Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1857

Korte Schets tot de Geschiedenis der Nederlandsche Letterkunde. Door Prof. L.G. Visscher. Te Utrecht, bij W.F. Dannenfelser. 1857. In post 8vo. IV, 80, 92, 72 en 78 bl. f 3-:

Voor Korte Schels vinden wij dit ons toegezonden werk van den Utrechtschen Hoogleeraar wel wat uitvoerig. In zulk een kort bestek eene plaats in te ruimen aan eene bloemlezing uit de werken der helden onzer literatuur, en tevens de zaken historisch en kritisch te behandelen, is schier onmogelijk.

[p. 586]

Wanneer wij het boekje inzien, bemerken wij spoedig dat de Hooggeleerde Schrijver dit zelf ook heeft begrepen; ten minste als hij bij het behandelen van een of anderen dichter of proza-schrijver wat uitvoerig is te werk gegaan, wat veel regels aan proeven van diens letterkundige producten gewijd heeft, dan moet een ander dit weder ontgelden, en ofschoon hij niets minder verdient dan zijn voorganger, zich met eene zeer luchtige behandeling tevreden stellen. Uit het treurspel van M^w. van winter, geb. van merken, Beleg en ontzet der stad Leiden, en uit de Cleopatra, van de Baronesse de lannoy, worden proeven medegedeeld, welke te zamen zestien bladzijden uit ons boekje beslaan; aan die citaten willen wij gaarne den lof schenken, dien zij verdienen, maar wat doen wij met zulke groote aanhalingen in eene Korte Schets tot de Geschiedenis onzer Letterkunde? Dit begrijpen wij niet, vooral wanneer wij eenige bladzijden vroeger bij de behandeling van onzen grooten antonides en van den teregt hoog geschatten rotgans zien, dat de Schrijver er zich met een Franschen slag afmaakt, en aan deze beide Koryphaeën onzer dichtkunde te zamen ééne bladzijde druks wijdt, zonder uit hunne werken eenige proeve mede te deelen. Willem sluiter, de Geldersche cats, moet zich met eene behandeling in zeven regels tevreden stellen. Hoe moeten wij nu zulk eene wijze van behandeling noemen? - Wijzen wij er eerst nog op, hoe Prof. visscher verscheiden namen noemt, en de dichters wien zij toebehooren, behandelt, welke in eene Korte Schets der Nederlandsche Letterkunde zeer goed konden gemist worden, maar daarentegen er vrij wat overslaat, die zelfs in de kortst mogelijke schets verdienden genoemd en geprezen te worden: onzen bevalligen daniël joncktijs heeft de Hoogleeraar niet eens genoemd; onzen j. van paffenrode, die zich als dichter zulk een welverdienden roem verwierf, en door zijne tijdgenooten zoo hoog geschat werd, dat in 1711 een twaalfde druk van zijne Gedichten noodig was, die daarenboven zich door zijn Der Grieken en Romeynen Wapenhandel als goed prozaschrijver heeft doen kennen, heeft de Schrijver dezer Schets over 't hoofd gezien. Deze zaken te zamen geven ons regt de wijze van behandeling slordig te noemen. Voor het overige heeft de Hoogleeraar zijne beschouwingen los gesteld, zoodat

[p. 587]

zij zich zeer goed laten lezen, en dit, benevens menig blijk van scherpzinnigheid in 't beoordeelen onzer letterkundigen gegeven, maakt de goede zijde van het boekje uit. Voor wie eigenlijk de Korte Schets dienstig zal zijn, zien wij niet in; voor den eenen zal zij te lang, voor den anderen te kort zijn. Wie zich voor een examen, b.v., zeer beknopt het geheel onzer letterkundige geschiedenis wil voor oogen stellen, heeft aan de 321 bladzijden van dit boekje veel te veel, en voor hem die zich aan eene meer naauwgezette studie dier geschiedenis wil wijden, bevat de Korte Schets veel te weinig. - De uitgave van den Heer dannenfelser verdient lof.
d.