Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1861

Morgenrood. Gedichten van J. Brummelkamp. (Te) Kampen, (bij) S. van Velzen Jr., 1860. In Post 8vo. Prijs ƒ 1. -

Dit bundeltjen bestaat zeker wel uit eerstelingen. De heer Brummelkamp heeft aan den aandrang van vele vrienden gehoor gegeven, en van hetgeen hij had, iets afgestaan; en al zijn wij nu met hem overtuigd, dat de uitgave van dit boeksken geen vereischte was, willen wij er toch wel bijvoegen, dat er geen kwaad mede verrigt is. Niet dat er in dit bundeltjen zooveel uitstekends zou te vinden zijn of dat er zelfs niet vele gebreken in zouden zijn aan te wijzen: maar het dunkt ons, dat er toch uit deze gedichten, op meer dan eene plaats, een hart spreekt dat werkelijk gevoel voor poëzij heeft, en ook, - wat noodzakelijk er bij moet komen, want willen is geen kunnen - ook de gave bezit om aan dat gevoel poëtische vormen te geven. Wij gelooven dat niet uitsluitend, niet voornamelijk zelfs, ijdelheid en zucht om boven anderen uit te munten, de aanleiding is geweest tot het vervaardigen en uitgeven van dit bundeltjen; maar dat werkelijk, bij het dichten dezer verzen, aan een innerlijken drang is voldaan. En dat is reeds veel, zeer veel. Wat nood dan, of de vorm op vele plaatsen vrij wat te wenschen overig laat; ja zelfs is het niet al te zeer ten kwade te duiden, dat overal in dit bundeltjen eene zekere, misschien onwillekeurige, navolging van bekende modellen zich openbaart. Het zijn eerstelingen; en bij de eerste schreden op iederen weg, bovenal ook op den weg der dichtkunst, is onzekerheid en weifeling en behoefte aan navolging zeer natuurlijk. Die weifeling en onzekerheid omtrent innerlijke roeping en eigen kracht, blijkt reeds uit de keuze der on-

[p. 362]

derwerpen. De dichter grijpt nog als in 't wilde om zich heen en tast bij voorkeur naar het sterksprekende, piquante, grootsche. Verzen, als die aan den Vesuvius, ter Elfder Ure, de Storm, de Kranke, dragen een datum aan 't voorhoofd, nog een anderen dan dien hunner vervaardiging. Dat wordt later anders, en, naar wij hopen, beter. Dan leert de dichter eerst ten volle begrijpen, dat de poëzij niet ligt in de voorwerpen buiten hem, ook al zijn ze nog zoo buitengewoon en wonderlijk, maar in zijn eigen hart; en dat hij alzoo niet de buitenwereld eenvoudig, met meer of minder fraaije klanken, schilderen moet, maar ze in zich opnemen, van uit zijn eigen gemoed beschouwen, en ons haar alzoo, weerspiegeld en herboren in zijn geest, te aanschouwen geven. Ook dan eerst spreekt hij niet meer in geleende klanken, maar zijne eigen taal en toont hij zich zijner roeping, als schepper onder God, waardig, Die taal hopen wij eenmaal van den heer Brummelkamp te hooren: daartoe leere hij zich zelven kennen, en zich rekenschap afleggen zijner eigene roeping, krachten en gaven, en spreke dan zijn woord en zinge zijn eigen lied. Dan ook zullen wij het eind-oordeel over dit bundeltjen gerust aan hem zelven kunnen overlaten.