Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 19

[p. 42]

Buitenlands actueel

Lexicon van de nieuwe amerikaanse kunst

Dit lexicon, dat de namen bevat van de Amerikaanse kunstenaars van na 1945, streeft niet naar volledigheid en is dus voor verbetering en aanvulling vatbaar. We zouden de lezers die ons in dat verband suggesties willen doen, dankbaar zijn.

Wanneer men het lexicon met enige aandacht wil lezen, kan men enkele besluiten trekken. Op de eerste plaats de belangrijke positie, die New York inneemt. Een groot deel van de kunstenaars zijn er geboren, de anderen hebben er zich gevestigd of hebben gestudeerd aan een of ander kunstinstituut van deze stad.

Albert Dusar

Afkortingen:

B.A. = Bachelor of Arts.

M.F.A. = Master of Fine Arts.

W.P.A. = Works Progress Administration, tijdens de crisisjaren opgericht om ook aan kunstenaars werk te verschaffen.

Albers Josef

Geboren in 1888 te Bottrop (Duitsland). Studies aan de kunstacademie van Berlijn, Munchen en Essen. 1923-33 Bauhaus Dessau. 1933 emigreert naar Amerika. 1950 docent Yale University New Haven, 1957-59 doceert te Pittsburgh, Chicago, Oregon en Minnesota. Sinds 1920 geometrische abstracte kunst. Zijn wandschilderingen van 1959 te New York hebben een uitgesproken karakter. Heeft de weg voor op-art voorbereid.

Andre Carl

Geboren in 1935 te Quincey. 1951-53 studies aan Philips Academie te Andover (Mass.). 1958 eerste houtsculpturen. 1960-64 conducteur bij de spoorwegen. 1965 eerste eenmanstentoonstelling te New York. In 1966 en 1967 (dan ook in Düsseldorf)) opnieuw eenmanstentoonstellingen te New York. Behoort tot de minimal art. Woont te New York.

Artschwager Richard

Geboren in 1924 te Washington, woont sinds 1949 te New York. Studies aan Cornell University te Ithaca. 1965-67-68 tentoonstellingen te New York en Düsseldorf. Primary structures en cool art.

Baer Jo

Geboren in 1929 te Seattle. Woont in New York. Behoort tot de jongste strekking. Zijn schilderijen zijn monochrome of kleurloze vlakken met een gekleurde boord of lijn afgezoomd.

Bang Thomas

Geboren in 1938 te Denmark. 1957-61 studies aan instituten in Ohio. In 1962 B.A. aan Yale University te New Haven, in 1964 M.F.A. 1964-65 beurs voor Duitsland. 1968 visiting artist aan Rice University te Houston voor beeldhouwkunst. New media strekking. Woont in Santa Barbara (California).

Bark Jareol

Geboren in 1944 te Appleton. 1966 bac. in geschiedenis aan Stanford University. 1967-69 graduate student in art aan Hunter College. Woont in New York. Behoort tot de Funk art.

Barry Robert

Geboren in 1936 te Bronx. Woont in New York. Behoort tot de z.g. arme kunst.

Bailey William

Geboren in 1930 te Iowa. Studies te Kansas en Yale. 1956 verblijf te Rome. Terug in U.S.A. behaalt hij M.F.A. graad. Docent aan de University of Yale. Behoort tot de lyrische figuratieve richting.

Battenberg John

Geboren in 1931 te Milwaukee. In 1950 Bac. of Arts (B.A.) van Saint-Cloud State College, 1956-57 studies aan Ruskin School te Oxford (Engeland). Daarna (1963-64) aan California College of Arts. Doceerde aan verschillende instituten in California. Sinds 1966 aan het San Jose State College. In zijn recent werk laat hij zich inspireren door piloten van wereldoorlog I en in zijn laatste werken door de vliegtuigen (zonder piloten) die hij nauwgezet reconstrueert.

Baziotes William

Geboren in 1912 te Pittsburgh. In 1933 verhuist hij naar New York, 1936-38 leraar voor W.P.A. 1949 sticht samen met Motherwell, Newman en Rothko een school ‘Subjects of the Artist’ waaruit later ‘The Club’ groeit, verzamelplaats voor avant-garde artisten. In 1949-52 leraar aan Brooklyn Museum Art School en in 1950-52 aan People's Art Center of the Museum of Modern Art. Verblijft sinds 1933 in New York.

Bell Larry

Geboren in 1939 te Chicago. Na de high school, studies aan Art Institute te Los Angeles. 1962 reis doorheen Mexico. 1963 Prijs van Copey Foundation. Woont te Venice (Calif.). Minimal art strekking.

Bengston Billy Al

Geboren in 1934 te Dodge City. 1952 studies Manual Arts High School, in 1953-55 aan Los Angeles City College, in 1955-56 grafiek en keramiek. Moet de school verlaten wegens het te uitgesproken progressief karakter van zijn keramiek. Moet in 1957 om dezelfde reden het Otis Art Institute verlaten. Geeft de keramiek op en begint te schilderen. Sinds 1961 docent aan verschillende kunstscholen. Woont te Venice (Calif.).

Bladen Ronald

Geboren in 1918 te Vancouver (Canada). Studies eerst te Vancouver, nadien te San Francisco, woont nu te New York. Verkreeg in 1946 Rosenberg Fellowship. Eerste individuele tentoonstelling in 1962 te New York. Behoort tot de minimal art.

Bochner Mel

Geboren in 1940 te Pittsburgh. In 1962 B.F.A. aan Carnegie Institute. 1965 leraar aan School of Usual Art te New York, waar hij sindsdien ook verblijft. Schreef een aantal bijdragen o.a. over Primary Structures, Art in Process, enz.

Bollinger Bill

Geboren in 1939 te Brooklyn. 1957-61 Brown University. Vestigt zich daarna in New York. New media en croptostructuren.

Boyce Richard

Geboren in 1920 te New York. Studies (1944-48) aan The School of the Museum of Fine Arts te Boston. Doceerde aan verschillende onderwijsinrichtingen. Onderscheidingen: in 1949 James William Page Fellowship for Painting en in 1960 Bartlett Grant-prijs voor beeldhouwkunst. Een zekere erotiek ligt verscholen in zijn gewild misvormde bronzen.

[p. 43]

Brooks James

Geboren in 1906 te St.-Louis, 1916-26 te Dallas en studies aan Methodist University aldaar, Vertrekt in 1926 naar New York. Studies aan Art Students League tot 1930. Werkt van 1938 tot 1942 voor W.P.A. (o.a. muurschilderingen), 1942-45 in het leger in het Nabije Oosten. 1946-48 leraar aan Columbia University, 1955-56 aan Yale University. Sinds 1948 verbonden aan het Pratt Institute van Brooklyn.

Calder Alexander

Geboren in 1898 te Philadelphia. 1919 diploma als ingenieur, 1923 naar New York. Schildert. 1926 naar Parijs en Engeland, eerste draadplastiek. 1928 vriendschap met Miro, 1930 met Leger, Mondriaan en van Doesburg. 1931 eerste abstrakte constructies, 1932 eerste mobile. 1938 terug naar U.S.A. 1940 eerste tentoonstelling in New York. 1944 ook gips en bronsplastiek, illustraties. Zijn werk wordt verspreid over de ganse wereld, overal worden tentoonstellingen ingericht. Leeft zomers in Frankrijk, 's winters in U.S.A.

