Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1857

Verzameling van Engelsche Gesprekken over de voornaamste onderwerpen der zamenleving, met aanwijzing der juiste uitspraak. Zoo voor schoolgebruik als voor eigene beoefening (sic). Door L. Hakbijl, Onderwijzer te Rotterdam. Tweede (natuurlijk!) verbeterde druk. Te Amsterdam, bij Hendrik Frijlink. 1857. In post 8vo. VIII en 167 bl. f :-90.

Zoo wel voor schoolgebruik als voor eigene oefening is dit boekje zeker zeer bruikbaar en leerzaam. Maar veel munt het toch niet uit boven andere dergelijke; het is op de gewone, en wel minder goede wijze in de wereld gebragt. De grieve namelijk, die ik tegen de meeste makers van schoolboeken heb, moet ik ook tegen den werkzamen Schrijver van het bovenstaande inbrengen. Men rekent het te ligt, of maakt het zich te gemakkelijk. In plaats van voor zulk eene verzameling van gesprekken vooraf bij het dagelijksche verkeer met leerlingen die phrases bijeen te brengen, welke voor den eerstbeginnende de meeste moeijelijkheid opleveren, slaat men een minder praktischen, maar korteren weg in. Men zet zich dadelijk aan het schrijven, en bedenkt gesprekken, en komt er dan als van zelf toe, om andere dergelijke boekjes tot leiddraad te nemen, en eindigt meestal met ze te compileren, hier wat bij te voegen, daar wat weg te laten, de rangschikking wat te veranderen, en enkele fouten te verbeteren. Van daar dat al die Méthodes familières, Manuels de conversation, en hoe men ze verder heet, in Frankrijk, Duitschland en ons land meestal denzelfden stempel dragen. De oude slender wordt

[p. 588]

steeds gevolgd, dezelfde rubrieken behouden, en eene systematische volgorde of methodische indeeling zelden gevonden. Zoo heeft dit van den Heer hakbijl eene frappante gelijkenis met een Duitsch broêrtje, van witcomb en fischer, te Berlijn bij b. behr uitgekomen. Het is echter uitgebreider, welke aanvulling waarschijnlijk weder uit andere ontleend is, ten minste als ik de Leichte Gespräche in de Praktische Englische Sprachlehre van g. van den berg, te Hamburg bij schuberth en comp., inzie, vermoed ik, dat zijn uitgebreider werk, Orthoepie getititeld, veel overeenkomst met dat van hakbijl hebben zal. En bovendien door die meerdere uitgebreidheid hebben wij ook zoo veel meer expressies, die geene de minste moeijelijkheid opleveren, en gerust weggelaten hadden kunnen zijn.

De Heer h. heeft naast den Engelschen tekst, de aanwijzing van de uitspraak gevoegd met Hollandsche letters en klanken, eene methode, die, hoe slecht ze in theorie ook schijne, in de praktijk toch blijkt niet kwaad te zijn, en voor den eerstbeginnende groot gemak oplevert. Maar die uitspraak is geheel naar walker, en dus verkeerd, waar deze verkeerd is, wat, gelijk men weet, in sommige opzigten het geval is. De vooropgezondene ‘Teregtwijzingen omtrent de uitspraak’ zijn zeer onvolledig, en zoo eigenaardig aan enkele woorden vastgeknoopt, dat ze zeer geschikt zijn, om den leerling in de war te brengen.

Nogtans een goede mond vol Engelsch is zeer goed uit deze gesprekken te leeren, en wie van deze leerwijze houdt, durven wij het boekje aanbevelen. Want, wat de hoofdzaak betreft, de Heer hakbijl is bekend als ervaren in de Engelsche taal, en een tal van idiomata des dagelijkschen levens heeft hij in zijn boekje opgenomen. Hier en daar heeft hij zelfs zijn model in kleinigheden verbeterd. Aangezien ik geen collega van den S. ben, heb ik niet angstig naar fouten gezocht; enkele expressies, die ik liever anders gewenscht had, zal ik hier niet optellen.

De Heer frijlink heeft formaat en druk net genoeg gemaakt, dat ik hem een ruim debiet toewensch, en dat zal ook wel gaan, daar er toch in dit genre niet veel beters bestaat.
d-d.