Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1861

Dagboek van een arm jong mensch, door O. Feuillet. Naar den veertienden druk. Te Deventer, bij A. ter Gunne, 1861. In gr. 8vo., 254 blz. Prijs ƒ 2,75.

Wij ontvangen hier eene vertaling van le roman d'un jeune homme pauvre, van Octave Feuillet, een verhaal dat in het oorspronkelijke opgang schijnt gemaakt te hebben, zooals de veertiende druk, dien de vertaler gebruikt heeft, genoegzaam bewijst. Ook is het tot een tooneelstuk omgewerkt dat onder den titel van: de roman van een arm jong edelman, in de Hollandsche schouwburgen gespeeld wordt.

Het behelst de lotgevallen van een jong mensch uit aanzienlijken huize, die van zijne bezittingen beroofd, genoodzaakt is eene betrekking te zoeken, en nu intendant wordt bij eene rijke familie, waar hij de achting wint door zijne kennis en vlijt, en eindelijk met eene rijke erfdochter in het huwelijk treedt. Zoowel de hoofdpersoon als de leden der gezegde familie en de overige personen, die in het verhaal eene plaats wordt gegeven, zijn met menschenkennis geteekend, de voorstelling der gebeurtenissen is boeijend en de strekking grootendeels zedelijk; wij zeggen grootendeels, want de eer wordt hier verheven tot het hoogste en heiligste, en met den naam van godsdienst bestempeld. Met belangstelling volgt men den held der historie, waar hij, ook in groote verzoeking, getrouw blijft aan edele beginselen, maar men gevoelt weinig sympathie voor deze type van Fransche deugd, als hij om eene beuzeling met een medemensch wil vechten op leven en dood, en om zijne eerlijkheid aan de dame, die hij bemint, te bewijzen, zich, als hij toevallig

[p. 120]

met haar in een toren is opgesloten, met het grootste gevaar van te verpletteren, naar beneden laat zakken.

De vertaler van dit boek zegt ons in de voorrede, dat de vertaling con amore en niet à tant par feuille verrigt is, dat hij met studie en overleg de verbuiging der naamwoorden heeft achtergelaten ‘om den stijl losser en vloeijender te maken en, op 't voorbeeld van onze keurigste nieuwste schrijvers, de boekentaal meer in overeenstemming te brengen met de eigenlijke volks- en spreektaal.’ Daarop laat hij volgen: ‘Dengenen, dewelke met ooren als van wijlen den verhevenen Phrygischen koning uit den verledenen tijd gezegend is, betreuren wij; maar het zoude eene vruchtelooze moeite mogen geheeten worden, met eenen zoodanigen te willen redetwisten.’ Wij vonden dit nu wel niet los en vloeijend, maar een en ander deed ons toch, met eenige belangstelling, de aandacht op de con amore verrigte vertaling vestigen, en spoedig bemerkten wij, dat de vertolker in zoover zijne belofte heeft gehouden, dat hij geene naamwoorden heeft verbogen; zoo schrijft hij mijn genietingen, zijn zonen; maar wij moeten openhartig verklaren, dat wij ook zulke uitdrukkingen niet zeer vloeijend kunnen vinden; misschien is dit echter daaraan toe te schrijven, dat wij met ooren als van wijlen den verhevenen Phrygischen koning uit den verledenen tijd gezegend zijn. Wij hebben ten gerieve van Directeuren van leesgezelschappen eenige zinsneden, die onze aandacht trokken, opgeteekend; zij zullen hen in staat stellen over de vertaling in het algemeen te oordeelen.

B1. 6, dewijl hij behoefte had, zoo hij zeide, naar afleiding en verstrooijing.

Bl. 55, bood hij mijn een cigaar.

Bl. 56, naar het mij bestemde verblijf.

Bl. 56, 't Was de ingang van het oude kasteel. Eeuwenoude eiken- en pijnboomen vormen van dit overblijfsel der middeneeuwen een geheimzinnigen kring, die het een voorkomen van diepe afzondering geven.

Bl. 57, 't geen voor zijne zelfvoldoening eender was.

Bl. 96, Een eenzamen woesten bergkloof.

Bl. 117, Haar hart scheen zeer middelmatige gevoelens te koesteren.

[p. 121]

B1. 120, Er ontstond een pauze, waarna mevr. S. uit hare bezwijmende ziel de volgende reeks vragen scheurde.

B1. 121, Te zelven tijd sprong een rank meisje met bloote voeten, in de hand een spinrokken houdende, in het voorouderlijk gewaad, met het hertogelijke hoofddeksel der boerinnen van dat gewest, snel over de sloot.

B1. 122, Het schrift was van een onbedreven hand, die evenwel opregt scheen.

B1. 126, Bij elke harer snelle schreden waarmede de zon den horizont naderde.

B1. 133, dien kleinen kerkhof.

Wij hebben het bovenstaande opgeteekend, omdat er juist onze aandacht op viel; doch als wij gingen zoeken, zoude het niet moeijelijk zijn een honderdtal dergelijke bijzonderheden te verzamelen. Wanneer wij daarbij voegen, dat in de constructie meestal het Fransch letterlijk gevolgd is, zal men ons wel niet van vitlust kunnen beschuldigen, als wij den heer E.R.S., die de pretentie heeft als taalhervormer op te treden, onbevoegd verklaren om een boek in het Nederlandsch over te brengen.

Wij begrijpen niet hoe de heer ter Gunne eene vertaling aan zulk eene onbevoegde hand kon toevertrouwen, tenzij we de reden daarin zoeken, dat de overzetting con amore en niet à tant par feuille verrigt werd.

Hoewel wij den druk niet fraai kunnen noemen, is die toch niet slecht, terwijl papier en vignet zeer goed zijn.

***s.