Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1861

Rosa, door Mevr. E. de Pressensé. Uit het Fransch, naar den tweeden druk. Uitgegeven door de vereeniging ter bevordering van christelijke lectuur. Te Amsterdam, bij H. Höveker, 1860. In post 8vo., 216 blz. Prijs ƒ 1,20.

Met genoegen maken wij onze lezers opmerkzaam op het lieve boekje, dat onder bovenstaanden titel is uitgegeven. En gaarne ook voegen wij een woord van aanbeveling daarbij. De werken, uitgegeven door de vereeniging ter bevordering van christelijke lectuur vinden niet overal eene gunstige ontvangst; en wij zouden ze ook niet gaarne allen recommanderen. Maar wat daarvan zij, zulke werkjes als dit te verspreiden, dat verdient toejuiching, daarmêe is de vereeniging, naar onze bescheiden meening, op den goeden weg om haar lofwaardig doel te bereiken. Vraagt iemand, waarin dan het voortreffelijke van dit boekje bestaat? Het antwoord luid: vooreerst in de strekking, die vrij juist wordt aangewezen door het aan Vinet ontleende motto: ‘Beminnen! beminnen! dat is leven,’ dat op den titel staat; en door de dichtregels van van der Hoeven Jr.:

‘Leven is lieven en lieven is leven,
Zooveel wordt ieder voor 't leven gegeven!
Zooveel als liefde zijn adren doorstroomt,’

die boven het eerste hoofdstuk zijn geplaatst. 't Zal wel geene nadere opheldering behoeven, dat hier met beminnen en liefde geheel iets anders wordt bedoeld, dan wat gewoonlijk schering en inslag uitmaakt van onze hedendaagsche, vooral uit het fransch vertaalde, romans. Doch wij hebben hier dan ook geen roman. De hoofdpersone is, wanneer zij ons voorgesteld wordt, nog geen negen jaren oud en al wat hier van hare lotgevallen en omstandigheden verhaald wordt, vond plaats in het korte tijdsverloop van een groot jaar. Dat eene jaar evenwel was voor Rosa zeer belangrijk, minder nog voor haar uitwendig, dan wel voor haar inwendig leven.

Het denkbeeld dat de waardige auteur heeft willen ont-

[p. 400]

vouwen en aanprijzen, zou men aldus kunnen formuleren: liefde het beginsel der opvoeding. Op onderhoudenden trant, in levendige aanschouwelijke vormen wordt duidelijk gemaakt, hoe dat beginsel niet te vinden is in de zwakke teêrhartigheid van den vader, die het niet van zich verkrijgen kan, om zijn kind iets te weigeren of eenig leed aan te doen; hoe het niet kan toegepast worden door bloedverwanten, die, hoe goedhartig ook, zich niet weten te verplaatsen in den toestand, in de levenssfeer van het kind; hoe het alleen daar tot zijn regt komt, waar de opvoeder of opvoedster de verschillende geaardheid en aanleg, den onderscheiden ligchaams- en ziels-toestand van ieder kind naauwkeurig in het oog houdt en daarnaar de geheele behandeling inrigt; terwijl natuurlijk de bevordering van het waarachtig belang der kinderen, de eenige leiddraad bij die behandeling moet zijn; hoe de kinderen alzoo moeten opgeleid worden tot het leven der liefde; en hoe de toepassing van dat beginsel, ofschoon aan vele moeijelijkheden onderhevig, mogelijk is en zeker bekroond wordt door eene gezegende uitkomst.

Meen nu echter niet, lezer! dat deze stellingen hier zoo dor en droog weg opgesomd worden. Integendeel, nergens in dit boekje zult gij een stijven preektoon vinden, maar overal de frissche levende natuur, wezenlijke menschen, kleinen en grooten, sprekende en handelende u zien voorgesteld. Ik wil geen resumé van den inhoud hier bijvoegen, om niet vooruit het genot der jonge lezeressen, die vele zullen zijn, naar ik hoop, te bederven. Voor aankomende meisjes acht ik dit werkje bij uitnemendheid geschikt, voor zulke inzonderheid, die geen smaak meer hebben in eigenlijke kinderboekjes en aan wie men de lectuur voor volwassenen toch niet kan of durft in handen geven. De werken voor deze dienstbaar, zijn zeker niet overvloedig te verkrijgen. En daarom betuigen wij gaarne dat, naar ons oordeel, de vereeniging tot bevordering van christelijke lectuur een goed werk heeft verrigt, door dit boekje uit het fransch te laten vertalen en onder hare uitgaven op te nemen. Moet ik nog eene enkele aanmerking hierbij voegen, als ten bewijze van onpartijdigheid; 't zal deze zijn: 't is jammer dat de vertaling niet meer eene omwerking is geworden, dat aan het boekje, of liever aan de geschiedenis, niet eene meer

[p. 401]

Nederlandsche kleur is gegeven. De toestanden en gebeurtenissen moeten nu aan onze kinderen zoo vreemd voorkomen, zoo geheel anders dan hetgeen zij rondom zich zien en zelve ondervinden, en daardoor kan ligt de goede indruk verzwakt worden.

Evenwel vrijmoedig prijzen wij het boekje aan. 't Is goed geschreven, wel vertaald, netjes uitgevoerd en goedkoop te verkrijgen. Mogten vele moeders het hare dochters ten geschenke geven; en zoo zij hetzelve eens doorbladeren, zullen zij er ligt het een en ander in vinden, dat ook hare belangstelling wel verdient.

R.

V.