Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1864

De gasverlichting en bereiding van lichtgas. Naar het Hoogduitsch van C.F.A. Jahn, gas-ingenieur, door W. Rooseboom, luitenant-ingenieur. Met zeven uitslaande platen. Te Utrecht, bij J.G. Broese, 1863. 159 blz. in gr. 8vo. Prijs ƒ 2.80.

Bovenstaand werk, geschreven door een gas-ingenieur, voor Nederlanders bewerkt door een luitenant-ingenieur, en bij ons publiek ingeleid door een kapitein-ingenieur, kan dus met het volste regt een genieus boek heeten. Dat er bij ons nog behoefte bestaat aan eene goede handleiding tot het bereiden van gas erkennen wij ten volle, en gaarne geven wij getuigenis, dat de arbeid van den heer Rooseboom in die behoefte op meesterlijke wijze heeft voorzien, daar het geschrift van Jahn in waarheid eene voortreffelijke handleiding mag heeten.

Na eene beknopte geschiedenis der gasverlichting, en eene belangrijke schets van de steenkolen, het scheikundig beloop der drooge destillatie en de daarbij verkregen uitkomsten, beschouwt de schrijver de fabriekmatige bereiding van het licht-

[p. 341]

gas. Hij doet dit door achtereenvolgens te behandelen; de drooge destillatie der stoffen, die tot bereiding van het lichtgas gebezigd worden; de afscheiding der vloeistoffen uit de destillatieproducten, de exhaustor en zijn regelaartoestel, de afscheiding van sommige schadelijke, gasvormige stoffen, de gashouder, de stations- of fabriekmeter. Na aldus de bereiding van het gas in de fabriek nagegaan te hebben, geleidt hij de lichtstof naar de verbruikers en wel door de pijpen, de regelaars voor de drukking, de zelf registrende drukmeters en geeft een korte leidraad voor het ontwerpen van gasfabrieken. Nu behandelt hij het gebruik van gas als lichtstof en wel in zeven paragraphen, de verbranding der ligchamen en de vlam, de eigenschappen van het lichtgas, de beproeving van de hoedanigheid van het lichtgas, de gaspijpleidingen voor particulier gebruik, het verwarmen en koken door middel van lichtgas. In een aanhangsel spreekt hij eindelijk nog van de coaks, de teer, het ammoniakwater, en de neven-producten der drooge destillatie van hout, terwijl hij eindelijk eene tafel mededeelt van den maandelijkschen en jaarlijkschen tijd van branden, van af den ondergang der zon tot aan haren opgang, en een tarief van verschillende gasprijzen, berekend van 1000 tot 0.1 el³.

Uit die korte inhoudsopgave zal onzes bedunkens genoegzaam de belangrijkheid van het werkje blijken. Daarbij kunnen wij vermelden, dat de schrijver zeer duidelijk in de behandeling van zijn onderwerp is, terwijl de platen een helder licht werpen over hetgeen in het boek gezegd is. Wij bevelen dit geschrift dan ook met volle gerustheid aan.

Of het goedkoop is, weten wij niet, want de uitgever heeft bij de toezending ter aankondiging geene prijsopgave gevoegd.