Logo DBNL
Van den doechden der vuriger ende stichtiger susteren van Diepen Veen (1904)

Van den doechden der vuriger ende stichtiger susteren van Diepen Veen

(1904)–Anoniem Van den doechden der vuriger ende stichtiger susteren van diepen veen–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

IV.
Van suster kathrina van naeldewick.

(Opzoomer, Het klooster van Diepenveen, 2de stuk, 's Gravenh. 1887, blz. 22-57).

Van suster kathrina van naeldewicka).

IN den iaer ons heren m cccc ende xciiijb) wonde een eerbaer1) ridder+in hollant, geheyten here henrick van naeldewickc) Ende was maerschalck2)+des hertigen van hollantd). Ende hij hijlickte an here ‖ hugen dochter van henevliet in seelant, die ock een vernoemt3) mechtich ridder was Ende der ionferen name was kathrina. Ende doe here henrick sine bruyt te huys4) gehaelt hadde· begeerde sijn moder, geheiten sophiee), van hem Dat hi hoer die ierste vrucht geven wolde, die hem god van sijnre bruyt5) geven solde· dat sie die mochte bewaren tot xij iaren toe Welck hoer niet gheweygert en waert. Want des anderen iaers was die vrouwe van naeldewick by der verhengenisse godes6) opt slot toe creyen-

steena)· by here henrickes moder Ende daer gebaerde1) sie hoer ierste kint Ende here henrick dede dat kint ock nomen kathrina. Doe was sijn moder blijde, want sie niet allene hoers sons kint by hoer en hadde· mer+ock ‖ die moder Ende here henrick liet hoer dat kint te bewaren na horen willen. Ende sie mynde dat kint alte seer ende dedet waren2) ende op voeden, als oft hoer enyge kint hadde geweest. Ende kathrina dat kint hadde sie soe lief, als of sie hoer moder hadde geweest. Ende als dat kint quam tot bequamer oeltheit3), sande siet toe scholen toe remsberge4) in dat cloester. Ende sie begeerde van der abdyssenb) ende van den anderen susteren dat sie hoer niet seggen en solden· dat die vrouwe van naeldewick hoer moder weer, ende dat bewaerden sij5) te male wal. Want na een deel tijdes soe voer die vrouwe van naeldewick tot den cloester tot hore dochter Ende sie begeerde datmens hoer niet seggen en solde dat sie hoer+moder weer. Ende die ab- ‖ dysse riep kathrinen voer hem allen ende segede: ‘Siet nu al omme6) ende segget my, wie dat u best bevalt ende behaghet van al desen vrouwen.’ Ende kathrina sach vlijtelike omme ende segede· ‘die schone vrouwe behaget my alre best,’ ende doe wees sie op hoer moder. Doe segede die abdisse· ‘soe gaet tot hoer ende nemet sie in den arm ende cusset sie vrentelic7), want sie is u moder.’ Ende kathrina segede· ‘dat en doer8) ic niet doen, want Ionfer sophiac) is myn moder.’

 

- Dese guede vrouwe sophia hielt kathrinen9) seer ter doecht ende tot

eersamer hoefscher schemelheit. Ende sunderlinge leerde sie hoer: wat daer op rese1) inden huys Het weer van vader of moder of tusschen dat gesynde·+dat sie altoes ten besten solde spreken, ‖ welke leer sie wal onthielt. Ende als sie was bi hoer xij iaren, waert sie tot hoers vader huys gehaelt. Ende sie wies op ende waert een alten schonen ionfer Vroelick, vredsam, wijs ende vrentelick in toe spreken Ende sij en vergat hore moder sophiën leer niet. Want sie was hovysch2), schemel ende eersam ende ene guedertieren myddelster3), soe waer dat sie ieet vernam4) van twist Soe dat sie seer gemynnet was niet allene van horen olders ende den gesynde Mer ock van den geburen5) hoers doerpes Ende sunderlinge van den armen, den sie sunderlinge guedertieren ende barmhertich was. Ende sie hieten sie gemeenlike ‘moder’ om hore barmherticheit willen. Ende sie was ock seer+gemynt onder horen vrenden ende ‖ ock int hof van hollant, daer sie ock vaeke was in den dienste der vrouwen van hollanta). Ende als men meende dat sie daer een wijltijdes mit allen solde hebben gebleven, soe toech sie heymelike toe cloester. Ende doe sie was van xvij iaren· doe worden hoer olders seer an gegaen6) van sommygen mechtigen rijken luden ❘ om kathrinen in echtschap te hebben Daer hoer olders noch niet willich toe en weren. Mer sie7) weren hem soe lestich8), dattet katharina vernam Ende sie sorgede9) alte seer dat sij sie al heymelike solden ontvoeren, mer god versachet10). Want die grote mechtige lude en conden soe seer niet na hoer staen Die overste conynck cristus, een brudegom der ionferen, en+begeerde sie veel meer· ende vercoes sie tot eenre ewiger bruyt ‖ ende ondergenck hem den wech11) Ende doerwonde12) hoer herte myt eenre scharper angelen, al en wiste sies selven niet wiet hoer dede. Sie was een alten schonen suverliken ionfer· ende seer lieftal13), waer dat sie quam

Ende die werlt hadde hoer noch wal gelustet, en haddet hoer brudegom1) hoer niet benamen. Want hij sande soe groten anxt des dodes2) ende der hellen in hoer herte Dat hoer dochte dat sie vervaren3) solde, als sie allene quam4). Ende hoe die genoechte der werlt groter was, hoe hoer die anxt der doet ende der hellen meer quelleden5) Soe dat hoer die idelheit ende vergenckelike genoechte der werlt began te myshagen ende bitter te warden. Ende sie began te dencken dat sie een ander leven+moste an nemen, ‖ solde sie der ewigher pijnen ontgaen Mer hoe sie daer toe comen solde, en wiste sie niet. Want hoer olders hadden sie seer lief, als hoer wal becant was· daer omme ontsach6) sie sij te vertoernen ende te bedroeven Ende sie voelde hoer soe geneyget tot horen olders7)· dat8) hoer genoechliker solde hebben geweest broet myt hem te bidden9), oft10) god op hem hadde verhenget, dan van hem te scheyden. Ende ock ontsach sie horen oem here iohan van henevlieta), weert dat siet dede buten sinen raet Ende om dat sie sorgede dat hoer olders verdriet van hem mochten crijgen Ende ock van den genen die na hoer stonden11). Ende sie en wiste ock niet, wien siet ierst te kennen solde geven Die hoer+niet allene en hinderde12), mer die hoer ock mede ‖ behulpelic mochte

wesen. Ende bynnen deser tijt so gevyelt dat sie solde trecken tot here Iohan van henevliet horen oem Om daer wat suverlickx te sticken1), dat sie seer wal conde. Mer sie vergreep hoer2) doe ummer in den werke3) meer dan sie plach Want sie was so seer becummert myt horen saeken· dat sie hoer tot dien werke niet geven en conde. Ende dat merckte hoer oem, ende ock dat sie soe vroelick niet en was als sie plach. Daer omme sprack hij sie an ende genck op een tijt myt hoer van den geselschap, daer sie mede gengen om hem wat te vermaken. Ende hij ondersochte vlijtelike wat hoer deerde Want hij merckte dat sie seer swaer van herten4)+was. Ende sie sloech wt5) ‖ ende segedet hem in trouwen6) wat hoer deerde Ende ock hoer opset; ende hoe sie daer toe comen mochte sonder verdriet of last hore olders, en wiste sie niet Want sij en haddet noch niemant geapenbaert dan hem. Ende als dit hoer oem hoerde, waert hij seer verblijt ❘ want hij was seer verveert ende hadde anxt voer wat quaders. Ende hij antwoerde hoer met eenre troesteliker stemme ende segede: ‘Lieve nichte, weest wal te vreden; ist dat gy dit myt alre herten7) begeert ❘ ick wil u daer toe helpen wes ick mach Sonder last uwer olders. Ende ic wil u myn vrouwe heylwicha) mede geven· om u te brengen tot eenre bequamer steden Onsen lieven heren te dienen na uwer begeerten Mer+wachtet, hent icket u ‖ ontbiede.’8) Doe was sij blijde, omme dat sij horen oem hadde gewonnen. Mer hoe sie hoer olders daer toe brengen solde myt vreden dat toe consentieren, en wiste si niet Ende heymelike van hem te scheyden, sorgede sij dat hem onverdrachlick9) wesen solde· hijr omme was sie noch becummert. Ende here Iohan van henevliet was besorget, hoe dat hij sijnre nichten ene bequame stede mochte verwerven. Hijr omme sprack hij mytten procratoer wt den brielb), fridocus genoemt Die hijr voermaels hadde geweest here hugen van henevliet sijns vaders cap-

pelaen1). Ende doe hij dit hoerde, waert hij seer blijde· ende dachte vlijtelike omme waer dat hij sie alre best brengen mochte Mer doe ter tijt+en wiste men in hollant van ‖ diepenven niet2) te seggen. Mer als god wolde, soe voervyel den procratoer ene saeke3) toe windesem toe reysen. Ende als hij quam int sticht van utricht, soe vernam hij die nymare4) van diepenven ❘ ende die hillicheit van here iohan brinckerinck. Ende als hij toe windesem quam, sprack hij hijr van mytten5) pryora). Ende die pryor riet hem dat hij tot here Iohan brinckerinck trecken solde· ende hem om een stede bidden voer kathrinen. Ende als here iohan horen staet ende geslechte hoerde, was hij daer seer swaer in6) ende en wolde geen consent daer toe geven ende sprack: ‘Diepenven heb ic begonnen in armoedenb) ende swaren arbeyde ende oetmodicheit, ende dat en solde hoer niet gelijken7)+Ende wat sunderlinges ‖ myt hoer te begynnen8) en solde voer den crancken niet dienen.’ Ende als die procratoer genen troest van hem ontfenck, kierde hij weder te windesem Ende segede den prioer dat hij genen troest van here iohan en conde gecrijgen. Die pryoer van wyndesem, geheyten here iohan vosc), toech ten diepenven mytten pryoer van arnhem ende myt den procrater9) Ende onderwijsden10) here iohan brinckerinck onsen vader in deser saeken, mer hij bleef te male hart daer tegen. Doe sprack die pryoer van windesem ende segede· ‘Nu, here iohan, gy sult sie ontfangen; ic wilt hebben ende ic hiet u doen dat gy u consent daer toe sult geven Want ic kenne hoer olders ende hoer geslechte· sie is+van ‖ soe gueden stam, dat gy wal sonder sorghe hijr in moghet wesen.’ Ende als onse vader here iohan dit hoerde, gaf hij sijn consent. Die

procratoer1) toech doe weder toe huys ende segedet here iohan van henevliet dat hi ten diepenven ene stede hadde gecregen.

