Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1857

Grondbeginselen der Aardrijkskunde van de Nederlandsche Oosten West-Indische Bezittingen, door J.P. van der Maas, jr. Te Amsterdam, bij C.L. Brinkman. 1854. In kl. 8vo. 16 bl. f :-10.

Ofschoon de wijdsche titel meer doet verwachten, dan hier werkelijk geleverd wordt, biedt het boekje ons een zeer goed bewerkt kort overzigt der Aardrijkskunde van de Nederlandsche Bezittingen in Azië, Afrika en Amerika. De Schrijver was eerst voornemens er eene Chronologische Tafel der Geschiedenis bij te voegen, doch heeft zulks, om bijzondere redenen, uitgesteld. Wij raden hem aan, dit uitstel ad calendas Graecas aan te houden, en liever af te wachten, of een onzer levende vaderlandsche Geschiedschrijvers, b.v. van lennep, knuivers, of snellebrand, het niet geraden oordeelt ons eene afzonderlijke Korte Geschiedenis der Bezittingen van Nederland in andere werelddeelen, ten gebruike der lagere scholen, te schenken. Niet, dat wij bij anticipatie den Heer van der maas tot zulk eenen arbeid onbevoegd, of onbekwaam rekenen; maar er is welligt geen tak van letterkunde, welks beoefening meer moeijelijkheid aanbiedt dan de Geschiedenis, en

[p. 531]

men behoort eenen bijzonderen aanleg en eene eigenaardige geschiktheid te bezitten, om voor de jeugd in dit genre een werkje te schrijven, hetwelk de grenzen van het middelmatige overschrijdt. Vooral jeugdige onderwijzers verzeilen ligt op deze klip, en aanvaarden dikwijls eene taak, die de onpartijdige kritiek later verpligt is te verklaren als boven hunne krachten te zijn geweest. De Schrijver van bovenstaand werkje houde ons deze algemeene opmerking ten goede. De Vaderl. Letteroefeningen wenschen zelfs den schijn van voorbarigheid te vermijden, doch dit belet niet, dat zij, geroepen om te prijzen en te laken, waar het pas geeft, ook, wanneer de gelegenheid zich ongezocht voordoet, het regt meenen te hebben eenige bedaarde woorden van waarschuwing uit te spreken.

Wij kunnen inmiddels dit boekje wel aanbevelen, en hopen, even als de Schrijver in zijn Voorberigt zegt: ‘Dat het tot nut der jeugd moge zijn!’
l.a.h.