Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1857

Wet tot regeling van het Armbestuur in het Koningrijk der Nederlanden. Wet van den 28^sten Junij 1854 (Staatsblad N^o. 100), in eene beredeneerde alphabetische orde gerangschikt, met door de Regering bij hare behandeling in de Vergadering der Staten-Generaal gegevene inlichtingen; benevens de voorschriften ter harer toepassing en uitvoering uitgevaardigd; en een Aanhangsel, bevattende de kerkelijke verordeningen nopens de ondersteuning van Armen, en het daartoe mede betrekkelijk Reglement op de Vereeniging van den H. Vincentius van Paulo. Bewerkt en zamengesteld door H. Verwoert. Te Amsterdam, bij P.N. van Kampen. 1857. In gr. 8vo. XX en 344 bl. f 3-25.

Wij hebben den uitvoerigen titel van dit boek in zijn geheel opgegeven, ten einde te doen weten wat men er in kan vinden. Het is eene zeer gemakkelijke handleiding voor allen, die te maken hebben met de uitvoering en toepassing der Armenwet. Die Wet kan, even weinig als de meeste andere, genoegzaam gekend worden uit de letter van haren inhoud; er is toe noodig, dat men doordringt tot de geschiedenis van hare wording; dat men bekend is met den zin waarin de Regering bij het voordragen, de Vertegenwoordiging bij het beoordeelen van het Wets-ontwerp, bepalingen, zelfs uitdrukkingen hebben verstaan, dat men de Wet in haren zamenhang met andere bestaande opvat. Bij de Wet tot regeling van het Armbestuur is dat vooral noodig, omdat zij slechts algemeene grondtrekken bevat, wier opvatting en toepassing onvermijdelijk eene eindelooze verscheidenheid toelaat. Men neme alleen eens het domicilie van onderstand. Er laten zich tallooze casus dabiles denken, waarin men vragen moet: hoe moet het wezen? 't Is noodig, de administratieve beschikkingen, vooral de uitspraken der regterlijke magt daaromtrent zoo veel mogelijk te kennen, en ook in dit opzigt behelst deze verzameling veel, dat men in voorkomende gevallen met vrucht kan raadplegen. Ook is

[p. 339]

een oordeelkundig gebruik gemaakt van de geschriften van francken, kock, de sitter, boissevain, lion, en anderen over de Wet van 28 Junij 1854 en hare geschiedenis. Zeer doelmatig is ook de opname van: het Reglement op de diaconieadministratie bij de Ned. Herv. Kerk van 23 Julij 1852 - dat voor de besturen der parochiale en andere Katholieke instellingen van liefdadigheid in het aartsbisdom van Utrecht en in de bisdommen van 's Hertogenbosch, Breda, Roermond en Haarlem - het art. de armen betreffende, in het Algemeen Reglement voor het bestuur der Herstelde Evangelisch-Luthersche Kerk - de Afdeeling, dit onderwerp aangaande in het Reglement op het plaatselijk Kerkbestuur in de Evang.-Luthersche gemeenten in de Nederlanden - de vigerende ministeriële dispositie betrekkelijk de verzorging der Israëlitische behoeftigen - en het Reglement der Vereeniging van den H. vincentius van paulo.

Ten aanzien van het eerst genoemde dezer kerkelijke Reglementen zij echter opgemerkt, dat het hoogst waarschijnlijk eerstdaags zal zijn vervallen. De Synode der Nederlandsche Hervormde Kerk toch droeg in 1852 de vervaardiging op van een nieuw concept van reglement voor de diakonale administratie aan hare Algemeene Commissie. Deze kweet zich van haren last, en leverde ter Synode van 1854 een concept in, dat na discussie en wijziging voorloopig werd aangenomen, en, overeenkomstig het Algemeen Reglement voor de Hervormde Kerk in dit rijk, aan de consideratiën der provinciale kerkbesturen onderworpen. Wegens misvatting of misverstand ten aanzien der in te winnen consideratiën, kon de zaak door de Synode van 1855 niet finaal worden afgedaan; in 1856 werd het concept ten gevolge van de ingekomen consideratiën op nieuw gerevideerd en met eenige veranderingen gearresteerd. Aldus werd naar Kerk-orde het Reglement aan de eindstemming der provinciale kerkbesturen onderworpen. Later is gebleken, dat deze door aanneming is gevolgd, zoodat alleen nog de Koninklijke goedkeuring verkregen moet worden op die bepalingen in hetzelve, welke hiertoe in de termen vallen. Vermoedelijk zal deze wel worden gegeven, en dan is, twee maanden daarna, het nieuwe Reglement verbindend. De Schrijver zou wèl gedaan hebben, zulks in eene aanteekening te berigten, en van den zorgvuldigen

[p. 340]

Uitgever, die eer heeft van de uitvoering dezes boeks, laat zich wel verwachten, dat hij dat Reglement, als het in werking is, aan de koopers als bijlage zal doen ter hand stellen.

Eene groote leemte achten we, dat de Wet van 28 Junij 1854 zelve niet letterlijk in de verzameling is opgenomen. 't Is waar, men kan haar gemakkelijk bekomen, maar in eene verzameling als deze moest men alles bijeen hebben, en behoorde de Wet zelve aan de alphabetische behandeling te zijn voorafgegaan.