- Ende ionfer kathrina apenbaerde horen olders hoer opsat. Ende als die olders dat hoerden, worden sie seer bestoten2) van herten - sunderlinge die moder, want sie sij sunderlinge lief hadde - Mer sie en dorstent hoer niet verbieden, want sie beyde guede lude weren ende gode ontfruchten3). Mer die vader als een wijs man segede tot sijnre dochter ende sprack: ‘Dochter, is dit u wille onsen lieven heren te dienen, soe kieset hijr een+cloester Daer wy ende u vrende u dage- ‖ lix mogen visitieren4) Ende dat sal ons ende u genoechliker wesen dan dus veer in vremden lande te trecken, daer gy onbecant sijt. Of slaet u hijr neder5) ende blijvet hijr myt ons ende dient onsen lieven heren by ons.’ Mer dit en segede hij niet, dat hij dit aldus meende· mer om sijn dochter te prueven6).

 

- Ende kathrijna antwaerde ende segede· ‘here vader, ick weet wal dat gy voel wijser sijt dan gy nu spreket. Want het is my onmogelick hijr by u onsen lieven heren te dienen: ic en kenne my daer niet starck genoech toe. Ende ock, als ic hem dienen wil, soe wil ic hem te rechte dienen· ende hoe ic dan vere7) van mynen vrenden byn, hoe my beter is.’ Welke antwaerde den vader also wal beviel, dat sie vaeke daer na+waert ‖ voert gesecht8) int hof van hollant.

 

- Die vrouwe van naeldewic mynde soe seer hoer dochter, dat sie wal vj reyse beswoegede9), eer sij sie over conde geven Mer sie en dorstes hoer nochtans niet ontraden, want sie was ene devoete vrouwe, die gode ontsach10). Ende sie hieldent soe heymelick, dattet niemant opten slate en wiste dan hoer vader ende moder Op datter geen geruchte op en stonde11)

onder den gesynde· en also gehindert worde van horen vrenden1) ende van den genen die na hoer stonden2).

 

- Hijr na niet lange soe sande here iohan van henevliet enen boden tot here henrick van naeldewick ende tot sijnre suster Ende begeerde dat+sie hem sijn nichte senden wolden· om bedevaert te trecken3) myt ‖ sijnre huysvrouwen.

 

- Als dan here henrick van naeldewick ende sijn vrouwe verstaen hadden here iohans bede ende sinen willen becanden4) Soe riepen sie kathrinen tot hem. Ende die vader sprack tot hoer ende segede· ‘kathrina, beradet u wal in deser saeken. Ende ist u te willen, soe trecket tot uwen oem ende vaert myt uwer moyen ende besiet dat cloester wal Ende die personen ende die gewoenten des cloesters mercket nernstelick an. Ende ist dat5) u daer genoeget te blijven ende moechdyt herden6), soe ist ons lief Mer en behagedet u daer niet, so comet vrylike weder: gy sijt ons willecome. Mer blijfdy daer een iaer of een half ende comet ons dan weder·+soe en dorfdy my voer uwen ‖ vader niet anspreken.’ Dit seggende soe kierde hij hem omme, dat sies niet merken en solde, want hij en conde sine tranen niet ontholden7). Dit sprack dese guede ridder, op dat sie hoer wal beraden solde, wat sie verkiesen wolde. Mer kathrina antwaerde horen vader ende sprack: ‘Here vader, ic hape byder hulpe gods dattes geen noet doen en sal.’ Ende die moder hielt hoer soe quellike8), dat kathrinen herte seer bestoten waert. Mer sie pijnde hoer haestelike te comen tot horen oem Ende die vrouwe van henevliet voer myt kathrinen ende een deel van horen gesynde· ende mytten procratoer voersz.a) ten diepenven. Ende als sie een stucke weghes gevaren hadden· quam hem+onversiens9) te gemoete here henrick van ‖ naeldewick, kathrinen vader, met vele heerschapps ende ridders. Ende als hij sie sach ende becende wie dat sie weren ende sijn dochter sach ende dachte waer dat sie heen

wolde Soe ontsette1) hij in sijn ansichte als een dode· ende des gelikes dede kathrina ock, doe sie horen vader sach. Ende dat heerschap dat myt hem reet mercktent ende riepen2): ‘Here henrick, wat deert u, wat is u geschiet?’ Ende hij vermande hem ende sprack:3) ‘waer heen, gy heerschap, waer heen?’ Die vrouwe van henevliet antwaerde: ‘wy vaeren bedevaert.’ ‘Soe vaert voert,’ sprac hij, ‘om u bedevaert te doen ende te vollenbrengen.’ Ende kathrina en sprack horen vader noch den anderen niet+voel toe· also bestarf hoer dat ‖ herte. Ende sie reysden voert ende quemen ten diepenveen bynnen die octave van sante Augustinusa). Ende die pryoer van windesem quam te hantes ten diepenveen myt een deel monicken. Ende den prioer van windesem ende here iohan brinckerinck onsen vader behageden kathrinen4) te male wal, doe sie sij segen Want sij was een alten schonen suverliken ionfer ende seer costelike gecleedet ende vercijrt. Want sie hadde an enen costeliken blawen bonten tabbert myt apenen mouwen wtgevoedert5) totter eerden toe - Ende die mouwen weren al vol dubbelder haken ende vol guldenre loveren6) behangen - Ende enen+costelen7) halsbant ende durbaer8) cijrheit hoers hoefdes ende hoers ‖ lijves. Ende hadde alten sueten mynliken ansichte, soe dat sie seer ghenoechlick was an te sien9). Mer dat alre meest in hoer toe prijsen was ende gode meest van toe dancken is, diet hoer gaf Ende dat onsen vaderen ende allen gueden menschen alre best in hoer behagede, was dit Dat sie bereyt was al dit om godes willen over te geven Ende vader ende moder ende alle ydelheit der werlt te verlaten10)· ende een arm oetmodich leven an te nemen. Ende die vrouwe van henevliet ende sie selven ock:11) begerden seer dat sie te hant ontfangen mochte warden in der oerden Omme perikels12) willen,

dat hoer olders op comen1) mochte ende ock den cloester, alst apenbaer+worde den vrenden dat sie toe cloes- ‖ ter weer. Ende dat sij begeerden, dat vercregen sie. Want sie conde wal latijn lesen ende sie hadde ene guede stemme te singen. Ende des derden dages na sante Augustijnus2) ons hilligen vaders octavea) waert sie ghecleedet, doe sie was in hoer xviij iaer. Hoer haer waert hoer af gesneden ende sie legede al hoer cijrheit of ende waert toe gemaket3) als ene suster. Behalven4) den bonten tabbert hadde sie opten witten rock. Ende die vaders ende die ander priesters songen alte hoechlike5) mysseb) van den hilligen geest. Ende onse vader here iohan brinckerinck was doe ewangelier6) Ende hij schreyde soe seer, dat hij dat ewangelien7) niet wal wt en conde gebrengen. Ende+alst quam int leste van der myssen an: ‘yte, myssa est’, dat hem ‖ toe hadde gehoert toe singen, genck hij wtter kercken ende en dorstes niet bestaen te singen· om dat hij anxt hadde dat hiet niet wt en solde connen gebrengen. Ende here ottec), der suster schoelmeysterd), was cantere) ende began die mysse vanden hilligen geest soe hoechlick8) - ende

sunderlinge die sequenciea)· ‘veny, santus spirytus!’ - Dat hem die vaders niet wal volgen en conden, hij en moste1) die versse van der sequenciën alte samen mede singen.

- Doe waert hoer voer den altaer den tabbert2) wt getagenb)· ende sie waert gecleedet mytten habijt der hilliger relyen3) Welck men niet wal sien en conde omme velheit des volckes, dat daer tegenwordich was. Ende ock en wasser niet voel, die dat myt droegen oghen an conden+gesien Ende ‖ sunderlinge die gene die myt hoer gecomen weren Want sie en wisten niet, doe sie wt toegen, dat hoer opset was daer toe blijven. Mer sie hielt hoer hart4) ende nam vurchlick5) ene nye ridderschap6) anc) ❘ ende dat yuck ons heren vromelick op te boeren Ende horen gemynden brudegom na te volgen na horen vermogen myt sijnre hulpen Ende sijn hulpe ende gracie en is hoer niet gebraken7) int eynde.

 

- Ende als sie op solde gaen int slot8), soe lach hoer tabbert gespreydet voer die trappe daer sij op solde gaen ❘ doe vermijde sie daer op te treden. Doe segede onse vader here iohan brinckerinck· ‘tredet daer op.’ Ende te hant trat sie myt beyden voeten daer op ende genck voert devoetelike int+slot. Ende als sie ontfangen was ‖ van der pryoerynnen ende van den gemenen susteren ende gesat was in hoer stede· las sie rechtevoert soe vromelick ende luyde, datmen hoer stemme hoerde over al dat koer.

- Ende die vrouwe van henevliet toech doe weder te huys myt al horen gesynde myt groter blijschap mytten procratoer Ende cundichde horen olders hoet myt kathrinen gevaren was· ende hoe guetlick sie ontfangen weer van den vaders ende van den susteren ten diepenveen.

