Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1861

Huisselijk geluk en huisselijk leed; door Frederika Bremer. Tweede, herziene druk. 2 Deelen. Te Haarlem, bij de Erven F. Bohn, 236 en 256 blz. In gr. 8vo. Prijs ƒ 3.00.

Velen zullen zich nog zeer goed herinneren, met hoeveel graagte de geestes voortbrengselen van de begaafde Zweedsche schrijfster door het publiek ontvangen werden. Vooral is dit van toepassing op de eersten, daar hare latere werken niet altijd dien onverdeelden bijval mogten inoogsten.

Wie herinnert zich nog niet, hoe elk een opgetogen was over ‘de Buren’ en over ‘huisselijk lief en leed?’ Hoe algemeen het gunstig oordeel was, over die beide werken uitgesproken?

Nieuwe schrijvers hebben zich vertoond; nieuwe werken hebben zich weder in eenen kortstondigen roem mogen verheugen, en op bescheidene wijze heeft ook ‘huiselijk lief en leed’ eene plaats ingeruimd voor al die nieuwere produkten. Vele werken, die betrekking hebben op plaats hebbende gebeurtenissen maken epoque, maar zijn die gebeurtenissen op den achtergrond getreden, dan verflaauwt, ja verdwijnt de indruk, door de werken te weeg gebragt, en oorzaak en gevolgen worden ter naauwernood meer genoemd.

Niet zoo met lief en leed. Waar is de huishouding waar onvermengd geluk heerscht? Wie zou wenschen dat nooit eenig leed hem trof? Hoe groot is niet het genot van een heerlijken zomerdag met onbewolkten hemel na dagen van regen en guren noordewind! Wie erkent meer de onschatbare waarde der gezondheid dan de zieke, en zou de altijd

[p. 424]

voortdurende gezondheid zóó hoog geschat worden, als ze niet van tijd tot tijd door ziekte werd afgewisseld. Huisselijk lief en leed bestaan nog even zoo zeer als bij de verschijning van het werk, dat dien naam draagt, en zullen altijd blijven bestaan, aan welke oorzaken het ook moge toe te schrijven zijn.

De uitgever heeft dat ook begrepen. Ook heden zal menigeen zijn beeld terug vinden in de menigvuldige personen, die in dit werk eene plaats bekleeden. Wij hopen ten minste dat de smaak van ons lezend publiek in de verloopen jaren niet zóó verbasterd moge zijn, dat eene lektuur als deze iets van hare waarde verloren heeft. Zoo menige, die bij de eerste verschijning de kinderschoenen nog niet ontwassen was, heeft nu die jaren bereikt, waarin de lezing van ‘huisselijk lief en leed’ eenen heilzamen invloed uitoefenen, menigen nuttigen raad mededeelen, en menig oog kan openen voor nog sluimerende of reeds geopenbaarde gebreken.

Mogen velen een voorbeeld nemen aan Elize, die in hare brieven haar karakter zoo geheel vertoont, die hare gebreken daarin zoo openhartig belijdt, die diep gevoelt, wanneer het leed haar treft, maar ook zoo dankbaar elken zonnestraal opvangt!

Mogen velen zich spiegelen aan de ondankbare, hartstogtelijke Sara! Er zijn zoo vele Sara's in 't werkelijke leven, maar dan worden ze minder opgemerkt, of de indruk, dien zij maken, is te kortstondig, en wordt te spoedig door anderen uitgewischt.

Er zijn zoo weinig Monter's tegenwoordig. Ruw is de bast, maar heerlijk de vrucht. Gelukkig een huisgezin, waarin zich zulk een lid bevindt, en gelukkig de lezer, die in dat beeld zich zelven mag herkennen!

Zoo vinde dan ook deze tweede uitgave haren weg en stichte veel nut. De matige prijs, op welken de uitgever deze tweede druk heeft gesteld, biedt velen de gelegenheid aan, om zich een werk aan te schaffen van blijvende waarde, en om te midden van huisselijk lief en leed den waren weg in te slaan tot juiste waardering van het lief en stille berusting in het leed.

Beek.

des Ch.