Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1857

Het Idiotisme en de Idioten-School. Eene eerste Proeve op een nieuw veld van Geneeskundige Opvoeding en Christelijke Philanthropie, door C.E. van Koetsveld. Tweede Stuk. De

[p. 220]

Idioten-School (Eerste Gedeelte), bl. 81-192. (Tweede Gedeelte) bl. 193-326. Te Schoonhoven, bij S.E. van Nooten. 1856. In gr. 8vo. f 3-25.

Uit bovenstaanden titel blijkt, dat het werk van den Heer v.k., waarvan wij vroeger (1856, bl. 657 en volgg.) het Eerste Stuk hebben aangekondigd, thans voltooid is. Het verheugt ons dat de Eerwaarde Schrijver ook dezen arbeid, die op nieuw eene proeve van grondige, zoo wel op als buiten het studeervertrek volbragte studiën oplevert, gelukkig heeft mogen ten einde brengen, en daardoor onze vaderlandsche literatuur met een belangrijk werk vermeerderd heeft. Dat het grootendeels als een oorspronkelijk werk, en niet als een uittreksel uit de talrijke buitenlandsche geschriften over idiotisme en idioten-onderwijs, beschouwd moet worden, blijkt uit de menigvuldige menschkundige, wijsgeerige en paedagogische opmerkingen en wenken, die schier in elk hoofdstuk worden aangetroffen, doch waaraan het laatstelijk uitgegeven Tweede Stuk, uit den aard der zaak, rijker is dan het Eerste. Hoewel toch dat Eerste Stuk noodzakelijkerwijze vooraf moest gaan, om het onderwerp behoorlijk te doen kennen, zoo was echter de inhoud er van, eene behoorlijke karakteristiek van het idiotisme in zijne verschillende wijzigingen, aan grootere moeijelijkheden onderhevig, en moest de Schrijver daarbij meer op het oordeel van anderen afgaan, dan bij de behandeling van de tweede Afdeeling zijns werks noodig was. Ook zal die tweede Afdeeling, waarin belangrijke feiten en waarnemingen de plaats van meer afgetrokkene denkbeelden en redeneringen innemen, door de meeste lezers met meer genoegen, en tevens met meerdere vrucht, gelezen worden. Zelfs zal dit door ouders, die het geluk hebben slechts gezonde en met gunstigen aanleg begaafde kinderen te hebben, met voordeel geschieden kunnen. Tusschen de vorming en opleiding toch, waaraan ook gezonde kinderen behoefte hebben, en die, welke aan kinderen met bekrompene, achterlijke en gebrekkige vermogens, in de idioten-scholen te beurt valt, zijn veel meer punten van aanraking, dan men, bij eene oppervlakkige beschouwing der zaak, vermoeden zou. Want ook bij die ongelukkige kinderen, bij welke slechts eene zwakke kiem van deze en gene vermogens van den geest aanwezig is, moet evenzeer, als bij

[p. 221]

gewone kinderen, ontwikkeling voor het hoofddoel, opvoeding en onderwijs voor het middel gehouden worden, slechts met dit onderscheid, dat die opvoeding bij eerstgenoemden aan hunne herstelling, en bij laatstgenoemden aan het behoud en de versterking hunner gezondheid moet worden dienstbaar gemaakt. Dat echter de opvoeding van idioten aan groote moeijelijkheden onderderhevig is, volgt uit den aard der zaak. Hoe toch zal het ziele-oog geopend worden, als verstand en gemoed bijna ontoegankelijk zijn, en het orgaan, dat door middel der zintuigen kennis neemt van de buitenwereld, hoogst onvolkomen ontwikkeld is, en in die kennisneming geenerlei belang stelt. Niet te min kunnen die moeijelijkheden veelal door geduld en volharding, door geschikte leiding en liefderijke behandeling en door eene oordeelkundige aanwending van gepaste middelen, zoo niet geheel, althans grootendeels, overwonnen worden. De Schrijver heeft dit in zijn eerste Hoofdstuk in bijzonderheden aangewezen, en het tevens proefondervindelijk bewezen uit de resultaten, reeds door de eerste proeven van het idioten-onderwijs in Frankrijk, Duitschland en Zwitserland opgeleverd. In het tweede Hoofdstuk wordt de verhouding, die er tusschen de paedagogische leiding en de geneeskundige behandeling moet plaats hebben, aangewezen, en de dienaangaande door den Schrijver gegeven wenken pleiten, naar onze meening, voor zijn juist en onbevooroordeeld inzigt. Evenzeer is het noodig, en dit maakt den inhoud van het derde Hoofdstuk uit, om de aan idiotisme onderhevige kinderen, zoo veel mogelijk, te individualiseren, ten einde de opvoeding en het onderwijs aan den verschillenden graad, waarin zich de beperktheid, de achterlijkheid en stompheid der vermogens openbaren, te doen beantwoorden. Daarbij mag tevens de zorg voor het ligchaam niet verwaarloosd worden, en ook dit onderwerp wordt met de noodige uitvoerigheid door den Schrijver opzettelijk behandeld. De laatste Hoofdstukken eindelijk zijn gewijd aan een overzigt van de elders voor het idioten-onderwijs bestaande gestichten, aan de beschrijving van de tot dit zelfde einde ingerigte en te 's Gravenhage gevestigde school, en aan het reeds ontworpen, aanstaande idioten-gesticht, waardoor de Heer v.k. en zijne medearbeiders zullen in staat gesteld worden om de ongelukkige kinderen, door wier betrekkingen zulks verlangd wordt,

[p. 222]

niet alleen in een gepast, naar elks vatbaarheid ingerigt onderwijs, maar ook in eene gemeenschappelijke verpleging en algeheele verzorging te doen deelen. Gelijk wij den Schrijver voor die menschlievende, aanvankelijk met een zoo gunstig gevolg bekroonde, pogingen dank zeggen, zoo doen wij het niet minder voor zijn belangrijk geschrift, waardoor hij zich op nieuw als een menschkundig, veelzijdig wetenschappelijk en begaafd Schrijver deed kennen.