- Doe waert die guede berve1) ridder alte blijde ende segede: ‘Nu wil ic den cloester op een cort2) senden soe voel geldes, dat sie dat erflick mogen beleggen3) ende holden: Hondert hollantscher gulden·’ - een hollants gulden was een weynich myn dan een4) rins gulden -. Ende+hij began soe diepe in sinen ‖ schat te tasten, dat hem sommyge van sinen vrenden segeden· ‘Here henrick, bedencket u wal, gy hebt noch meer kinder.’ Ende hij antwaerde· ‘dat ic gesecht hebbe, dat sal ic doen.’ Ende hij sande dat gelt bynnen iaers ten diepenveen by den procratoer voersz.

 

- Ende suster kathrina was vlijtich toe merken wat sie doen ende laten solde Ende nacht ende dach te choer toe gaen· ende der gemeenre ordenanciën te volgen sonder verkiesen5). Hoer oelde leven ende sunden storte sie apelike6) wt ❘ niet allene voer onsen pater Mer ock voer onse eerweerdige mater, die hoer meystersche7) was Ende hoer troulike halp ende leerde hoe siet bijchten solde ende hoe sie hoer leven beteren solde Ende hoe sie hoer dagelix oefenen solde inden mynliken lijden ons lieven+heren Ende hoer synlicheit ende ander ge- ‖ breke wederstaen ende merken solde. Ende sie was ock vlijtich te doen al dat sie vermochte. Ende sie pijnde hoer te vergheten hoer volck ende hoers vader huysa) Ende neygede hoer oren8) omme te vernemen ende te merken wat hoer brudegom van hoer gedaen wolde hebben Ende wat hij om horen willen geleden hadde· ende wat hoer om sinen willen weder behoerde te lijden ende te doen. Ende als sie in hoer gewaer waert enyge becaringe der hoverdyen of der

traecheit of enych ander anvechtinge1) Soe op richte sie hoer starcklic tegen hoer selven2) ende anriep die hulpe godes myt groter oetmodicheit. Ende en waert sijder3) soe niet quijt, so apenbaerde sij sie onser eerweerdiger mater Op dat die duvel ommer in hoer geen nest en maeckte4).+Ende aldus genck sie dagelix voert, ‖ hent hoer provel iaer5) wt was.

- Des anderen iaers, doe suster kathrina professiea) doen solde, quam die vrou van naeldewic ten diepenveen ende brachte myt hoer hoer ander enyge dochter Ionfer griete van opstal6), die men soe plach te hieten na een slot7), dat sie solde beseten hebben, hadde sie in dier werlt gebleven - Ende suster kathrina plach te heyten Ionfer van honsel8) na hoer slotb) -. Ende ock soe quam myt hoer die vrouwe van henevliet ende hoer dochter elyzabetc) - ende was van xij iaren - Ende een ander ionfer, geheyten armgert van lyssend), van goeder ridderschap· die bruder henrick mauerick9) hadde bekiert Ende een stede ten diepenveen hadde verworven. Ende here henrick van naeldewick was daer een goet hulpe toe dat sij+wt horen vrenden quam ‖ ende heymelike mede quam. Ende myt hem toech ock die voersz. procratoer myt voel ander gesyndes. Ende als sie weren toe wagene gegaen, sprack die guede heer henrick van naeldewick tot ionfer grieten sijnre dochter ende segede: ‘Mijn lieve dochter, beradet

u wal, ende spreket so myt uwer suster kathrinen, dat gy myt hoer blijven; dat begeer ic.’ Ende hij nam sie vrentelike by der hant ende gesonde sij, want hij hadde sie sunderlinge lief. Ende sij voeren heen op sante egydius dacha)· ende quemen ten diepenveen voer die octave onses weerdigen vaders sante Augustinus1)b). Ende die procrater2) vragede onsen3) weerdigen vader here iohan, hoe dat hem kathrina behagede ende+hoe sie hoer richte4). Ende hij antwaerde hem vroelike ende sege- ‖ de· ‘kathrina heftet also gemaket, dat ic wal bereyt weer hore hondert te ontfangen· ock wat die rogge gulde.’5)

 

- Ende als die moder hoer dochter toe sprack, vant sie sij wal toe vreden· ende mater myt al den susteren wal myt hoer te vreden. Ende als sie dit hoerde, soe en wiste sie niet, wat sie den convente bynnen ende buten weder doen mochte Ende sie schenckte hem costelike6) ende liet hem ganse braden myt pater van windesems oerlof, want dat hijr gene gewoente7) en is te bradenc). Ende sie was daer selven mede ende aver8), op dattet ommer te rechte ende wal gemaket worde Want sie was ene oetmodige ende barmhertige vrouwe.

 

- Ende suster kathrina dede professie des anderen dages na sante Augustinus octave· in hoer xix iaer Int iaer ons heren m cccc ende xiij. ‖++Ende hoer suster griete, die doe was van xiiij iaren Ende hoer nichte lijsabet van henevliet van9) xij iaren Ende armgert van lissen van xvij iaren Die worden doe soe beweget ende ontsteken, dat sie hijr begeerden te blijven. Ende dat sie begeerden, dat geschieden hem Want sij bleven

daer te gader myt den susteren daer buten1)· ende die olders kierden weder te huys. Ende als here henrick van naeldewick hoerde dat sijn dochter griete daer gebleven was· ende dat sijn dochter kathrina soe wal te vreden was Doe sprack hij: ‘nu wil ic den cloester noch geven c nobelen,’ dat also geschiede· behalven dat hem noch na quam2) na hore moder doet.

- Hijr een luttel te schrijven van here henrick van naeldewic ende sijnre vrouwen doechden Want god in hem alte seer te dancken ende+te laven is dat sie dus doegentli- ‖ ke deden by horen twien enygen dochteren Die si3) soe hoechlike ende rijkeliken ter werlt mochten ghebracht hebben4) Dat sij die soe guetlike over geven onsen lieven heren te dienen in vremden lande sie nummer te sien of te horen. Dit en quam hem niet van naturen, mer van der graciën godes.

 

- In der tijt doe hollant verdranck, doe verdranck kreyensteyn medea). Doe dede die guede ridder here henrick alle die armen van kreyensteyn halen toe naeldewicb) Ende gaf hem daer enen alte langen wijden camp5) ende liet hem daer helpen huyskens op slaen Den enen mynre ende den anderen merre, na dien dat sie kinder of biesten ofte ander besyttinge hadden Ende elck een haefken6) by sijn huysken, dat sie havenen7)+mochten· ende hem daer wt generen8). Ende hij gaf ‖ hem voert hoer noetdrufte, hent dat kreyensteyn weder te lande waert. Ende sijn moder sophiac) dede hij wonen toe honsel opt slot. Ende hij genc soe doegentlick

ende soe vredelick omme myt sijnre huysfrouwen ende myt sinen gesynde, so dat sie hem alte lief hadden. Vaeke liet hij hem genoegen1), als hij wt wolde reysen, myt speck of geroekert vleysch2)· ende botter ende keese Ende en wolde niet lijden dat sie hem wat sunderlinx3) bereyden solden. Ende als hij in die herbergen quam, segede hij: ‘Weest ommer mynen knechten guedertieren, ende doet my, alst u te punten comt.’4) Ende het waert vaeke gemerket van sinen knechten dat hij des nachtes op stont, als hij meende dat sie sliepen Ende sloch dat bedde op hent ten voeten+toe· ende genck liggen ‖ opt stroe· ende legedet des margens bequamelike5) weder.

 

- Als hem yemant te gemoete quam ende merkede hij dan dat hij die covele of wolde nemen6), so was hij die ierste· al haddet ock een cleyne kint geweest.

- Ende als die lude segen dat sie ionfer kathrinen quijt weren Soe weren daer sommyge, die ionfer grieten wolden hebben7). Ende om dat te bet doer te drijven, soe hadden sie van den hertich van hollant verworven Dat sie die ionfer myt gewelde mochten nemen, weer sie daer niet willich toe8). Dit nemen hoer guede olders seer quellike Ende gonden hoer bet onsen lieven heren te dienen dan der werlt te volgen. Ende sie was ene wijse ionfer ende was liever bynnen huys dan buten onder dat geselschap. Ende hijr omme rieden sie hoer te meer by hoer suster toe ‖+blijven, want sie was toe male weeckelic van naturen.

- Ende onsen weerdigen vader here iohan waert te kennen gegeven dat here henricks dochter van naeldewick Ende here iohans dochter van henevliet daer buten nyet seker9) en weren om der voerschrevenre saeken willen. Ende onse vader liet sie beyde int slot.

 

- Ende die vrouwe van naeldewick quam weder ten diepenven voer sante Iohannes myssea) Ende begeerde datmen hoer dochter griete

cleeden wolde, of1) sie ons behagede Op dat sie een eynde van der moynisse cregen, soe veer als sie daer selven bereyt toe weer. Ende het genoegede onsen vader ende den con ente wal, want sie hem wal behagede. Ende als men schreef m cccc ende xiiij ende sie in hoer xvjde iaer was,++waert sie gecledet conversynne2) op sante iohannes baptis- ‖ ten dacha) Des sie wal te vreden was· ende hoer vrou moder wijslike toe liet. Ende en wolde geen ander gewonte maken dan sie3) voer genamen hadden. Ende suster kathrina waert hore suster grieten meystersche. Ende sie leerde sie seer vlijtelike, hoe sij hoer solde veroetmodigen voer die susteren Ende doegentlike hebben, als men sie vermaende Ende dat sij schemel ende gebuychsem4) by den susteren solde wesen Ende dat sie hem bedienstich solde wesen, waer dat sie mochte Ende dat sie hoer herte stedelike solde becummeren myt devoter oefenynge des lijdens ons lieven heren· ende myt ander guede punten. Sie leerde hoer suster dat sie selven dede· op dat hoer herte niet ledich gewonden5) en worde Op dat hoer die duvel+niet in en brachte dat sie namaels quel- ‖ ke6) weder quijt solde warden· weert dat sie hoer daer nu niet vlijtelike tegen en satte Ende hoer tot inwendiger oefenynge en geve.

- Ende sie gengen beyde vurichlike7) voert in gehoersamheit, oetmodicheit ende in onsuekelicheit hoers selven8) Ende in bewaringe der regulen ende ander insettinge des huyses na horen vermoegen.