Christensen Dan

Geboren in 1942 te Lexington. Woont in New York. Behoort tot de jongste kunstrichting

Conner Bruce

Geboren in 1933 te Mc Pherson. Studies te Kansas, New York. 1956 Bachelor van de University of Nebraska. 1964 toelage van Ford Foundation voor het maken van een film. Heeft sinds een paar jaar het schilderen voor de film opgegeven. Woont in San Francisco.

Cote Alan

Geboren in 1937 te Windham, woont in New York. Studies aan Boston Museum School. Werkt ongeveer in de richting van Toons Larry, zijn medestudent te Boston.

Cremeau Robert

Geboren in 1932 te Toledo, Ohio. Beeldhouwer. Studies aan Alfred University New York en instituten in Michigan. Leraar aan instituten in California (1956-58). Onderscheidingen Fulbright Grant to Italy 1954-55 en Tamarind Fellowship 1966-67. Werkt o.a. met triplex-hout.

Darby Bannard

Geboren in 1931 te New Haven. Woont in New York. Studeerde kunstgeschiedenis aan de Princeton University. Behoorde tot de minimal art. Zijn laatste schilderijen zijn echter vol kleurvlekken, Behoort tot de jongste strekking ruimte, licht, beweging.

Darboven Hanne

Geboren in 1941 te Munchen. Week na de oorlog uit naar U.S.A. Leeft in New York. Individuele tentoonstellingen in Düsseldorf en Mönchengladbach. Minimal art met cijfers, letters en vierkantjes.

De Kooning Willem

Geboren in 1904 te Rotterdam (Nederland). Op 12-jarige leeftijd leerjongen-huisschilder. 1916-24 avondcursussen aan de Academie van Rotterdam, daarna leerde hij schilderkunst te Brussel en Antwerpen. Had in 1920 B. Romein ontmoet, die hem de ‘Stijl’-groep leerde kennen.

Emigreert in 1926 naar U.S.A. Aanvankelijk huisschilder en kunsthandelaar. In 1927 ontmoet hij Arshile Gorky, met wie hij samen een studio betrekt. In 1935-36 werkt voor W.P.A. zodat hij zijn werk als huisschilder kan opgeven. Uitvoering van muurschilderingen, 1935-42 abstract werk (wit-zwart) en groeiende invloed op de Amerikaanse kunstenaars. Leraar aan Black Mountain College, 1950-54 aan de Art School van de Yale University. Verlaten van de abstractie en ontstaan van de vrouwenfiguren. 1955 evolutie naar een soort abstracte landschappen met steeds eenvoudigere kleuren. Sinds 1960 de twee thema's.

Diebenkorn Richard

Geboren in 1922 te Portland (Oregon), 1940-1951 studies aan verschillende instituten van California en New Mexico. Daarna leraar aan verschillende instituten van California. Onderscheidingen behaald in 1946, 1954 en 1962. Eerst abstract expressionist, daarna figuratief; voorkeur voor een optimistische en zonnige sfeer. Woont in Santa Monica (California).

Dine Jime

Geboren in 1935. Groeide op en verblijft te New York. Een kunstenaar, die allerlei stromingen aan kan. Pop art, olieverf, objecten op doek en grafiek van allerlei aard.

Falkenstein Claire

Geboren in 1909 te Coos Bay nabij Oregon (Cal.). Studeert antropologie en literatuur aan de universiteit van San Francisco. Gaat in 1950 naar Parijs en verblijft verscheidene jaren in Parijs en Rome.

Flavin Dan

Geboren in 1933 te New York. Studies: 1953 U.S. Air Forces meteorological technician; 1954-55 adult education extension program in Korea; 1956 social research en ten slotte 1957-59 Columbia University. Ondanks deze verschillende studies werd hij schilder (autodidact). In 1964 ‘An awart in art for 1964’ van de Noma Copley foundation in Chicago. Hij behoort o.a. tot de kunst-licht-kunst-stijl en componeert met TL buizen. Woont en verblijft in New York.

Francis Sam

Geboren in 1923 te San Mateo. 1941-1950: studies aan University of California te Berkeley (Master of Arts). 1943-50: piloot; 1945 in San Francisco begint hij te schilderen. 1950 in Parijs. 1956-58 muurschilderingen in de Kunsthalle te Bazel. 1957 in Japan (uitvoering van muurschilderingen). Leeft in Parijs, maar is ook een beetje cosmopoliet met een atelier te Tokio, Bern en Parijs. Verblijft ook in Los Angeles.

Frankenthaler Helen

Geboren in 1928 te New York. B.A. aan het Bennington College in 1949, daarna Art Students League (N.Y.) en Hofmann School (Provincetown). 1952 leert zij bij Pollock. Sinds 1948 veelvuldige reizen in Europa. In 1958 wordt ze de derde vrouw van Robert Motherwell.

Gabo Naum

Geboren in 1890 te Briansk (Rusland). Studeert medicijnen en fysica te Munchen. Komt in contact met kunstenaars o.a. Kandinsky. 1913-14 in Parijs bij zijn broer beeldhouwer, die de naam van Pevsner heeft aangenomen. Beiden brengen de oorlog in Noorwegen door en keren in 1917 naar Rusland terug omdat ze menen daar hun principes over het constructivisme te kunnen toepassen. In 1921 moeten ze Rusland verlaten. Gabo vestigt zich te Berlijn, dat hij in 1933 moet ontvluchten. Na een verblijf te Londen emigreert hij naar de U.S.A.

Gallo Frank

Geboren in 1933 in Toledo (Ohio). 1954-59 te Toledo, Bloomfield Hills en Iowa City. Thans associate professor voor beeldhouwkunst aan de University of Illinois. Ontving in 1966 J.S. Guggenheim Memorial Foundation Fellowship. Figuratieve kunst. Hij streeft naar een zeker effect door zijn beelden een wasachtige huid te geven, wat hij bekomt door het aanwenden van polyester hars.

[p. 44]

Guston Philip

Geboren in 1913 te Montreal, Canada, 1916 naar U.S.A. (Los Angeles), 1934-35 in Mexico. Autodidact. 1935-1940 werkt voor W.P.A. 1947-49 reist door Italië, Spanje en Frankrijk dank zij een beurs van de Stichting Guggenheim, en de Prijs van Rome. 1945-47 leraar aan de Washington University te St. Louis en vanaf 1950 aan de New York University.

Gill James

Geboren in 1934 te Tahoka (Texas). 1956-60 studies architectuur, 1960-61 leert hij schilderen. Inspiratie voor hem is de Hollywoodsexualiteit. Zijn werk benadert soms de fotografie.

Gorky Arshile

Zijn eigenlijke naam is Vosdanig Adoian. Geboren in 1905 te Hayotz Dzore in Turks Armenië. Wijkt tijdens de eerste wereldoorlog uit naar Transylvanië en studeert te Tiflis. Na de dood van zijn moeder wijkt hij in 1920 met zijn zuster uit naar de U.S.A. (zijn vader was reeds in 1905 naar U.S.A. uitgeweken) en vestigt zich bij zijn stiefzuster in Watertown (Mass.). 1925 naar New York en verandert zijn naam. Tot 1931 aan Grand Central Art School. 1932 wordt lid van ‘abstraction, art non-figuratif’ te Parijs. Wordt bevriend met De Kooning. 1936-38 werkt voor W.P.A. 1943-44 ontmoet de gevluchte kunstenaars Max Ernst, F. Leger, J. Miro, Y. Tanguy, e.a. 1946 zijn atelier brandt af. 1948 auto-ongeval met blijvende verlamming van rechterarm. 1948 zelfmoord.

