Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1857

De verzoening der wereld met God in Christus Jezus. Twee Leerredenen over 2 Cor. V:18-21, uitgesproken op Zondag, den 19^den, en Woensdag, den 22^sten October 1856. Met een Naschrift over den onevangelischen oorsprong van de kerkelijke leer der verzoening, door J.C. Zaalberg, P.z., Theol. Doct., en Predikant te 's Gravenhage. Te 's Gravenhage, bij M.J. Visser. 1856. In gr. 8vo. 80 bl. f :-75.

Deze twee leerredenen zijn onze dringendste aanbeveling meer dan waardig. Er bestaat behoefte, groote behoefte voor de leden der gemeente om zich zelven bewust te worden, waarom zij toch in christus als in hunnen Verlosser en Verzoener roemen. Daarover zijn zulke scheeve, verwarde, nevelachtige begrippen, dat iedere poging om Gods raad ter behoudenis van eene verlorene wereld te doen begrijpen, voor zoo ver dat mogelijk is, hooge waarde heeft. En zaalberg toont hier, dat hij de man mag heeten om zoo zwaar eene taak op zich te nemen en die naar eisch te volbrengen. 't Ontbreekt hem niet aan moed - zietdaar een eerste vereischte. Hij heeft met magtige vijanden te doen, of laat ons liever zeggen bestrijders. Keurt ge 't intusschen wel goed, dat hij, die van het punt moest uitgaan, dat hij optreedt om broeders en zusters in de waarheid te leiden, zoo heftig dadelijk wat sommigen van hen waarheid achten aanvalt? Zou eene krachtige voorstelling van datgene wat waar is, niet voldoende zijn zonder polemiek, die misschien enkelen wint, maar velen terstond van den Prediker afkeert, en hun hem doet aanhooren als een ketter? Dat hij in de bijlage eens fiks ontwikkelt wat er van die kerkleer zij, is best - maar op den preekstoel? wij haten daar alle polemiek. En waarlijk, zaalberg is krachtig genoeg als hij opbouwt met de eene hand, en heeft het zwaard in de andere niet noodig, ja kon die andere hand nog best gebruiken om meê te helpen bouwen - dan behoefde hij ook zoo overhaast, zoo opgewonden niet te werk te gaan, als hij

[p. 218]

nu immer strijdende moest doen - en wij waarborgen hem meer vrucht. Zeker zoo als hij nu heeft gepreekt, zal hij er meer van gehoord hebben aan deze zijde van het graf - misschien zou hij er in den grooten dag nog meer van hooren, als hij minder zoo gepreekt had, dat alle toehoorders, ook die niet hooren om naar den inwendigen mensch gesterkt te worden, verrukt waren. Hij wilde toch leeren en leerende stichten. Maar dan had hij den toon niet moeten gebruiken die in eene feestpreek past. Vele predikers in onze dagen maken den grond met woest geweld te gelijk los en strooijen hun zaad. Zou die grond ook zoo los en zoo mul kunnen worden, dat de blijvende vrucht onmogelijk wordt? Wij hadden wel eens een knap hoorder willen examineren om alzoo te beproeven of deze uit die zee van woorden de heerlijke gedachten, die zaalberg er in heeft gelegd, had opgevischt. Heerlijke gedachten! ja, die zijn er in overvloed. Wie bij bedaarde lezing zich zelven telkens vraagt: wat wil de spreker? zal, tot op zekere hoogte, helder leeren inzien, wat God tot verzoening der wereld in christus jezus heeft gedaan. Tot op zekere hoogte. Want, of ook wij door de veelheid der woorden de juiste denkbeelden niet konden opsporen, wij weten het niet; maar 't is ons niet volkomen helder geworden, waarom zaalberg het lijden en sterven van christus noodzakelijk, absoluut noodzakelijk ter redding van de wereld noemt. Één ding heeft hij in de preken, en vooral in de bijlagen, zeker zonneklaar bewezen, dat de satisfactie-leer geheel onhoudbaar is en bovenal onbijbelsch. Zijne opsomming van 't geen de Schrift over het betwiste leerstuk geeft, getuigt van groote bekwaamheid, gelijk het geheele werkje, en daarom moeten wij, ondanks onze aanmerkingen, eindigen met de lezing dezer preken, die keurig zijn uitgegeven, ten dringendste aan te bevelen.