- Sie weren beyde reynlick ende puntelick van naturen; nochtans

schuden1) sie alle cueryoesheit2) ende sunderlincheit. Soe nauwe waerden sie hoer cleder ende al dat hem gedaen was te besygen - Het weren voetdoeken3) ofte schoena) of snuteldoeke4) - Dat5), versleten sie also deger, dattet bet schenen te wesen geknupte6) netten dan doeker· soe+dattet nergent toe en scheen te doegen dan en ‖ wech te werpen. Ende suster kathrinen worden guettijt7) iiij sprecksusterenb) gegeven, dat sie

hoer meystersce1) solde wesen Ende dese vier worden sunderlinge stichtige gehorseme devoete ynnyge susteren.

 

- Ende als onse eerweerdige vader here iohan was gevaren van desen arbeydeliken2) leven ter ewiger rustena) Ende die voersz. procrater3) wt den brielb) rectoer was geworden ten diepenvenc) Soe quam al dat convent dat daer buten was, bynnen int slot, dan4) allene die susteren die die gaste solde verwaren Ende die int koehuys solde wesen. Ende myt hem quemen daer bynnen alle die amten5) der wtwendiger werke behalven die beesten6). Tot welken werke suster kathrina7) ende hoer suster griete

+nernstelike1) mede gengen Ende hulpen den ‖ susteren na al horen vermogen Als backen, brouwen, keymen2) ende die cleder te wasschen ende der gelijck. Ende sie bewesen hem stichtich ende sedelick in woerden ende werken, soe dat die susteren gerne by hem weren. Ende sie voechden hem meer totten onnoeselsten3) ende sympelsten susterkens· dan totten meesten4). Ende al ander oetmodige oefenynge· als der suster voete te cussen inden reventer ende venye te bidden5)a), deden sie soe oetmodelike ende devoetelic, dat sie die ander susteren daer mede tot devociën verweckten. Ende wanneer dat mater enyge vermanynge dede int capittel6) of onder den gemenen susteren ende sie wat nernstich7) was Soe weren sie geerne die ierste op die knien8) myt enen oetmodigen schemelen+ansichte ende myt gevoelden ‖ handenb).

- Die regele ende statuten ende insettinge onser oversten nemen sie soe nauwe waer nacht ende dach· dat sie daer den anderen een guet exempel in geven. Sie weren vurich ende geven hem hertelick tot onsen lieven heren· soe dattet scheen dat sij nummer ledich en weren van goeder oefenynge9). Ende sie en brachten hoer tijt niet onnuttelike toe, enter sie lesen of10) sij bededen of sie deden hoer hantwerck Daer suster griete sunderlinge vlijtich in was van den marghen totten avende in behoerliken tijden11). Ende suster kathrina kreech allentelen meer sprecksusterenc), dat hoer swaer was Want sie begeerde onsen lieven heren te dienen myt

+enen onbecummerden1) herten. Ende omme dat sie ontsach dat hoer ‖ hijr anders wat na comen2) mochte Soe plach sie inden hof te gaen ende nam hoer wiel van den hovede ende venck daer vliegen ende pellen voegelen3) mede· op dat men mienen solde dat sie niet wijs en weer. Ende sie plach hoer gebreke soe apelike te belyen, als die susteren vergadert weren4)· dat een cranck5) onwetende6) mensch wal al waers solde gemeent hebben, en hadde men sie niet gekant7). Dit dede sie al, omme dat sie te myn8) solde geachtet wesen, mer tegen god en is gene wijsheit te vinden. Want int iaer ons heren m cccc ende xx doe waert suster+lijsabet van delfta), een alten devoeten suster, onse suppryorynne, tot iherusalemb) by utricht9) pryorynne gecaren Ende suster kathrina waert+weder in hoer stede suppriorynne ‖ gecaren, doe sie in hoer xxvijste iaer was, al wast hoers ondanckes. Ende sie plach namaels te seggen· hadde sie geweten dat sie soe vele bewindes10) ten diepen veen solde gehad hebben, sie en hadde hijr niet gecomen.

- Sie verwaerde ock dat perkament ende francijn11) ende die lyberyec),

daer sie den susteren vrendelic1) ende mynlike in diende. Mer tot hoers selves behoef en hadde sij niet genamen één lepken2) soe groet als3) iij vinger, sie en haddet mater getoent ende oerlof daer toe gebeden. Sie hadde hoer soe oetmodelike ende reverencelick tegen mater ❘ ende hadde sie also lief als enich kint sijn natuerlike moder. Ende mater ende suster kathrina suppryorynne ende suster Elsebe hasenbroecks procratersche·+weren één herte ende één ziele. Ende als daer ‖ wat opstont4) onder den susteren, dat yemant wat hadde op sijn oversten· of die oversten op die susteren Dat ondervengen5) sij soe guetlick· sunderlinge suster kathrina; ende6) en liet niet of, al kreech si onder tijden daer wat om te lijden ende ondanck van· sie en maeckte sie weder te vreden Want sie mochte quellike verdragen dat yemant te onvreden7) was. Ende daer en spaerde sie hoer selven niet in nacht noch dach. Doe sie die lyberye verwaerdea), was sie den susteren seer trouwe· ende diende enen yegeliken seer guetlick an des hem noet was. Niet allene die gemene boeke8) Mer ock soe wat hoer suster griete ende sie hadden tot hoers selves behoef, daer weren+sie soe mylde over Dat die susteren al vryer weren over hoer boeke ‖ dan over yemant9) anders. Sie gengen so oetmodelike myt horen habijt ende droegen soe swarte doeke· dat sie mater daer ondertijden om te berispen plach. Ende suster grieten pels daer sie dagelix in genck, was dicke ende enghe, van ons selves vellen10), als wy touwen11) conden. Ende sie was een wijltijdes int koehuys voer een hulpe, mer sie en vermochtes niet Want sie was van naturen te male weeckelick. Mer hoer vurige wille ende begeerte was merre dan hoer crachten Datb) sie wal bewijsde inden iaer ons heren, doemen schreef m cccc ende xxiiij. Doe soldemen cleeden+

ende ock professiën wal xij susteren op sante iacobs dach des apostelsa).+Doe was suster griete van naeldewick in die koec- ‖ ken onder homysse1) om den susteren te helpen, want daer vele gasten weren. Ende al waert suster griete van den susteren verschoent inden swaersten werken· nochtans en conde hoer vurige wille niet rusten, sie en moste hem te hulpe comen, als sij sie in noeden sach. Soe gevyelt dat sij ene suster swaerlike sach boeren2) over enen groten pot. Ende doe quam sie hoer te hulpe ende queste hoer soe seer van bynnen, dat sie op den dach voel blodes brack. Ende voert an quelde sie ende verteerde3), dat sie mydallen te bedde viel4) Ende suster kathrina merckte dat hoer suster griete meer tijde totten5) dode dan ten leven. Doe waert hoer natuer soe seer bestoten,+dat sij horen druck voer hoer suster niet en conde ‖ verbergen, al hadde siet geerne gedaen Want sie hadde sie uterlike6) lief. Ende als suster griete hoer suster kathrina bedrucket sach, segede sie tot hoer om horen druck te versachten: ‘Siet, hoe tijrt hoer dese vleysch pot! wat wildy hijr dus vaeke doen· gunnet my doch dat ic in vreden ruste, want ic en doech doch nergent toe.’ Ende suster kathrina antwaerde ende segede· ‘lieve suster, gunnet my doch dat ic u gebruke also langhe alst my god gunt. Als hiet anders voeghet, so wil ic my gerne lijden7) ende u die ruste gunnen.’ Ende suster griete krenckte8) vaste ende quam tot horen utersten. Ende een luttel voer hore doet quam suster elsbe hasenbroecks tot+hoer ende vande sie Ende dit was opter elf duysent mege- ‖ den hochtijtb) ende onser kermyssen9) aventc). Doe vragede sie suster elsben, of die

susteren daer alriede1) vergadert weren2)· suster elsebe segede: ‘neen.’ Doe segede sie: ‘wat bedudet dan dat hijr soe vele witter hoefden staen?’ Suster elsebe geloefdet vastelick, ende ock ist3) wal te vermoden dattet die elf duysent megeden weren. Want sie plach sij iaerlix toe eren, ende sie hadde hijr ene gewonte gemaket dat wy sie voer malcanderen eren solden Soe dat een yegelike suster lesen solde c pater noster elcker suster, eer sie storve: soe hadde wy wal elf m Op dat ons sante urcula myt horen geselschap4)a) te hulpe queme in die ure onser doet ❘ ende dat hadde wy vlijtelick gedaen.

- Ende suster kathrina begeerde van hore suster grieten· als sie by+onsen lieven heren queme ‖ ende sij sie enyge tijt myssede te sien inden ansichte godes Dat sie dan geens biddens5) op en hielde, sie en sege sie weder in der graciën godes. Ende sij segede: sie woldet gerne doen, mer sie solde hoer iersten over helpen6)· sij hadde soe armen versumenden mensche geweest. Ende altehant, als sie myt suster elsebe sprack, als voersz. isb), genck hoer die doet an Ende die tafele waert geslagenc)· ende die susteren quemen int sieckhuys. Ende altehant rustede sie suetelike in onsen lieven heren7) op der elf m megeden dach Doe sie was van xxv iaren, ende hadde x iaer in der oerden geweest. Ende suster kathrina halp hoer suster selven cleeden8) ende in die kiste liggen9).

Ende sie waert begraven in den transa) by der capellen, daer men opt choer gaet.

