Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1846

Anecdote uit Weber's leven.

Deze groote componist kwam eens op den zonderlingen inval, om zich voor dood uit te geven. De aanleiding daartoe was de volgende:

Ofschoon nog jong, bekleedde weber toch reeds eenen uitstekenden rang onder de groote meesters der kunst in zijn vaderland en in zijnen tijd. Zijn naam was uiterst populair, en zijne met den stempel van het genie gekenmerkte werken hadden hem de bewondering der eerste muzijkkenners in Europa verworven. Gelijk het echter gewoonlijk

[p. 704]

gebcurt, hoe hooger zijn roem geklommen was, des te meer stond hij bloot voor de wangunst der middelmatigheid. Weber was uiterst teêrgevoelig voor de aanvallen der kritiek, en, ofschoon hij zich het voorkomen gaf met zijne benijders te spotten, zag hij echter niet zonder eene geheime smart en diepe verontwaardiging zijne meerderheid als kunstenaar in twijfel getrokken. Elk schotschrift van den armzaligsten feuilletonist was voor hem eene foltering, en de steken der gemeenste litterarische wesp ontroofden hem zijne nachtrust. Hoe ligtgeraakt hij ondertusschen ook zijn mogt, was het hem toch eindelijk gelukt, de zwermen van onbeduidende vitters, wier onbekwaamheid, om muzikale kunstwerken met juistheid te beoordeelen, algemeen erkend was, te verachten. Nog slechts één criticus bleef voor hem een voorwerp van schrik. Dit was een zekere muller, die de theater-beoordeelingen in de Leipziger courant schreef. De uitspraken van dezen muller genoten een aanmerkelijk gezag, niet alleen onder de kunstkenners, maar ook onder de kunstoefenaars zelven. In meer dan één opzigt verdienden zij zulks ook, want de criticus muntte boven het meerendeel zijner ambtsbroeders op eene zeer gunstige wijs uit, zoo al niet in wellevendheid van vorm, dan toch door zijn talent als schrijver en de strekking zijner aanmerkingen over muzikale onderwerpen; maar nevens deze goede eigenschappen stond een zeer leelijk gebrek, dat den glans daarvan verdonkerde: Muller dreef nu en dan zijne gestrengheid tot volstrekte onregtvaardigheid; bijtend satyriek, schepte hij er vermaak in, de schitterendste namen onder zijne tijdgenooten als met de tanden vaneen te scheuren, en weber voelde bijzonder smartelijk de wonden der vergiftigde pijlen, welke hij op hem geschoten had, om de jaloezij van den een' of anderen naauwelijks bekenden componist te believen, die den bijval, door den voortreffelijken maëstro gewonnen, niet verdragen kon.

Onophoudelijk door dezen onvermoeiden bezwalker van zijnen roem bestreden, zag weber geenen weg, om zijne aanvallen te ontkomen. Door middel der drukpers met gelijke wapenen tegen hem op te treden, was eenen kampstrijd te beginnen, die voor den grooten toonkunstenaar van geene vrucht kon zijn. Daarenboven zou zulks de erkentenis geweest zijn, dat hij zich gekwetst gevoelde. Het middel te bezigen, dat bij anderen onwederstaanbaar geweest zou

[p. 705]

zijn, te weten den Cerberus iets in den muil te werpen, was mede onuitvoerlijk, want muller gold voor eenen onomkoopbaren criticus. Uit deze zijne verlegenheid hielp weber zich op volgende wijze:

Terwijl hij eenige dagen lang op een niet verre van Munchen gelegen dorp vertoefde, zond hij aan de voornaamste Duitsche couranten een met vele bijzonderheden omkleed berigt van zijnen dood. Niemand twijfelde aan de waarheid der tijding; de dagbladen namen het verhaal op, en voegden er eene hoogdravende levensbeschrijving van weber bij. Onder alle bladen muntte echter geen door zijne geestdrift zoo zeer uit als de Leipziger courant. Het in dit dagpapier geplaatste artikel was door muller zelv' geschreven en door hem onderteekend; welke voormalige berisper, door het vroege afsterven van den maëstro ontwapend en nu geene drijfveer meer hebbende om hem aan te grijpen, den voortreffelijken kunstenaar, dien hij den vorst der Duitsche componisten noemde, eindelijk regt liet wedervaren.

Weinige dagen daarna deed weber het gerucht van zijnen dood weêrspreken, en kwam zelf naar Leipzig, om allen twijfel daaromtrent te doen ophouden. Hoe grootelijks muller door de tijding zijner opstanding in verlegenheid geraakte, laat zich ligt begrijpen. Hij zag zich thans aan den door hem toegezwaaiden lof geboeid, en met geene mogelijkheid kon hij aan het intrekken der in zoo volstrekt stellige bewoordingen gedane uitspraak denken. Hij koos zijne partij als een man van verstand. Zijn gispen en vitten hield geheel en al op, en toen de Freischütz voor de eerste maal ten tooneele gevoerd werd, was hij onder de ijverigste bewonderaars van dit meesterstuk.