Grondbeginselen der Hoogduitsche Taal, op eene nieuwe en beknopte wijze naar den geest der Taal voorgedragen, met Opstellen ter toepassing; door H.W. Müller, Onderwijzer in vreemde Talen te 's Gravenhage. Te 's Gravenhage, bij de Erven Doorman. 1856. In kl. 8vo. 127 bl. f :-80.
Dit werkje is bestemd voor die leerlingen, welke in korten tijd Hoogduitsch willen of moeten leeren, en opdat de onderwijzer dadelijk aanleiding hebbe, om reeds met eerstbeginnenden Hoogduitsch te spreken, zijn de regels in die taal opgegeven. Wij keuren deze methode volkomen goed, vooral met betrekking tot het Hoogduitsch, omdat de naauwe verwantschap van deze onze zustertaal met de Hollandsche het verstaan van eenvoudige volzinnen gemakkelijk maakt, en een ervaren onderwijzer zonder veel moeite de oplettendheid zijner discipelen op het behandelde zal kunnen vestigen. Dat men tevens die regels met de leerlingen moet vertalen, alvorens tot de toepassing over te gaan, valt gereedelijk in het oog.
De definities zijn over het algemeen duidelijk en beknopt opgegeven, en enkele Bemerkungen met veel tact uitgedrukt. Onder anderen viel onze aandacht op de volgende aanmerking, vooral voor Hollandsche knapen van belang: ‘Die Deklinationen sind im Deutschen rein, das heisst: die Beugefälle werden nicht mit Präpositionen gebildet, sondern durch Endungen.’
De opstellen ter toepassing zijn met zorg bewerkt, en slaan meestal met juistheid op de vooraf behandelde taalregels. Volzinnen als de volgende keuren wij echter af: ‘Er zijn geene andere Christenen dan Christenen’ (bl. 95). - ‘Wij hebben begrippen van de wijsheid van het hoogste Wezen, van zijne goedheid, van zijne regtvaardigheid, maar geen (geene) van zijne almagt’ (bl. 109). - Daargelaten of dit subjectieve gevoelen des Schrijvers voor geene gegronde tegenspraak vatbaar is, zijn dergelijke uitdrukkingen niet hier op hare plaats: geen schoolboek, veel minder eenig taalboek, mag tot een vehiculum van geliefkoosde meeningen gebruikt worden.
Enkele misstellingen en uitlatingen zullen onder de leiding