Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1864

De Ingenieur. Praktische handgids voor groot en klein, of verzameling van tafels, regels en formules uit de wis-, bouw- en werktuigkunde. Vrij naar de derde Hoogduitsche uitgave van Dr. J. Weisbach, voor Nederlanders bewerkt door G. Kuijper Hz., Kapitein-Ingenieur. Eerste gedeelte. Reken-, stel- en meetkunst, met 178 houtsneden. Te Amsterdam, bij C.L. Brinkman, 1862.

Ofschoon er reeds onderscheidene handboeken en gidsen bestaan, die tot handleiding kunnen dienen en nuttig zijn, kan men niet ontkennen dat door het uitgeven van dezen handgids nut zal gesticht worden. Er zijn zaken in, welke men in andere gidsen te vergeefs zoekt. Jammer echter dat die gids niet van fouten en onnaauwkeurigheid in uitdrukking is vrij te pleiten.

Onderanderen vinden wij:	Waarmede bedoeld moet worden.
Bl. 41. 1^e. Het product van twee getallen wordt verkregen, wanneer men de logarithmen bijeen telt, en het bij de som behoorend getal opzoekt.	1^e...hunne logarithmen enz.
Bl. 42. 2^e. Het quotient van twee getallen wordt verkregen, wanneer men den logarithmus van den deeler aftrekt, en het bij het verschil behoorend getal opzoekt.
2^e...van den deeler van dien van het deeltal aftrekt, en enz.

[p. 334]

Bl. 59. Regel: Bestaat het deeltal uit meer dan eenen term, dan is het geheele quotient ook gelijk aan de som van de afzonderlijke termen.	Regel....afzonderlijke quotienten.
Bl. 65. Het product of quotient van twee even hooge wortels is gelijk aan den wortel uit product of quotient zelf.	1^e....is gelijk aan dienzelfden wortel uit enz.
Bl. 66 en anderen. .	Aanmerking. De - ter regterzijde van het wortelteeken zijn overtollig. In het algemeen dagteekent de - regts het wortelteeken den ouden stijl. In dit werk zijn zij meestal overbodig, en duidelijkshalve had men beter gedaan die weg te laten, en waar het noodig was haakjes te gebruiken, dewijl een streepje, een weinig te lang of te kort gedrukt, alligt aanleiding tot misverstand geeft. Men vergelijke bl. 182 8e regel van boven alwaar eene fout is. Men had toch eenvoudiger kunnen schrijven: ; dewijl het nu beteekent: , omdat 2 aan het einde der - staat. Hetzelfde is het geval op bl. 74 met Waarvoor ook bl. 74 in plaats van eenvoudig ? Bl. 27 geeft nog meer in het oogloopende voorbeelden met

[p. 335]

			(Moet zijn ) Al deze strepen zijn overtollig, en dat op ééne bladzijde.
Bl. 69. Regel: Ieder lid eener vergelijking laat zich met omgekeerd teeken naar het ander lid overbrengen.			Regel: Iedere term van een lid enz.
Bl. 70. Regel: In plaats van het eene lid eener vergelijking tot eenige magt te verheffen, kan men uit het ander den even hoogen wortel trekken, en omgekeerd, het worteltrekken uit een der leden kan door de magtsverheffing van het ander lid vervangen worden.			Hetgeen men met dezen regel bedoelt is zeer onduidelijk uitgedrukt, en letterlijk opgevat is hij onjuist.
Bl. 91. Overal is van den gewonen aangenomen vorm cos ^2x en sin. ^2x afgeweken, en eenen meer zamengestelden (cos x)^2 en (sin. x)^2 aangenomen. Het is geene fout, maar eenvoudigheid, gepaard met duidelijkheid, verdient de voorkeur; dit is hier niet het geval.

Bl. 93.	∫ cos. xdx = - sin. x
		+ C........∫ cos. xdx = + sin. x + C
	∫ dx/(sin x)^2 = cot. x
		+ C........∫ dx/(sin. x)^2 = - cot. x + C.

[p. 336]

Bl. 150,	5e regel van onderen staat:	0,9526	moet zijn	0,9520
Bl. 151,	12e regel van onderen staat:	40	moet zijn	50
Bl. 152,	26e regel van onderen staat:	0,4414	moet zijn	0,4514
Bl. 154,	5e regel van onderen staat:	0,8852	moet zijn	0,8952.

Wij hebben het geheel niet nagegaan; doch achtten ons verpligt, een groot gedeelte daarvan te onderzoeken, om over de waarde te kunnen oordeelen.

Bij het gebruiken moet blijken of men daarin aantreft wat men zoekt.

Men kan alzoo dezen handgids niet onvoorwaardelijk gebruiken, en den weg dien hij ons wijst, niet blooteling volgen, zonder van het regte pad te wijken.

Wij wenschen dat een tweede druk noodig zij, opdat die fouten, en welligt meerdere, verbeterd worden.

Indien het volgende gedeelte, dat de Bouw- en Werktuigkunde zal bevatten, betrekkelijk zoo volledig is als het 1e gedeelte, dan mag men, als daarin de gewenschte naauwkeurigheid heerscht (die een gids moet bezitten), daarvan veel goeds verwachten, en het in handen wenschen van velen, ten einde het te raadplegen; overtuigd dat zij daarin veel nuttigs zullen aantreffen.

Vorm en druk zijn zeer goed.

H....,

X.