Gottlieb Adolf

Geboren in 1903 te New York. Studeert aldaar aan Art Students League. 1921-22: Parijs, Berlijn, Munchen. 1935 sticht samen met Rothko en anderen de groep ‘The Ten’. 1937 in Arizona. Terug in New York in 1939. Uitvoering van muurschilderingen en tapijten. Sinds 1955 leraar aan Pratt Institute in Brooklyn, New York.

Grosvenor Robert

Geboren in 1937 te New York. Studies 1956 Academie te Dijon (Fr.) en 1957-59 Ecole des Arts Décoratifs te Parijs. Leert voor architectscheepsbouwkundige. 1958 volgt een jaar universiteit te Perugia (It.). Woont te New York. Behoort tot de groep minimal art.

Haacke Hans

Geboren in 1936 in Keulen. Studies aan de Academie te Kassel, in 1960-61 te Parijs, in 1961-62 te Philadelphia. Vestigt zich te New York. Docent aan verschillende Amerikaanse scholen.

Hachlin Allan

Geboren in 1943 te New York, waar hij ook verblijft. Studeerde van 1959 tot 1963 aan Pratt Institute of Art te New York. Met parallel lopende lijnen en verschuivende kleuren wekt zijn werk een illusie van ruimtelijkheid.

Hanssen Robert

Geboren in 1924 te Osccola (Nebr.). 1940-43 behaalt B.A., 1948-49 studeert aan de Universitaria de Bellas Artes in S. Miguel de Allenda (Mexico). 1952-53 post-graduate studies eveneens aan een Mexicaanse universiteit. Doceert in Pretoria (Ill.), Honolulu en Mexico. Sinds 1956 present professor of art aan het Occidental College te Los Angeles. 1961 Guggenheim beurs voor India en Zuid-Oost Azië, 1961 Fulbright-beurs voor India.

Hartigan Grace

Geboren in 1922 in Newark. Van 1942 tot 1947 tekenaarster in de oorlogsindustrie. Avondstudie plastische kunsten. Vestigt zich in 1945 te New York, maar verbleef een jaar in Mexico (1948-49).

Harris Paul

Geboren in 1925 in Orlande (Fl.). Studies in New Mexico en New York. 1961-62 Fulbright professor voor sculptuur aan de kath. universiteit van Santiago (Chili). Thans leraar College of Arts, Oakland. Leeft in San Francisco. Hij maakt zijn figuren niet in gips of ijzer, maar met aan elkaar genaaide lappen, stoffen en doeken, die hij gewoon opvult.

Hesse Eva

Geboren in 1936 te Hamburg. Emigreert naar U.S.A. en vestigt zich te New York. Studies 1954-57 aan Cooper Union, 1957-59 Yale University. 1968 Docent School of Visual Art New York.

Higgins Edward

Geboren in 1930 te Gaffney (S. Car.). 1954 behaalt B.A., in 1961-62 leraar te New York, in 1963 te Philadelphia. Beeldhouwer. Voorliefde voor metaal als materiaal. Meestal abstracte vormen.

Hinman Charles

Geboren in 1932 te Syracuse. B.A. in 1955, daarna Art Students League (N.Y.), 1954-55 beroepsbaseballspeler. Van 1960-64 leraar kunstonderwijs in private scholen. Leert het timmermansambacht. Vanaf 1964 integreert hij beschilderde en sculpturale vormen samen in een schilderij.

Hopper Edward

Geboren in 1882 te Nyack (N.Y.). Studies Commercial Art School, school of arts. 1906 reist door Europa. 1908 vestigt zich te New York. 1909 Parijs. 1915 begint ook te etsen. 1943-1946-1953 reizen naar Mexico. Overlijdt in 1967 te New York. Hij behoort tot de traditie van het Amerikaanse realisme. Sinds jaren blijven zijn stijl en thema's praktisch ongewijzigd. Hij is de schilder van het alledaagse, banale leven, bij voorkeur in grauwe buurten gelokaliseerd. Hij kan beschouwd worden als voorloper en wegwijzer voor de moderne Amerikaanse kunst, die los van de Europese voogdij wilde omdat in zijn schilderijen een sfeer en een licht te bespeuren valt, die typisch Amerikaans en niet-Europees zijn.

Humphrey Ralph

Geboren in 1932 te Youngstown, waar hij ook studeerde. Verblijft sinds 1956 te New York. Invloed van Larry Poons. Behoort tot de jongste strekking ruimte, licht, beweging.

Irwin Robert

Geboren in 1928 te Long Beach, woont in Los Angeles. Werkt met licht als medium.

Johns Jasper

Geboren in 1930 te Allendale. 1949-51 studie schone kunsten aan University van South Carolina. Gedurende zes maanden als militair in Japan. 1952 vestigt zich te New York. 1954 voor de eerste maal afbeelding van de Amerikaanse vlag in zijn schilderijen, daarna gebruikt hij ook schietschijven en letters. Vanaf 1959 beeldhouwwerk met gloeilampen, bierpotten en flitslichten. 1959-60 reis door Europa. 1961 ontvangt onderscheiding ‘To foster good will trough the arts’.

Indiana Robert

Geboren in 1928 te New Castle. Schuilnaam van Robert Clark. Studies te Indiapolis, Utca, Chicago en University of Edinburgh, 1960 assemblages van balken en oud ijzer. Later hele reeksen schilderijen met cijfers zonder associatieverband. Werkt ook met woorden bestaand uit drie letters (eat, die, enz.). Maakt ook gebruik van licht.

[p. 45]

Johnson Lester

Geboren in 1919 te Minneapolis. Studies te Minneapolis en te Chicago. 1961-62 Artist-in-residence aan Ohio State University. Sinds 1964 associate professor Yale University. Ontving in 1940 Pillsbury Scholarship, in 1941 Johnson Scholarship en in 1942 St. Paul Gallery Scholarship.

Jones John Paul

Geboren in 1924 te Indianola. Behaalt in 1949 B.F.A. en in 1951 M.F.A. (master of fine arts) aan State University of Iowa. Tussen 1951 en 1964 leraar aan verscheidene instituten te Iowa en Los Angeles. Een terugkomend thema: een eenzame figuur verloren in de oneindigheid van het landschap, het landschap van Wales dat John Paul Jones bij voorkeur schildert.

Judd Donald

Geboren in 1928 te Excelsior Springs (Miss.). 1946-47 soldaat in Korea, 1948-53 studies aan Art Students League, New York, 1953 Bachelor of Science Philosophy aan Columbia university, 1958-61 M.F.A. aan Fine arts department N.Y. Van 1959 tot 1965 criticus van The Arts Magazine, tevens van Art News en Art International. 1965 reist naar Zweden. Neemt deel aan de belangrijke minimal art tentoonstellingen van de laatste tijd. Eerste tentoonstelling in 1957 en reeds een retrospectieve in 1968 in Whitney Museum te New York. Woont te New York.

Kauffman Graig

Geboren in 1932 te Los Angeles. 1950-52 studies van architect. 1952-56 behaalt de graad M.F.A. aan de University of California, waar hij thans doceert. 1956-57 en 1960-62 reizen door Europa. Woont in Laguna Beach (California) en New York.

Kelly Ellsworth

Geboren in 1923 te Newburg (N.Y.). 1943-46 soldaat in Frankrijk, studeerde 1946-48 aan ‘School of the Museum of Fine Arts’ in Boston en 1948-50 aan de Academie te Parijs. Verbleef tot 1954 in Parijs en keerde dan terug naar New York. Sinds enkele jaren gebruikt hij monochrome stroken in zijn schilderwerk. Is ook beeldhouwer.

