Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1847

De Improvisator. Door H.O. Andersen. Uit het Deensch vertaald door Mr. C.J.N. Niewenhuis. II Deelen. Te Schoonhoven, bij S.E. van Nooten. 1846. Gr. 8vo. 510 bl. f 5-40.

In 1805 werd te Odense, op Funen, een arme schoenmakersknaap geboren, wiens familie betere dagen had gekend, maar thans in armoede leefde. De knaap groeide op, werd op eene fabrijk gedaan, en later bij eenen kleedermaker in de leer besteld. Maar hij meende voor iets anders en beters te zijn geboren; eene oude waarzegster had aan zijne moeder voorspeld, dat men eens ter eere van haren zoon Odense zou illumineren. De vader stierf, en de achttienjarige knaap, die bij toeval eenige komediën en gedichten in handen had gekregen, ging met 13 rijksdaalders, als zijnen eenigen schat, naar Kopenhagen op reis, om daar zijne fortuin te beproeven. Het tooneel lokte hem; maar men weigerde hem aan te nemen, omdat hij te mager was. Zijne fraaije stem won hem vrienden; maar hij verloor die stem en werd weder kleedermakersgezel. Figurant op het tooneel geworden, vatte hij het voornemen op, om treurspelen te schrijven; maar een verstandig tooneeldirecteur zond hem eerst naar het gymnasium, om althans ordelijk te leeren schrijven, voordat hij treurspelen schreef. Daar zat de negentienjarige jongeling onder kinderen en knapen, om de eerste beginselen van alle kennis aan te leeren. Maar hij hield vol, kwam aan de Akademie, vond vrienden, die hem voorthielpen, kreeg eene beurs om het zuiden van Europa te bezoeken, en werd, door beproeving en moeite gevormd, tot hetgeen hij nu is, de schrijver en dichter andersen.

Vraagt gij, lezer! waartoe Rec. u met deze korte woorden de geschiedenis der jeugd van den Schrijver voor den geest roept, wiens Improvisator hij moest aankondigen, het is omdat de herinnering aan die jeugd andersen heeft bezield bij het opstellen van dezen roman. Wel verplaatst hij den lezer in Italië, het land, dat hij na het doorworstelen

[p. 378]

van zoo vele moeijelijkheden mogt bezoeken, en dat, gelijk uit dit boek duidelijk blijkt, diepen indruk op hem heeft gemaakt; maar zijne eigene ondervindingen zweefden hem toch voor den geest; zijne eigene gedachten, gevoelens en gewaarwordingen gaven hem ten deele althans de stof, waaruit dit werk bestaat; ja, men heeft hem in zijn vaderland te laste gelegd, dat hij in de begunstigers van zijnen Italiaanschen Improvisator geene Italianen heeft geschetst, maar dat men er portretten kan herkennen van hen, met wie hij zelf in dergelijke betrekking en aanraking is geweest. Hoe dit zij, het boek kon slechts winnen bij dezen bijzonderen oorsprong, bij deze onmiddellijke betrekking tot den Schrijver zelven.

Men meene intusschen niet, dat door dit kenmerkende van het boek het locale in voorstelling en teekening verloren is gegaan. Dat is het geval niet, en het komt ons voor, wel het Italiaansche leven te zijn, dat andersen heeft geschilderd, en waarin zijn poëtische geest zich misschien meer te huis voelde, dan in het Noorden.

Wij behoeven zeker ten slotte niet te zeggen, dat wij dezen roman gaarne aanbevelen, ook als een uitstekend middel, om den Schrijver regt te leeren kennen en waarderen. De vertaling laat zich zeer goed lezen, en de uitvoering is vrij wel, zoo men de oogen sluit voor het leelijke vignet, dat het eerste deel ontsiert.