die onderde kloosternaam Zuster Gonzalve, ook verdienstelijk werk in de plastische kunst zou leveren, stond in haar jeugd model voor ‘Gudrun wachtend op Herwig’.

Haar zuster Gabrielle poseerde eveneens voor deze figuur. In Joe's schetsboeken 5 en 7 vinden we hiervan voorstudies. Als benjamin van het gezin mocht Patrick in Joe's merkwaardig kersttafereel figureren. Op twee tekeningen in zwart potlood voor deze gelegenheid stond: ‘My little brother Pat’.

Ook in enkele van de 19 schetsboeken komt de jongste broer herhaaldelijk voor. In schetsboek 2, zien we de kleine Pat, die een hondje aan het voederen is en hierbij lezen we een tekst typerend voor de sfeer: ‘Bimle, Gipsy, martyr in innocenceyour friends’.

Ook Antoinette, tevens dierenvriend, maar droefgeestig van aard, zal bij haar erecommuniefeest door Joe vereeuwigd worden. Madeleine, de latere ‘Tante Lonne’, waardig van aard (zij ging later inwonen bij een adellijke familie in Engeland en reisde mee naar India) en een dame met goede smaak, poseerde wel eens graag voor Joe. Zij was het die na het tragisch overlijden van Joe in 1918, het meest over hem zou blijven spreken. We zien o.m. diezelfde zuster terug op een van Joe's sympathieke briefkaarten, die hij steeds zelf ontwierp en die bijzonder tekenend blijven voor zijn familiale gebondenheid. Tekenend ook voor de weemoedige kunstenaar, die het af en toe met humor wil verhelpen. Die humor vinden wij o.a. in enkele schetsen van zijn jongere broer Michiel, gedurende diens seminarietijd.

Alle werken tenhuize beschouwde Joe als oefeningen. Zijn grote interesse voor portretteren is hem tenander altijd bijgebleven. Deze werken getuigden van zijn aard en werden steeds portretten van een melancholische ziener. Zoals al de andere leden van het gezin, had Joe ook geleden onder het gemis van een zorgende moeder.

Fernand Etienne

Moeder English (Maria Dinnewet). Olieverfschilderij (1905), 24 × 34 cm, olijfkleur.

Tante Lonne (Madeleine English). Olieverfschilderij (1908), 34 × 55 cm, grijs-wit.

Patrick en Marguerite. Twee potloodtekenigen (1911-1912), 2 × 18 op 20 cm, zwart-wit.

* Met beste dank aan mevrouw Lieve Castermans-English voor deze informatie.