Kienholz Edward

Geboren in 1927 te Fairfeld. Wil boer worden. Leert voor timmerman, loodgieter en machinebouw. Studies aan een zestal colleges. Bedrijft allerlei stielen. 1954 stopt met schilderen, maakt houten reliëfs. 1956 opent in Los Angeles de eerste avant-garde galerie van de omgeving. Sinds een tiental jaren driedimensionele objecten en assemblages. Vaak naturalistische reconstructies van de werkelijkheid. Woont sinds 1953 te Los Angeles.

Kline Franz

Geboren in 1910 te Wilkes-Barre (Pen.). Studies aan de School of Fine and Applied Arts in Boston. Van 1937-1938 aan de Heatherley School te Londen. In 1938 naar New York. Schilderde tot dan realistische landschappen en portretten, daarna experimenten met penseel. Schilderen van cijfers (vooral in 1950). Zijn schilderijen: zwarte penseeltrekken op witte grond. 1958 opnieuw kleur in zijn werk. Lid van ‘The Club’. Leraar aan Pratt Institute Brooklyn (1953-54) en aan Philadelphia Museum School of Art (1954). Overleden in 1962.

Le Witt Sol

Geboren in 1928 te Hartford. 1945-49 Syracuse University. Behaalt B.A. graad. 1964-67 leraar aan Museum of Modern Art School van New York. 1967 leraar Cooper Unin. 1965 eerste tentoonstelling te New York, waar hij ook verblijft. Behoort tot de minimal art.

Lobdell Frank

Geboren in 1921 te Kansas City. Studies aan verschillende universiteiten. 1950 Parijs, 1957 docent aan California School of Fine Arts. 1963 voorzitter Graduate Programm Committee van San Francisco Art Institute. 1965 artist in residence aan Stanford University. Woont in San Francisco.

Lichtenstein Roy

Geboren in 1923 te New York. Studies Art Student League en Ohio State College. 1943-46 soldaat bij het Amerikaans leger in Europa. 1946 terug naar Ohio State College en behaalt er B.A., in 1949 M.F.A. Werkt als designer te Cleveland. 1960-63 docent aan New York State University. Expressionistisch getinte abstracte werken tot circa 1956. Na 1960 beeldverhalen, zeefdrukken en schilderijen van alledaagse voorwerpen in commerciële stijl voorgesteld. 1960-63 instructor aan de Rutgers university.

Louis Morris

Geboren in 1912 te Baltimore. 1929-1932 studies aan Maryland Institute of Art. Allerlei beroepen, maar ook schilder. Werkt voor W.P.A. Vestigt zich in 1947 te Washington. 1953 contact met Kenneth Noland en Helen Frankenthaler, later met Willem de Kooning. 1955 vernietigt een groot aantal schilderijen. 1958 geeft lessen in Baltimore. 1958 staining techniek doelbewust toegepast. 1960 ontmoet hij Lawrence Robin, die van dan af al zijn werk exposeert en verhandelt. Sterft in 1962 aan longkanker.

Mason John

Geboren in 1927 te Madrid (Nebraska). Studies te Los Angeles eerst voor schilder, dan voor keramiek, 1955-57 ontwerper in porceleinfabriek. 1957 werkt als vrije kunstenaar. 1960-67 docent aan een paar instituten. Sinds 1967 aan de University of California. Woont te Los Angeles.

Mccracken John

Geboren in 1934 te Berkeley. 1962 eindigt zijn middeibare studies. Tot 1965 postgraduate werk. Leraar aan University of California. 1968 vertrekt naar New York, waar hij docent wordt aan de School of Visual Arts. Behoort tot de minimal art.

Meigs Walter

Geboren in 1918. Studies aan Syracuse University, Ecole des Beaux-Arts te Fontainebleau (Fr.) en daarna M.F.A. graad aan de University of Iowa. In 1950 uitgeroepen tot een van de 50 beste akwarellisten van Amerika tijdens een tentoonstelling te Boston. Directeur van de afd. Schone Kunsten aan de University of Connecticut. Modern figuratief.

Mitchell Joan

Geboren in 1926 te Chicago. Studies Art Institute. 1948-49 verblijft in Frankrijk, 1949-55 in New York en vestigt zich dan in Parijs. Vriendschap met Riopelle.

Morris Robert

Geboren in 1931 Kansas City. 1948-50 studies aan Kansas City Art Institute, 1951 School of Fine Arts te San Francisco, 1954-55 aan Reed College New York. 1960 begint met sculptuur. Verblijft in New York.

Motherwell Robert

Geboren in 1915 Aberdeen (Wash.). 1918-37 in San Francisco. 1926 Studiereis voor het Otis Art Institute Los Angeles (Bachelor of Arts). 1935 reis naar Europa. In 1937 universiteit van Grenoble, in 1938 Oxford University. Vestigt zich in 1939 in New York. Begon in 1940 te schilderen, aanvankelijk surrealistisch, dan meer abstract. 1943 bezoek aan Mexico Wordt directeur van ‘The documents of modern

[p. 46]

art’ (1944-51). Leraar aan het Black Mountain College. 1948 stichting samen met anderen van ‘Subjects of the artist’ waaruit ‘The club’ groeit. Doceert aan verschillende instituten. 1957 huwt (voor de derde maal) met Helen Frankenthaler. Bezoekt Duitsland en daarna in 1958, 1961, 1963 en 1964 opnieuw verschillende Europese landen. Sinds 1964 docent aan School of Art and Architecture, Yale University.

Murray Clark

Geboren in 1937 te Arizona. Woont in Los Angeles. Strekking anti kunst, monochrome vormen, die alleen door het hangen tegen de wand een funktie krijgen.

Nauman Bruce

Geboren in 1941 te Fort Wayne. Studies aan de universiteiten van Wisconsin en Davis. Zijn oeuvre behoort tot de z.g. Funk art.

Nelson Robert A.

Geboren in 1925 Milwaukee. 1950 B.A.E. en in 1951 M.A.E. aan Art Institute of Chicago. 1962-63 New York University. Na gedoceerd te hebben in Chicago en Winnipeg (Canada) thans leraar University of North Dakota, Gebruikt allerlei materiaal, o.a. neonbuizen, gloeilampen, enz. in zijn schilderijen zodat deze uitgroeien tot assemblages op doek.

Neuman Robert G.

Geboren in 1926 te Idaho. Studies aan school voor schone kunsten van California en Milis College onder leiding van Max Beckmann. 1953 Fulbright-beurs, studies te Stuttgart (Duitsl.). 1955 Guggenheim Fellowship. 1956 werkt te Barcelona (Sp.).

Nesbitt Lowel

Geboren in 1933 Baltimore. 1950-55 studies aan Tyller School of Fine Arts, Philadelphia, 1955-56 aan Royal College of Art te Londen. Tot 1963 niet-figuratieve kunst. Sinds 1965 gebruikt hij X-stralen beelden van het menselijk lichaam, delen van architectuur en bloemen als thema in zijn oeuvre. Hij streeft naar een zeker mysterie in het schilderij. ‘Zodra men een betekenis in het schilderij ontdekt, verliest het zijn waarde’, is een van zijn uitspraken.

Nevelson Louise

Geboren in 1900 te Kiev. Emigreert naar U.S.A. en verblijft sinds jaren te New York. Beeldhouwster. Werkt met op elkaar gestapelde dozen en kisten. Retrospectieve tentoonstelling 1963 Londen, 1969 Otterlo (Ned.).