+- Item1), ene ‖ vertoenynge2) eens3) bruedersb) in enen cloester! Des manendages nader elf m megeden dach ommetrint een ure na mydder nacht daer hij sat ende las sijn gebet in sijnre cellen Waert hij op genamen inder tegenwoerdicheit godes inden geeste. Daer sach hij ene voelheit der engelen ende der hilligen· die onsen lieven heren danckten ende loveden myt groter blijschap ende vrouden hoers herten. Hijrna sach hij dat die moder der barmherticheit quam myt enen blijden ansichte ende brachte ene maghet, die cort4) gestorven was in enen cloester. Ende die maghet was ene conversynne· ende sie was alte schone gecleedet myt witten clederen, blenckende als die sonne Ende die cleeder weren al+beset myt gulden roesen. Ende sie hadde op hoer hoevet ‖ enen schonen crans, die gemaket was van roeden ende witten roesen Ende in die witte roesen stont een schoen sophijr5) Ende in die roede roesen stont in elck een schoen carbonckel6). Ende sie hadde in hoer hant enen pallem, die also claer was als der sonnen schijn. Twie anderen gengen by hoer, an elcker sijde een; daer genck sie tusschen. Die ene hadde pryorynne geweest in enen cloester by utricht, die ander was ene nonne Die ock mit alte schonen witten blenckende7) clederen vercijrt weren, ende hadden swarte wielen op hoer hoefden, die beset weren mytten verdiensten ons lieven heren. Dese gengen achter der mynliker moder ons lieven heren, ende sante Iohannesc) die leyde onse suete vrouwe. Hijr na quam ene+grote schare der megeden, die alle mytten selven ‖ clederen gecledet

weren, van allen manieren van leven1) Ende hadden2) allen vurige palmen in hoer handen, die alte suverlike blenckten Ende hadden3) alle schone hoede of crancen of hoer hoefden· die vercijrt weren na eens yegeliken verdiensten. Doe dese schare quam myt groter blijschap, verwonderde hem dese brueder te male seer. Doe begonden die engelen te singen myt sueter stemmen, die baven genck4) alle die genoechten der werlt: ‘Die megeden sullen geoffert warden den conynck· ende hoer naesten sullen hem geoffert warden.’ Doe sach hij dat die mynlike here op stont van sijnen throen ende nam die ziele in sinen arm ende segede: ‘Com, myn wtvercaren bruyt, ic sal in dy setten mynen throen, want ick hebbe dine+schoenheit begeert.’ Doe nam die mynlike moder hoer mantel ende ‖ bedeckte alle die megeden ende horen mynliken sone myt éénre mynnen. Doe begonden alle die engelen ende sante Iohannes5) ewangelista myt allen hilligen te singen myt sueter stemme: ‘Ihesu, chrone der megeden, den die moder gebaert heeft, die allene ionfer is· ontfanget genadelike dese begeerten!’a) Ende daer na songen sie suetelick dit respons: ‘Die ontellike scharen der ionferen hebben versmaet dat geslechte der kinderen’ - Want sie liever mytten herten ende werken ende myt den habijt toegevoeget wolden wesen den brudegom die in den hemel is - ‘Siet, sie hebben myt versmadenisse die bloyende werlt6) onder die voete getreden.’ Doe begonde die mynlike moder te singen ende alle die megeden myt+hoer. Doe dede die suete ‖ moder maria hoer mantel op. Doe stonden alle die megeden als een vurich gloyende golt, dat te hant wt den oven gecomen is Ende songen alte suetelick· ‘wy hebben ghegaen doer vuer ende water, ende du hebste ons wt geleyt in vercoelinge.’b)

- Hijr na quam die bruyt mytten anderen twien totten bruder daer hij stont in groten verwonderen, ende spreken hem toe ende segeden: ‘Brueder7), wetestu wie dese bruyt is ende wie wy sijn?’ hij segede: ‘yae·’ want hij sie op die tijt alle wal becande8). Doe sprack die bruyt

totten bruder ende segede· ‘bruder, du salste weten dat die mynlike woerde ons heren al waer sijn, die hij myt sinen sueten monde gespraken heeft Dat soe wie vader of moder, suster of brueder, vrende ende maeghe·+huyse of lant achter ‖ latet om mynen willen, die sal hondertfolt weder ontfangen ende dat ewighe leven besittena). O brueder, wy hebben luttel gearbeit ende grote ruste gevonden. Wat hindert ons nu dat wy vander werlt versmaet ende ongeachtet hebben geweest Ende mennyge versmaetheit van buten ende van bynnen hebben geleden· nu ist al over geleden1) als een droem, ende sullen voertmeer in der ewicheit verblijden. Nu sie2) wy dat die woerde des apostels waer sijn, daer hij secht Dat die tegenwordige trijbulaciën deser tijt niet te reken3) en sijn tegen die toecomende glorie4)b), die den genen bereyt sijn die onsen lieven heren van herten mynnen· ende toe male in hem sterven. Want het is allen tongen onsprekelick5) dat wi nu gevoelen ende is genoechlick baven al datmen geloven+‖ mach. Hijr omme wisten die geestelike menschen, hoe gename dattet onsen lieven heren is Dat sij in sympelheit hoers herten van sijnre guetheit gevoelen Ende pijnen in oetmodicheit, gehoersamheit ende goddiensticheit te leven: hem en solde geen arbeyt te swaer warden.’

- Hijr mede quam die brueder weder tot hem selven Mer die genoechte des mynliken geselschappes bleef vaste in sinen herten geprentet.

- Suster kathrina was bedrucket van der berovynge hore liever suster Mer blijde van der belofte die sie van hoer ontfangen hadde. Ende sie genck vurichlike voert inder lieften godes ende hoers naesten Want sie was soe vurich in den dienste gods6) dages ende nachtes· myt lesen7) ende syngen of geesteliker andacht8) Dat sie hoer niet lichtelike een ‖+woert ofte note9) liet ontgaen, als siet kieren conde. Mitten convente10)

las sie of sanck sij alte geerne, mer myt enen1) allene was hoer alte swaer, soe dat si daer vaeke om berispet waert. Nochtans hadde sie ene suete eersame2) stemme· so dat sij geestelick ende werlick3) geerne hoerden, ende sie condet ock wal Want sie plach altoes, als siet vermochte, des hochtijdes voer mater die getijde te syngen of te lesen, doe sij suppriorynne was. Ende sij stont soe eersamlick4) ende sedelick ende in gekiert myt nedergeslagen5) oghen als ene bruyt Als of sij altoes gestaen hadde inder tegenwordicheit ons lieven heren hoers gemynden brudegoms Ende selden genck sie daer wt sonder noet. Nummermeer en vant men sie ledich: sie las of bedede of dede hoer hantwerck6) Of leerde of troestede+hoer ‖ susterkens, die hoer bevalen weren, na dien dattet enen yegeliken noet was Want sie hadde sunderlinge gracie enen anderen te troesten ende te raden van bynnen ende van buten in wat saeken dattet weren. Nochtans was sie seer nauwe in der bijcht, dat die yo apelike geschiede. Ende sie was alte wonderlike medelijdende mytten genen die in lijden ofte in bangycheit weren van bynnen of van buten Ende den te hulpe te comen myt raede of myt dade en liet sie hoer niet verdrieten, al moste sie daer nochtans by wijlen omme lijden. Want als sie niet geringe op hoer werck en quam, soe scholt sie mater. Soe viel sie geringe op hoer knien7) myt gevoelden handena) ende segede: ‘Lieve moder, het is myn schult, ic+wil my gerne bete- ‖ ren.’b) Selden plach sie mater anders te heyten dan ‘lieve moder’, wt rechter mynnen ende onderdanicheit8).

- Niet vele woerde en hadde sie int capittel ende inder visytaciëna), daer siet of wesen conde mit goeder concienciën. Op een tijt hadden die vaders vele gehoert van eenre suster· mer suster kathrina en segede van dier suster niet. Doe vrageden hoer die vaders, of sie van der suster niet en wiste. Suster kathrina antwaerde ende segede: ‘Ic en can niet geloven, die suster en heeft groet gebreck in hoer hovet1) Want sie wort soe vaeke vermaent ende berispet, dattet hore natuer alte swaer ende lijdelick2) is Ende sie is soe schemel3) hoverdich van naturen· dat ick mene: weert in hore macht, sie solde hoer ummer beteren.’ Des anderen iaers, ‖+doe die visyteers weder quemenb), doe vunden sie die suster al geck. Doe segeden die vaders dat suster kathrina die suster allene myt claren ogen hadde angesien. Onse vaders hadden sie in groter weerdicheit, want sie was een reyne puer4) mynlick mensche Als onse mater van hoer tuygede, die hoer heymelike dinge wal wiste.

 

- Seer schemel ende vermijdelick was sie in enyger bedienstelicheit5) van den susteren te nemen Minlick ende suete in toesprake Stichtich ende eersam voer die spreckvensterenc)· ende seer lieftal van bynnen ende buten6) van7) geesteliken ende werliken. Ende die pryoer van windesem

plach tot hoer wal te senden schrupelose1) bedruckte brueders· ende+segede hem dat sie na horen raede solden doen Want hi ‖ kende sie also, dat sie hem niet en solde raden dant beste. Dat sie onse vader here iohan brinckerinck lief hadde, dat bewijsde hij wal na sijnre doeta) An eenre suster, die in soe groten lijden ende bangycheit wasb)· dat sie dachte: blevet also myt hoer, sij solde verderven an ziele ende an lijf. Ende hijr omme genck sie op een tijt na compelete om hulpe te sueken an onsen weerdigen vader here iohan. Ende viel in hoer venye2) in onse choer3) voer dat grote altaer· want sij sinen grave niet naerre comen en conde Ende bad hem oetmodelike dat hij sie verloesen wolde van der temtaciën Want sie ghevoelde hoer daer soe gewortelt in, dat sie hoer by hoer selven daer geen gewelt in en conde doen4). Als sie dus lach in hoer+gebet, waert hoer in ghe- ‖ spraken5) myt eenre levendiger stemmen van onsen weerdigen vader here iohan - nochtans en hoerde sie van buten gene stemme -: ‘Gaet tot suster kathrina van naeldewic ende belyet hoer, hoe dat gy u hijr in gehad hebt ende hoet myt u gelegen is Ende gy sult van deser temtaciën verloest warden.’ Ende die suster die aldus bedrucket quam, die genck blijde ende vroelic van dan ende secker van der belofte die sie ontfangen hadde. Ende des anderen dages genck sie tot suster kathrina des margens na prijme Ende belyde hoer, hoe sie hoer daer in gehad hadde· ende dat sies tot nochtoe nyemant geapenbaert en hadde Ende dat hoer in gespraken was van onsen zaligen vader here iohan dat siet hoer toe kennen solde geven. Ende als sie dit hoerde, ‖+schoelt sij sie ten iersten mynlike ende vermaende si dat sie hoer voert an beteren solde· ende onderwees sie doegentlijc6). Ende van der tijt en hadde sie ny gebreck7) van dier temptaciën. Ende suster kathrina voelde8)

hoer hande oetmodelic ende segede: ‘och, of onse hillige vader noch op my dencket!’

