Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1861

[p. 283]

Algebraïsche Cursus (,) ten gebruike van de Adelborsten aan het Koninklijk Instituut voor de Marine (,) te Willemsoord, door B.L. Vries, Onderwijzer in de Wiskunde aan genoemd Instituut. (Te) Nieuwediep, (bij) J.C. de Buisonjé, 1859. In 8vo. Eerste deel, X en 204 bl. Prijs ƒ 1,25. Tweede deel X en 260 bl. Prijs ƒ 1,50.
Antwoorden op de Voorstellen, voorkomende in bovengenoemden Cursus, door denzelfden Schrijver, en bij denzelfden Uitgever. Eerste deel, 36 bl. en Tweede deel 37 blz. Prijs van elk deeltje ƒ 0,25.

Te rekenen naar het aantal werken of werkjes, die in de laatste zes jaren over de Algebra in het licht verschenen, is de beoefening dezer schoone wetenschap met reuzenschreden vooruitgegaan, of zijn er ten minste nieuwe gezigtspunten ontdekt, welke den beschouwer een tot nog toe onbekend veld van onderzoek zullen openen? - Alzoo zou alligt deze of gene oningewijde in het boekenschrijven kunnen zeggen, en menig meer ervarene zou misschien in dezelfde dwaling vervallen, indien hij zich de moeite niet wilde getroosten, om de zaak van meer nabij te onderzoeken. Immers, er is bijna geen onderwijzer, leeraar of docent (volkomen synoniem, waarde lezer!) aan eene of andere landsinrigting voor voortgezet lager of middelbaar onderwijs, die niet eene handleiding heeft vervaardigd, om de jongelieden voor te bereiden (alias: afrigten) tot het doen van een examen, dat hij (het kan zoo treffen!) meestal zelf zal moeten afnemen. Hieraan is het alleen toe te schrijven, dat zekere leerboeken, die niet beter, noch grondiger, maar veel slechter en oppervlakkiger waren dan de reeds bestaande, toch koopers en gebruikers hebben gevonden. Onze instituteurs, die aannemen (o prozaïsche eeuw!) onze jongelieden binnen een' bepaalden tijd klaar te maken voor het examen te Breda, te Nieuwediep of te Delft, kiezen, als uit noodzaak, de werkjes, welke door de fungerende onderwijzers aan de betrokkene instellingen geschreven zijn, dewijl zij hopen, dat juist die heeren tot de examinatoren zullen behooren. Wat nu meer bepaaldelijk het onderwijs in de algebra be-

[p. 284]

treft, kunnen wij ons niet onthouden, dien heeren Instituteurs te doen opmerken, dat zij niet genoeg in het oog houden, dat het hoofddoel van het onderwijs in de stelkunst niet is, om den knapen en jongelieden formules te leeren, herleidingen te doen uitwerken of vergelijkingen op te lossen. Onzes inziens, moet men zich hoofdzakelijk toeleggen den leerlingen te leeren denken, en hun een helder inzigt in de behandelde zaken te verschaffen. Vooral dient men te zorgen, wil men eenmaal goede resultaten van zijne pogingen beleven, eerstbeginnenden niet af te schrikken door hen, op eene onverstandige wijze, bezig te houden met dingen, welke boven hun begrip gaan, of met het tijddoodende sommetjes-maken, dat hen, zoo als de ervaring ons geleerd heeft, al spoedig verveelt.

De Heer Vries heeft de vereischten, die een degelijk leerboek in zich behoort te vereenigen, gelukkig in het oog gehouden. Zijn werk voldoet aan de verwachting, die men redelijker wijze, van een' algebraïschen cursus mag koesteren. Door persoonlijke ondervinding had hij de gebreken van de gewone methode van onderwijs in de stelkunst leeren opmerken; want, gelijk algemeen bekend is, klom hij van den rang van eenvoudigen hulponderwijzer aan eene lagere school, door ijver en werkzaamheid, in weinige jaren, tot zijne tegenwoordige eervolle betrekking. - Van zulk een' man was met grond goed werk te verwachten. Het strekt ons dan ook tot wezenlijk genoegen de verklaring te mogen afleggen, dat wij in den door hem uitgegeven' cursus eene wel geordende, duidelijke voorstelling der behandelde zaken aantroffen, en dat zijn werk de overtuigendste bewijzen draagt, dat hij den leeftijd der knapen, waarvoor het bestemd is, niet uit het oog heeft verloren.

De leerlingen, die op eene goede lagere school, grondig rekenen hebben geleerd, zullen veel nut kunnen trekken uit den algebraischen cursus van den Heer Vries. Vooral het eerste [gedeelte, in hetwelk het stelkundige schrift en de herleidingen der stelkunstige uitdrukkingen voorkomen, is ons uitmuntend bevallen. De ophelderingen zijn allen duidelijk uiteengezet, en de gang is hoogst geleidelijk. Wij troffen er aan, wat in een soortgelijk leerboek te huis behoort, en de 130 bladzijden, welke de schrijver er aan heeft

[p. 285]

besteed, verdienen in alle opzigten de eer eener naauwkeurige kennismaking.

Bij de behandeling van het tweede gedeelte neemt de Heer Vries meer de beknoptheid in acht. Ook dit keuren wij goed, daar men toch wel mag veronderstellen, dat de leerlingen, eenmaal tot dit tweede gedeelte gekomen zijnde, voldoende vorderingen zullen hebben gemaakt, om de verklaringen van den onderwijzer, zonder veel omhaal van woorden uit het leerboek, te begrijpen. Deze, immers (namelijk de onderwijzer) behoort het levende boek te zijn, en zal, mits hij zijne roeping versta en voor zijne taak berekend zij, wel zorg dragen dat zijne leerlingen, door het werktuigelijke van buiten leeren en machinaal opzeggen, hem niet in den verderfelijken waan brengen, dat zij begrijpen, wat hun inderdaad duister is gebleven.

Theorie en praktijk gaan bij het leerplan van den heer Vries hand aan hand. De vraagstukken en oefeningen, ter toepassing der verklaarde regels zijn met takt gekozen, en zullen zonder twijfel aan het voorgestelde doel beantwoorden. Ook de antwoorden op de voorstellen, afzonderlijk in twee deeltjes verkrijgbaar gesteld, zijn accuraat bewerkt, en zullen den gebruikers van den algebraïschen cursus voorzeker welkom wezen.

Moge het werk van den Heer Vries eene goede ontvangst te beurt vallen bij onze onderwijzers: het verdient aanbeveling.