Newman Barnett

Geboren in 1905 New York. 1927 Bachelor of Arts. 1948: Stichting ‘The Club’ (zie Baziotes). 1959: Ieider van Artist's Workshop aan Universiteit van Saskatchewou, Canada. 1962-63: leraar University of Pennsylvania. 1965 Biënnale te Sao Paolo. 1966 tentoonstelling in Guggenheim Museum.

Noland Kenneth

Geboren in 1924 Ashville. Eerst militair vooraleer in 1946-48 studies te volgen aan Black Mountain College, 1946-48 te Parijs bij Zadkine. 1949-1951 verblijft in Washington. 1952 invloed van Helen Frankenthaler. 1953 gaat met Morris Louis wonen. Werkt met acrylaatverven op ongeprepareerde doeken. 1961 verhuist naar New York en in 1963 naar South Shaftsbury Vermont.

Oldenburg Claes

Geboren in 1929 Stockholm. 1933-37 woont met zijn familie in Oslo, emigreert in 1937 naar U.S.A. 1937-56 verblijf in Chicago. 1952: volontair aan City News Bureau te Chicago. 1952-54 studies aan Art Institute, gaat daarna naar New York.

1956-61 werkt aan bibliotheek van Cooper Union Museum. In 1960 organiseert hij de eerste happenings in Judson Gallery en Reuber gallery. Behoort tot de pop art. Stelt vooral eetwaren natuurgetrouw voor, uitgevoerd in vreemde en ongewone materialen.

Pechter Paul

Geboren in 1941 in New York, waar hij ook woont. Studies aan Polytechnisch Instituut, Pratt Instituut en Universiteit te New York. M.F.A. in 1969. Minimal art en arme kunst.

Peterdi Gabor

Geboren in 1915 in Hongarije. Studies in Hongarije, Italië en Frankrijk, waar hij de Prijs van Rome behaalt. Emigreert naar de U.S.A. Docent Brooklyn Museum Art School, Hunter College en Yale University.

Pettet William

Geboren in 1942 te Los Angeles. Leeft in New York. Kleurverschuivingen in ogenschijnlijk monochrome doeken scheppen een grote dieptewerking.

Pollock Jackson

Geboren in 1912 Cody, Wyoming. Jeugdjaren in de Far West van Arizona en California. 1925-29 studies aan Manual Arts High School in Los Angeles, 1929-31 aan Art Students League in New York. 1930-34 reist door West-Amerika. 1935 vestigt zich in New York. 1938-42 werkt voor W.P.A. In de dertiger jaren expressionistisch gekleurde landschappen. Begin veertiger jaren invloed van Mexico. In 1943 ontmoet hij Peggy Guggenheim en komt onder invloed van de surrealistische stromingen die in haar galerij ‘Art of This Century’ werden gecultiveerd. Hij was trouwens reeds vroeger zo wat de leider geworden van de abstracten, die zich rond de Solomon R. Guggenheim Foundation hadden gegroepeerd en de tegenpool vormden van de abstracten met uitgebalanceerd werk, die de sterke invloed van Mondriaan verrieden. 1946-51 grote afmetingen, verwerking van vreemde voorwerpen (glas, zand, enz.). Action painting, waarbij heel wat aan het toeval wordt overgelaten; de kleur wordt o.a. gedrupt en gespat op niet-opgespannen doeken, enz. 1951-52 terugkeer naar figuratie, maar in 1953 evolutie naar zijn vroeger werk. 1956 dood bij auto-ongeval.

Poons Larry

Geboren in 1937 Tokio. 1955-57 studies aan New England Conservatory of Music Boston en aan Boston Museum School of Fine Arts. 1964 geselectioneerd in ‘Art in America’ en ‘New Talent’. Woont in New York.

Price Kenneth

Geboren in 1935 te Los Angeles. 1957 B.A. graad 1959. Master degree aan het College of Ceramics te New York. Vestigt zich daarna te Los Angeles.

Raffael Joseph

Geboren in 1923 Brooklyn (N.Y.). Studies kunst en architectuur. 1955 M.F.A. van de Yale University. 1968 instructor in environment and painting at the School of Visual Arts, New York. 1958 en 1959 reizen naar Italië.

Rauschenberg Robert

Geboren in 1925 Port Arthur, Texas. 1944-46 militair bij de marine. Daarna studies aan Kansas City Art Institute, Akademie Julien Parijs (1947), Black Mountain College (1948-49) en Art Student League in N.Y. (1949-50). 1952-1953 reizen door Italië en Noord-

[p. 47]

Afrika. 1953 vestigt zich in New York. 1955-62 ontwerpt toneeldecors en -kostuums. 1965 experimenten met electronische klanken in overeenstemming met zijn kunst. In 1960 begon hij met reproduktieprocédé op zijde. Zeefdrukken.

Reinhardt Ad

Geboren in 1913 New York. 1932 schildert en copieert Michelangelo. 1935 editor van ‘Jester’. 1936 studies aan Nat. Academy. 1937 lid van American Abstract Artists. 1940 verloochent het geometrisch oeuvre. 1944 gaat kunstgeschiedenis studeren. 1947 doceert aan het Brooklyn College. 1948 medestichter van ‘Artist Club’. 1950 protesteert tegen beleid van Metropolitan Museum. 1953 bezoekt Griekenland. 1958 Japan, Indië, Egypte. 1961 Turkije, Syrië, Jordanië. 1966 plan voor een Ad Reinhardt museum in New York. Overlijdt in 1967 te New York.

Ryman Robert

Geboren in 1930 te Nashville. Woont sinds 1952 in New York. 1948-50 Polytechnische- en onderwijsstudies. Schildert sedert 1954. Anti form en zero kunst strekking.

Rothko Mark

Geboren in 1903 Dvinsk, Rusland. In 1913 emigreert het gezin naar U.S.A. (Portland). Studies aan Yale University. 1925 vestigt zich te New York, gedurende korte tijd studies aan Arts Students League, maar vooral autodidact. 1929 geeft les aan kinderen in het Center Academy, Brooklyn. Werkt voor W.P.A. (1936-37). 1935 medeoprichter van ‘The Ten’. 1945 surrealistische werken. 1947 een eigen stijl (in de ruimte zwevende rechthoeken, die steeds groter worden). 1948 medestichter van ‘The Club’. Doceerde aan verschillende instituten. 1959 reizen door Engeland, Frankrijk, Nederland, België en Italië. Zelfmoord in februari jl.

Rosenquist James

Geboren in 1933 Grand Forks (N.D.). 1955-58 studies aan Arts Students League te N.Y. 1958 vestigt zich te New York. In 1965 schildert hij een 28 m. lang schilderij van een F III straalvliegtuig, onderbroken door machinaal gecreëerde environnements.

Roszak Theodoor

Geboren in 1907 te Poznan (Polen). De familie emigreert in 1909 naar U.S.A. Studies aan Art Institute te Chicago en Columbia University. Voorzitter van Sarah Lawrence College in Bronxville (N.Y.) waar hij sinds 1941 beeldhouwkunst onderwijst. Voorkeur voor metaal, abstraheren van organische vormen.

Ruscha Edward

Geboren in 1937 te Omaha. 1956 voltooit middelbare studies. 1956-60 studies aan Art Institute Los Angeles. 1961 en 1967 reis door Europa. Lay-out en reclame ontwerpen voor het tijdschrift Artforum. In zijn schilderkunst gebruikt hij reclametechnieken. Woont in Hollywood.