 

- Sie hadde onsen hilligen vader sante augustijnus alte lief ende las sine schrifte soe rechte geerne ende hoerde sie oc soe geerne, dattet scheen dat hoer herte seer verblijt waert, als sie van hem hoerde. Ende sie schreef sine regelea), doe sie professie gedaen hadde· op dat si sie te bet in hoer herte mochte prenten. Sie plach te seggen dat hij hoer gehele vader weer, want sie waert gebaren ommetrynt sijnre overvoeringe1)b)+Ende sie plach hem van kinde ‖ op2) te eren, al en wiste siet selven niet Ende sie waert weder verbaren3) ommetrynt syne hochtijtc), ontfangende die hillige oerde. Dese4) yaer getijde5) plach sie alle iaer te begaen myt hilligen oefenyngen6) om vergiffenysse hore sunden, die sie in horen voerledenen leven gedaen hadde. Ende om dit te vercrijgen ende een nye leven te begynnen· soe plach sie al dat hemelsche heer ende ock alle die gemene susteren te hulpe te ropen.

- Doe sie noch een ionck ionferken was, waert hoer een belde gegeven van sante Augustinus7) Ende sie meende dattet sante Egydius8) hadde geweest, want daer hadde sie van horen seggen dat hi van conynckliken geslechte9)d) weer ende groet by onsen lieven heren. Ende hijr

+omme plach sie hem te bidden na kintscher ende werliker wij- ‖ sen Dat hij hoer wolde helpen vercrijgen enen edelen suverliken brudegom· dat sij wysse vercregen heeft. Want op sante egydius aventa) liet1) sie hoers vader huys ende dat rijke der werlt Ende op sante Augustijnus octaveb) quam sie ten diepenveen Ende des derden daghes daer na waert sie gecleedet in ene bruyt2) des alren edelsten ende schoensten brudegomsc).

 

- Sie hadde soe grote mynne totten hilligen in den ewighen leven· ende daer vercoes sie soe vole vrende, dat sie quellike wt den choer conde comen naden getijden. Ende als sij enyge tijt gecrijgen conde, soe visiteerde sie die hilligen Anmerkende hoer hillige leven ende lijden ende hoer grote mynne tot onsen lieven heren. Ende aldus verweckte sie hoer+selven ende danckte onsen lieven heren van ‖ hore weghen, diet hem gegeven hadde.

- Sie was soe vurich, sunderlinge in groten hochtijden, dat sie vaeke al dat hele convent mede vurich maeckte. Ende sie hadde alte grote mynne die hillige schrift te studeren, want sie verstont wal latijn ende was ene van here ottend) dyscijpulen. Ende omme dat sie dus grote mynne hadde totter hilliger schrift, so droech sie altoes twie of drie boeke myt hoer Om te studieren, nu in dat ene, nu in dat ander. Daer omme beden die susteren mater dat sie hoer een cleyne coerfken3) wolde doen, daer sie hoer boeke in dragen mochte, ende mater dedet. Doe droch sie hoer boeke mede toe choer, ten spinhuyse ende in hoer celle. Ende hoe+vol guedes hoer herte was, dat machmen merken ‖ an hoer hantboexken, daer sie nauwe soe vele ledich in en liet, daer men enen vinger op hadde mogen setten.

- Die getijde van der oerden hadde sie in soe groter weerdicheit ende las sie seer devoetelic ende andachtelick, soe wal buten den choer als dar bynnen. Ende sie condet alte quellike verdragen dat yemant onledich was inden choer of dat yemant sine getijde roekeloecelick4) las ofte inden arbeyde, als ment kieren conde. Dagelix plach si die oeficiën huyse5)

omme te gaen myt horen gebede bynnen ende buten Onsen lieven heren biddende dat hij die susteren sterken wolde hoer werck tot sijnre eren te doen Ende dat sie hore alre werke ende arbeyt delachtich mochte warden.+Ende des avendes plach sie onsen lieven heren der suster ar- ‖ beyt op te offerena), als of siet selven mede gedaen hadde.

- Sie waert wal tot drien cloesteren voer ene pryorynne begeert. Mer omme dat sie onse oversten ende onse gemene convent node over hadden gegeven, soe wederstonden siet al dat sie mochten Ende ontschuldichden hem daer mede dat sie toe weeckelic weer ❘ ende ock dat sij geen xxx iaer oelt en weer ❘ ende dat weer tegen die statutenb).

- Sie hadde soe grote begeerte ten ewigen leven te comen ende by onsen lieven heren te wesen Dat sie dicke, als sie ergent allene was, dit respons heymelike plach te singen: ‘Leyde wt, here, myne ziele vanden kercker om te belyen dinen hilligen namen!’

- Ock plach sie onsen lieven heren1) te bidden dat hij sie ummer ‖+halen2) wolde in der guldenre tijt - dat was onder onse weerdige mater salomeec) - Als hij ock dede, al wast ons baven maten swaer.

- Ende al wast dat sie aldus seer gemynt was van geestelick ende werlick· nochtans en ontbrack hoer niet die correxcie der vaderliker roeden Als hij secht: ‘die ic mynne, die castye ick.’d) Want hij visiteerde sie vaeke myt mennygerhande swaere sieckten ende bangicheit des herten ende der naturen. Al en genget horen persone onder tijden soe seer niet an alst enen anderen Nochtans wast hoer wal soe swaer, als oft horen persone hadde angegaen Want sie was sonder wtnemen3) elckermalc4) walgunnende· ende eens anders blijschap was die hoere· ende eens anders droefheit was die hoer.

+- Op een tijt quam een ‖ suster tot hoer om troest ende hulpe· ende om der selver saeke die der suster deerde, was suster kathrina ock selven bedrucket. Doe sprack sie hoer troestelike toe ende segede· ‘suster, laet

ons nu onse baete doen ende vlijtelick onse schuren vullen· want het is nu in onsen bou1). Die tijt der noetdruften sal te hant myt ons comen· ende dan sulle wi ons verblijden dat wy nu een luttel geleden hebben.’ Mit desen woerden ende deser gelijck satte sie die suster te vreden als sie best conde.

- In den iaer ons heren m cccc ende xliij genck sie merkelike seer+of2), soe dat sij vaeke sieck was Mer als die reyse3) over was, soe kierde sie te hants weder ten convente· ende genck nacht ende dach te choer.+Mer op ons hilligen vaders sante Augustijnus translaciën4) ‖ dacha) bynnen den selven iaer voersz. viel sie in soe swaren sieckte· dat sie mytallen te bedde lach. Ende op sante willibroerdus dachb) waert sie berichtet ende hoer hillige amt gedaen5) Want doe lach sie in soe groter bangicheit, als of sie naden adem hadde gesnapt· ende dat duerde wal xxvij uren lanck So dattet convent niet geheel van daer en mochte gaen nacht noch dach Ende verwachten hoers eyndes myt vurigen gebede ende myt overvlodigen tranen. Ende sie arbeyde6) swaerlike in der naturen· nochtans hadde sie hoer volle verstant ende was vol guede· ende en sprack niet één onlijdsam7) woert. Ende alsmen8) hoer wat goedes segede, soe neygede sie daer mytten hoefde na. Ende als men hoer vragede, waer sie nu mytten herten+weer, soe noemde sie een woert of twie van den lijden ‖ ons lieven heren· of een vers wten psalter of yeet anders des gelijcks, soe dat sij altoes becummert was myt wat guedes. Hijr na bequam9) sie wat weder ommetrint drie weken lanck, soe dat wy groten hape hoers levens hadden; mer het was te vergeves.

- Op een tijt quam ene van horen sprecksusteren tot hoer ende clagede hoer dat sie anxt hadde· weert dat sij storve, dat sie10) in lijden solde

comen. Doe sach sie sij wat nernstelike1) an ende segede· ‘suster, en wildy niet lijden of meendy sonder lijden ten ewigen leven te comen, dat onmogelick is? Meendy dat ic niet en lijde behalven dat ic geleden hebbe· gy siet wal myne sware sieckte, daer ic in ligge Mer die en is my niet soe swaer als my is myne eygene cranckheit2) ende passiën.+Ende in ‖ die te verwynnen strijde ic tegen my selven als tegen enen gewapenden man Ende voege my voel meer myt mynliker toesprecklicheit totten genen die my contrary sijn dan tot enen anderen. Soe moet gy ock doen, suldy ummer gode behagen ende vrede uwer concyenciën crijgen.’ Die selve suster vragede hoer, myt wien sie hoer riede te spreken, als sij des behovede. Suster kathrina antwoerde hoer ende segede· ‘wat wildy vele callen? gy weten te hants wal guet ende quaet3). Weest apen4) uwen bijchtvader; ende gebreckt u yeet5), so hebdy onse weerdige mater. Ende hebdy enyge sammelinge6) myt yemant, soe en weest gy die ierste niet die daer claghet, mer wachtet hentmen u vraghet ❘ ende+antwaerdet dan alst is. Ende giftmen ‖ u schult, soe segget: “het is mijn schult, ic wil my geerne beteren.”a) Ende sijdy onschuldich, so sal u die waerheit wal vryenb) ende ontschuldigen7)· doe gy dit, soe en suldy niet voel behoven te callen.’

