Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1939

[p. 681]

Vergadering van 19 Juli 1939

Zijn aanwezig: de heeren A.H. Cornette, bestuurder; A. Carnoy, onderbestuurder; L. Goemans, bestendig secretaris;

de heeren A. Vermeylen, J. Muls, F.V. Toussaint van Boelaere, J. Van Mierlo, J. Cuvelier, R. Verdeyen, F. Timmermans, J. Van de Wyer, Em. De Bom, L. Baekelmans, L. Grootaers, J. Eeckhout, E. Blancquaert, J. Grauls, Fr. Baur, W. Van Eeghem, Fr. De Backer en F. De Pillecijn.

Laten zich verontschuldigen: de heeren L. Van Puyvelde en J. Lindemans.

_**_*

De Bestendige Secretaris leest het verslag over de Junivergadering; het wordt goedgekeurd.

_**_*

Onderscheidingen. - Bij Kon. Besl. van 8 April ll. werd de heer G. Walschap, letterkundige, benoemd tot ridder in de Leopoldsorde.

De Voorzitter der Fransche Republiek heeft den heer Dr. J. Muls, werkend lid der Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde, tot officier in het Eerelegioen benoemd.

De heer Bestuurder A.H. Cornette wenscht deze leden uit naam der Academie geluk met de onderscheiding die hun werd verleend.

[p. 682]

Aangeboden boeken

Door de H.H. Leden der Academie:

-	Proceedings of the third international Congress of phonetic Sciences held at the University of Ghent 18-22 July 1938, edited by Edgard Blancquaert Dr. Phil. and Willem Pée, Dr. Phil.;
-	Van den Vos Reinaerde, door Prof. Dr. J.W. Muller;
-	De Sotslagh, door J. Lyna en W. Van Eeghem.

Door de Regeering:

-	De Bevolking van Brabant in de XVII^e en XVIII^e Eeuw, door A. Coremans.

Door de Koninklyke Nederlandsche Akademie van Wetenschappen:

-	De Moles van Drusus, door C.W. Vollgraff;
-	Het Vraagstuk: natuurlijk-bovennatuurlijk door Moralisten bezien, door W.J. Aalders;
-	Grammatische Invloed van het Algonkisch op het Wiyot en het Yurok, door C.C. Uhlenbeck;
-	Iets over Prae-Hinduïstische Bijzettingsgebruiken op Java, door W.F. Stutterheim;

Door het Koniklyk Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen, te Batavia:

-	Amarasisch Timoreesche Teksten, door P. Middelkoop;
-	Niassche Priesterlitanieën, door W.L. Steinhart;
-	Oudheidkundig Verslag 1938.

Door de K. Humanistiska Vetenskaps-Samfundet I Uppsala:

-	Türkische Urkunden, herausgegeben und übersetzt von A.N. Kurat und K.V. Zetterstein.

Door Det Kgl. Danske Videnskabernes Selskab, te Kopenhage:

-	Papyrus Carlsberg No. VIII, with some Remarks on the Egyptian Origin of some popular Birth Prognoses, by Erik Iversen.

[p. 683]

Aangekochte boeken

-	Jubileum-Uitgave van G. Gezelle's volledige Werken. Dl VI.
-	Les Noms de Personnes, par Albert Dauzat;
-	Les Noms de Lieux, par le même;
-	Les Argots, par le même;
-	Les Patois, par le même.
-	La Civilisation Egéenne, par G. Goltz;
-	Les Celtes et l'Expansion celtique jusqu'à l'époque de la Tène, par Henri Hubert;
-	Sint-Willibrord, door Dr. M.A. Erens. O. Praem.
-	Nederlandsche Bibliographie aan 1500 tot 1540. Tweede Deel, door M.E. Kronenberg.

Mededeelingen van den Bestendigen Secretaris.

1. - Lidmaatschap der Academie. - Bij Koninklijk Besluit van 5 Juli 1939, artikel 1, wordt goedgekeurd de door de Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde gedane verkiezing, in haar zitting van 31 Mei 1939 tot werkend lid, van de heeren:

1)	Dr. W. Van Eeghem, briefwisselend lid, ter vervanging van Prof. A.J.J. Van de Velde;
2)	Dr. J. Grauls, briefwisselend lid, ter vervanging van den H. Fr. Van Cauwelaert;
3)	Prof. Fr. Baur, briefwisselend lid, ter vervanging van Prof. Dr. Fr. Daels;
4)	Dr. J. Lindemans, briefwisselend lid, ter vervanging van Dr. Paul Bellefroid;

[p. 684]

5)	Prof. Fr. De Backer, briefwisselend lid, ter vervanging van den H. Camiel Huysmans;
6)	Dr. F. De Pillecijn, briefwisselend lid, ter vervanging van Dr. Fl. Prims;
7)	G. Walschap, briefwisselend lid, ter vervanging van Prof. H. De Man.