Sandback Frederick Lane

Geboren in 1943 in Bronxville. Studies aan Williston Academy, Yale University en Yale School of Art and Architecture. In 1968-69 tentoonstellingen in de avant-garde musea Haus Lange Krefeld, Fischer Düsseldorf, Friedrich Munchen, Ace Gallery Los Angeles, Sonnabend Parijs. Woont in New York.

Saret Alan

Geboren in 1944 te New York, waar hij ook woont. Werkt vooral met draad, geverfd of ongeverfd, in een kluwen verward of gehecht op een plaat.

Segal George

Geboren in 1924 te New York. Studies van architectuur. In 1942-46 aan de Rutgers University (part-time), in 1947 aan Pratt Institute of Design, in 1950 Art Education, 1963 M.F.A. In 1957-63 docent aan New Jersey High Schools. Beeldhouwer. Figuratief. Beelden in gips. Men klasseert hem bij pop art, maar enkele kunstoritici zijn niet akkoord met deze klassering.

Serra Richard

Geboren in 1939 te San Francisco. Studies aan University of California, daarna B.A. en M.F.A. Yale University. Groep anti form en new media, woont in New York

Shahn Ben

Geboren in 1898 Kovno (Litauwen). De familie emigreert in 1906 naar U.S.A. Opgegroeid in de Armenwijk van Brooklyn. Werkt als Iltograaf, maar volgt avondcursussen plastische kunsten (1913-18), daarna biologie aan de universiteit. Reist in Europa van 1925 tot 1929. Terug in U.S.A. Voert belangrijke opdrachten uit. In 1954 op de Biënnale van Venetië. Realistische stijl met bijna fotografische nauwkeurigheid in details. Sociaal geëngageerd.

Smith Hassel

Geboren in 1915 te Sturgis. Studies aan Northwestern University en California School of Fine Arts. 1941-42 Abr. Rosenberg beurs. 1945-66 docent aan verschillende instituten, sinds 1966 aan West of England Art School te Bristol (Engeland) waar hij ook woont. Hij is geïnteresseerd in comic strips en tekenfilms.

Smith Kimber

Geboren in 1922 Boston. Studies in Slingerlands. 1939-42 werkt in New York als handlanger en leert houtsnede. 1942-45 mobilisatie. Reizen naar Australië, Zuid-Amerika, Afrika, Rusland, Frankrijk en Engeland. 1945 terug in New York en studies aan Art Students League. Vanaf 1946 autodidact. Werkt als typograaf. 1945-56 leert schilderen in Parijs en vestigt er zich. In 1960 verblijft hij enkele tijd in New York.

Smith Tony

Geboren in 1912 te South Orange, waar hij nog altijd verblijft. Opleiding als architect. 1937-38 New Bauhaus Chicago, 1938-39 assistent Fr. Lloyd Wright. Sinds 1946 leraar aan verschillende instituten. Behoort tot de minimal art.

Smithson Robert

Geboren in 1938 te Passaic. Studies Arts Students League en Brooklyn Museum School New York. Woont in New York. Behoort tot de minimal art.

Stafford Lawrence

Geboren in 1938 in Kansas City. Zijn schilderijen zijn zeer kleurrijk die een schijnbare spontane dynamiek vertonen. Woont in New York.

Stamos Theodoros

Geboren in 1922 New York. Studies aan American Artist School en beeldhouwkunst. 1947-48 werkt in het westen en in Brits Colombia. 1948-49 reist door Frankrijk, Italië en Griekenland. Leraar aan verschillende instituten. 1951 beurs van de Tiffany Stichting.

Stella Frank

Geboren in 1936 Malden (Massa.). In 1958 Bachelor of Arts daarna vertrek naar New York. Tot 1965 afwezigheid van kleur in zijn werk, daarna wordt de kleur belangrijker. Gebruikt tamelijk gecompliceerde vormen als doek.

[p. 48]

Stein Walter

Geboren in 1924 te New York. Studies aan universiteit van New York en de kunstacademie van Florentië (Italië). Verbleef een tijd te Parijs. Woont te New York.

Stein Lewis

Geboren in 1945 te New York, waar hij ook verblijft. Werkt gewoonlijk slechts met twee kleuren. Een kleur is de oppervlaktekleur, de andere wordt in kleine preciese vakjes ergens op de rand of in het midden aangebracht.

Steiner Michael

Geboren in 1942 te New York waar hij ook verblijft. Studies aan Arts Students League. Behoort tot de minimal art.

Still Clyfford

Geboren in 1904 Grandin (N. Dakota). 1933 Bachelor of Arts aan Spokane University, daarna Master of Arts aan Washington State College, waar hij van 1933 tot 1941 leraar wordt. 1941-1950 in San Francisco met een korte onderbreking voor verblijf te New York (1946). Sinds 1950 in New York, waar hij doceert aan het Hunteren aan het Brooklyn College.

Stoltenberg Donald

Geboren in 1927 te Milwaukee. Studies aan Art School van Chicago. Talrijke reizen naar Europa. 1956 tweede prijs op het kunstfestival van Boston. Werkte samen met de Container Corporation of America. Woont te Boston.

Thiebaud Wayne

Geboren in 1920 te Mesa. 1938-49 werkt in New York en Hollywood als cartoonist. 1942-46 in U.S. Army. 1949-50 behaalt B.A. en M.F.A. graad aan Sacramento State College, waar hij 1951-60 voorzitter van Art Department wordt. Docent aan verschillende instituten en maker van elf educatieve filmen. Een zekere pop art strekking. Woont in Sacramento.

Tobey Mark

Geboren in 1890 Centreville (Wiscousin). Sporadisch kunstlessen gevolgd. 1911 werkt als modetekenaar in New York, van 1913 tot 1917 verblijft hij afwisselend in New York en Chicago. Maakt commerciële kunst. 1923-24 doceert in een avant-garde kunstschool te Seattle, leert de chinese penseeltechniek. 1925-27 verblijft te Parijs, reist veel in het Nabije Oosten en bestudeert het Persisch schrift. In 1927 terug in U.S.A. 1934 reis naar Colombië, Hong-Kong en Sanghai. Verblijft een maand in een Zen klooster in Japan, leert er Japans schrift en schilderkunst. 1935: Engeland. Eerste volledig lineair gehouden doeken. Figuratief en abstrakt werk. 1938 terug in de U.S.A., werkt voor W.P.A. en geeft kunstlessen in zijn studio. Krijgt steeds ruimere bekendheid. Woont thans in Seattle (U.S.A.) en Basel (Zwitserland).

Tomlin Bradley Walker

Geboren in 1899 Syracuse (N.Y.) Studies College of Fine Arts. 1921 beurs Hyram Gee en vestigt zich in hetzelfde jaar te New York. Verblijft tweemaal gedurende twee jaar in Europa (1923-24 en 1926-27). Keert later herhaaldelijk naar Europa terug (1928-1934). Van 1932-41 leraar aan Sarah Lawrence College. Overleden in 1953 te New York.

Tuttle Richard

Geboren in 1941 te Rahway. In 1963 B.A. Trinity College Hartford, daarna Cooper Union New York, waar hij thans verblijft.

Tworkov Jack

Geboren in 1900 Biala. Polen. Emigreert in 1913 naar New York. 1920-23 Columbia University. 1923-25 Art Students League. 1934 werkt voor en in 1937-41 voor W.P.A. 1948-55 leraar Queens College en sinds 1955 aan Pratt Institute. Verblijft te New York.