- Sie hadde soe rechten mynnenden ingekierden herte tot onsen lieven heren· dat hoer by na geen tijt toe cort en was hoer inwendelike te verenygen myt onsen lieven heren. Ende sie lyde8) selven dat sie dicke meer genoechten voelde in onsen lieven heren in een cort tijdeken, als na vesper, als sie hoer tot onsen lieven heren kierdec) Dan sie ye in der werlt gehat hadde van allen speel of genoechte diemen daer hantierde9)

Soe dat sie ondertijden sorgede dat sij hijr hoer hemelrijke solde hebben1)·+om dattet hoer soe genoechlick was onsen lieven heren te die- ‖ nen. Mer onse lieve here toech sine hant een weynich na hem2) voer hore doet omme hoer trouwe te proeven ende apenbaer te maken. Want suster elsbe hasenbroecks quam tot hoer op sante Lucyen3) aventa) des margens ende segede tot hoer: ‘Suster kathrina, nu suldy u vrendekens vergaderen, die gy toe eren plegen, ende bidden hem dat sie voer u bidden.’ Doe segede sie· ‘lieve suster elsbe, ic loepe vaste hijr ende daer4), ende ic en can daer niet van maken van groter pijnen ende cranckheit.’ Siet, hoe sieck ende cranck sie was, sie bleef lijdsam5) ende en liet niet af te bidden. Doe segede suster elsbe tot hoer· ‘suster kathrina, wat suldy den heren weder geven voer al dat hij u gegeven heeft sonder u verdiensten Dat hij u wter werlt ende wten sunden geropen heeft, dat gy by uwen ‖+vrenden niet gebleven en sijt: waer soldy dan gevaren hebben?’ Doe waert sij als of sie weder levendich6) hadde geworden, ende segede: ‘Och suster elsbe, daer en can ic onsen lieven heren nummer te vollen van gedancken ❘ weer ic inder werlt gebleven, ic weer een ewich brant der hellen Mer nu hape ic op sine grondelose7) barmherticheit, dat hij my beholden sal.’

- Sie was also genoechsam, seggelick8) ende oetmodich· ende also genoechlick te dienen, of sie een kindeken geweest hadde. Nochtans lach sie in alte groter bangicheit der naturen anden roeden waterb). Ende een luttel voer vij uren waert mater gehaelt - wantet seer genakede den eynde - Ende sij sprack hoer suetelike toe· dat sie nu solde rusten inden wonden ons lieven heren9) Ende horen hape ende troest betroulike10) solde setten+inden ‖ verdiensten ons lieven heren. Sie sprack: ‘lieve moder, ic wilt

gerne doen.’ Ende te hant na dien datter ‘avemaria’ was gecleppet1) ende die susteren by hoer vergadert weren Hoer noch wal bewetende2) ende sprekende, gaf sie den geest toe soven uren also suetelike, dat sie niet een lyt en vertoech. Ommetrint ij of drie myserere3) voer hore doet waert sie onwetende4) ende lach in groter bangicheit lichte5) ene myserere lanck. Ende toe hant quam sie weder tot hoer selven· ende neygede hoer hovet oetmodelick myt groter weerdicheit totter sijt daer mater sat Mit alten goddienstigen beweechliken6) ansichte· ende segede wat myt groter mynlicheit, als of sij enen lieven vrent by hoer gehad hadde ende toe+gespraken; mer wy en condens niet verstaen. Doe beden die suste- ‖ ren suster lijsbet van teela), die by hoer stont, dat sij hoer vragede wat sij verneme. Ende suster lijsbet segede: ‘wat wil ic hoer vele vragen of seggen? al hoer wesen toent dat sie enen anderen troester by hoer heeftb) merre7) dan wy alle.’ Mer die susteren en lieten niet of8). Doe segede suster lijsbet: ‘suster kathrina, is die here hijr?’ Soe vroe als sie dat gesecht hadde, toech sie hoer hovet een weynich achterwert ❘ ende gaf drie corte snucken myt alten begeerliken9) mynliken ansichte Recht of sie hoer gehaestet hadde na enen, die hoer ontgaen wilde. Aldus gaf sie gode zalichlike horen geest op sante Lucyen10) aventc) na compelete.

Ende hadde lavelick1) in der oerden geleeft xxxj iaer ende sie was oelt+by xlix iaer Ende is myt vele tranen ‖ begraven in hore suster grieten graf in die noertsijde des transes2).

+- **Ende doe suster kathrijne van naeldewic doet was, soe waert sij gecleedeta) van suster nelle oemsb) ende van suster seuken van doerstenc). Ende der wijlen dat men sie cleede, soe quam daer een suster in Die overmyds der verhengenisse godes3) ende hoere cranckheit suster kathrinen glorie seer vermeeret hadde. Ende als suster seuken dese suster sach· soe waert sie van bynnen4) verstuert, soe dattet suster nelle merckte· want sie hadden suster kathrinen beyde seer lief. Doe segede suster nelle: ‘wanne, suster seuken, en weest niet verstuert ❘ want van u ende van my+en sal sie giene glorie heben ‖ Mer dese suster is ene van den geenen die suster kathrijne5) hoer glorie vermeeret heeft. Ende een yegelijc sie toe dat hij eens anders glorie niet en vermere ende die sijne vermynre Ende een mensche behovet wal toe te sien wat hij enen anderen doet.’d) Dese suster levede langer dan viertich yaer na suster kathrinen doet; ende doe sie starf, doe was sie in alte groter bangicheit Ende hoer leste woert dat sie sprack ❘ was: ‘naeldewick ❘ naeldewick!’

- Ons waert toe kennen gegeven dat hoer suster kathrina hoer hadde ‖+geapenbaert eenre goddienstiger vrouwen in hollant, die bytijden wal tot hoer plach te comen· ende hoer seer lief hadde Ende ock enen obser-

vant1) ter golde2)a), die beyde al eens3) segeden Als dat sie niet langer int vegevuer en hadde geweest dan totter mydder nacht ❘ doe sie was gestorven des avents toe soven uren na compeleten Ende voert solde sie wesen int paradijsb) hent tot onser liever vrouwen lichtmyssenc). Ende sie segede dat sie soe haestelijc niet over en solde gecomen hebben4),+en hadde sie soe groet ‖ lijden ende verdriet niet gehat voer hoere doet. Ende sie segede: ‘och ofte onse susteren wisten, wat groter schaden sie hem selven doen myt horen onnutten ende ledigen5) callen!’

- Die observant, den sie hoer apenbaerde, die vragede hoer, waer omme dat sij hoer ten diepenveen niet en apenbaerde. Doe segede sij weder· ‘daer holt ment al voer fantesyen6) ende cranckheit des hovedes, dat daer geapenbaert wort.’d)**

 

+SU7)ster kathrina waert dicke mit soe vuriger begerte der mynnen ontsteken tot onsen lieven heren· sunderlinge in groten hoechtijden. Alst wal scheen int iaer ons heren m cccc ende xxv, doe al dat sticht+van utricht was in terdick8) Om onsen bisschop rodolphum van diep-

holta) ❘ also dat wi om derselver saeken willen seldenre comunyseerden1) dan wi plegen. Soe waert sie op een tijt, op sante Agnieten hochtijtb), onser patroenschen, also vurich· dat sie niet allene dat convent van bynnen mer ock die priesteren verweckte totter mynnen godes Ende ock die susteren daer buten, want wy op die tijt niet en solden hebben gecomunyseert2) om der selver saeken willen. Doe waert hoer herte soe ontsteken,+dat sie ‖ lach ende en conde niet slapen voer metten. Ende sie waert begavet myt vrendeliker ende mynliker begeerten eenre nyer ondertrouwinge3)· ende vernyenge4) der ierster trouwen Hoers gemynden brudegoms Ihesu cristi5) Ende hoer quam te voeren6) al dat tot eenre geesteliker bruloft behoert. Des margens7) genck suster kathrina8) suppriorynne tot onser mater salomeec) ende segede hoer begeerte van der comunyseringe· ende wat hoer inder nacht voer gecomen9) was. Ende onse mater waert soe blijde ende vurich hijr van Dat sie beyde by een bleven sitten ende vergheten hem selven· ende overtreckten10) wat tot deser bruloft behoerde Soe dat die susteren vernemen dat sie myt sunderlinger vuricheit ontsteken weren. Ende mater sande suster kathrinen tot+onsen pater, die suster ‖ kathrinen sunderlinge lief hadde ende in groter weerdicheit om hore doechden willen Dat sij hem solde11) seggen hoer begeerte· ende hem bidden dat al dat convent moste comunyseren op die hochtijt van sante Agnieten12)d) Ende ock dat ionxte kint, geheiten

lubbe ten toernea), so veer alst hem guet duchte. Ende onse pater here egbertb) ende sine medepriesteren die worden mede vurich Ende consentierden gerne hoer begeerte, op dat hem die susteren daer vurichlike toe bereyden. Ende doe sie dese antwaerde onser weerdiger mater weder brachte· waert sie also vurich ende blijde. Doe dede mater ende suster kathrina al die susteren vergaderen int capittelhuysc) Ende segeden hem+daer wat sie voer hadden ‖ ende wat gracie dat pater doen wolde in dien dattet hem allen beliefde ende hem daer toe bereyden wolden. Doe worden al die susteren ontsteken tot vuricheit ende tot vernyenge der ierster trouwen Sunderlinge wantmen hijr op sante Agnieten1) dach plecht te cleedėnd) Ende die hoechtijt bequame is totter vernyenge der onder trouwinge des mynliken brudegoms Ende want sie hem ock merckten brude te wesen ons lieven heren om die edelheit des iersten wesense), daer hi2) sie in geschapen hadde na sijns selves belde ende gelikenisse Ende ock om inholdinge3) hore professiënf). Ende sie overdachten myt bedruckter herten die overtredinge der ierster trouwen Ende dat sie de4)+cleder der reynre doepen5) ‖ ende der professiën6) alte seer besmyttet hebben ende onreyn gemaket ende ock mede teschoert. Ende wantet niet en beteemt myt soe danigen onreynen geschoerden clederen te apenbaren7) ende te comen totter ondertrouwinge soe edelen ende mechtigen brudegoms Soe syn8) wi te rade geworden ende syn8) gecomen totten voeten ons mynliken heren, nedervallende ende hem biddende myt groten betrouwen Dat hij ons wt wil doen den oelden menschen myt sinen werkeng) Ende ock die onreyne geschoerde cleeder ende al dat hem in ons myshaget

Ende dat hij dat al verbarnen wil mytten vuer sijnre mynnen Ende dat hij geweerdichde1) te verdeligen ende alte male wt te doen ende te niete+te maken in die verdienste sijns levens ende sijnre ‖ passiën Al hoer grote mennichvoldige sunden ende gebreke ende alle versumenisse hoers levens, als of sie ny geweest en hadde Want dat vuer sijnre godliker mynnen daer seer bequame toe is.