Art. 2. - De HH. A.J.J. Van de Velde, Fr. Van Cauwelaert, Fr. Daels, P. Bellefroid, C. Huysmans, Fl. Prims en H. De Man worden tot binnenlandsche eereleden benoemd.

De heer Bestuurder Cornette wenscht de nieuwe werkende leden geluk met hun officieele benoeming. Hij spreekt de hoop uit, dat zij, hun titel indachtig, in de Academie werkzaam zullen optreden en dringt er op aan dat zij, zoo dikwijls mogelijk, de morgenzittingen der Commissies zouden bijwonen ten einde de taal- en letterkundige bedrijvigheid van het genootschap van nabij na te gaan en er zoeken aan deel te nemen.

2. - Openbare Zitting. - Ons buitenlandsch eerelid, Prof. Molkenboer heeft de Academie, bij brieve van 19 Juni ll., aangekondigd, dat hij er in toestemt het woord op de openbare zitting van 1 October a.s. te voeren. Hij zal later van het gekozen onderwerp mededeeling geven.

3. - Taaltoezicht M.O. - Bij brieve van Juni ll., stelt de heer Minister van Openbaar Onderwijs aan de Academie de vraag of zij een bezwaar heeft tegen de vernieuwing van de opdracht in zake taaltoezicht, aan de heeren Dr. C. De Baere en V. D'Hondt toevertrouwd, voor een nieuw termijn van drie jaar aan te houden. De Academie gaat dienaangaande akkoord.

[p. 685]

4. - Te Deum te Brussel en te Gent. - De heer Minister van Binnenlandsche Zaken en de heer Goeverneur der Provincie Oost-Vlaanderen verzoeken de leden der Academie op de plechtigheid die, bij gelegenheid van de Nationale Feesten, op 21 Juli a.s. te 11 uur, zal plaats hebben, respectievelijk in de Sinte-Goedele en Michiel-Kerk te Brussel, en in de Sint-Baafskerk te Gent.

5. - Bestendige Commissies. - De bijzondere Commissie, belast met de aanpassing aan de nieuwe toestanden van de werkzaamheden der vier Bestendige Commissies, heeft in haar vergadering van Donderdag 13 dezer beslist de benamingen der Commissies bepaald vast te stellen als volgt:

1^o	Commissie voor Middelnederlandsche Taal- en Letterkunde,
2^o	Commissie voor Nieuwere Taal- en Letterkunde,
3^o	Commissie voor Cultuurgeschiedenis,
4^o	Commissie voor Onderwijs en Lexicographie.

Men was akkoord om aan te nemen dat, naar gelang van de behandelde onderwerpen, de biographie en de bibliographie tot de werkzaamheden van al de Bestendige Commissies behooren.

Het speciaal programma van de Commissies zal verder zoo noodig door elk dezer afzonderlijk worden bepaald.

6. - Schenking Lode Baekelmans. Bij brieven van 22 Juni en 3 Juli ll. stelde de heer Schmook, secretaris van het Comité Lode Baekelmans, den Bestendigen Secretaris op de hoogte van den wensch door ons medelid, den heer Baekelmans, uitgesproken, ons Genootschap met een

[p. 686]

schenking te begiftigen. De onderteekeningen van vrienden, collega's en bewonderaars, bij gelegenheid van de viering zijner 60^e verjaring samengebracht stegen, nl. tot een aanzienlijk bedrag waarvan de intresten zouden dienen om ten gunste der Academie een letterkundigen prijs te stichten.

Een ontwerp van Reglement van den te stichten Lode Baekelmans-prijs werd door den heer Schmook aan de Academie opgestuurd. De Bestendige Secretaris had daarna een gesprek met den heer Schmook, en het Reglement kreeg volgenden definitieven vorm.:

Art. 1. - De Lode Baekelmans-Prijs, bedragende 5.000 Fr., wordt te beginnen met het jaar 1942 om de drie jaar toegekend aan den Belgischen schrijver, die in deze tijdruimte het beste in het Nederlandsch gesteld letterkundig werk: roman, verzen, tooneelspel, radiospel, essay, enz., gewijd aan de zee, den zeeman, de zeevaart, de haven, het schippersbedrijf, of wat hiermede eenigszins verband houdt, zal hebben geschreven.

