Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde 1920

Kleine verscheidenheden.

I.
Bestendige Commissie voor Middelnederlandsche Taal- en Letterkunde.
402. - goet hebben an...

Goet hebben an (aen) iemand is hetzelfde als Te goed hebben bij..., d.w.z. Van hem nog te ontvangen, te vorderen hebben:

Staatsarchief Brugge, Reg. n^r 3129 of Rekening ‘vande prochie van Ghistele’ van 1659-1660, fol. 24 v^o: ‘Betaelt an Pieter Boussemaere de somme van..., over soo vele den selven Boussemaere goet hadde ande prochie...’

[p. 816]

403. - Ghemeerscht zijn.

Beteekent In bezit zijn van ‘meerschen’ of grasland, Fr. prairie, met toepassing hieronder op de ‘meerschen’, die nl. langs de ‘Rytgracht’ te Gent gelegen waren. Wie in dat geval was, moest, zoover zijn eigendom zich uitstrekte, de ‘Rytgracht’ behoorlijk laten kuischen:

D. Berten, Cout. Vieuxbourg Gand, Introd., blz. 37: ‘Wy ghebieden dat alle die ghemeerscht zyn uup de Ryt commende uuter Lieve..., dat sy die Ryt, elc voor tsine, wel ende suffisantelic doen rumen...’ (1461.)

404. - Aftreck.

Daardoor wordt bedoeld een Afgezonderde plaats, nl. een Verholen, Verborgen deel van een plaats, een Verborgen hoekje; Fr. Réduit (petite pièce dans une plus grande, Enfoncement):

D. Berten, Cout. du Vieuxbourg Gand, blz. 432 ‘Ende alsoo eenighe insetene professie maecken van dierghelicke vagabonden te herberghen, logeren ende receleren, haudende daertoe particuliere aftrecken van stallynghen ofte scheuren, woord bevolen...’ (1685.)

405. - Afbrekelick.

Beteekent Dat kan afgeschaft worden. Luidens den tekst hieronder, waren ‘de mannen van leene van den Casteele ende Audeburgh van Ghendt’ gewoon, na het vervullen van zekere diensten, onder elkander een ‘bancquet’ te houden. Welnu, in een brief tot de hoogere overheid gericht, zeggen zij, dat genoemd ‘bancquet’ moeilijk ‘afbrekelick’ was, dat het derhalve niet kon afgeschaft worden, - dat zij daarmede moeilijk konden afbreken, - gezien dit gebruik ‘gheobserveert’ was ‘in alle jurisdictien ende vierscharen hooghe justitie vermoghende’. De tekst volgt:

D. Berten, Cout. Vieuxbourg Gand, blz. 526: ‘Welcke mannen met den bailliu ende andere hebbende gheseten int examineren, instrueren ende wysen vande vonnessen, ghecostumeert zyn... thebbene een bancquet, twelck qualick is afbrekelick..’ (1615)

Edw. Gailliard.