- Voert soe hebben sie horen brudegom gebeden dat hi sie cleden wolde myt den clederen sijns lievesten walbehagenden willes. Ten iersten mael hebben sie gebeden om een reyne suver wit heemde· daer die doecht der reynicheit by beteykent is. Ten anderden beden sie om enen roden onderrock:2) daer by verstaen wort die durbaer doecht der schemelheit Ende den rock salmen toe ryen3) mytten snoer der behoetheit4). Sie hebben ock gebeden om enen tabbert van roetsijden laeken Dat bedudet ‖+die grote sachtmodicheit ons lieven heren, die hij bewijsde in al den onrechte ende lijden dat hem gedaen waert in al sinen leven ende in sijnre versmader passiën. Biden golde dat in den cleede gewracht sal wesen, salmen verstaen sine godlike ende overvloedige mynne Ende by den belde des goldes al sijn geheele leven ende wanderinge ende zeden Op dat, also waeke5) als sie dat cleet ansien, verwecket mogen warden dat gewarige exempel6) na te volgen Mit leven ende zeden na horen crancken vermogen myt sijnre hulpen ende gracie Ende daer sullen sie op gegordet sijn myt enen gordel van fijnen golde. Dit gordel sal wesen+een vast mynlick betrouwen op onsen lieven heren ‖ Ende het sal vercijrt sijn myt costelen steenen der woerden ons lieven heren ende sijnre gebade ende raede. Ende die bellena) die daer anhangen, sullen wesen van den woerden der propheten van der toecomst ons heren. Hoe suverlick dat die tabbert is ende hoe wal gemaket, - en hebben sie dat gordel niet, hij sal quellicke staen. Ende onder desen tabbert sal wesen een costel bont voeder7) Ende dat sal wesen een mynlick betrouwen op onsen

lieven heren Ende dat wi sachtmodich ende lijdsam sullen1) wesen in allen lijden, dat ons toe comt om die mynne ons lieven heren.

- Voert soe sullen sie hebben schoen an horen voeten· dat leder der schoena) sal wesen enen gueden willen ende rechte menynge in al onsen+werken Ende die sullen wesen ‖ van roder varwen. Daer by machmen verstaen die martelie onser susteren, als moetheit2) in den arbeyde· ende sterven ende wt gaen al des daer die natuer toe geneyget is. Die schoen sullen ock doerhouwen3) wesen myt den yserken4) der mynnen5), op dat soe wat wy doen dat wy dat al tesamen6) doen wter lieften godes Ende daer sal dat golt der mynnen godes ende onses evenen menschen onder gelecht7) wesen ende doer blencken. Ock sullen sie hebben enen schonen crans op hoer hoevet· ende die sal wesen van fijnen golde ende vercijrt myt schonen hexcelen8) der doechden.

- Dese brude sullen ock hebben enen coestelen halsbant9) der doechden, sunderlinge der gehoersamheit. Dese halsbant sal vercijrt wesen myt edelen+steenen10) ende costelike peerlen der ver- ‖ diensten ende waldaden ons lieven heren.

- Ock sullen sie hebben ene vercijringe hore schulderen, dat geheiten is enen seelt11). Dese sal ock wesen van fijnen golde ende vercijrt myt precyosen margrieten Als myt den werken der apostelen ende der propheten ende alre hilligen Wt gegroeft ende om beset12) mytten suverliken blomen13) des textes ende der glosen des psalters davyts des propheten· ende der

ewangeliën ende epistelen Op dat, hoe vaeke sie dese cijrheit anmerken ende ansien· dat sie daer wt mogen weten, hoe dat sij sullen leven. An desen seelt pleget enen stert te hangen, ende voeget die cijrheit te gader op die schulderen· ende bedudet volherdinge in gueden werken totten eynde toe.

+- Ende die trouwelschat1) den die brudegom geven sal, ‖ dat sal wesen enen vingerlijn2) des geloven Ende der ewiger ongeëndeder3) trouwen. Ende hij sal wesen van den alre costelixsten ende besten golde der godliker mynne Ende vercijrt myt costeliken steenen der doechden, als gelove, hape ende mynnea).

- Die camer daer die brudegom cristus stadelike in rusten sal, dat sal sijn dat herte der bruyt. Ende dese camer sal wesen behangen mit den selven roden sijden laken daer sie mede gecleedet is Op dat, soe waer men die oghen henne kiert, datmen altoes voer4) ogen hebbe dat gewarige exempel5) des levens ende lijdens ons lieven heren Ende hoer leven daer na te richten. Dese camer sal ock vermaelt6) sijn: dat ene+vierdel myt gedenckenisse der doet Dat ander deel myt ge- ‖ denckenisse des ordels ende der pijnen der hellen Ende ock sal sie vercijrt wesen myt gedenckenisse der ewiger zalicheitb). Die doer van deser camer sal wesen voersienicheit ende gotlike wijsheit Ende en sal niet op gelaken7) warden dan mytten sloetel der godliker mynnen. Ende in deser camer sullen sie horen heren ende brudegom vast besluten Ende holden hem daer stadelike myt hilligen gedachten ende myt vurigen begeerten Mit mynliken ommehelsen ende myt diepen versuchten tot hem ende omme hem.

- Die bade deser bruyt sal wesen hoer hillige engel. Ende die schaffener8)

of meyster1) van deser bruloft sal sijn die over rijke ende mylde troester,+die hillige geest Die seer mylde is na dien ‖ dat een yegelick behovet Ende myt sijnre genaden alle gebreck vervullen can Ende alle letsel ende hinder en wech doen can Ende na sijnre weerden enen yegeliken setten can. Die ander dienres des hoves sullen wesen die engelsche geesten, ende leyden die bruyt totter ondertrouwinge hoers mynliken heren ende brudegoms. Die spijse der bruloft sal wesen dat weerdige hillige licham ons heren Ihesu cristi in den hilligen sacramente Ende die dranck sijn durbaer bloet. Ende dese spijse ende dranck gaet baven alle spijse in weerdicheit, in smake ende in sueticheit Want al dat een mensche gelusten2) ofte begeren mach Ende al dat herten ende ziele versaeden mach, dat sullen sie daer vinden.

- Die pijpers des haves sullen wesen die vier ewangelisten· ende die+tromp- ‖ petters die vier leerres der hilliger kerkena). Ende nadien dat sie pijpen, sullen die brude dansen ende treden Dat is: naden leven ende wanderinge ons lieven heren ende na sinen gebade ende rade, welck sie sunderlinge beschreven hebben. Die hillige davit die psalter maker die sal daer suetelike opter harpen spoelen sommyge suverlike liedekens Als dit ende des gelikes· ‘hoer, dochter, ende sich3) ende verghet dijn volck ende dijns vader huys· ende die conynck sal dine schoenheit begeren.’b) Die bode des haves sal wesen die engel gabriëlc), op dat hij dese bruloft cundige aver al dat hof des hemels Want hem die wech ende dienst wal kundich is.

- Die margen gave4) die die brudegom sijnre gemynder bruyt sal+geven, dat sal wesen Armoede, oetmodicheit, ge- ‖ hoersamheit Verduldicheit Dat cruce op te boeren ende hem5) nae te volgen. Hoer

erfnisse1) sal wesen dat ewige leven ende horen brudegom toegevoeget te warden inder ewicheit hem te beschouwen van ansichte tot ansichte.

- Ende ist dat dese brude warden angespraken van anderen mynres Als van onnutten ghedachten ende becaringe der boeser geesten· daer sie horen brudegom in myshagen mochten ende een myddel tusschen hem maken Soe sullen sie spreken mytter hilliger ionfer sante Agnieten: ‘Ganck van my, een toeneygen der sunde, spijse des dodes· want ick bin altehant van enen anderen mynre ondertrouwet. Hij heeft my een teyken gesat in myn ansichte· dat ic genen anderen mynre voer hem en sal verkiesen.’

+- Die bru- ‖ de sullen ock gebruken scharpe loeghe2)· brunyserken3) ende sommyge wateren, daer sie hem in sullen wasschen Op dat in hem niet en apenbaer van bynnen noch van buten, daer sie horen mynliken brudegom in mochten myshagen. Die ierste loghe of water ofte brunijserken daer hem die brude in wasschen sullen, sal4) wesen puer ende onghevensde5) bijcht ❘ bitter tranen ende berouwige6) herten om die sunden Ende een vast opset die sunden niet meer te doen Ende waerachtige penytencie te doen. Ende want sie alle daghe niet by en connen brengen7) te bijchten· soe sal daer wesen een oetmodich belyen voer die voete ons lieven heren Want so lange als wy in den weghe deses gebreckeliken8)+levens sijn, en is ons niet ‖ wal mogelick onbestaven9) te blijven· van den stave der dagelixscher gebreken ende sunden. Al ist dat sie hem ontholden van groten ende graven sunden Nochtans, als der cleynre gebreken vele warden, soe bevlecken sij seer die ziele Ende so voel te meer, als sie myn10) geachtet warden. Hijr omme moeten hem die brude cristi hijr voer hoeden· of die costele cleeder der doechden sullen hoer schoenheit

te hant verliesen· ende ock die brude selven. Hijr omme moeten sie stadelike dese scharpe loeghe besigen Hent dat die mynlike brudegom Ihesus comet ende noedet sie tot sijnre vroeliker omhelsinge1)· seggende: ‘Comet, myn wtvercarene ende myne duve, myn onbevlecte ende myne bruyta)!+Ontfanget die crone die ic dy in ewicheit hebbe ‖ bereyt. Nu comet ende rustet myt my, ewelic ende onverscheydelic2) blijvende in mynen armen ende vrendeliken omhelsen. Siet, ic bin bereyt u te ontfangen in mijnre rusten na uwen swaren arbeyde Die nochtans cleyn ende cort te reken3) is by dat grote loen dat u daer voer bereyt is.’


Vorige Volgende

Over het gehele werk

plaatsen