Het eerste tijdvak omvat de jaren 1940-41-42. Elk driejaarlijksch tijdvak wordt gesloten den 31^en December van het derde jaar.

Art. 2. - De prijs kan niet toegekend worden aan hem, die voor hetzelfde werk in een door een openbaar bestuur of door eenig genootschap uitgeschreven prijskamp reeds bekroond werd.

Art. 3. - De wedstrijd wordt beoordeeld door een jury, te benoemen onmiddellijk na verloop van elk driejaarlijksch tijdvak. De jury bestaat uit drie leden van de Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde, door deze aan te stellen.

Art. 4. - Wordt de prijs niet toegekend, dan wordt het beschikbaar bedrag bij het kapitaal gevoegd, ofwel kunnen, na verloop van het volgende tijdvak, twee prijzen toegekend worden.

Art. 5. - De uitslag van den wedstrijd wordt op de jaarlijksche Plechtige Vergadering der Academie afgekondigd.

Art. 6. - De jury brengt verslag uit over haar werkzaamheid; dat verslag wordt opgenomen in de Verslagen en Mededeelingen der Koninklijke Vlaamsche Academie.

[p. 687]

Art. 7. - De belanghebbenden worden verzocht hun werk of werken in dubbel exemplaar bij den Bestendigen Secretaris, ter Academie, in te zenden binnen de vijf weken volgende op het sluiten van een driejaarlijksch tijdvak.

De leden der Academie, over de principieele vraag van het aanvaarden der schenking en over den tekst van het Reglement geraadpleegd, drukken eenstemmig hun gunstig advies uit, en de heer Bestuurder brengt onder applaus der vergadering hulde aan den heer Baekelmans voor zijn belangrijke schenking.

Mededeelingen namens de bestendige commissies.

I. - Bestendige Commissie voor Geschiedenis, Bio- en Bibliographie. - Prof. Van Mierlo, secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig: de heeren Cuvelier, Toussaint van Boelaere (voorz.), Vermeylen, Baekelmans en Em. De Bom;

en als hospiteerende leden, Prof. Dr. Baur en Dr. Van Eeghem.

Op de dagorde staat:

1^o) Verkiezing van een lid ter vervanging van Kan. Fl. Prims.

Wordt verkozen E.H.J. Eeckhout, werkend lid der Academie.

2^o) Max Rooses (1839-1914). De Literator. - Herdenking, 25 jaar na zijn overlijden. - Lezing door den hr. Em. De Bom.

[p. 688]

Na een algemeene hulde gebracht te hebben aan den eersten conservator van het Plantijn-Museum, aan den eersten Rubensspecialist, aan den ijveraar voor de Vlaamsche beschaving, wenscht de heer Em. De Bom voornamelijk den literator te kenschetsen. Hij tracht de vorming van den criticus na te gaan en den geest van zijn kritiek te ontleden; weidt uit over zijn sympathieën en antipathieën; karakterizeert zijn stijl; volgt hem als getuige van de Vlaamsche letteren van zijn tijd en als bewonderaar van de kunst van vroeger, en zet zijn pogingen uiteen voor de opbeuring van het tooneel en voor de verdediging van Rodenbach. Prof. Vermeylen wenscht er aan toe te voegen, dat Max Rooses zijn vaderlijke hand heeft gehouden over de vroegste voortbrengselen der jongeren. De Voorzitter stelt voor, dat de bijdrage in de Verslagen en Mededeelingen zal worden opgenomen.

3^o) Antwerpen in 1846. - Lezing door den hr. L. Baekelmans.

Het gaat hier over reisindrukken, herinneringen, ontmoetingen, enz. van een uitstapje in België, van Joh. Samuel van den Berghe: een romantisch dichterlijke figuur, die in 1846 een reis per boot naar Antwerpen ondernam. De Voorzitter verzoekt den heer Baekelmans zijn lezing bij een volgende gelegenheid voort te zetten: een bijdrage tot een bloemlezing van reisindrukken van Hollanders, die onze Vlaamsche gewesten tusschen 1786 en 1850 bezochten.

