Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1864

Handleiding tot het catechetisch en zelf-onderzoek in de christelijke waarheid. Door Alb. van Toorenenbergen, Pred. te Groningen. In kl. 8o. 64 bladz.
Opleiding tot de kennis van de christelijke waarheid, voor meergevorderden. Door denzelfden. 24 bladz.
Inleiding in de 'hoofdzaken der christelijke waarheid, voor eerstbeginnenden. Door denzelfden. 16 bladz.

De heer van Toorenenbergen heeft het noodig geacht het aantal bestaande vraagboekjes te vergrooten met de bovengenoemde werkjes van zijne hand. Was dat noodig? Moest er voorzien worden in eene ‘lang gevoelde behoefte,’ zoo als de staande term der uitgevers luidt? En is nu hetgeen hier geschonken wordt, te verkiezen boven hetgeen vroeger ons te dienste stond? Wij zullen niet trachten deze vragen te beantwoorden, daar wij overtuigd zijn dat de auteur zelf ook zijn werk niet voor volmaakt houdt. Gewis zal het hem niet verwonderen, als menig ambtsbroeder ook nog in deze boekjes niet vindt, wat hij van catechisatie-boekjes verlangt.

Waar de schrijver, in het voorberigt van het eerstgenoemde werkje de vereischten der catechese optelt, zullen wel de meeste predikanten volkomen met hem instemmen. Maar nu is het juist de vraag, hoe ieder voor zich, in zijn kring, voor zijne leerlingen, deze kenmerken aan zijn onderwijs zal verzekeren? Daartoe zal men dienen te rade te gaan, niet alleen met eigen

[p. 57]

inzigten en denkbeelden, maar vooral ook met de vatbaarheid en de behoeften der discipelen. En gewoonlijk zal men, dit overwegende, tot het besluit komen, dat het er eigenlijk zeer weinig op aan komt welke boekjes men gebruikt, daar de vruchtbaarheid van het onderwijs grootendeels afhangt van de onderlinge zamenspreking des leeraars met de leerlingen.

Het catechiseren is een van de moeijelijkste maar ook van de gewigtigste werkzaamheden des godsdienstleeraars. Van de wijze waarop dat geschiedt, hangt een goed deel af van den bloei der gemeenten. En daarom moet elke poging lofwaardig geacht worden, die aangewend wordt om dat werk te volmaken. Wij zouden het wenschelijk achten, dat ieder predikant, even als de heer van Toorenenbergen, zelf eene handleiding voor zijn onderwijs opstelde; maar niet dat iedereen dan ook zijn opstel liet drukken en uitgaf. Daar is vooreerst dunkt ons aan nieuwe vraagboekjes geene behoefte meer.