Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 19

[p. 100]

Vraag 7
Zal de individuele kunstcreatie vervangen worden door de gemeenschapscreatie?

Pol Mara

Gemeenschapscreatie is niet nieuw, zij blijft een belangrijk punt, maar ze zal, volgens mij, nooit de individuele creatie vervangen.

Rik Lanckrock

De gemeenschapskreatie zal wellicht toenemen. Deze wordt trouwens gestimuleerd door de psychologie, de sociologie, de pedagogie. Nooit zal m.i. echter de individuele kreatie verdwijnen. Ook dat hebben voornoemde wetenschappen overtuigend aangetoond.

Jaak Fontier

Wanneer de integratie op grote schaal, zoals uiteengezet onder nr. 5, er komt, zal ze zeker het resultaat zijn van groepswerk. Alleen samenwerking en gemeenschappelijke creatie van urbanisten, architecten, ingenieurs, kunstenaars, kleuradviseurs en designers kan de complexe problematiek van een uitgebreid leefmilieu aanpakken en oplossen.

Jos De Maegd

Individuele creatie en kunstcreatie door de gemeenschap zullen samen kunnen bestaan. Dat eenieder zijn tuintje kan beplanten is geen reden om de tuinier uit te schakelen; integendeel. Het gaat trouwens niet om de tuin, niet eens om de planten, maar om de expressie en de mededeling.

Emiel Langui

Daarin heb ik vijfendertig jaar geleden geloofd en mij vergist. De gemeenschappelijke creatie kan schitterende resultaten opleveren. Zij zal nimmer de individuele scheppingsdaad vervangen.

André Roelant

Daar ik vind dat men over een oneindig aantal mogelijkheden beschikt, is er ook geen bezwaar om met andere kunstenaars, zoals musici, akteurs, letterkundigen, zelfs technici, kortom elk creatief persoon, samen te werken aan een gezamenlijk kunstwerk, al zie ik dit geen noodzakelijkheid worden.

Albert Setola

Wij denken te vlug dat gemeenschapsinitiatieven de mensen samenbrengen. Dit is alleen het geval b.v. bij natuurrampen waar hulp een gezamenlijke spontane menselijke daad wordt. Van zodra niemand meer geholpen hoeft te worden stoot de mens zich weer af naar zijn isolement. Wanneer hij zich echter laat meeslepen in zijn groepsverlangen kan hij lichtelijk overslaan naar massahysterie; zie voetbal, beat, rassenrellen, oorlog enz.

Eugène van Itterbeek

Op die vraag heb ik al geantwoord (zie vraag 5). Mag ik hier toch nogmaals duidelijk stellen dat, behoudens de affiniteiten tussen de nieuwe technische middelen en materialen, de integratie tussen de kunsten alleen maar zinvol is wanneer zij de gemeenschapscreatie tot doel heeft.

E. De Wilde

Individuele creatie beantwoordt aan een creatieve persoonlijkheid. Wellicht dat ook de gemeenschap in de verre toekomst een creatieve persoonlijkheid wordt.

Creaties van groepen bestaan reeds lang. Vraag is in hoeverre leidende persoonlijkheden daarin bepalend zijn.

Gaby Gyselen

Uw vraag 7 is slechts te beantwoorden met: soms, niet, altijd. Maar vraag me geen percentages.

Gerard Walschap

Dat is onmogelijk, maar de producten van gemeenschapscreatie die we bezitten, volksvertellingen, dansen, spelen, gebruiken mogen gerust vermenigvuldigd worden.

Flor Peeters

Het creatief vermogen is steeds individueel; wel kan het beïnvloed en gestimuleerd worden door de gemeenschap en het milieu.

Stan Baele

NEEN - NOOIT!

André Demedts

Het is denkbaar dat een gemeenschap een literair werk schept. Veel volksverhalen en enkele werken uit de wereldliteratuur zijn misschien door het naamloze volk rond een eerste kern geschapen, uitgebreid en verbeterd. Er bestaan toch ook moderne werken, die door twee of meer auteurs geschreven werden. Waarom zou het niet nog gebeuren? Men kan zich zelfs inbeelden dat er werkgroepen ontstaan, die samen kunst maken: wat het als resultaat zou opleveren kan niemand voorzien. Wel moet gevreesd dat de waarde van het werk door het talent van de minst begaafde zal bepaald worden.

Robin Hannelore

M.i. niet, alhoewel ik ook wel zie en voel hoe wij langzaam maar zeker bijenkorven worden, mierennesten. Alles wordt genivelleerd, naar beneden toe. Het is dus mogelijk, maar dan zal de kunst hetzelfde lot beschoren zijn als de godsdienst: onpersoonlijkheid, tredmolenlopen, geestdodende automatismen... én tenslotte toch weer de revolte die het individu rehabiliteert.