Vincer Frank Lincoln

Geboren in 1937 te Worcester. In 1961 B.A. en in 1963 M.F.A. aan Yale University. New media strekking

Voulkos Peter

Geboren in 1924 te Bozeman. 1942 werkt in een gieterij. 1943-46 U.S. Army Air Force. Gaat daarna terug naar school en behaalt in 1952 M.F.A. graad. 1954-58 leraar en voorzitter van Ceramic Department van het Los Angeles Art Institute. 1958-69 docent ceramiek aan University of California. Woont te Berkeley.

Warhol Andy

Geboren in 1930 Philadelphia. Studeert schilderkunst en design. Gaat in 1952 naar New York. Werkt voor advertentieburelen, ontwerpt etalages en briefkaarten. 1962 voor de eerste maal beelden van doodgewone, banale handelsprodukten en filmsterren, in serie mechanisch gereproduceerd.

Wegman William

Geboren in 1944 te Milwaukee, waar hij ook verblijft. B.A. aan College of Art Boston, 1965-67 M.F.A. University of Illinois. Werkt ook voor teater en film. New media strekking.

Wesselmann Tom

Geboren in 1931 Cincinnati. Studies in Ohio, daarna ook architectuur in New York. Van alle pop artisten heeft hij de menselijke figuur, of liever het vrouwelijk naakt het best weergegeven. Maar zijn naakten, ontdaan van sensualiteit, zijn als het ware een onpersoonlijk object geworden. Zeer bekend zijn de ‘Great American Nude’, welk thema en voorstelling hij herhaaldelijk met enkele varianten herneemt.

Weiner Lawrence

Geboren in 1940 te Bronx. Woont in New York. Minimal art.

Wheeler Doug

Geboren in 1939 te Globe. Studies aan Chouinard Art School Los Angeles. Woont in Venice.

Wiley William T.

Geboren in 1937 te Bedford. 1960 B.A. en 1962 M.F.A. aan Art Institute van San Francisco 1962-68 docent aan University of California. Woont in Woodacre (Calif.). Medewerking aan de film The Great Blondino. Behoort tot de funk art.

Wolfe Jack

Geboren in 1925 te Nebraska. Studies aan Academie van Rhode Island. Nam deel aan: in 1955 Carnegie Internat., 1956 Young Americans, 1957 New Talent. Figuratief. Woont te San Francisco.

Young Peter

Geboren in 1940 te Pittsburgh. Woont in New York. Behoort tot de jongste strekking ruimte, licht, beweging. Werkte eerst met horizontaal en vertikaal geordende lijnen of monochrome doeken, thans met punten en kleurvlakken zodat een chromatische kleurenrijkdom bekomen wordt.

[p. 49]

Vlaamse kunst in de orangerie te parijs

Moet er gevlagd worden? De Vlaamse kunst heeft haar intrede gedaan in het heilige der heiligen: de Orangerie te Parijs. Ondanks alle critiek en aanmerkingen, blijft dit feit merkwaardig en feiten moet men altijd aanvaarden.

Deze doorbraak is te danken aan baron Rotschild, Belgisch ambassadeur te Parijs en bewonderaar van de Vlaamse expressionisten. Toen hij te Parijs aankwam, heeft hij meteen getracht om de Orangerie te doen openen voor de kunst van zijn land. Met zijn invloedrijke relaties is het hem gelukt en meteen gaf hij opdracht aan zijn vriend Haesaerts om een tentoonstelling samen te stellen. Dat was fout. Baron Rotschild had - nadat hij de principiële beslissing van de Franse autoriteiten had bekomen - zich best gewend tot het Ministerie, dat ten slotte alles moet organiseren en financieren. Ook het zware honorarium van Haesaerts. (Zegt een dienstoverste van het Ministerie: ‘indien ik twee dergelijke opdrachten per jaar krijg, geef ik onmiddellijk mijn ontslag’.)

P. Haesaerts is de man van St.-Martens-Latem en de tentoonstelling die hij samenstelt, is overwegend een van het Vlaams expressionisme, waarvan ook baron Rotschild een vurige bewonderaar is. Meteen begint een rel. Wallonië voelt zich verdrukt. Wanneer België een tentoonstelling naar de Orangerie stuurt, moet het land evenveel aandacht hebben voor de Waalse kunst als voor de Vlaamse kunst! Nochtans weet het kleinste kind dat in de periode tussen de twee Wereldoorlogen Wallonië weinig heeft gepresteerd op gebied van beeldende kunsten. Kortom het ganse initiatief dreigt vast te lopen in politieke twist en communautaire problemen (zoals altijd in België). De tijd loopt zonder dat er iets gebeurt (ook zoals altijd in België). Maar minister van Mechelen krijgt meer armslag. De diensten en de kredieten zijn gesplitst. Voor de eerste maal kan een Vlaamse beslissing vallen zonder Waalse inmenging. En minister van Mechelen neemt een beslissing: hij zal de tentoonstelling te Parijs met eigen kredieten financieren, zonder aan het centrale gezag iets te vragen. Het wordt een tentoonstelling ‘L'art Flamand d'Ensor à Permeke’, ingericht door het Ministerie van Nederlandse Cultuur.

Nu moest alles snel gaan. Men had meer dan een jaar verloren in de steriele twist over het Belgisch karakter van de tentoonstelling. R.H. Marijnissen kreeg opdracht de inleiding en de katalogus binnen een tijdsbestek van een paar weken te schrijven! Het Ministerie kon niets anders dan de opdracht van baron Rotschild aan Haesaerts honoreren. Ter elfder ure werd een beperkt adviescomité gevormd om Haesaerts' selektie, waar het nog kon, te retoucheren. Van dit comité maakten mevr. Legrand (Brussel), W. Van Beselaere (Antwerpen) en M. Naessens (Brussel) deel uit, W. Van Beselaere zag o.a. kans om H. de Braekeleer toe te voegen. maar veel was niet meer te veranderen. Een aantal bruikleengevers trokken daarenboven hun toestemming in omdat de tentoonstelling niet Belgisch was!

De tentoonstelling ‘L'art flamand d'Ensor à Permeke’ werd op 20 februari 1970 te Parijs geopend. De Vlaamse pers was ruim vertegenwoordigd en niet uitbundig enthoesiast. Het ophangen van de werken werd sterk gecritiseerd. Iedere insider weet dat het mogelijk is om zelfs met uitgekozen werken een slechte tentoonstelling te maken. Dit is te Parijs voor een groot deel gebeurd. Daarenboven wordt ook de selektie aangevochten. Naast meesterwezigen een ware teleurstelling. Ambtenaren van ons ministerie zouden voorgesteld hebben om alles af te haken, het minderwaardige werk eruit te gooien en dan een nieuwe schikking te doen. Ze waren bereid de nacht door te werken. Meer dan een oratorisch voorstel kon dit niet zijn, want de uitvoering ervan zou werken, werden een aantal minderwaardige werken naar Parijs gestuurd. Op de vooravond van de opening was er bij de aaneen reeks incidenten uitgelokt hebben.

