Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1864

Het stereoskoop en het stereoskopische zien (;) populair behandeld met vele tusschen den tekst geplaatste houtsneden (houtsneêfiguren!) benevens 12 stereoskopische plaatjes in étui, door C.G.Th. Ruete, prof. in de oogheelkunde te Leipzig enz. Voor Nederl. bewerkt door J.J. Aghina. Te Hoorn, bij F.A. Kramps, 1863. Prijs ƒ 2.25.

Wij hebben met de aankondiging van bovenstaand werkje van Ruete wel wat lang gewacht, 't wordt daarom tijd dat wij ons haasten te dezer plaatse een enkel woord over het boekske te spreken, hetwelk echter zeer kort kan zijn, omdat het in zich zelf aanbeveling genoeg bezit, dan dat onze stem nog iets tot een vermeerderd debiet zou kunnen afdoen en ofschoon wij juist niet gelooven, dat ieder bezitter van een stereoskoop lust en opgewektheid zal bezeten hebben, om de theorie van dit werktuig te willen weten, vertrouwen wij toch met eenig regt dat Ruete's beschouwing van het stereoskoop vele beoefenaars zal gevonden hebben, daar zijne voordragt zóó bevattelijk is dat ieder mensch met gezonde hersenen hem geleidelijk volgen zal. Wij zijn het echter met den vertaler eens, dat de ondervinding nog dagelijks

[p. 89]

leert dat zelfs in beschaafde kringen het stereoskoop gebruikt en bewonderd wordt, zonder dat iemand eenig begrip van het wezen der zaak heeft; 't is daarom evenwel niet ondienstig dat dergelijke werkjes van tijd tot tijd onder de oogen van 't publiek gebragt worden. De bijgevoegde plaatjes verhoogen de waarde van het boekje zeer; bedriegen wij ons echter niet, dan bevat het oorspronkelijk werkje 20 plaatjes, terwijl ons hier slechts 12 gegeven worden. Om eenigzins over het veel omvattende in dat werkje te kunnen oordeelen, zij het voldoende aan te stippen dat het in zes afdeelingen verdeeld is, met vele daarop betrekking hebbende onderafdeelingen. De schrijver vangt nl. aan met de psychologische inleiding, vervolgt met de physische inleiding en de physiologische inleiding, om met de beschrijving van verschillende sterekosopen, wetenschappelijke gevolgtrekkingen en practische resultaten te besluiten. De laatste zijn vooral van veel belang, daar zij meest allen door de bijgaande stereoskoopplaatjes opgehelderd worden, zooals het onderscheid tusschen valsche en echte bankpapieren, tusschen origineel en copie enz. door het stereoskoop aangetoond; verder de beoefening der kristallographie door het stereoskoop gemakkelijk gemaakt enz. Enkele daarvan zijn zeer fraai. Wij hebben derhalve onzen lof voor Ruete's arbeid niet kunnen onthouden en betuigen eveneens gaarne onzen dank aan den Nederlandschen vertaler die meer dan zoovele zijner ambtgenooten toont de wetenschap lief te hebben, dat hij zijne vrije uren tot de vertaling van een goed werkje wilde besteden. Slechts weinige drukfeilen of zinstoringen hebben wij onder het lezen aangetroffen, als netaliezen en phylosophen voor: net-vliezen en philosophen. Wat ons dus betreft, wij zullen noch het origineel, noch de vertolking des heeren Aghina, die nederig bekent dat zij de kenmerken van groen hout draagt, ten vure doemen.