René Soetewey

M.i. principieel niet, hoewel wij mogen denken dat in de creatie van het woonmilieu van onze achterkleinkinderen men zeer zeker zal kunnen spreken van een gemeenschapscreatie rond een tema met een mogelijke min of meer individualistische ondergrond; op dit stuk hebben wij te weinig ondervinding en bestaat het gevaar dat wij ons laten misleiden door speculaties.

Michel Seuphor

Er bestaat geen gemeenschapskunst, maar elke ware kunst bestaat voor de gemeenschap. Alleen het individu ontvangt en geeft. Indien het mededeelt wat het ontvangt, dan is dit vooreerst omdat het een materie bezit, die het individu wil binden aan het offer. Het is deze stof, die zijn geheim mededeelbaar moet maken en het is door deze materie, dat de kunstenaar kan hopen gehoord te worden. Want hij weet ongetwijfeld dat de anderen bestaan, maar hij voelt tevens dat hij hen in zich draagt. De gemeenschap van alle mensen is zijn geweten zelf.

Roger Somville

De gemeenschapscreatie zal het resultaat zijn van een meer broederlijke maatschappij, waarin de mens niet meer noodzakelijk een wolf is voor de anderen. Zij beantwoordt aan een nood, die een individualistische en repressieve maatschappij verbrijzelt in haar eigen belang. Om die reden liquideert de macht de echte cultuurcentra, deze die een

[p. 101]

waarachtige rol spelen en die, gedeeltelijk althans, een doorgang forceren naar de collectieve creativiteit, die uitmondt in de dialoog, in de sociale en politieke gedachte, parallel met de opwekking van de scheppende mogelijkheden, die sluimeren in elk wezen. Vergeten wij verder ook niet, dat, in een democratische maatschappij, de gemeenschapskunst zich niet zomaar in de plaats zal stellen van de individuele creatie, integendeel: de individualiteit van iedereen zal zich intensiever ontplooien in de mate dat het collectieve wezen nog meer zal bevrijd zijn.

Guy van Hoof

Er is een duidelijke aanwijzing dat de te individueel werkende kunstenaar steeds meer aan een vorm van vrijetijdsbesteding zal gaan doen. Het individualisme moet doorbroken worden.

De mens van de toekomst zal veel meer aangewezen zijn op groepsactiviteit, op samen-wonen, samen-leven, samen-bezinnen. In de kunst zowel als op gelijk welk ander gebied (wetenschap, politiek) is samenwerking geboden.

Kenschetsend is o.m. de benaming ‘research’ die geregeld opduikt (net als wetenschappelijk research), de theoretische geschriften van een aantal minimal-art kunstenaars, de samenwerking Plompen - Van den Abbeel en tenslotte de group-art waarbij het vooral gaat om gemeenschappelijk bezinnings- en opzoekingswerk i.v.m. woon- en leef-problemen.

Vergeten we daarbij niet te verwijzen naar de doelstellingen, geschriften en verwezenlijkingen van De Stijl en Bauhaus.

Alfons van Impe

Teater heeft ook dit weer met de muziek gemeen, dat beide een aantal tussenkunstenaars nodig hebben, uitvoerende kunstenaars: een symfonie, een oratorium, een drama moeten op identieke wijze ‘uitgevoerd’ worden. Aldus zijn deze kunsten op zichzelf een kollektieve kunst, zowel bij de scheppers als bij de genieters, bij de beoefenaars als bij de verbruikers.

Maurits Bilcke

De gemeenschapscreatie zal uitbreiding nemen, maar de individuele kunstcreatie blijft zeker nog voor onbepaalde tijd hoofdzaak.

Anne d'Harnoncourt

Het komt me niet voor dat de individuele kunstenaar zal vervangen worden door de gemeenschapscreatie. Het is waarschijnlijker dat beide zullen bestaan, naast elkaar; zij zullen tegemoetkomen aan verschillende noden. Het lijkt evenwel dat een steeds stijgend part van de maatschappij uiteindelijk zal beroerd - om niet te zeggen: betrokken zal worden in de beeldende kunsten van vandaag, hetgeen een uitdaging betekent niet zozeer voor de kunstenaar dan wel voor de musea en de educatieve instellingen, die verantwoordelijk zijn om de kunst voor te stellen aan het publiek.

Timm Ulrichs

Kunst als individueringsproces (wat zich in gelijk welke kunstvorm kan manifesteren) is eenmansprestatie, niet ‘collectieve schepping’. Ploegwerk is slechts nuttig tot produktie van een gebruikskunst, die niet radicaal anti-affirmatief is. De privé gedragspatronen kunnen alleszins in het beste geval ook gelden voor de ‘collectiviteit’, net zoals ‘privé’ en ‘openbaar’ van elkaar afhangen.

Vic Gentils: ‘Venetië bij nacht’. 1964

‘Kunst is een vorm van communicatie’ (E. De Wilde).