Bij de laatste omvraag stelt Prof. Baur voor om ook in den schoot onzer Academie Alberdingh-Thijm en de Camera Obscura te herdenken.

II. - Bestendige Commissie voor Onderwijs en Nederlandsche Lexicographie. - Prof. L. Grootaers, secretaris, legt verslag ter tafel over de morgenvergadering door de Commissie gehouden.

Waren aanwezig: de heeren Goemans, Muls (onderv.), Verdeyen (voorz.), Cornette, en Grauls

[p. 689]

en als hospiteerend lid, de heer A.J.J. Van de Velde, binnenlandsch eerelid der Academie.

De heer Van Puyvelde heeft zich laten verontschuldigen.

Op de dagorde staat:

1^o)	Verkiezing van een lid ter vervanging van Prof. A.J.J. Van de Velde. Prof. Blancquaert wordt met eenparigheid van stemmen verkozen.
2^o)	De lexicographische werkzaamheden der Commissie. - Bespreking.

De heer Goemans, leidt de bespreking in; hij stelt voor een van de bedrijvigheden van de Commissie, die thans op den achtergrond is geraakt, weer geregeld op te nemen. Spreker bedoelt medewerking met de redactie van het Woordenboek der Nederlandsche Taal.

Deze medewerking zou bestaan:

1) in het steunen van den Vlaamschen medewerker aan het Woordenboek.

Over het administratief statuut van den heer de Tollenaere deelt Dr. J. Grauls nadere bijzonderheden mede.

2) in het nalezen van de verschenen afleveringen van het Woordenboek.

De Commissie is van meening dat dit werk niet productief genoeg is om dezen arbeid systematisch te doen. Toch zullen opmerkingen of opstellen over den Woordenboek-arbeid dankbaar aanvaard worden. Dr. J. Grauls is bereid reeds in de e.k. vergadering van de Commissie een referaat te houden over de jongste afleveringen.

Ten slotte besluit de Commissie de noodige maatregelen te treffen om de vroeger verschenen opstellen van Prof. A.J.J. Van de Velde over wetenschappelijke terminologie te laten excerpeeren.

[p. 690]

Dagorde:

1. - Wedstrijden 1939. - Na kennis te hebben genomen van de gedrukte Verslagen over de Wedstrijden 1939, gaat de vergadering akkoord met de conclusies der verslaggevers en besluit als volgt:

Worden bekroond, de heeren:

Dr. J. van de Wiele, voor zijn studie over Antwerpen als literair motief in de Nederlandsche letterkunde;

Dr. H. Draye, voor zijn Historisch-critische studie over het onderzoek naar het ontstaan van de Nederlandsch-Romaansche taalgrens;

R. Duponselle, leeraar aan het Kon. Atheneum te Berchem (Antwerpen), voor zijn Studie over den inslag van de oorlogsgebeurtenissen (1914 en vv.) op een Yserfront-dialect.

P. Wijnants en P. Bogaert voor hun Studie over de klank- en vormleer van het dialect van Mechelen, met een taalgeographisch onderzoek van ten minste twintig omliggende plaatsen.

Prof. Dr. Rombauts behaalde den Barbier-prijs voor zijn werk over ‘P. Adriaan Poirters’.

2. - Prijsvragen 1942. - De vergadering gaat over tot het bespreken der academische prijsvragen voor het jaar 1942.

Volgende prijsvragen worden vastgesteld:

Men vraagt:

[p. 691]

I. - Letterkunde

1^o) Een studie over de Nederlandsche vertalingen of bewerkingen van tooneelstukken van Lope de Vega in de 17^e en de 18^e eeuw.

Prijs: 2.500 Fr.

2^o) Een studie over de verwantschap en het verschil tusschen den roman en de literatuur van Noord en Zuid van 1830 tot 1800.

Prijs: 3.000 Fr.

3^o) Een studie over Dr. Max Rooses, beschouwd als geleerde, kunsthistoricus, letterkundige en Vlaamsch voorman.

Prijs: 2,500 Fr.

II. - Taalkunde

1^o Een bijdrage tot de vergelijkende studie van den modernen Noord- en Zuidnederlandschen woordenschat op het gebied van reclamen en advertenties.

Prijs: 2.000 Fr.

2^o Een studie over de keuze van de bronnen voor het Woordenboek der Nederlandsche Taal.

Prijs: 2,500 Fr.

N.B. - Men gelieve als Bijlage bij dit verslag de volledige lijst te vinden van de Academische prijsvragen voor 1940, 1941 en 1942, met de voorwaarden daaraan verbonden.