Wat er ook van zij, in geen geval dekt de titel de lading. In de tentoonstelling zijn vertegenwoordigd: Henri de Braekeleer, James Ensor, Theo van Rysselberghe, Georges Minne, Henri Evenepoel, Rik Wouters, Jacob Smits, Albert Servaes, Edgart Tijtgat, Gustave van de Woestijne, Valerius de Saedeleer, Gustaaf de Smet, Hippolyte Daeye. Victor Servranckx, Fr. van den Berghe, Leon Spilliaert en Constant Permeke. Stuk voor stuk grote namen, al zijn ze niet altijd naar hun waarde vertegenwoordigd. Er is te Parijs b.v. geen enkel stuk uit de grote periode van Servaes en van Servranckx loopt één schilderij tussen de expressionisten verloren. De Vlaamse kunst is echter in de periode van Ensor tot Permeke veel verscheidener geweest dan voorgesteld wordt. Waarom zijn de eerste abstracten (Peeters, Joostens, Servranckx, Van Tongerlo, enz.) geweerd? Waarom mogen de animisten niet aan bod komen? Opnieuw werd aan ‘de vergeten generatie’ voorbij gegaan. Het is een steeds terugkerend verschijnsel in onze officiële kunstpolitiek.

Van sommige zijden heeft men ook aangehaald dat de tentoonstelling te laat komt. Dertig jaar geleden had men de expressionisten in Parijs moeten lanceren. Toen stonden ze aan de spits. Nu zijn ze kunstgeschiedenis geworden. Daarbij is het Parijse milieu niet gevoelig voor de expressionisten en het algemene opportune ogenblik is eveneens voorbij. Toen de Duitsers na de oorlog hun expressionisten lanceerden in Parijs en vooral in Amerika, had men op de wagen moeten springen. Maar ja, een grote kunstpolitiek heeft België nooit gevoerd en waarschijnlijk kon het ook niet, want waar zouden de unitaire diensten van dit land de moed of eenvoudig het plichtsbesef gehaald hebben om op grootse wijze Vlaamse kunst in het buitenland te introduceren? Ook nu heeft niet het ministerie, maar baron Rotschild de deuren van de Orangerie doen openen. Maar minister van Mechelen heeft, nadat hij voldoende armslag had, zich resoluut achter dit initiatief geplaatst. Wanneer de millioenen investering in ‘L'art flamand d'Ensor à Permeke’ niet voldoende succes zal hebben en Parijs niet beroert, zal hij veel critiek te horen krijgen. Wanneer de tentoonstelling resultaat zal hebben, zal alle critiek verstommen en worden alle bovenstaande beschouwingen vergeten. Dan zal alleen lof en glorie gezongen worden. Het is de bittere waarheid van kleine mensen.

A.D.

Kunst, handelswaarde

Ditmaal geen artistieke beschouwing, maar harde cijfertaal. ‘Kunstmarkt Köln 1969’ (alleen progressieve kunst!) haalde meer dan 40.000 bezoekers en een omzet van over de 4 miljoen D.M. (56 miljoen B.Fr.) De massa kopers werd gelokt met de zin vol klatergoud ‘Kunstkaufen macht Spasz’ (kunstkopen is een plezier op zichzelf). Maar om zich dit plezier te gunnen, moet men toch over een dikke portefeuille beschikken. De hoogste prijs werd betaald voor een Morris Louis (180.000 D.M.), dan volgde 140.000 D.M. voor een Lichtenberg en na de twee Amerikanen kwam de Duitser Beuys aan de eer, die 100.000 D.M. voor een ‘Object’ kreeg. Dat object bestaat uit een oude, afgedankte V.W. bus, waaruit 24 sleden, versierd met zaklampen, vetklonters, haarafval en andere rommel, puilen. Botero, Fontana, Tapies gingen tussen de 40.000 en 60.000 D.M. Eén litho van Dubuffet haalde een recordprijs van 9.000 D.M. (126.000 fr. voor een lithografie!)

Op 28 december zond de Nederlandse Televisie een enquête uit, gemaakt door een van haar reporters over de kunstwereld (= kunstmarkt) in de U.S.A. De reporter ondervroeg verschillende kunsthandelaars. Zij gaven grif toe, dat de kunst niet méér was dan een belegging en een speculatie. Zij leerden dat, naast in gronden, het best in de kunst kan geïnvesteerd worden. De grote galeries maken hun mannen en het rijke publiek koopt slechts van 10 à 15 schilders, alhoewel er duizenden kunstenaars in New York wonen. De prijzen van deze 15 gaan dan ook permanent omhoog.

[p. 50]

Anderzijds leerde deze Nederlandse enquête andere verrassende dingen tijdens een interview met de man die, na de minimal art, thans een nieuwe kunstvorm, het grondwerk, lanceert en financeert. De ‘Nevada-diepten’ hebben hem een fortuin gekost. Midden in de Nevada-woestijn liet hij acht kuilen uitgraven, verspreid over een afstand van 870 km. Met een laag vlieged vliegtuig ging hij zijn kunstwerken inspecteren, hij ontdekte er zes en moest een helikopter huren om de twee laatste kuilen te vinden. Zeer kinderlijk vertelde hij voor de T.V.: ‘Het was prachtig. Nochtans kan ik die kunstwerken nooit verkopen, noch aan een museum schenken. Toch ben ik enthoesiast en ik ga nu het “drie-continentenproject” financieren: een enorme sleuf graven in de Sahara, een tweede ergens in Europa en een derde in Amerika.’ Daarmee zitten we aan de antipode van de aanvang van deze notitie: verzamelaars die kunst, of wat zij als kunst beschouwen, kopen zonder enig uitzicht op speculatie. Hun aankopen zijn zuiver verlies. Kunst is een wonderbare koopwaar. En in de kunstwereld gebeuren wonderbare dingen.

A.D.

Buitenlandse tentoonstellingen

Duitsland

Neue Galerie, Aken: Kliché und Anti-Kliché.

Kaselowsky-Haus, Bielefeld: Schmidt-Rottluff (tot 15/3).

Kunsthalle, Bremen: Manessier (8/3 tot 12/4).

Am Ostwall, Dortmund: Kompas 4, Amerik. westkust (tot 15/3).

Kunstverein, Frankfurt: Kirchner (tot 29/3).

Kunstverein, Hamburg: Bonnard (tot 5/4).

Ketsner-G., Hamburg: Jim Dine (tot 5/4).

Wallraf-Richardtz, Keulen: verzameling Girardet (tot 30/3).

Kunsthalle en Köln. Kunstverein, Keulen: Jetz, Actuele Duitse kunst (tot 18/5).

Gal. Gmurzynska, Keulen: Russische avantgardekunst (tot 28/3).

Neue Staatsgal., München: Archipenko (tot 22/3).

Engeland

Queens Gallery, Londen: da Vinci.

Hayward Gallery, Londen: Rodin (tot 5/4).

Marlborough Gallery, Londen: Barbara Hepworth (tot 13/3).

Frankrijk

Orangerie, Parijs: van Ensor tot Permeke.

Musée des arts décor., Parijs: Bolide design (tot 30/4).

Bibliothèque National, Prijs: Lamartine (tot 30/3).

Grand Palais, Parijs: Chagall (tot 8/3).

Galerie de France, Parijs: Manessier (maart).

Nederland

Stedelijk Museum, A'dam: Claes Oldenburg (tot 16/3).

Rijksacademie, A'dam: Kokoschka, grafiek (tot 27/3).

Kasteel, Deurne: Haagse school en Nederlandse impressionisten.

Dordrechtse museum: ‘25-50’, Schilderkunst in Nederland (tot 28/4).

Gemeentemuseum, Den Haag: Hoogbarok muziek (tot 31/3).

Provinciehuis, Groningen: Space dimensions (tot 30/3).

Noordbrabants Museum, Den Bosch: Aankopen museum Groningen sedert '45 (tot 13/4).

't Langhuis, Zwolle: Ger Lataster.