Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1846

Handboek der Grieksche Antiquiteiten van Dr. E.F. Bojesen ten gebruike in Gymnasiën en bij privaat onderwijs, naar het Hoogduitsch van Dr. J. Hoffa, door Dr. H.C. Michaelis. Te Haarlem, bij A.C. Kruseman. 1845. In gr. 8vo. XVI, 199 bl. f 1-90.

Hetgeen wij vroeger bij de aankondiging van het Handboek der Romeinsche Antiquiteiten van denzelfden Schrijver en dezelfde Vertalers tot lof en aanprijzing zeiden, moeten wij ook hier herhalen; daar het bovengenoemde werkje dezelfde duidelijkheid, beknoptheid en volledigheid als het vorige in zich vereenigt. De oorspronkelijke Schrijver heeft hiervoor ook de beste en nieuwste bronnen geraadpleegd; zoo als de bekende schriften van tittmann, wachsmuth, het Handboek der Grieksche Antiquiteiten van k.f. hermann, en schömann's Antiquitates juris publici Graecorum, 1838., welk laatste werk hij in verschillende gedeelten tot grondslag van zijne behandeling nam. Ook schaaff's Encyclopedie, 4de Uitg. 1839, werd niet vergeten. Voor andere afzonderlijke afdeelingen werd van de voortreffelijke Verhandelingen van boeckh, de meterologische onderzoekingen, 1838, en, over het Attische zeewezen, 1840, gebruik gemaakt. Voor het bijzonder en huiselijk leven der Grieken is becker's Charicles, 1840, de tegenhanger van zijnen Romeinschen Gallus, geraadpleegd; zoo ook helbig's zedelijken toestand van den heldentijd der Grieken, 1839, krause's Olympia, 1838, de Gymnastiek en Agonistiek van denzelfden Schrijver, als ook zijne Pythia, Nemea en Isthmia, 1841; verder thirlwall's Grieksche Geschiedenis (de Duitsche vertaling met verbetering van den Schrijver, 1839-1840,) en eindelijk een uitvoerig onderzoek van den Noorweegschen Professor vibe over de Ecclesiën van Sparta, die daardoor eene gewigtige bijdrage geleverd heeft, om de duisterheid te verdrijven, die over de staats-inrigting van Sparta uitgespreid lag. Voor de tijdrekening heeft men de Fasti Hellenici van clinton en soetbeer's Grieksche en Romeinsche tijdtafelen gevolgd.

Men ziet hieruit, dat dit Handboek de kern bevat van de voornaamste onderzoekingen over de Grieksche Oudheden,

[p. 448]

die in onzen tijd gedaan zijn, en dat wel in haren ruimsten omvang opgevat, als behandelende den regeringsvorm, de staats- en regtskundige en godsdienstige en burgerlijke instellingen, zeden, gebruiken en levenswijze der voornaamste Grieksche Staten; zoo als de uitvoerige inhouds-opgave voor het werkje hiervoor het bewijs oplevert. Het is dus, als leiddraad tot het onderwijs in dit belangrijk vak der klassieke studiën, boven vroegere handboeken verre te verkiezen. Dat het in het Nederduitsch en niet in het Latijn is vertaald, is, naar ons gevoelen, eene goede eigenschap te meer, omdat voor de jongelieden de onderwerpen al vreemd en duister genoeg zijn, zonder dat zij in eene taal behandeld worden, die zij alsdan zelve nog niet genoeg verstaan.

Wij hebben hier aan het slot, zoo als zulks het geval bij de Romeinsche Antiquiteiten was, geen kort overzigt der letterkunde aangetroffen. Als het even zoo mager en oppervlakkig als dit ware uitgevallen, is het gemis hiervan niet groot. Wij hadden bij deze beide Handboeken gaarne hier en daar de voornaamste plaatsen der oude Schrijvers over de behandelde onderwerpen aangehaald gezien. Deze zijn toeh de hoofdbronnen, waaruit de bovengenoemde Geleerden hunne resultaten hebben afgeleid. De aanhalingen konden de leermeesters, die deze Handboeken gebruiken, stof tot nadere uitbreiding, en den leerling aanleiding geven, om de oude Schrijvers zelve meerder in handen te nemen, en, door het nazien der aangeduide plaatsen, tot verdere lezing der elassische gedenkstukken der oudheid te worden aangespoord.

Wij eindigen onze aankondiging met ten sterkste deze beide Handboeken voor het gebruik op de Gymnasiën en bij het privaat onderwijs aan te prijzen, en verheugen ons, dat zulks hier en daar reeds het geval is; hierdoor zal het gebrek aan kennis, dat soms eene volslagene onkunde is, aangaande de geschiedenis en zeden van de beroemdste volken der oudheid, bij de jongelieden, die zich tot de akademische studiën voorbereiden, kunnen ophouden, en de Staats-examina's zullen dan, wat de geschied- en oudheidkundige wetenschappen aangaat, betere vruchten van het voorbereidend onderwijs zien, dan zulks, helaas! verleden jaar het geval was.