Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1921

[p. 734]

Lijkrede uitgesproken den 21 October 1921 op het graf van Dr. Alfons Fierens te Grimbergen.

Zeer geachte toehoorders,

De dood maait dit jaar vreeselijk onder de leden der Koninklijke Vlaamsche Academie, zei ik eergisteren op de algemeene vergadering onzer instelling, toen ik aan de leden de pas aangekomen en voor ons verrassende tijding van het overlijden van Dr. Alfons Fierens mededeelde.

Wij hebben onlangs onzen grooten folklorist Alfons de Cock ten grave gedragen. Het graf van Prof. C. Lecoutere is nauwelijs gesloten, of daar treft ons thans het verlies van den nog jongen doch reeds befaamden historicus A. Fierens, briefwisselend lid der Academie sedert 1919, ons ontrukt in den nog jeugdigen leeftijd van een en veertig jaren.

Toen Alfons Fierens, in Juni 1919, tot briefwisselend lid werd gekozen, in vervanging van Dr. Isidoor Bauwens, die een geneeskundig woordenboek had aangelegd, maar helaas! niet heeft mogen voltooien, verwachtten wij in de Academie veel van dezes opvolger.

Alfons Fierens zou werken op een ander gebied, wetenschappelijk en tevens cultureel-historisch.

Ook zijne gezondheid was door ziekte bedreigd, en dit sedert jaren, ofschoon wij dit niet vermoedden.

Met zijn kloeken lichaamsbouw, zijn sterk gestel, zijn groot hart, zijn oprecht christelijken geest, weerstond hij lang aan de aanvallen eener ongeneeslijke kwaal.

De dood heeft hem eindelijk ter ruste gelegd voor eeuwig, maar, als Christen, heeft hem de dood niet afgeschrikt.

[p. 735]

Wij vernamen dat hij zelf zijn doodsbericht had opgesteld, aanvangend met de spreuk van Isaïas: ‘In het midden mijner dagen ga ik naar de poorten des grafs’.

En dat hij op zijn doodsbed een laatste hulp weigerde om zijn pijn wat te stillen, zeggend: ‘Christus heeft dat op zijn kruis ook niet gehad’.

Dat zijn woorden van een heldhaftig man, die den dood vrank in de oogen durfde te zien.

Anderen zullen u bij deze grafstede zeggen wat Alfons Fierens in zijne jeugd heeft gedaan, waar hij studeerde, en hoe hij reeds van in zijne studiejaren de aandacht op zich trok van zijne leeraars en medeleerlingen door zijn werklust, zijn opgeruimd gemoed, zijn streven naar hooger en beter. Wij weten uit zijne bijdragen in ‘De Student’ van Dr. Laporta, dat hij is geweest de eerste, die in België sprak over liturgie. De jonge historicus overzag reeds met zijn scherpen blik het gebied der Kerk door de eeuwen heen.

Te Leuven studeerde hij onder de leiding van Prof. Cauchie en promoveerde er in de wijsbegeerte en letteren - afdeeling geschiedenis. Na zijn doctorstitel te hebben verworven, trok hij naar Rome, waar hij later nog eenmaal is geweest; eerst in 1906 en dan in 1912-13. In deze laatste periode werkte hij in het Belgisch Historisch Instituut onder de leiding van Prof. Kurth. Hij was zulk een meester waardig.

In België teruggekeerd trad hij in het onderwijs, was werkzaam als leeraar in de geschiedenis aan het koninklijk Athenaeum te Brussel, en werd later tot Opzichter over 's Rijks middelbaar onderwijs benoemd.

In 1910 bood hij aan de Koninklijke Vlaamsche Academie zijn handschrift aan: De geschiedkundige oorsprong van den Aflaat van Portiuncula. De Commissie voor geschiedenis keurde het goed ter uitgave.

Zijne werken volgden eikander elk jaar op, buiten de vele bijdragen, die hij leverde aan tal van tijdschriften.

Noemen wij onder zijne geestesvoortbrengselen: Franciscus van Assisi (1911), - De Kerk van Rome (1914), - La question franciscaine (1906), - Suppliques d'Urbain V, - Lettres de Benoit XII, - en dan zijne heerlijke Vrouwenbeelden, levensschetsen van drie voorname kloosterzusters.

[p. 736]

Eindelijk zijn boek het Belgisch Vaderland, eene verzameling van stukken, tijdens den oorlog en de Duitsche bezetting geschreven ter verdediging van het vaderland en ter wederlegging van verderfelijke strekkingen. Daarin toonde Alfons Fierens zich een vurig vaderlander, een oprechte Belg, zoozeer als een oprechte Vlaming.

In het begin van dit jaar hield hij te Brussel eene merkwaardige rede over Dante, ter herdenking van den zeshonderdsten verjaardag van het afsterven van den grooten Italiaanschen dichter, en enkele weken voor zijn dood, sprak hij op het Maria-congres te Brussel zijne prachtige rede uit: Maria in de Geschiedenis.

Het was zijn zwanenzang.

Al zijn laatste werk had hij, om zoo te zeggen, op zijn lijdensbed geschreven.

Voor de Academie had hij sedert maanden aangekondigd eene lezing, die hij zou houden in de zitting der toekomende maand, getiteld: Ons prebendenwezen onder de Pausen van Avignon.

Dat zullen wij niet mogen aanhooren, maar zijn handschrift werd reeds ingezonden, en zal voor onze uitgaven niet verloren zijn.

Hier is het de plaats niet om uit te weiden over het geheele werk van Dr. Fierens. Dit zal door een onzer medeleden, bevoegder in het vak dan ik, gedaan worden.

Mij werd, als waarnemend bestuurder, alleen de taak opgelegd hulde te brengen aan ons geacht medelid Alfons Fierens op deze treurige plechtigheid, en van dien plicht kwijt ik mij zoo goed ik kan.

Aan de diep beproefde familie bied ik, in naam van de Koninklijke Vlaamsche Academie, mijn innig leedwezen aan voor het verlies van hem, die in de Academie niet heeft mogen geven wat hij kon, en wat zijn naam en faam aan de intellectuëele wereld beloofde.

De ziel van Alfons Fierens ruste bij God in zaligen vrede.