3^o - Lezing door Prof. Dr. Fr. Baur. - Letterkundige geschiedenis en letterkundige kritiek.

Deze lezing wordt bij gebrek aan tijd tot de aanstaande algemeene zitting uitgesteld.

[p. 692]

Bijlage
Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde
Uitgeschreven prijsvragen

N.B. - Al de hieronder uitgeschreven prijsvragen moeten beantwoord worden uiterlijk op 10 December die het voor den prijs bepaalde jaar voorafgaat.

Voor 1940

Men vraagt:

I. - Letterkunde

1^o) Een studie over de literaire kritiek in Zuidnederland van 1830 tot aan Van Nu en Straks.

Prijs: 2.000 Fr.

2^o) Een studie over het epigram in de Nederlandsche Letterkunde.

Prijs: 2.000 Fr.

II. - Toponymie

Een studie over de oude en moderne plaatsnamen van de stad Thielt.

Prijs: 2.500 Fr.

[p. 693]

III. - Kunstgeschiedenis

Een studie over het leven en het werk van Peter Benoit.

(Het leven van den grooten Vlaming dient naar alle zijden belicht en muziekaal-technisch beoordeeld.)

Prijs: 3.000 Fr.

IV. - Folklore

Een studie over het folklorisme in de werken van Hendrik Conscience.

Prijs: 2.500 Fr.

Voor 1941

Men vraagt:

I. - Letterkunde

1^o) Een ontledende en samenvattende studie over de Vlaamsche literaire weekbladen uit het tijdperk 1830-1870, als daar zijn: De Roskam, De Schrobber, Het Kunst- en Letterblad, De Eendracht, Reinaert de Vos, enz..

2^o) Een studie over het Impressionisme als levensbeschouwing in de West-Europeesche literatuur.

II. - Taalkunde

1^o) Een historische en statistische studie over de Middelnederlandsche metriek.

2^o) Een nieuwe uitgave van de 14^e-eeuwsche Dietsche

[p. 694]

oorkonden van de Abdij van St. Truiden, met een studie over klank- en vormleer der teksten.

III. - Dialectkunde

Een Woordenboek van het Mechelsch Taaleigen.

(Prijs voor ieder van de 5 prijsvragen: 2.500 Fr.).

Voor 1942

Men vraagt:

I. - Letterkunde

1^o) Een studie over de Nederlandsche vertalingen of bewerkingen van tooneelstukken van Lope de Vega in de 17^e en de 18^e eeuw.

Prijs: 2.500 Fr.

2^o) Een studie over de verwantschap en het verschil tusschen den roman in de literatuur van Noord en Zuid van 1830 tot 1880.

Prijs: 3.000 Fr.

3^o) Een studie over Dr. Max Rooses, beschouwd als geleerde, kunsthistoricus, letterkundige en Vlaamsch voorman.

Prijs: 2.500 Fr.

II. - Taalkunde

1^o) Een bijdrage tot de vergelijkende studie van den

[p. 695]

modernen Noord- en Zuidnederlandschen woordenschat op het gebied van reclamen en advertenties.

Prijs: 2.000 Fr.

2^o) Een studie over de keuze van de bronnen voor het Woordenboek der Nederlandsche Taal.

Prijs: 2.500 Fr.

Algemeene voorwaarden voor bovenstaande Prijsvragen.

De schrijver zet zijn naam op zijn werk niet; hij voorziet dit slecht van een kenspreuk. Die kenspreuk wordt, ditmaal met opgave van zijn naam en woonplaats, op een briefje onder een gesloten omslag geplaatst met dezelfde spreuk tot opschrift.

Alle ingezonden werken behooren van de noodige inhoudstafels voorzien te zijn. Ook de eventueel ter verluchting dienende teekeningen, kaarten, plans, enz. moeten te gelijker tijd ingestuurd worden. Later bijgevoegde bijlagen van dezen aard worden in geen geval in aanmerking genomen.

Gezien de omstandigheden, kan het bekronen door de Academie van een prijsantwoord niet worden gelijkgesteld met de verbintenis tot het uitgeven er van.

De Koninklijke Vlaamsche Academie vestigt er de aandacht op, dat al de ingezonden exemplaren of handschriften haar eigendom zijn en in haar archief bewaard blijven.

De handschriften dienen in de in België officieel aangenomen spelling geschreven te zijn.